De plannen van wethouder Van Tongeren (GroenLinks) dragen niet bij aan realisatie van de klimaatdoelen en leiden tot toename van sociale ongelijkheid. Dat is de trieste conclusie na lezing van het bestedingsvoorstel voor de Eneco-gelden en het Stedelijk Energieplan. “Ontluisterend dat uitgerekend een wethouder van GroenLinks hiermee durft te komen”, zegt Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij. “De raad moet nu opnieuw ingrijpen om de plannen te wijzigen, zoals we dat al eerder hebben gedaan bij de Regionale Energie Strategie. Deze wethouder blijkt incapabel.”
Van de 674 miljoen Enecogeld (feitelijk geld dat is opgebracht door bewoners en bedrijven door betaling van de energierekeningen) komt maar bar weinig terecht bij bewoners om hun te ondersteunen bij de kostbare energietransitie. “De Haagse burger wordt bestolen”, stelt Wijsmuller. “Van de schamele 9% die van het Eneco-geld voor verduurzaming van woningen en bewoners wordt ingezet, komt slechts een fractie terecht bij bewoners die nu al geen eerlijke toegang hebben tot de middelen. Dit college doet niets om energiearmoede aan te pakken, maar maakt beleid wat sociale ongelijkheid vergroot.” De subsidies die voor bewoners worden ingezet zijn vooral gericht op welvarende huizenbezitters en bewoners die al kunnen investeren. De Haagse Stadspartij komt met voorstellen om inkomensafhankelijke criteria in te voeren, en om eerlijke toegang voor iedereen het centrale uitgangspunt voor beleid te maken, zoals dit bijvoorbeeld wel al in Brabant wordt gedaan (‘Energie voor iedereen’).
Geen verantwoording
Den Haag loopt voorop met bewonersinitiatieven, heeft een uniek klimaatpact en wil in 2030 klimaatneutraal zijn. Een enorme ambitie, maar in de plannen van de wethouder ontbreekt een tijdlijn met concrete tussendoelen om te kunnen zien of we op de goede weg zitten. En het college wil niet inzichtelijk maken wat de CO2-reductie is van de maatregelen waaraan zij de miljoenen van Eneco wil spenderen. Wijsmuller: “Dit college weigert zich te verantwoorden over haar eigen prestaties om klimaatdoelen te bereiken. Dat is onacceptabel en demotiverend voor alle bewoners om hun bijdrage aan de klimaatdoelen te leveren.”
Monopolie Eneco
De gemeente zegt regie te willen voeren op de energietransitie, maar legt monopolisten Eneco en Gasunie geen haarbreed in de weg bij de aanleg van de zogenaamde “Leiding door het Midden”. Wijsmuller: “Tienduizenden huishoudens, die zelf niet het geld hebben om te investeren, dreigen zo afhankelijk te worden gemaakt van restwarmte uit de smerige fossiele industrie uit de Rotterdamse haven.” Absurd is ook dat 15 miljoen Enecogeld rechtstreeks teruggaat naar Eneco via subsidie voor uitbreiding van het warmtenet. “De gemeente werkt zo actief mee aan versterking van de monopoliepositie van dit (inmiddels) Japanse bedrijf.”
Follow the money
Met de besteding van het Enecogeld wordt pijnlijk duidelijk waar de prioriteiten van dit college liggen. Van de 674 miljoen die Den Haag uit de verkoop krijgt, wordt slechts 9 % (64 miljoen) ingezet voor ondersteuning van bewoners en het verduurzamen van woningen. Al het andere geld gaat naar andere doelen, zoals mobiliteit, gebiedsontwikkeling, woningbouw, ICT, sportaccommodaties, en openbare ruimte. Van het deel waarover wethouder Liesbeth van Tongeren gaat (184 miljoen), blijft veel geld hangen bij grote bedrijven als Eneco, de externe uitvoeringsorganisatie en veel geld verdwijnt in de gemeentelijke organisatie. “Waarom Enecogeld gebruiken voor investeringen (zoals isolatie gemeentelijk vastgoed, lantaarnpalen, laadpalen en walstroom) die ook uit besparing op energielasten of uit bedrijfsvoering gefinancierd kunnen worden?”, zo vraagt Wijsmuller zich af.
Op initiatief van de Haagse Stadspartij heeft de Haagse Gemeenteraad eerder de inzet voor de Regionale Energiestrategie herschreven waarbij het Haagse Klimaatpact centraal staat: Den Haag in 2030 klimaatneutraal op basis van afrekenbare doelen, participatie en betaalbaarheid voor bewoners. Met voorrang voor bewonersinitiatieven en lagetemperatuurverwarming In plaats van de warmtepijp naar de zwaar vervuilende fossiele industrie in de Rotterdamse haven. Joris Wijsmuller zal nu opnieuw met voorstellen komen om de plannen van de wethouder te herschrijven.