De Haagse Stadspartij ontdekte dat de verbouwing van het rijksmonument Herengracht 9 niet volgens de vergunning is uitgevoerd. Tim de Boer: “De Haagse Pandbrigade heeft gefaald, hoe anders kan je ongezien een kelder uitgraven die niet op de tekeningen stond”. Uit een vergelijking tussen de goedgekeurde bouwaanvraag en de makelaarswebsite blijken nog wel meer veranderingen in het pand. Ook is de omvang van de woningen dusdanig dat er extra maatregelen qua brandveiligheid nodig zijn. Tim de Boer: “Het gebouw is op staal gefundeerd. Dat betekent dat het hele gebouw steunt op de muren. Er staan geen palen onder. Het uitgraven van kelders kan dan wel, maar er is vaak extra verstevigingswerk nodig om de draagkracht en stabiliteit op orde te houden. Dat lijkt niet gebeurd”. 

Het is wel vaker niet goed gegaan met rijksmonumenten en gemeentelijke monumenten. Zie onze eerdere vragen over rijksmonumenten en deze monumenten aan de Laan van Meerdervoort.

Eerder ontving een 74 jarige pandeigenaar in Zwolle een boete van 30.000 euro en een voorwaardelijke celstraf van een half jaar voor het uitgraven van een kelder in een rijksmonument. De Haagse Stadspartij wil dat het college hier ook aangifte doet van een strafbaar feit. Dat kan zowel de eigenaar en uitvoerder van de kelder duur komen te staan. Tim de Boer: “Wie zich niet aan de regels houdt moet het maar voelen, ons erfgoed is te belangrijk om niet te beschermen.”.

Schriftelijke vragen: Rijksmonument illegaal verbouwd?

Indiener: Fatima Faïd, Haagse Stadspartij

Datum: 19 maart 2024

Aan de voorzitter van de gemeenteraad,

Het rijksmonument Herengracht 9 is recent ingrijpend verbouwd tot miljoenenkostende appartementen.

Overeenkomstig art. 30 van het Reglement van orde stelt het raadslid Fatima Faïd van de Haagse Stadspartij de volgende vragen:

  1. Kan het college bevestigen dat Herengracht 9 een rijksmonument is?
  2. Kan het college aangeven hoe bij verbouwingen aan rijksmonumenten wordt gehandeld? Is er een handleiding of zijn er werkafspraken voor de betrokken ambtenaren en het bouwtoezicht?
  3. Volgens de verkoopwebsite ( herengracht9.nl) bestaat het onderste appartement ook uit een kelder ( op bijlage 1 de ‘Family Room’). Kan het college aangeven of er voor deze ruimte een vergunning is afgegeven? Zo ja, waarom is deze niet gepubliceerd?
  4. In de opgevraagde stukken bij de afgegeven vergunning (verleend op 22 augustus 2019) zijn er geen plattegronden met daarop veranderingen aan en/of uitgravingen in de kelder te vinden. Kan het college dat bevestigen?
  5. Het gebouw bevindt zich in een gebied met een grote archeologische waarde. Is de kelder uitgegraven? En zo ja, heeft er archeologisch onderzoek plaatsgevonden?
  6. Volgens de Omgevingsdienst Haaglanden is er mogelijk sprake van verontreinigde grond onder het perceel. Kan het college aangeven of dat klopt? Welke maatregelen zijn door de eigenaar genomen om de verontreinigde grond op legale en veilige wijze af te voeren?
  7. Kan het college aangeven waar de mogelijk verontreinigde grond naartoe is afgevoerd?
  8. Is het gebouw voor oplevering gecontroleerd op uitvoering volgens de vergunning? Zo ja, zijn daarbij alle verdiepingen gecontroleerd? Zo nee, waarom niet?
  9. Aan de hand van de vergunningsstukken en de tekeningen uit de verkoopbrochure blijken er significante verschillen tussen aanvraag en oplevering ( zie bijlage 1 – tekening BG uit de vergunning). Ziet het college die ook? Zo ja, op welke wijze wordt er gehandhaafd op het niet uitvoeren van de vergunde situatie?
  10. Kan het college uitleggen hoe dergelijke grote afwijkingen van de vergunning bij een rijksmonument zijn gemist?

Het gebouw is op staal gefundeerd. Door het uitgraven van de kelder vermindert de draagkracht. Normaal gesproken moet daarom met het uitgraven van een kelder ook de fundering worden aangepakt.

  1. Is het college het met de Haagse Stadspartij eens dat er zo spoedig mogelijk onderzoek moet worden gedaan naar de constructieve veiligheid van het pand? Zo nee, waarom niet?
  2. Kan het college aangeven of het betrokken bouwbedrijf constructieve maatregelen bij de liftput en de uitgegraven kelder heeft genomen om de stabiliteit en draagkracht te waarborgen? Zo nee, wat gaat het college doen om deze maatregelen alsnog af te dwingen als uit onderzoek blijkt dat deze nodig zijn?
  3. Is het college van plan Monumentenzorg en de Haagse Pandbrigade uitgebreid onderzoek te laten doen naar de ontstane situatie en de gang van zaken? Zo nee, waarom niet?

Op 22 augustus 2019 is de omgevingsvergunning verleend voor de verbouwing van het rijksmonument. In de vergunning worden nog een aantal zaken als voorwaarden opgenomen die de aanvrager dient aan te leveren voor de start van de werkzaamheden.

  1. Kan het college aangeven of er voor de start van de werkzaamheden een saneringsplan, een correcte BUS-melding of een beschikking is afgegeven door het bevoegd gezag in verband met het vermoeden van de Omgevingsdienst Haaglanden dat er verontreinigde bodem onder het pand aanwezig is? Zo nee, waarom is dit niet gecontroleerd?
  2. Kan het college aangeven of de, in de vergunning gevraagde, constructieve gegevens en bouwveiligheidsgegevens drie weken voor de start van de bouw zijn aangeleverd en goedgekeurd? Zo nee, waarom is dit niet gecontroleerd?
  3. De appartementen Herengracht 9 en 9C zijn veel groter dan in de aanvraag aangegeven (geen 150 m2 maar 200 m2). Zij overschrijden de maximaal toegestane oppervlakte van 150 m2 per woning ruim, waardoor er extra maatregelen op het gebied van brandveiligheid nodig zijn. Hoe is de brandveiligheid in deze woningen gewaarborgd?

Het zonder vergunningen verbouwen van een rijksmonument is strafbaar. Zo werd een eigenaar in Zwolle veroordeeld tot een boete en een voorwaardelijke celstraf van een half jaar voor het zonder vergunning uitgraven van een kelder in een rijksmonument.

  1. Is het college van plan bestuursrechtelijke middelen in te zetten tegen de eigenaar? Zo nee, waarom niet?
  2. Is het college van plan om aangifte te doen tegen de eigenaar van het zonder vergunning verbouwen van een rijksmonument? Zo nee, waarom niet?
  3. Is het college van plan aangifte te doen tegen de aannemer die de verbouwing heeft uitgevoerd voor het bouwen zonder vergunning? Zo nee, waarom niet?
  4. Kan het college aangeven of de betrokken eigenaar nog meer panden in Den Haag bezit? Zo ja, is daar sprake van verbouwingen (geweest)?
  5. Kan het college aangeven of het betrokken bouwbedrijf nog meer projecten heeft (gedaan) in Den Haag?
  6. Is het college het eens met de Haagse Stadspartij dat deze panden extra gecontroleerd moeten worden? Zo nee waarom niet?
  7. Wat gaat het college doen om het zonder vergunningen verbouwen van rijksmonumenten in de toekomst te voorkomen?

Fatima Faïd

Haagse Stadspartij

Plattegrond BG makelaar
Plattegrond van makelaar BG en Souterrain
plaategrond uit aanvraag
Plattegrond BG uit bouwaanvraag