Analyse van het plan voor een Internationaal Park

Den Haag dankt haar groene karakter voor een groot deel aan de groengebieden tussen Scheveningen en Den Haag. Dit grote aaneengesloten groengebied wordt doorsneden door een aantal drukke wegen, maar vervult ook een belangrijke ecologische functie. Ook het plangebied is onderdeel van de Stedelijke Groene Hoofdstructuur (SGH) waar een behoud- en verbeterdoelstelling voor geldt en verbindt de duinen en de groengebieden ten noorden van de stad met de duinen aan de zuidkant. Al jaren is er sprake van het samenvoegen van een aantal van de groengebieden tussen Den Haag en Scheveningen om zo een groot en aantrekkelijk park te realiseren. Inmiddels ligt er een plan op tafel voor een Internationaal Park waarmee de Scheveningse Bosjes langs de Waterpartij met het Westbroekpark verbonden moeten worden. De vraag is wat dit plan in deze vorm toevoegt, want de groengebieden liggen er immers al. Het plan benoemt de natuurwaarden wel, maar lijkt vooral een toeristische attractie aan de stad toe te willen voegen die zich moet kunnen meten met het Londense Hyde Park. Daardoor stelt het plan vooral veel dure en onnodige projecten voor die vaak schadelijk zijn voor het groen. Zoals het zes meter brede, volledig verlichte, rechtgetrokken wandelpad van beton, en een verbinding in de vorm van een smalle onderdoorgang van de natuur, in plaats van een brede overkluizing van de drukke Teldersweg, en versteende entreepleinen, een kilometer lange witte bank waar nu juist mooie oude bomen staan die de oorlog hebben overleefd.

Het groengebied bestaat als park al, dus de Haagse Stadspartij is van mening dat we andere prioriteiten moeten stellen en een duidelijke keuze moeten maken voor behoud en versterking van de bestaande kwaliteiten en natuurwaarden van het gebied. Bijv. door in te zetten op een brede overkluizing van de drukke Teldersweg. Wat de Haagse Stadspartij betreft gaan bewoners en natuur- en belangenorganisaties nu in een open participatieproces aan de slag om het plan op basis van de belangrijkste doelstellingen bij te stellen en verder uit te werken.

De uitgangspunten en doelstellingen uit het voorliggende plan zijn nu niet helder uitgewerkt. Hoogwaardige natuur en biodiversiteit worden in het plan wel genoemd, maar krijgen in de uitwerking minder aandacht dan allerlei zaken die meer reuring in het bos moeten brengen. Bouwen in, en verharden van het groen passen niet bij de behoud- en verbeterdoelstelling die voor de SGH is vastgesteld. Zo gaan er, als alle onderdelen uit het plan uitgevoerd worden, onnodig veel oude en karakteristieke bomen verloren. Alleen al voor aanleg van de zes meter brede wandelroute gaat 12,5 hectare van de in totaal 42 ha hoogwaardige natuur verloren. En één van de hoofddoelstellingen, het verbinden van de bestaande groengebieden, wordt, met een kleine onderdoorgang onder de Teldersweg en wat bruggen over het water, niet op overtuigende wijze ingevuld. Voor de meeste ideeën uit het plan lijkt een gedegen probleemanalyse te ontbreken: Waarom ondernemen we dit plan eigenlijk? Hoeveel extra bezoekers worden er verwacht? Is er bijvoorbeeld onderzocht of toeristen steden bezoeken voor een park?

En als het plan zich vooral op citymarketing richt dan is de vraag waarom er niets is gedaan met centrale thema ‘vrede en recht’? Waarom geen Walk of Peace, of Vredeswandeling waarin Nobelprijswinnaars een rol spelen opgenomen? Of een Speakerscorner?

Aan welke voorwaarden zou een Internationaal Park wat de Haagse Stadspartij betreft wel moeten voldoen?

– Versterking hoogwaardige natuur en biodiversiteit: Het hele plangebied maakt deel uit van de Stedelijke Groene Hoofdstructuur, waar een behoud en verbeterdoelstelling voor geldt. Deze doelstelling hoort wat de Haagse Stadspartij betreft voorop te staan bij de planvorming. Een plan waar hoogwaardige natuur opgeofferd wordt voor zaken als brede wandelpaden, stenen pleinen, een betonnen vijver en bouwen in het groen voldoet niet aan deze doelstelling. Hetzelfde geldt ook voor het kappen van historische bomenrijen langs de Scheveningseweg.

– Verbinden van de afzonderlijke groengebieden. Op een zorgvuldige manier verbinden van de groengebieden voegt daadwerkelijk iets toe aan de natuurwaarden en zou daarom een belangrijk uitgangspunt van het plan moeten zijn. Voor de fauna en flora zou een overkluizing van de Teldersweg tussen Madurodam en het Promenadehotel van groot belang zijn. Het viaduct uit het voorliggende plan biedt voor de natuur een te kleine opening en staat op termijn een brede overkluizing in de weg. Voor een zorgvuldige overkluizing zou het totale budget gereserveerd moeten worden.

– Behoud de afzonderlijke karakters van de verschillende gebieden. Die afzonderlijke groengebieden herbergen nu bijzondere natuurwaarden: binnenduinrandbos, zandvlakte, parkachtig met gazons en een open waterpartij met zonweide, een bijzonder rosarium. Juist het onderlinge verschil in karakters moet behouden blijven en mag niet op gaan in één groot park.

– Reuring en Zonering. Rust is van groot belang voor flora en fauna. Het voorliggende plan wil op meer plaatsen in het bos reuring brengen. Reuring mag niet ten koste gaan van de natuur en zou geconcentreerd langs de randen van het park moeten blijven.

– Het plan voor Internationaal Park is volgens belanghebbenden, bewoners- en natuurorganisaties niet in goed overleg tot stand gekomen. In de huidige vorm lijkt er in de stad weinig draagvlak voor het plan. De Haagse Stadspartij ziet om die reden graag een denktank, waarin bewoners en natuur- en belangenorganisaties de belangrijkste doelstellingen van het plan zorgvuldig wegen en inpassen.

– De titel Park voor het gehele gebied is niet een goede term die de lading volledig dekt. Het is grotendeels een binnenduinrandbos. We zien graag een andere naam die wel kwaliteit van de natuurwaarden uitdrukt en ook bezoekers trekt.

– Met Internationaal lijkt het plan vooral op citymarketing in te spelen. Den Haag is al een stad met internationale instellingen en veel internationale inwoners. Die hebben bijvoorbeeld meer belang bij educatie over natuurhistorische waarden van de stad. Daar zou het plan ook in kunnen voorzien. Wij hebben al 42 ha groen van hoge kwaliteit midden in de stad. Met park Sorghvliet en de Nieuwe Scheveningse bosjes meegerekend zelfs veel meer. Dat moet je gewoon koesteren! Veel expats en internationale instellingen hebben hun keuze voor de stad op het groene karakter gebaseerd. Met zorgvuldig onderhoud van het bestaande groen kan Den Haag zich beter profileren als een aantrekkelijke en internationale stad.

– Voor de brede wandelpaden moet meer dan 25% van de totale oppervlakte van het park gerooid worden. Waarom is er niet gekeken naar kansen om extra groen aan het gebied toe te voegen:? Zo kan de parkeerplaats bij het Westbroek Park vergroend worden. En zou een toekomstig ecoduct van Madurodam tot aan het Promenade hotel 2 hectare groen kunnen toevoegen. Het plangebied zou doorgelicht kunnen worden op onnodige verharding. Smallere wegen, fiets- en wandelpaden.

Ook kan de entree voor Madurodam groener. Met dubbel(laags)ruimtegebruik kan ook extra groen toegevoegd worden.

– Financiering die bij de doelstelling past. Op voorhand is al duidelijk dat 6,5 miljoen onvoldoende is als we op een zorgvuldige manier, door overkluizing, een verbinding tussen de delen van Scheveningse bosjes willen realiseren. Om een brede overkluizing van de Teldersweg mogelijk te maken zouden op basis van een gedegen MKBA (maatschappelijke kosten en baten analyse) de benodigde middelen hiervoor op termijn vrij gemaakt moeten worden. Het huidige plan gaat nu vergezeld van een open cheque: Voor veel ideeën uit het plan is de financiering niet geregeld en worden bedrijven en middenstand in de buurt gevraagd onderdelen te sponsoren. Kunnen we inzage krijgen in de wijze van aanbesteding? En wat zijn de kosten van dit plan? Ook zijn we benieuwd naar het totaalbedrag dat nodig is om het hele plan uit te voeren?

Analyse van het plan per onderdeel:

Hoogwaardige natuur en biodiversiteit

Gemeente was jaren geleden al begonnen om de Stedelijke Groene Hoofdstructuur in bestemmingsplannen als natuur aan te merken. Hierdoor is Westbroekpark al als natuur aangemerkt. Ook de Scheveningse Bosjes zijn al aangemerkt als natuurgebied in bestemmingsplan. Hoogwaardige natuur is gebaat bij rust en versterking van de ecologische verbindingen bevorderen de biodiversiteit. Dit zou als uitgangspunten aan het plan toegevoegd moeten worden. Hoeveel bomen gaan er in totaal om?

Beheerplan

De esdoorns overwoekeren op dit moment eiken en dennen, dus ecologisch bosbeheer is van groot belang. Op basis van onderhoud, toezicht, handhaving. Honderd jaar oude dennen worden ‘gedund’ terwijl esdoorns blijven staan.

Nieuwe open plekken zijn niet nodig voor stinzenplanten: Stinzen bloeien in het vroege voorjaar als de bomen nog niet in blad staan. Dus hou bestaande open plekken open en maak geen nieuwe. Voor stinzenplanten is het terugsnoeien van onderbegroeing voldoende. Op open plekken overwoekeren brandnetels en bramen namelijk de natuur. Herstellen en onderhouden van bos is een lastige klus. Probleem in het Scheveningse Bos is dat de bodem te rijk is aan meststoffen.

Het plan roept de vraag op of bij het landschapsbureau LoLa voldoende ecologische kennis aanwezig is. En wat zijn de beheerskosten op jaarbasis van alle onderdelen uit het plan?

Zandvlakte / duintuinen 3 ha

Als je voedselarme zandvlakten wilt dan moet je de stikstofdepositie aanpakken. Kaal houden moet echt met de hand gebeuren, want bosmaaiers zijn schadelijk voor bomen. Dit moet onder deskundige begeleiding gebeuren. Zou dat bijvoorbeeld met milieueducatie of stageplekken van het Welland college opgepakt kunnen worden?

Een toename in omvang van de zandvlakte van 1,2 naar 3 ha is fors en zal het risico op leveren dat geluidsoverlast van het verkeer tot diep in het bos zal doordringen.

Zonering rust en reuring, licht

Reuring is schadelijk voor de fauna en flora daarom zou het bij voorkeur aan randen van het park thuishoren. Maar houdt ruimte voor ecologische verbindingen naar andere groengebieden. Het voorliggende plan staat op veel meer plekken in de natuur reuring toe. Meer licht past ook niet bij ambitie om biodiversiteit te bevorderen.

Evenementen in het park concurreren met andere plekken in de stad waar reuring minder schadelijk is. Bij mooi weer zullen bezoekers ook in grote getalen komen zelfs als er geen evenementen zijn. Bezoekers horen bij voorkeur met OV te komen.

Horeca en evenementen

Bestaande horeca bevindt zich nu aan de randen. Het zijn er zeven Waterkant, Prinsevink, Oude Tol, de Bataaf, het Wokrestaurant, Promenade Hotel, Starbucks bij Shell, de ijscoman bij zandvlakte. Is de behoefte aan nieuwe zaken onderzocht? Zijn die paar mooie dagen voldoende voor de omzet van horeca midden in het park? Hou het aan de rand waar het goed bereikbaar is. Met bewegwijzering kun je ook horeca in de buurt betrekken.

Westbroekpark is de locatie voor evenementen zoals Foodtruckfestival en de Parade. Scheveningse Bosjes kunnen een rustige zone blijven.

Een nieuw paviljoen bij de waterpartij is te dicht bij het Indisch monument. Deze herdenkingsplechtigheid moet je koesteren.

Geen biergarten met terras in het bos. Bouwen in het groen? Financiering?

rol mobiele horeca. Alleen de ijscoman.

Verbinding

Verbindende elementen bruggen / waterpartij / wandelroute.

De verbinding die een concrete bijdrage levert aan de natuurwaarden en biodiversiteit is een overkluizing van de drukke Teldersweg van Madurodam tot aan het Promenade hotel, in de vorm van een groot ecoduct. Wat de Haagse Stadspartij zetten we in op deze verbinding. Het viaduct uit het voorliggende plan biedt een te kleine opening voor de natuur. Daarnaast past water niet bij een droog bos en levert verkeer bovengronds voor de natuur veel overlast op: geluid, uitlaatgassen, koplampen.

Geen water onder het Telderstrace door: Voor een voorgestelde waterverbinding zijn zeer steile hellingen nodig waardoor de goedbezochte zonneweide verdwijnt. Geen bruggen over de waterpartij dat is beschermd stadsgezicht. Bruggen mogen ook geen overlast veroorzaken voor bijvoorbeeld het Rosarium.

Elementen uit het plan waar natuur voor moet wijken

Voorkom onnodige verstening van de natuur! Voor veel elementen uit het plan moet hoogwaardige natuur opgeofferd worden:

Bosbeek, waterbassin

Voor de cascade moet het water eerst 4,5 meter opgepompt wordt. Water hoort niet in droog bos daarom zal zowel onder de bosbeek en het bassin een betonnen vloer aangelegd moeten worden. Dat is onnodige verstening van hoogwaardige natuur. Om die reden is dat geen goed idee.

1000 m witte bank langs Scheveningseweg is een landschappelijk gebaar op een plaats waar geen behoefte aan zitgelegenheid is. Dat gaat ook nog eens ten koste van mooie oude bomen.

Stuifdijk tussen bos en laan langs Scheveningseweg. Deze stuifdijk is er al, maar de natuur is er niet bij gebaat als deze dijk kaal getrokken wordt. Dit zal ten koste van mooie oude bomen gaan. En het zand waait over de rails.

Historische tolhek

Waarom moet dat verplaatst worden? Passen de verschillende verkeerstromen er wel door? In het verleden is het tolhek verplaatst nadat een zuil omvergereden was.

Uitkijktoren

Bouwen in het groen is niet nodig. Dat roept de vragen op: Wat kost dat? En Wie houdt hier toezicht? Dan is een natuurlijk uitkijkpunt met 72 treden een beter idee.

Brede wandelpaden

Voor welke gebruikers zijn ze bedoeld? De paden uit het plan zijn zo breed als een tweebaansweg. Brede paden zullen uitnodigen tot te hoge snelheden van sportfietsers, skaters en BMXers. Dat is slecht voor de veiligheid. Veel nieuwe paden lopen parallel aan bestaande wegen. En hardlopers lopen s avonds liever op de trottoirs in de wijk.

Goede fiets- en wandelroutes door het hele gebied zijn er al. Waarom deze bestaande routes niet opwaarderen? Is het niet beter om fietsers en wandelaars van elkaar scheiden?

De 6 meter brede wandelpaden uit het plan en een 27 meter brede open zone waar ze in komen te liggen gaan ten koste van veel hoogwaardige natuur. En dat is niet goed voor de biodiversiteit en de natuurwaarden van het gebied.

Elke meter die het wandelpad breder wordt gaat ten koste van halve hectare natuur. Alleen al langs de wandelroute moet, inclusief de open zone, 12,5 hectare hoogwaardige natuur gerooid worden. Dat is meer dan 25% van de totale oppervlakte van 42 hectare!

Een wandelpad hoort volgens het handboek 3 meter breed te zijn. Is er onderzocht hoeveel extra bezoekers brede paden zullen opleveren?

Bovendien is beton licht van kleur waardoor dieren er liever niet over heen gaan.

6 pleinen als entrees

Dat levert ook weer extra verstening van de natuur op. Is onderzocht of dit extra bezoekers naar het park zal lokken? Vergroen liever de entree van het Westbroekpark bij de parkeerplaats en verwijder onnodige verharding.

Een uitbreiding van Madurodam mag niet ten koste van hoogwaardige natuur gaan. Ook noodzaak tot de uitbreiding van de zone met reuring achter Madurodam is niet onderbouwd en daarom ongewenst. Onze fractie ziet voor een mogelijke uitbreiding meer in onderzoek naar dubbel grondgebruik. Bijvoorbeeld op een tunneldak van het Telderstracé.

Uitbreiding parkeerplaatsen betekent ook onnodige verstening van natuur. Onnodig omdat er op dit moment al voldoende parkeerplaatsen rond de Scheveningse Bosjes zijn die nu bezet worden door de tweede auto’s van wijkbewoners.

Historische bomenrijen

Historische bomenrijen kappen om er vier historische bomenrijen voor terug te planten klinkt mooi, maar gaat ten koste van het groene karakter van de Scheveningseweg en is om die reden onwenselijk. Bomenkap voor komst van brede trams op lijn 1 zou voorkomen kunnen worden als we lijn 1 betrekken bij de discussie over de aanschaf voor nieuwe smalle trams voor lijn 12, 17 en 6. De raad heeft nog geen beslissing genomen over brede trams op lijn 1. Ook zou onderzocht kunnen worden of in het zomerseizoen historische trams als attractie op dit traject kunnen rijden.

​