De gemeenteraad vergaderde op donderdag 20 februari over de begroting voor 2020. Het is de eerste begroting van het nieuwe college dat -na de val van het vorige college vanwege de corruptiecrisis- is aangesteld. De Haagse Stadspartij stemde na een lange dag vergaderen uiteindelijk tegen de begroting, vanwege de bezuinigingen (jaarlijks ruim 20 miljoen euro) op Zorg, Jeugd en Welzijn. Wel werden er vijf moties van de Haagse Stadspartij aangenomen.
Van de 13 moties die de Haagse Stadspartij heeft ingediend zijn twee moties na toezeggingen aangehouden (‘Gele vuilniszakken in het broedseizoen’, en ‘Geef groene overkluizing Teldersweg prioriteit’), zes moties verworpen en de volgende vijf moties aangenomen:
Geen verhoging werkdruk in het onderwijs
Apart beleid voor sekswerk en mensenhandel
Straatmuziek niet meer verbieden
Stop verkamering met dakopbouwen
Meer financiële ruimte voor Rekenkamer
Hieronder het betoog van fractievoorzitter Joris Wijsmuller:
“Voorzitter, met de twee voorgaande sprekers van Groep de Mos en VVD kon u alle kanten op: volgens de een is het niks meer sinds zijn partij niet meer in het college zit, en volgens de ander gaat het alleen maar beter. De Haagse Stadspartij zal u vertellen hoe het werkelijk zit: de waarheid is dat de gemeente het financieel zwaar heeft en moet bezuinigen, terwijl het Rijk bulkt van het geld en weigert om ons financieel voldoende te ondersteunen. De gevolgen zijn ten hemel schreiend: kwetsbare mensen die steeds minder zorg krijgen, een groeiend aantal daklozen, woningzoekenden die jaren moeten wachten op een woning, afval en achterstallig onderhoud in de wijken dat zich opstapelt, de energietransitie die maar niet op gang komt, het lerarentekort dat niet wordt opgelost.
Om met dit laatste punt te beginnen: de kwaliteit van het onderwijs staat onder grote druk door groeiende segregatie, overvolle klassen, toenemend lerarentekort, lage lonen in het basisonderwijs, problemen met passend onderwijs. Het gros van deze problemen is gevolg van falend Rijksbeleid. Eén op de vier leraren heeft last van burn-outklachten, de kansenongelijkheid neemt toe. Maar wat doet de gemeente? Dit college gaat bezuinigen op het programma Zorg, Welzijn, Jeugd en Volksgezondheid waarmee de werkdruk in het onderwijs nog verder zal toenemen! Want uit de toelichting op de ‘verbeterlijnen’ en het ‘bezuinigingspotentieel’ blijkt dat gesneden wordt in Onderwijs-Jeugdhulp arrangementen en in de ondersteuning van kinderen met gedragsproblemen in het onderwijs. Daarom dien ik de motie Geen verhoging werkdruk in het onderwijs in met het verzoek:
Te onderzoeken welke voorgenomen verbeterlijnen en taakstellingsmaatregelen van invloed zijn op de werkdruk in het onderwijs; en om alle gemeentelijke maatregelen in het programma Zorg, Welzijn, Jeugd en Volksgezondheid die kunnen leiden tot verhoging van de werkdruk in het onderwijs te heroverwegen.
En er zullen nog meer heroverwegingen volgen, want ik constateer dat veel ‘verbeterlijnen’ gebaseerd zijn op wensdenken en er bovendien geen rekening wordt gehouden met de groei van de stad, de groeiende vergrijzing, de groeiende tweedeling en dientengevolge: de groeiende vraag naar zorg. We zien dat een uitspraak van de rechter over tarieven bij jeugdhulp direct al een groot gat slaat in het potje ‘verzachtingsgelden’. Daarom heb ik de motie van de heer Grinwis hierover mee ondertekend.
Waar wel extra geld naar toe gaat, is de opvang voor dak- en thuislozen. Dat is goed en hard nodig, maar de vraag is of het genoeg is. Een dak boven je hoofd is een mensenrecht, maar de situatie is inmiddels onhoudbaar. Zo is er onvoldoende capaciteit om dakloze moeders met meer dan 2 kinderen op te vangen. Moeders die meer kinderen hebben, komen zelfs voor de inhumane keus te staan om 1 of meerdere kinderen ergens anders onder te brengen. Dit schrijnende probleem speelt bij Zij-aan-Zij, een specifieke opvang met begeleiding die erg belangrijk is voor gezinnen om zich te kunnen herpakken. Daarom de motie Uitbreiding opvang voor dakloze moeders met het verzoek aan het college:
Om zorg te dragen dat ouders bij de maatschappelijk opvang nooit voor de keuze komen te staan om een kind achter te laten en te onderzoeken of de extra financiële middelen ingezet kunnen worden om uitbreiding van Zij aan Zij mogelijk te maken voor gezinnen met meer dan twee kinderen.
Het grote probleem achter dakloosheid is het schreeuwende tekort aan betaalbare woningen, dat door gruwelijk falend neoliberaal Rijksbeleid steeds groter en schrijnender wordt. Goed dat dit college nu stevig bij het Rijk lobbyt tegen de verhuurdersheffing. Zolang het Kabinet deze heffing niet afschaft en gemeenten geen middelen verschaft om de bouw van meer betaalbare woningen te stimuleren, neemt de druk alleen maar toe. Zo zien we dat steeds meer panden in handen vallen van beleggers en huisjesmelkers om voor veel geld te verhuren. Het splitsingsverbod helpt onvoldoende, want nu richt de markt zich en masse op kamerverhuur. Het wordt hoog tijd dat we ook kamerverhuur reguleren. Daarom de motie Dakopbouw niet verkameren:
om de regels voor dakopbouwen zodanig aan te passen dat behalve bouwkundig splitsen, ook verkamering de eerste 5 jaar na het plaatsen van een dakopbouw op een bestaande woning wordt verboden.
Arbeidsmigranten zijn niet alleen kwetsbaar in deze woningmarkt, maar zeker ook in de arbeidsmarkt. Bij mensenhandel denken sommigen vooral aan prostitutie, maar dames en heren: sekswerk is werk. Het is dan ook stigmatiserend om prostitutie stelselmatig te koppelen aan mensenhandel terwijl mensenhandel zeker ook in andere sectoren voorkomt zoals in de landbouw of horeca. Daarom de motie Scheiding prostitutie en mensenhandel in beleidsstukken met het verzoek:
om in alle toekomstige beleidsstukken prostitutie en mensenhandel te scheiden.
Dat in veel wijken sprake is van overbewoning zoals in Transvaal, Rustenburg Oostbroek en Laak, zie je ook terug in de bende op straat. De afvalcrisis heeft inmiddels Napolitaanse proporties gekregen. Een groot probleem dat al veel langer speelt en waar veel fracties op diverse manieren aandacht voor hebben gevraagd. Maar laten we stoppen met gejijbak of wijzen naar gedrag van bewoners. Het goed en adequaat verwerken van afval is primair de verantwoordelijkheid van ons, van de gemeente. De twee verantwoordelijke wethouders heb ik al een zwerfafvalscheurkalender mogen aanbieden, en vandaag bied ik opnieuw een cadeau aan en wel de motie Uitgangspunten aanpak zwerfvuil en bijplaatsingen met het verzoek:
om de volgende uitgangspunten in het plan van aanpak op te nemen:
• De basis op orde (schoon houdt schoon, vuil trekt vuil aan);
• Directe actie bij meldingen (binnen een dag);
• Duidelijk communiceren: leg uit, doe het helder (waar wel/waar niet), geef informatie bij ORAC’s en gebruik symbolen;
• Eén oplossing voor de hele stad is er niet: heb oog voor wat de doelgroep drijft, dit kan per wijk verschillend zijn, en ontwikkel de aanpak in overleg met wijkbewoners;
• Blijf monitoren: houd de basis op orde, en pas de aanpak indien nodig aan.
Ook als het gaat om de meeuwen- en rattenoverlast heb ik een motie Verspreiding gele vuilniszakken in het broedseizoen, met het verzoek:
om de mogelijkheid te onderzoeken om in die wijken waar afval huis aan huis wordt opgehaald en sprake is van overlast door stuk getrokken vuilniszakken, tijdens het broedseizoen wekelijks een gele vuilniszak (bv met de Posthoorn) huis aan huis te verspreiden en daarmee te besparen op de schoonmaakkosten.
Met de motie Streep door Decathlon wil de Haagse Stadspartij een punt zetten achter de al 14 jaar slepende kwestie met de plannen voor een sportwinkel langs de snelweg in het Forepark. Wellicht kan het college Decathlon wijzen op het leegstaande Hudson Bay-pand in de Grote Marktstraat om daar uit te breiden i.p.v. in het Forepark. Het verzoek aan het college:
om de mogelijkheden en consequenties van het verleggen van de koers met betrekking tot de ontwikkeling van de RWS-kavel te onderzoeken en de raad hierover te berichten.
Een belangrijk onderdeel van de begroting is het groenbeleid. Een van de insprekers drukte ons al met de neus op de feiten: de ambitie voor meer bomen en ook de groenambities bij verdichtingsplannen worden niet waargemaakt. Groen is sluitpost op de begroting bij nieuwe plannen zoals de Binckhorst. Ook de ambitie om de Scheveningse Bosjes door groene overkluizingen te verbinden met Waterpartij en Westbroekpark dreigt achter de horizon te verdwijnen. In deze begroting geen woord over groene overkluizing van de Teldersweg, terwijl de visie van de Denktank niet lang geleden nog unaniem door de raad werd omarmd. Besluiten en afspraken hierover moeten worden nagekomen en niet uitgesteld en gecompliceerd worden door andere agenda’s. Daarom de motie Geef groene overkluizing Teldersweg prioriteit met het verzoek:
om de resultaten van het haalbaarheidsonderzoek van de DODO-variant naar de raad te sturen; en om prioriteit te geven aan verdere uitwerking van de plannen voor groene overkluizing van de Teldersweg bij de voorbereiding van de Begroting 2021-2024.
Een ander punt waar ik dit college mee zal blijven achtervolgen is de vraag: waar zijn de concrete plannen voor herinrichting van de Gedempte Gracht en Gedempte Burgwal om de 15.000 fietsers die nu dagelijks door de Grote Marktstraat gaan een veilige alternatieve route door de binnenstad hebben. Zolang die herinrichting nog niet is gerealiseerd, is het onverantwoord om fietsers uit de Grote Marktstraat te weren zoals ondernemers graag willen. Wel moet er nodig iets aan de veiligheid worden gedaan, en daarom de motie Veiligheid Grote Marktstraat en alternatief fietsers met het verzoek:
om in afwachting van realisatie van een veilige alternatieve fietsroute door de binnenstad met (tijdelijke) inrichtingsmaatregelen te komen om de veiligheid in de Grote Marktstraat te verbeteren zoals heldere belijning, brede zebra’s en rode lopers voor fietsers.
Dan kunst en cultuur: deze floreert in deze stad mede door gemeentelijk beleid, maar vooral dankzij de tomeloze inzet van de cultuursector. Hier en daar is wat steun in de rug meer dan welkom zoals in de jazzsector. Den Haag is al dik 50 jaar een echte popstad, maar al veel langer -meer dan een eeuw- jazzstad. De popsector is vitaal en wordt goed ondersteund door de gemeente, maar de jazz blijft kwetsbaar. Initiatieven komen en gaan en het ontbreekt aan een stevig fundament. Daarom de motie Den Haag Jazzstad:
Verzoekt het college om in overleg met de jazzsector een notitie op te stellen met daarin voorstellen ter ondersteuning en stimulering van het Haagse jazzklimaat en eventuele financiële consequenties te dekken uit het Popfonds waaraan een bedrag van € 0,45 mln. is toegevoegd in de programmabegroting.
De motie Straatmuziek faciliteren:
Verzoekt het college om met voorstellen te komen om straatmuziek en straatartiesten ook in de binnenstad te faciliteren, met dien verstande dat overmatige geluidsoverlast zoveel mogelijk voorkomen dient te worden.
Tot slot wil ik kort stilstaan bij het functioneren van dit stadsbestuur. Ik wil het college een compliment maken omdat zij een taboe heeft doorbroken: de OZB is eindelijk iets verhoogd. Daarmee zijn de bezuinigingen op de zorg iets verzacht. Maar we blijven nog altijd de gemeente met de laagste lasten, dus hier zie ik nog wel ruimte voor verbetering. Zoals gezegd ben ik het met het college eens dat we ook het Rijk moeten blijven aanspreken op meer geld. Want bij al die taken die het neoliberale kabinet bij ons over de schutting heeft gegooid, hoort ook voldoende budget om deze taken uit te voeren. En bij al die extra taken moet de raad goed kijken naar onze controlerende taak. De Rekenkamer speelt hierbij een steeds belangrijkere rol, daarom de motie Financiële ruimte Rekenkamer: Om op basis van de uitkomsten van de programmarekening 2019 te bezien of er extra financiële ruimte voor de Rekenkamer kan worden gevonden en met een voorstel te komen.
Daarnaast kampen we met onderzoeken naar mogelijke corruptie. Wat de Haagse Stadspartij betreft moet dat zo snel mogelijk tot op de bodem worden uitgezocht. Bij schoon schip maken hoort maximale transparantie voor de raad en burgers. Daarom de motie Schoon schip met het verzoek:
Om nog in het eerste kwartaal van dit jaar een overzicht van alle lopende onderzoeken naar de raad te sturen met de stand van zaken van alle onderzoeken, en in dit overzicht op te nemen hoeveel meldingen er bij het meldpunt Integriteit zijn binnengekomen en wat er met deze meldingen is gebeurd.”
Conclusie: De Haagse Stadspartij wordt niet vrolijk van de begroting. De gemeente heeft het financieel zwaar terwijl het Rijk bulkt van het geld en weigert om ons te ondersteunen met voldoende geld. De gevolgen zijn ten hemel schreiend: kwetsbare mensen die steeds minder zorg krijgen, bezuinigingen op welzijn, woningzoekenden die nog jaren moeten wachten op een woning, het afval en achterstallig onderhoud in de wijken dat zich opstapelt, het lerarentekort dat niet wordt opgelost, de energietransitie die hapert en ga zo maar door. Maar het moet gezegd. Dit college heeft wel een taboe doorbroken: om de voorgenomen bezuinigingen te verzachten is de OZB iets verhoogd. Dat is geen ramp, want we blijven de gemeente met de laagste gemeentelijke lasten. Daarnaast kampen we met onderzoeken naar mogelijke corruptie. Wat de Haagse Stadspartij betreft moet dat zo snel mogelijk tot op de bodem worden uitgezocht en maken we schoon schip in het stadhuis.