Langs de Nederlandse kust zijn te hoge concentraties PFAS gevonden in het Zeeschuim. Concentraties die mogelijk schadelijk kunnen zijn. Vooral kinderen en dieren komen in aanraking met zeeschuim en kunnen dit per ongeluk inslikken. Deze motie vraagt het college deze zomer hier actief voor te waarschuwen omdat nog weinig mensen op de hoogte zijn van de gezondheidsrisico’s van PFAS.
Wat is PFAS?
Per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS) zijn chemische stoffen die door de mens zijn gemaakt. Zij komen van nature niet in het milieu voor. Voorbeelden van PFAS zijn GenX, PFOA (perfluoroctaanzuur) (perfluoroctaanzuur) en PFOS (perfluoroctaansulfonaten) (perfluoroctaansulfonaten). PFAS kunnen een negatief effect hebben op milieu en gezondheid.
Hoe kom je in contact met PFAS?
Je kan op verschillende manieren in contact komen met PFAS. Bijvoorbeeld via voedsel, drinkwater, bodem en consumentenproducten. Mensen kunnen zelf weinig doen om PFAS in voedsel en drinkwater te vermijden. Dit komt doordat PFAS in veel verschillende voedingsmiddelen voorkomt.
Te veel blootstelling aan PFAS in Nederland geeft negatieve gezondheidseffecten
Of PFAS daadwerkelijk gezondheidseffecten geven, hangt onder andere af van hoeveel PFAS mensen binnen krijgen over de tijd. Mensen in Nederland krijgen te veel PFAS binnen via voedsel en drinkwater. Dit blijkt uit onderzoek van het RIVM uit 2021. Hierdoor kunnen er nadelige effecten op de gezondheid ontstaan.
Van de effecten die PFAS kunnen veroorzaken, worden effecten op het immuunsysteem als eerste verwacht. Deze effecten kunnen al optreden als mensen over een langere periode kleine hoeveelheden PFAS binnen krijgen. Bij de huidige blootstelling vanuit voedsel en kraanwater kunnen deze effecten niet worden uitgesloten. Het RIVM adviseert de overheid daarom om ervoor te zorgen dat mensen minder in contact komen met PFAS.
De stoffen kunnen bijvoorbeeld effect hebben op het immuunsysteem, op de voortplanting en ontwikkeling van het ongeboren kind. Ook kunnen PFAS een effect hebben op cholesterol in het bloed, effecten op de lever geven en nier- en testiskanker veroorzaken. De stoffen kunnen verder schadelijk zijn voor de natuur. Ze kunnen problemen opleveren voor dieren in de top van de voedselketen, zoals vogels en zoogdieren.
https://www.zuid-holland.nl/actueel/nieuws/december-2023/pfas-zeeschuim-langs-nederlandse-kust/
Zeeschuim niet inslikken
Het RIVM concludeerde eerder dat er in Nederland teveel blootstelling aan PFAS is. Het is goed om er bewust van te zijn dat contact met zeeschuim leidt tot extra PFAS blootstelling. De algemene adviezen voor het zwemmen in open water zijn in dit geval ook van toepassing. Zo is het verstandig om na het zwemmen te douchen, je handen te wassen voor het eten en je kinderen en huisdieren niet te laten spelen in zeeschuim, omdat daarmee inslikken van zeeschuim zoveel mogelijk wordt voorkomen. Alle actuele informatie over zwemwater en zwemwaterlocaties is te vinden op www.zwemwater.nl.
Motie: Informeer over PFAS in zeeschuim
Indiener: Fatima Faïd, Haagse Stadspartij
De raad van de gemeente Den Haag, in vergadering bijeen op 25-04-2024, ter bespreking van AE Waterkwaliteit.
Overwegende, dat:
- Het belangrijk is dat inwoners pro-actief geïnformeerd worden over de mogelijke gevaren van PFAS;
- Vooral kinderen in aanraking komen met zeeschuim;
- Veel inwoners, waaronder ouders met kinderen niet op de hoogte zijn van de gevolgen van blootstelling aan PFAS.
Constaterende, dat:
- De concentraties PFAS in zeeschuim wel duizend keer hoger zijn dan in zeewater;
- Er op geen waarschuwing geldt vanuit het RIVM om blootstelling aan zeeschuim te beperken;
- Belgische badgasten wel actief gewaarschuwd worden voor PFAS in zeeschuim
Verzoekt het college:
- Aankomende zomer, actief te waarschuwen voor PFAS in het zeeschuim rondom de Haagse stranden;
- De raad hierover te informeren.
En gaat over tot de orde van de dag.
Fatima Faïd
Haagse Stadspartij
Afdoening Motie door college op 2 juli 2024
https://denhaag.raadsinformatie.nl/document/14355689/1
Op dit moment is het nog niet duidelijk of, en in welke mate, blootstelling aan de geconstateerde PFAS in zeeschuim gevolgen heeft voor de gezondheid. Dit wordt momenteel meegenomen in het brede PFAS onderzoeksprogramma van het RIVM dat loopt tot en met 2025.
Het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat (I&W) is vanuit de Europese waterrichtlijn verantwoordelijk voor het nationale zwemwaterbeleid.
De provincies zijn verantwoordelijk voor de veiligheid van zwemwaterlocaties en kunnen een negatief zwemadvies of zwemverbod afgeven. Het ministerie heeft een Landelijk Zwemwater Overleg (LZO) ingesteld. Hierin zitten de afgevaardigden van het ministerie van I&W, RWS, Waterschappen, Unie van Waterschappen, VNG, GGD, RIVM, provincies, Reddingsbrigade Nederland en recreatiebedrijven. Actuele informatie over zwemwater en zwemlocaties is te vinden op www.zwemwater.nl.
Op zwemwater.nl staat inmiddels het volgende opgenomen over gezondheidsrisico’s voor het zwemmen in open buitenwater. Het water kan vervuild zijn. Er kunnen te veel bacteriën, virussen of schadelijke chemische stoffen in het water zitten. Hiervan kun je gezondheidsklachten krijgen, zoals diarree of huiduitslag. Chemische stoffen (zoals PFAS) kunnen tot schade op langere termijn leiden. Het is aan te raden altijd te douchen na het zwemmen in open water. Mocht dat niet kunnen, was dan in ieder geval je handen voordat je iets gaat eten. De kwaliteit van zwemwater wordt regelmatig gemeten. Kijk op het informatiebord of op www.zwemwater.nl of een negatief zwemadvies geldt. Breng je een bezoek aan het strand, wees dan alert als kinderen en huisdieren in zeeschuim spelen. Micro-organismen en chemische stoffen zoals PFAS en kunnen zich namelijk ophopen in zeeschuim. Het is verstandig zoveel mogelijk te voorkomen dat ze zeeschuim inslikken.
Bovengenoemde informatie over PFAS en zeeschuim, met een verdere verwijzing naar zwemwater.nl, zal geplaatst worden op de gemeentelijke website en de gemeentelijke social mediakanalen. Deze informatie zullen wij actualiseren wanneer informatie van het Rijk of de provincie daar aanleiding toe geeft. De gemeente zal daarnaast in de Stadskrant een algemeen bericht plaatsen over de te nemen voorzorgmaatregelen voor zwemmen in open water. Tot slot zal de gemeente navragen in hoeverre de gegevens op de www.zwemwater.nl actueel zijn en blijven.
Vervolg 24 juli 2024:
In juli is het advies van de Rijksoverheid aangescherpt: Advies aangescherpt: speel niet in zeeschuim, maar strandganger weet van niets (nos.nl)
Aangepaste advies staat hier: https://www.zwemwater.nl/PFAS