Update: De Haagse Stadspartij maakt zich ernstig zorgen over de rattenplaag in Mariahoeve.
“Dit kan zo niet langer”. Aldus Fatima Faïd van de Haagse Stadspartij. “Ratten in Wijkpark de Horst, ratten op de balkons, ratten die op klaarlichte dag op straat en voor portieken langsrennen. Bewoners komen naar ons toe want zij maken zich zorgen, en terecht! Dit is een gevaar voor de volksgezondheid en de afgelopen colleges komen niet verder dan een paar bordjes plaatsen en ‘educatie’. Wij hebben vragen gesteld wat nu precies de concrete stappen zijn die wij kunnen verwachten van de gemeente en woningcorporaties.
Bewoners verdienen een schone en veilige wijk, waar kinderen rustig buiten kunnen spelen zonder over de ratten te struikelen.
Heeft u ook een probleem met ratten in je wijk? Mail ons via ratten@haagsestadspartij.nl
Indiener: Fatima Faïd
Datum: 12-2-2024
Aan de voorzitter van de gemeenteraad,
De Haagse Stadspartij heeft gesproken met bewoners in Mariahoeve over het toegenomen aantal ratten in de wijk.
Overeenkomstig art. 30 van het Reglement van orde stelt raadslid Faïd, Haagse Stadspartij de volgende vragen:
De Haagse Stadspartij heeft gesproken met bewoners in Mariahoeve over het toegenomen aantal ratten in de wijk.
1. Kan het college bevestigen dat de verschillende woningcorporaties de bewoners in Mariahoeve hebben geïnformeerd over een rattenplaag?
Er wordt niet gecommuniceerd door de woningcorporaties over een rattenplaag in Mariahoeve.
Wel communiceren woningcorporaties in het algemeen over ratten en op welke manier overlast kan worden voorkomen.
2. Kan het college aangeven of er op dit moment een rattenplaag in Mariahoeve is?
Mariahoeve is een aandachtsgebied waar overlast door de aanwezigheid van ratten wordt ervaren. Echter, er is geen sprake van een rattenplaag aangezien de ratten populatie stabiel is en daarmee onder controle. De cijfers van het aantal rattenmeldingen in Mariahoeve in de tabel hieronder bevestigen dit ook. Dit wil echter niet zeggen dat bewoners geen overlast ervaren van ratten in Mariahoeve.
3. Kan het college aangeven hoe het aantal meldingen van ratten bij de gemeente zich de afgelopen drie jaar heeft ontwikkeld?
In totaal zijn er in 2023 1045 meldingen gedaan stadsbreed met betrekking tot ratten. Dit is een vermindering ten opzichte van het aantal meldingen in 2022, zie tabel hieronder. Vaak worden meldingen gedaan in dezelfde omgeving, waardoor deze meldingen worden geclusterd en in behandeling worden genomen. Ook deze clustermeldingen zijn de afgelopen 3 jaar afgenomen. Verder kan een deel van de meldingen helaas niet door de gemeente in behandeling worden genomen omdat de ratten in de eigen tuin of woning worden gesignaleerd. De gemeente gaat alleen in op meldingen wanneer deze de openbare ruimte of de binnentuin van een woningcorporatie betreft. De meldingen die door de gemeente in behandeling zijn genomen zijn in de tabel hieronder te zien.
4. Kan het college aangeven hoe het aantal meldingen van ratten bij de verschillende corporaties zich de afgelopen drie jaar heeft ontwikkeld?
De gemeente heeft geen inzicht over de meldingen die worden behandeld door de woningcorporaties. Wanneer er bij woningcorporaties meldingen binnenkomen, die gaan over de buitenruimte, dan worden deze doorgestuurd naar de gemeente.
5. Kan het college aangeven welke concrete acties de gemeente op dit moment heeft ondernomen om bewoners te vrijwaren van ratten in hun huis?
De gemeente onderneemt geen concrete acties om individuele bewoners te vrijwaren van ratten in hun huis. De gemeente gaat in op rattenoverlast in de openbare ruimte of de binnentuin van een woningcorporatie. Desalniettemin kan de aanpak in de openbare ruimte door middel van voorlichting of bestrijding ook effect hebben op ervaren overlast door ratten op privé gronden. In het geval een bewoner rattenoverlast wil voorkomen in eigen tuin of woning, adviseren we de bewoner om zelf een professioneel bestrijdingsbedrijf te benaderen of, in het geval van een huurwoning, de overlast te melden bij de verhuurder. Ook kan de bewoner de website raadplegen waarop tips worden gegeven ter voorkoming van rattenoverlast.
6. Kan het college aangeven welke concrete acties er door de woningcorporaties en andere verhuurders worden ondernomen om rattenoverlast tegen te gaan?
Woningcorporaties voeren verschillende concrete acties uit om overlast door ratten te voorkomen: bestrijdingsmaatregelen, het herstellen van verzakkingen en of rioolproblemen, het uitvoeren van extra snoeibeurten, weghalen van groen dat tegen de gevel aangroeit. Daarnaast wordt voorlichting gegeven aan bewoners over het voorkomen van overlast door bijvoorbeeld dieren niet te voeren. De gemeente heeft een terugkerend overleg met de woningcorporaties specifiek voor de aanpak van rattenoverlast. De woningcorporaties nemen ook regelmatig deel aan gebiedsgerichte acties die onder de vlag van de campagne ‘Stop de rat’ worden uitgevoerd. Tijdens deze gebiedsgerichte acties worden bewoners actief geïnformeerd over het aanbieden van afval en de consequenties van het achterlaten van afval of dierenvoer in de buitenruimte.
7. Hoe vaak is rattenoverlast een significant probleem geweest in Mariahoeve de afgelopen 5 jaar en op welke manier is het wijkberaad en andere bewoners betrokken bij het tegengaan van dit ongedierte?
De omgeving van Mariahoeve is een stedelijk gebied met veel groen en blauw wat de rat nodig heeft voor zijn levensonderhoud. Dit in combinatie met de aanwezigheid van voedsel zorgt er voor dat de bruine rat en de muskusrat hier aanwezig is. Mariahoeve wordt daarom ook gezien als een aandachtsgebied, zo geldt er ook een voederverbod.
De gemeente zit in een regulier overleg met het wijkberaad Mariahoeve, waar de staat van de buurt wordt besproken. Ook wordt er tijdens het wijkberaad door de gemeente gecommuniceerd over
participatie acties over ratten en afval overlast. Voorbeelden hiervan zijn de opruimdagen en de organisatie van een gebiedsgerichte aanpak tegen de overlast die de aanwezigheid van ratten kan geven. Deze gebiedsgerichte aanpak kenmerkt zich door een sterke focus op communicatie, participatie en educatie. In het afgelopen jaar heeft in de buurt Burgen en Horsten, een gebiedsgerichte actie plaatsgevonden en voor 2024 staat er één gepland in Catharinaland. De overlast in Mariahoeve wordt serieus genomen door de gemeente en in afstemming wordt er gekeken naar wat nodig is om overlast zo veel mogelijk te voorkomen.
8. Kan het college aangeven wat het stappenplan is om rattenplagen tegen te gaan, anders dan dat er bordjes tussen flats en naast de sloot in het park geplaatst zijn met daarop een voederverbod?
Bij het aanpakken van de overlast wordt ingezet op een combinatie van voorkomen, opruimen en bestrijden. Wanneer een rat in de openbare ruimte wordt gemeld, wordt deze melding binnen drie werkdagen door de plaagdierenbestrijder van de Haagse Milieu Services in behandeling genomen. In sommige gevallen is een overlastlocatie al bekend en bij een nieuwe locatie start de Haagse Milieu Services (HMS) altijd met een onderzoek naar de oorzaken van de overlast. Ook wordt er een monitoringstraject gestart om een beeld te krijgen van de grootte van de rattenpopulatie. Op basis van het onderzoek wordt gekeken welke maatregelen nodig zijn om rattenoverlast tegen te gaan. Deze maatregelen variëren van het aanpassen van de beplanting, het extra reinigen van de omgeving tot het opstarten van voorlichtingscampagnes van ‘Stop de rat’.
Als blijkt dat het effect van de maatregelen onvoldoende is en uit de monitoring blijkt dat er een rattenpopulatie aanwezig is, kan de HMS starten met het bestrijdingsproces. Een traject van voorkomen en/of bestrijden van ratten is gebonden aan wet- en regelgeving. De HMS beschikt over het IPM (Integrated Pest Management) certificaat rattenbeheersing. Het bestrijdingsproces is altijd maatwerk en wordt zorgvuldig aangepakt door de plaagdierbestrijders van de Haagse Milieu Services. De voorschriften hebben betrekking op de voorwaarden op grond waarvan bestrijding van ratten kan worden gestart. Het college onderschrijft het IPM-beginsel om het gebruik van chemische bestrijdingsmaatregelen zoveel mogelijk te beperken of te vermijden om het milieu te sparen. Om deze reden worden dan ook intelligente rattenklemmen gebruikt die een signaal af geven wanneer er een rat is gevangen om zo onnodig dierenleed te voorkomen.
Dankzij meldingen van bewoners krijgen we inzicht in waar de overlast zich concentreert. Er worden daarom regelmatig acties en campagnes gestart in de stadsdelen met de meeste overlast. Om deze acties te coördineren is er in 2023 een projectleider aangesteld met als voornaamste taak om de overlast gebiedsgericht aan te pakken. De projectleider werkt samen met verschillende (maatschappelijke) partners waaronder woningcorporaties. Het hoofddoel is om in gebieden met rattenoverlast bewoners bewust te maken en te betrekken bij het in de toekomst voorkomen van overlast. Om deze acties kracht bij te zetten wordt er op zowel wijkniveau als ook stadsbreed gecommuniceerd over het voorkomen van rattenoverlast.
9. Welke financiële budgetten zijn er om rattenplagen te bestrijden? Kan het college aangeven in welke wijken deze budgetten momenteel worden ingezet?
Voor de reguliere rattenbestrijding heeft de gemeente in 2023 een bedrag van c. € 400.000,- uitgegeven. In hetzelfde jaar is een bedrag van c. € 75.000,- uitgegeven aan acties op het gebied van voorlichting. Het betreft een stedelijk budget waar geen splitsing is gemaakt per wijk. Wel wordt er gekeken in welke stadsdelen de overlast het grootst is om daar gericht preventieve acties uit te voeren.
10. Is het college het met de Haagse Stadspartij eens dat ratten een risico vormen voor de volksgezondheid? Zo nee, waarom niet?
Grote rattenpopulaties kunnen een risico zijn met het oog op besmettingen en daarom voor de volksgezondheid. Echter is er een laag risico om een ziekte of infectie op te lopen van een rat.
11. En zo ja, wat wordt er concreet gedaan door het college om de ratten weg te houden uit slaapkamers van kinderen en hun ouders?
Zie beantwoording vraag 5.
12. Kan het college specificeren welk budget er specifiek gaat naar het daadwerkelijk “opruimen” van ratten en welk budget er wordt besteed aan “voorlichting”?
Zie beantwoording vraag 9. Daarnaast wordt er door de reguliere schoonmaak van de stad ook bijgedragen aan het voorkomen van overlast door de aanwezigheid van ratten. Deze reguliere inzet zorgt ervoor dat er minder omstandigheden zijn waardoor de rat zich kan uitbreiden. Ook wordt er met de 50 actiepunten van het Aanvalsplan Afval bijgedragen aan een schone stad en de vermindering van rattenoverlast.
Er zijn meerdere wijken in Den Haag die langdurig te maken hebben met rattenplagen. Voorlichting vormt daar al jaren de kern van de bestrijding van ratten in Den Haag.
13. Kan het college aangegeven, met cijfers, hoe succesvol deze aanpak is?
De aanpak van rattenoverlast is gericht op het beheersbaar houden van de omvang van de rattenpopulatie. Het beeld is dat er qua aanwezigheid van rattenpopulaties geen bijzonderheden zijn in toename of afname ten opzichte van vorige jaren. Dit beeld wordt bevestigd met het aantal ratten meldingen in de stad zoals weergegeven in de beantwoording van vraag 2 & 3.
Desondanks betekent dit niet dat er geen overlast van ratten wordt ervaren door bewoners. Daarom blijft een continue voorzetting van preventieve maatregelen noodzakelijk om de overlast beheersbaar te houden en de aanpak effectief te houden. Het gedrag van de mens is hier van cruciaal belang in het effectief voorkomen of ontstaan van rattenoverlast.
14. Is het college het met de Haagse Stadspartij eens dat er nu daadwerkelijk ingezet moet worden op het grootschalig bestrijden van ratten i.p.v. alleen maar bordjes en andere nietszeggende campagnes optuigen die veel geld kosten? Zo nee, waarom niet?
Het grootschalig bestrijden van ratten met chemische middelen zonder in te zetten op preventieve maatregelen is wettelijk verboden. Zoals eerder is benoemd in de beantwoording van vraag 8 is de aanpak van het college van rattenoverlast gericht op het beheersbaar houden van de rattenpopulatie. Preventie is in die aanpak en conform het IPM daarbij de eerste belangrijke stap. Het alleen bestrijden van een rattenoverlast heeft immers weinig zin als er door bewoners etensresten en afval in de buitenruimte worden achtergelaten. Het college zet daarom in op het bewerkstelligen van een duurzame gedragsverandering bij bewoners omdat de verwachting is dat dit op de langere termijn betere resultaten oplevert.
15. Kan het college aangeven hoe de gemeente samenwerkt met woningcorporaties in de bestrijding van ratten aangezien bewoners wordt gevraagd ratten in en om de woning te melden bij de verhuurder en ratten in de buitenruimte bij de gemeente?
Er is regelmatig overleg tussen de gemeente en de drie grote woningcorporaties specifiek over de aanpak van ratten. In dit overleg wordt besproken hoe de samenwerking nog beter kan worden georganiseerd. Zo kunnen acties van woningcorporaties worden verbonden aan door gemeente gestarte gebiedsgerichte acties. Daarnaast wordt ook communicatiemateriaal uitgewisseld,
bijvoorbeeld flyers van de campagne ‘Stop de rat’.
16. Waarom heeft het college gekozen voor het splitsen van de meldingen tussen verhuurders en gemeente?
Er is alleen een splitsing gemaakt tussen de openbare ruimte en de binnentuin van een woning corporatie en de niet openbare ruimte.
17. Kan het college aangeven wat de voordelen hiervan zijn voor het bestrijden van rattenplagen?
Deze splitsing geeft duidelijkheid wie voor welk deel verantwoordelijk is voor de bestrijding van rattenoverlast.
18. Kan het college aangeven wanneer zij het bestrijden van ratten als succesvol kwalificeert?
Zie beantwoording vraag 13.
Lees ook:
Telegraafartikel: https://archive.is/sWd7Y
RTV Discus uitzending: https://www.rtvdiscus.nl/zl-2024-02-17/
Den Haag Fm: Ratten overspoelen de Mariahoeve: ‘In drie dagen zag ik er tien voor het portiek rennen’ – Den Haag FM