Het nieuwe coalitieakkoord ‘Den Haag, stad van kansen en ambities’ is in de gemeenteraad door de oppositie gefileerd. Hieronder de bijdrage van de Haagse Stadspartij door fractievoorzitter Joris Wijsmuller. Onze motie over de campagnefinanciering en de schijn van belangenverstrengeling, die hij samen met 7 andere oppositiepartijen indiende, werd als enige motie in stemming gebracht. En door een meerderheid met de coalitie van Groep de Mos, VVD, D66 en GroenLinks verworpen. Het was het sluitstuk van een 7-uur durend debat, dat na middernacht rommelig eindigde omdat coalitie-aanvoerder Richard de Mos niet het fatsoen wist op te brengen om in grote lijnen in te gaan op de vragen en bijdrages van de oppositie. De verhoudingen beginnen zich af te tekenen.
Hieronder de volledige bijdrage van fractievoorzitter Joris Wijsmuller tijdens debat over coalitieakkoord van woensdag 6 juni.
‘Ik had eerlijk gezegd niet verwacht dat deze vier partijen – met grote verschillen tussen conservatieve en progressieve standpunten – er toch samen uit zouden komen. Met uitruilen en met geld kun je best ver komen, maar er is toch echt meer nodig voor een verbintenis van vier jaar. Dat de kiezer heeft gekozen voor een groener en lokaler beleid komt alleen niet tot uiting in het motto van deze coalitie. Ik mis nu een verbindende leidraad. ‘Den Haag, stad van kansen en ambities’; waar staat dat nu eigenlijk voor? Kansen en ambities gaan over gelegenheid en begeerte, over hoop en eerzucht, over gelukszoekers en carrièrejagers; is dat wat u bijeenbrengt? Is het de onderlinge persoonlijke chemie die het verschil heeft gemaakt? Of was Edith Schippers doorslaggevend? Graag hoor ik van de vier onderhandelaars wat hun nu werkelijk verbindt, en wat ze de komende vier jaar bij elkaar gaat houden.
U verdient complimenten voor het nemen van bestuurlijke verantwoordelijkheid. Zeker voor Groep de Mos is dit een moedige stap, en daar wens ik hun veel sterkte mee, maar ook GroenLinks steekt haar nek uit. Verstandig dat zij in deze nieuwe coalitie verder gaan met de koers die het vorige college heeft ingezet met de open bestuurscultuur en meer bewonersinvloed, met de Agenda Ruimte voor de Stad, de nota Eyeline-skyline, zelfbouw, het OCC, meer reuring en uitgaan, broedplaatsen, geothermie, het verduurzamen van de 10 wijken, en niet te vergeten met het armoedebeleid en schuldsanering. En met het concreet maken van de lijnen die de vorige raad heeft uitgezet: de daklozenopvang en de eigenbijdrage WMO. Chapeau! Ook is de Haagse Stadspartij erg blij met verschillende plannen zoals de bibliotheek Bouwlust, de proef met wietteelt, het afschaffen van hondenbelasting, het schrappen van de brug over de pijp en helihaven, voortzetting cultuuramendement Lakerveld, openbare toiletten, de aanpak van het Telderstracé, de rem op het populierenvervangingsplan, het Popmuseum, aandacht voor woonwagenbewoners, en dat het Stille Strand stil moet blijven. Op deze punten kunt u rekenen op steun van de Haage Stadspartij. En natuurlijk heeft iedere bestuurder recht op goede oppositie, dus u kunt op de Haagse Stadspartij rekenen. Goede oppositie is ook bittere noodzaak, want dit akkoord heeft donkere keerzijdes. Ik zal mij nu tot enkele hoofdpunten en vragen beperken.
Allereerst is het akkoord op mobiliteitsgebied ronduit schizofreen. Er wordt niet gekozen. Prachtige ambities met OV en fiets, dat is absoluut de richting voor een grote stad. De schaalsprong OV mag overigens nooit ten koste gaan van het bestaande fijnmazige lijnennet in de oude wijken – ik hoor graag van Robert van Asten of hij dit met de Haagse Stadspartij eens is. Ook positief is het loslaten van de parkeernorm bij nieuwbouw en de eerste stappen met hogere parkeertarieven, met in totaal ruim 29 miljoen euro; toch goed gedaan van ‘vroem, vroem, toet, toet, de autopartij’ Groep de Mos. Maar tegelijkertijd presenteert deze coalitie heel veel dure auto-plannen. Na de Utrechtsebaan en de Rotterdamsebaan wil men nu ook een Amsterdamsebaan (de N44), wil men het aantal parkeergarages uitbreiden en die van het Malieveld in het bijzonder. Voorzitter, dit zijn auto aanzuigende plannen uit de vorige eeuw! Heeft deze coalitie dus geen ambities met de modal shift voor méér OV en langzaam verkeer, en dus MINDER autoverkeer? En waarom wordt de 25 miljoen die bij de Rotterdamsebaan vrijvalt niet voor het OV ingezet?
Goed dat klimaatneutraal in 2030 uit het Klimaatpact door de nieuwe coalitie is overgenomen. Niemand kan nu meer om het pact heen. Is Groep de Mos nu alsnog bereid om het Klimaatpact te ondertekenen? Op het gebied van duurzaamheid staan zoals gezegd meer goede ambities in het akkoord. Drie punten baren echter grote zorgen. Allereerst is dat de ‘leiding door het midden’. Graag hoor ik van de onderhandelaars of zij nu werkelijk voor Rotterdamse restwarmte uit fossiele industrie willen kiezen. Ten tweede de uitverkoop van Eneco, en daarmee het opgeven van invloed op een belangrijk nutsbedrijf en het jaarlijkse dividend (zeker na de afschaffing van de dividendbelasting). Het is pure speculatie hoeveel dit gaat opleveren, en het is ronduit teleurstellend dat daarvan dan slechts 30% naar de energietransitie gaat! Wanneer verwachten de onderhandelaars dat de verkoop plaats heeft en het geld daadwerkelijk beschikbaar komt? Gaat dit wel leiden tot daadwerkelijke uitvoering in deze collegeperiode? Want de duurzaamheidsplannen zijn financieel voornamelijk PM (ter herinnering). En dat brengt mij tot het derde punt: waarom staan in dit akkoord geen concrete plannen om in deze periode met duurzaamheid meer banen te realiseren?
Over werkgelegenheid gesproken: ik begrijp helemaal niets van de portefeuilleverdeling. Hoe kan het dat de wethouder die het aantal uitkeringen moet terugdringen niet beschikt over de instrumenten om mensen aan het werk te krijgen, zoals het leerwerkbedrijf en het Werkgeversservicepunt? En hoe kan hij nu verantwoordelijk zijn voor de sociale werkvoorziening zonder het Werkgeversservicepunt?
Dan het tegengaan van segregatie, voor de Haagse Stadspartij een grote prioriteit. Deze coalitie zegt de uitgangspunten van de Agenda Ruimte voor de Stad te hanteren, maar tegelijk wil men maximaal geld uit de markt halen, in duurdere wijken erfpacht laten afkopen, en op goedkopere locaties met erfpachtsuppletie geld verdienen. Neoliberale grondpolitiek waarmee er niet meer sociaal wordt gebouwd in duurdere wijken, terwijl duurder bouwen in goedkopere wijken wel wordt gestimuleerd. En de stigmatiserende en niets oplossende Rotterdamwet wordt ingezet om instroom van kwetsbare groepen in de betaalbare voorraad tegen te gaan. Maar waar moeten deze mensen dan naar toe? Hoe gaat men 30% sociaal gespreid over de stad daadwerkelijk realiseren? En van de heer Kapteijns hoor ik graag waarom hij namens zijn partij zijn handtekening zet onder dit neoliberale beleid.
Dan kan de heer Kapteijns meteen ook uitleggen waarom zijn partij akkoord gaat met het schrappen van de ambitie om extra statushouders te huisvesten. Waarom meteen al 2,5 miljoen graaien uit de reserve 2018 voor statushouders, terwijl de taakstelling voor het tweede deel van dit jaar juist toeneemt? Ik lees dat bij een verzoek om extra plaatsingen ‘er weer opnieuw onderhandelt gaat worden’. GroenLinks heeft hier echt wat uit te leggen! En waarom is er volgend jaar geen geld meer voor de Haagse Aanpak statushouders?
Deze coalitie denkt bovendien – na eerdere forse bezuinigingen – opnieuw liefst 20 miljoen welzijnswerk weg te bezuinigen. Ook dit gaat ten koste van de meest kwetsbare bewoners, en ook hier weer de vraag: hoe kunt u uw handtekening zetten onder deze ‘gentrification’ in het welzijnsbeleid?
Iedereen doet mee bij deze coalitie, althans… als je ondernemer bent. Grote wens van Groep de Mos was 1 wethouder Economie, maar in het nieuwe college krijgen we er zelfs 4: één voor MKB en horeca, één voor kenniseconomie, één voor werk en inkomen en één voor circulaire economie. Wat is er in de overgang naar een nieuw college misgegaan?
En ik wil vooral de beoogd wethouder MKB en horeca toch echt dringend verzoeken meer openheid over de campagnefinanciën te verschaffen om iedere schijn van belangenverstrengeling te voorkomen, want anders gaat u dit zeker de komende vier jaar achtervolgen. Ik dien daarom samen met 7 andere partijen een motie (* zie hieronder) in om voor de installatie van het nieuwe college uitsluitsel te geven over de steun die de beoogde coalitiepartijen hebben ontvangen van ondernemers en bedrijven.
Nog een vraag: kunt u mij uitleggen waarom voor Madurodam juridische afspraken wél leidend zijn, en waarom dit voor het Migratie Museum niet geldt? Waarom meet dit college met twee maten, of is of is dit zogenaamde argument voor Madurodam willekeurig gekozen? Heeft deze coalitie wel voldoende oog voor de superdiverse stad die Den Haag is? Er zijn nog vele kanttekeningen te plaatsen bij de prioriteiten van deze coalitie, zoals de keuze om maar liefst 6 miljoen (!) te pompen in onderzoek naar verplaatsing van de prostitutie naar het hart van het Central Innovation District. Zodat iedere treinbezoeker uit Rotterdam, Amsterdam of Utrecht in Den Haag een warm welkom krijgt. Op een plek die juist hard nodig is om de infrastructurele knoop aan te pakken door afbraak van het Schenkviaduct en een metro/OV door de Binckhorst naar CS. Deze plek was gereserveerd om de distributie van winkels in de binnenstad te realiseren, een diep gekoesterde wens van GroenLinks. Waar gaat dit dan nu plaatsvinden? Waarom krijgt de VVD hier haar zin?
Met de VVD ben ik aangekomen bij mijn laatste opmerkingen voor nu, en die gaan over de financiële paragraaf van dit akkoord. Wie heeft er bedacht dat er deze collegeperiode ruim 145 miljoen aan activareserve kan vrijvallen? Waarom nu, en welke investeringen betreft dit precies? En wat gebeurt er met de reserve grondbedrijf wanneer de beheerregels voor gebiedsontwikkeling worden aangepast?
Nog een bedenkelijke keuze is de verkoop van het tafelzilver. Want naast Eneco wordt ook de Amerikaanse Ambassade in de uitverkoop gezet en wordt een streep gezet door de ambitie van het Museumkwartier. Dit moet 11,5 miljoen aan nettoresultaat gaan opleveren, terwijl we weten dat er nog een forse boekwaarde op dit pand zit. Maar dat kan toch alleen als je met de toekomstige bestemming heel veel kunt verdienen, bijvoorbeeld door er een groot bordeel van te maken?
En waarom verpats je deze voor de stad super strategische locatie, en stop je wel liefst 15 miljoen in een verhuizing van een Koninklijke Bibliotheek die niet van de gemeente maar van het Rijk is?
Ook valt op dat veel ambities afhangen van geld wat nog komen moet; dit staat dan ook PM (ter herinnering) ingeboekt. We krijgen zelfs een speciale wethouder die de lobby voor dit geld moet gaan organiseren: Robert van Asten wordt wethouder PM.
Last but not least: deze coalitie heeft veel plannen en ambities waarvoor eigenlijk meer ambtenaren nodig zijn om ze te kunnen waarmaken, maar toch denkt men liefst 44 miljoen te kunnen bezuinigen op het ambtelijke apparaat. Leg eens uit? Wat doet deze maatregel met de werkgelegenheid in de stad? De beoogd wethouder financiën gaat nota bene zelf met het personeel onderhandelen, maar zo werkt het niet. Hiermee gaat deze neoliberale coalitie zich lelijk in haar eigen vingers snijden.
Het akkoord van kansen en ambities zit helaas vol met tegenstellingen. Hoe lang houdt dit stand?’
Motie Campagnefinanciering
Indiener: Haagse Stadspartij
De raad van de gemeente Den Haag, in vergadering bijeen op 6 juni 2018, ter bespreking van Den Haag, Stad van Kansen en Ambities: Coalitieakkoord 2018 – 2022 (RIS299794).
Overwegende, dat:
– Er onduidelijkheid bestaat over de mate waarin en welke bedrijven politieke partijen hebben ondersteund bij de afgelopen campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen;
– Het nieuwe college tal van beslissingen gaat nemen waar o.a. commerciële vastgoed- en mkb-bedrijven belang bij kunnen hebben.
Van mening, dat:
– Transparantie op het gebied van partijfinanciering een voorwaarde is voor integere politiek en bijdraagt aan het imago van de lokale politiek;
Verzoekt de beoogde coalitiepartijen:
– Uiterlijk donderdag 7 juni, 14 uur aan de stad uitsluitsel te geven over de steun die de beoogde coalitiepartijen hebben ontvangen van ondernemers en bedrijven.
En gaat over tot de orde van de dag.
Joris Wijsmuller (Haagse Stadspartij)
Martijn Balster (PvdA)
Danielle Koster (CDA)
Christine Teunissen (Partij voor de Dieren)
Frans vHoynck van Papendrecht (50Plus)
Hanne Drost (SP)
Tahsin Çetinkaya (Islam Democraten)
Adeel Mahmood (NIDA)