Het debat over de toekomst van de vreugdevuren op Scheveningen op 17 oktober 2019 was het debuut in de gemeenteraad van waarnemend burgemeester Johan Remkes. En hij deed dat overtuigend. Een wereld van verschil met zijn voorgangster, waarbij een 2-minuten debat nog ruim 3 uur kon duren. In het debat lagen twee keuzes voor: of een jaar overslaan, het voorstel van Joris Wijsmuller namens de Haagse Stadspartij, of eerst afwachten of er in de korte tijd die tot de jaarwisseling rest een vergunningswaardig voorstel van de organisatoren komt voor een veel kleiner vuur. De raad volgde in meerderheid het procesvoorstel van Remkes, waarmee een definitief oordeel werd uitgesteld tot eind november. Het voorstel van de Stadspartij om een duidelijke uitspraak te doen werd verworpen. Wijsmuller: “De meerderheid van de partijen durfde het nog niet aan om de knoop door te hakken. Uitstel van executie dus. Vanuit Remkes kan ik dit nog wel begrijpen: hij legt eerst de bal bij de organisatoren, en houdt zo zijn handen nog vrij.” Remkes toonde daadkracht met een belangrijke mededeling voor alle Scheveningers die bij de jaarwisseling schade hebben geleden, maar nog altijd wachten op een vergoeding. “De gemeente rondt nog dit jaar alle schadegevallen na de vonkenregen op Scheveningen af. En dat gaan wij ruimhartig doen”.
De bijdrage van fractievoorzitter Joris Wijsmuller:
‘Voorzitter, als laatste spreker resteert er niet veel om toe te voegen. Wel vind ik dat de raad nu een duidelijke uitspraak moet doen over wel of geen vuren bij de jaarwisseling, waarvoor ik zo een motie ga indienen. Maar allereerst wil ik langs deze weg namens de Haagse Stadspartij de Onderzoeksraad voor de Veiligheid (OvV) nogmaals danken voor het kraakheldere en niet mis te verstane rapport. Het rapport bracht ordening in de vele zaken die wij al wisten, deed alle ruis en twijfels die er nog waren verstommen, en brengt een goede focus op de lessen die uit de dramatische jaarwisseling getrokken moeten worden.
Op de reactie van het college op het rapport is wél nog het nodige op aan te merken, maar het meeste acht ik nu minder relevant omdat ik ervan overtuigd ben dat de collegereactie met de nieuwe waarnemend burgemeester anders zou zijn geweest dan die van zijn voorgangster. Want zijn voorgangster heeft lang de kop in het zand gestoken, en de boel in afwachting van het OvV-rapport voor zich uitgeschoven. U weet dat ik haar daar al vanaf januari op heb aangesproken, dat ik voor de zomer nog de motie ‘Geen plannen, geen vlammen’ heb ingediend, en haar ook na de zomer nog heb bevraagd of zij al in overleg met betrokkenen bezig was om voorbereidingen voor de jaarwisseling op Scheveningen te treffen. Hierop is steeds ontkennend en ontwijkend gereageerd, dus u zult begrijpen dat ik verbaasd en ontstemd was om te lezen dat er al langer gesprekken met de organisatoren van de vuurstapels zijn gevoerd. Kan het college deze gesprekken in het licht van de eerdere ontkenningen toelichten, en aangeven of er afspraken en/of toezeggingen zijn gedaan?
In de collegereactie wordt uitgegaan van nieuwe vuurstapels in aangepaste vorm op basis van een vergunningprocedure. Zo denkt het college de aanbevelingen van de OvV op te kunnen volgen. Maar de OvV stelt terecht dat een vergunning op zich nog geen garantie is voor een vlekkeloos evenement. En de OvV heeft voor haar onderzoek niet alles onderzocht. Zo is er nog geen nader onderzoek gedaan naar de risico’s op vliegvuur. Er is nog geen nader onderzoek gedaan naar de millieueffecten van vreugdevuren zoals de stikstofuitstoot bij Natura2000-gebieden. En er is ook nog geen nader onderzoek is gedaan naar de Arbo-vereisten die nodig zijn om een vreugdevuur in welke omvang dan ook veilig te kunnen opbouwen. Daarnaast hebben wij nog geen zicht op een adequate en transparante veiligheidsorganisatie waarbij de rollen en verantwoordelijkheden van organisator, toezichthouder, vergunningverlener en facilitator helder zijn. Voorzitter, er resten nog slechts 10 weken tot aan de komende jaarwisseling. Daarom dien ik de volgende motie in waarin de raad uitspreekt dat:
Het voor de komende jaarwisseling te kort dag is om een evenement met vreugdevuren vlekkeloos te organiseren;
Er tijdens de jaarwisseling 2019/2020 geen vreugdevuren op het strand voor Scheveningen en Duindorp worden toegestaan.
De motie is mede ondertekend door NIDA en de PvdD.
En overigens ben ik van mening dat, voordat er nieuwe vuren in welke vorm dan ook op Scheveningen komen, het eerst en vooral duidelijk moet zijn hoe de schade van de afgelopen jaarwisseling afgehandeld wordt. Ik heb de moties van PvdA en CU/SGP over de schadeafhandeling dan ook mee ondertekend.
Voor de andere vreugdevuren in de stad, waarover de eerste inspreekster sprak, geldt dat er op dit moment geen vergunningsprocedure is opengesteld. Moeten die dan nog wel doorgaan? En als er dan al vuren gedoogd gaan worden, geldt dan de norm die brandweer stelt zoals de heer Barker in zijn motie heeft voorgelegd? Graag een reactie van de burgemeester specifiek gericht op de vreugdevuren in Escamp en Laak.
Tot slot wil ik herhalen wat ik in de eerste vergadering na de jaarwisseling al gezegd heb: tot en met 31 december 2018 kon het beleidskader voor de vuurstapels op breed draagvlak in deze gemeenteraad rekenen. Wij zijn dus allemaal verantwoordelijk voor de ontstane gedoogcultuur en wij hebben allemaal onvoldoende rekenschap genomen van de mogelijke veiligheidsrisico’s. Een belangrijke les hierbij is dat wij ons niet moeten laten leiden door de vrees voor ongeregeldheden en het bewaren van de lieve vrede, maar dat de veiligheid en alle daarvoor noodzakelijke vereisten altijd voorop moeten staan. Hierbij hoort ook het bewaken van de juiste termijnen die nodig is om het zorgvuldig en veilig voor te bereiden. Ik reken dan ook op bredere steun voor mijn motie, en ben heel benieuwd naar de reactie van de waarnemend burgemeester.’
Tweede Termijn:
‘Ik heb waardering voor de waarnemend burgemeester die in eerste termijn met gezag en geloofwaardigheid inkleuring heeft gegeven van de vergunningsprocedure. En de bal en verantwoordelijkheid zo in eerste instantie bij de organisatoren legt. En trecht benadrukt dat het nog allerminst zeker is dat de vuren in aangepaste vorm vergund kunnen worden. Ook is het glashelder dat er nog altijd geen plan is. Dat wordt gaandeweg tijdens de vergunningprocedure in elkaar geknutseld. Onder stoom en kokend water. De vereiste zorgvuldigheid is dan snel het kind van de rekening.
De rol van omwonenden wordt in dit korte tijdsbestek gereduceerd tot een zienswijze in de vergunningprocedure en de eventuele mogelijkheid om een voorlopige voorziening bij de rechter aan te vragen; een zware verantwoordelijkheid. Tijd voor beroep is er domweg niet, want ga maar na: bij grote evenementen – daar hebben we hier over – moet de vergunning normaal gesproken uiterlijk 18 weken voorafgaand worden aangevraagd; dat was dus 27 aug. De burgemeester heeft wel de bevoegdheid om in bijzondere gevallen ontheffing te verlenen. Dat doet hij klaarblijkelijk, en nu resten er nog maar 10 weken. Het vergunningsbesluit van het college moet uiterlijk 4 weken voor het evenement zijn genomen, en voor de zienswijzeprocedure staat 4 weken; dat betekent dat van de 10 weken er nog maar 2 resteren om zienswijzen zorgvuldig te beoordelen en een collegebesluit te nemen. Voor de 6 weken beroepstermijn is er daarna uberhaupt onvoldoende tijd.
Hoewel het niet dus zeker is dat de vergunning rond komt, zwemmen we langs deze weg met stoom en kokend water een fuik in. Dat is niet verstandig, zeker niet in de wetenschap dat er een cultuuromslag nodig is, leidend tot herstel van vertrouwen. Daar is tijd voor nodig. En een raad die zelf ook verantwoordelijkheid durft te nemen. Alle reden dus om voor mijn motie ‘Jaartje overslaan’ te stemmen.’
De ingediende (en niet aangenomen) motie:
Motie: Jaartje overslaan
Indiener: Joris Wijsmuller, Haagse Stadspartij
De raad van de gemeente Den Haag, in vergadering bijeen op 17 oktober 2019, ter bespreking van Raadsmededeling Reactie Onderzoeksraad voor Veiligheid ‘Vliegvuur op Scheveningen’ (RIS303630).
Constaterende, dat:
• De Onderzoeksraad voor Veiligheid in een glashelder rapport heeft geconcludeerd dat de Haagse vreugdevuren niet langer op de huidige wijze kunnen worden georganiseerd;
• De organisatie van een dergelijk grootschalig evenement – in welke aangepaste vorm dan ook – een grondige voorbereiding vereist waarin de veiligheidsrisico’s in kaart worden gebracht en deze risico’s zo goed mogelijk worden geminimaliseerd door veiligheidsmaatregelen;
• Een openbare vergunningsprocedure, waarbij politie en brandweer een eigenstandige adviesfunctie hebben, ruimte aan burgers voor inspraak moet geven alsmede mogelijkheden van bezwaar en beroep zodat alle belangen, bezwaren en zorgen expliciet op tafel komen.
Overwegende, dat:
• Een vergunning op zich nog geen garantie is voor een vlekkeloos evenement;
• Er nog geen nader onderzoek is gedaan naar de risico’s op vliegvuur;
• Er nog geen nader onderzoek is gedaan naar de milieueffecten van vreugdevuren zoals de stikstofuitstoot in de nabijheid van Natura2000-gebieden;
• Er nog geen nader onderzoek is gedaan naar de Arbo-vereisten die nodig zijn om een vreugdevuur in welke omvang dan ook veilig te kunnen opbouwen;
• Er nog geen zicht is op en draaiboeken zijn voor een adequate en transparante veiligheidsorganisatie waarbij de rollen en verantwoordelijkheden van organisator, toezichthouder, vergunningverlener en facilitator helder zijn;
• Er nog slechts 10 weken en 5 dagen resten tot aan de komende jaarwisseling.
Spreekt uit, dat:
• Het voor de komende jaarwisseling te kort dag is om een evenement met vreugdevuren vlekkeloos te organiseren;
• Er tijdens de jaarwisseling 2019/2021 geen vreugdevuren op het strand voor Scheveningen en Duindorp worden toegestaan.
En gaat over tot de orde van de dag.
Joris Wijsmuller, Haagse Stadspartij
Adeel Mahmood, Nida
Robert Barker, PvdD