7 Feb 2011. In een ultieme poging om de monumentale kastanjes langs de Koninginnegracht te redden heeft de Haagse Stadspartij met architect Ledderhof een alternatief plan opgesteld en samen met een advies van de Bomenconsulent aangeboden aan de andere politieke partijen. De actie heeft succes. De kastanjes kunnen blijven. Nu de andere bomen nog.
Kastanjes aan gracht gered
(AD/Haagsche Courant, 9 feb 2011)
DEN HAAG De 25 monumentale kastanjes aan de Koninginnegracht zijn
gered. Nieuw onderzoek leert dat de trambaan op die plek kan worden
vernieuwd met behoud van de 60 jaar oude bomen.
In ruil voor deze reddingsoperatie moet wel de hele weg voor drie
miljoen euro opnieuw worden ingericht. Ook verdwijnen er 78
parkeerplaatsen. Een en ander maakte wethouder Peter Smit (VVD, verkeer)
gisteren bekend.
De kap van de 60 jaar oude bomen leek nodig voor een ingrijpende
vernieuwing van de tramlijn, die over de Koninginnegracht loopt. Tram 9
is de drukste lijn van Den Haag en om de capaciteit te vergroten, worden
op dat traject andere, Randstadrailachtige voertuigen ingezet. De
gemeenteraad moest daarom vorig week kiezen uit twee kwaden.
De ene optie was dat de tram op een laagliggend viaduct zou worden
aangelegd zodat de bomen kunnen blijven, maar dat kostte zes miljoen
euro. De andere was kap van de kastanjes. De raad koos voor het laatste,
maar gaf Smit wel de opdracht mee toch nog eens goed te kijken naar
alternatieven die door bewoners en andere betrokkenen waren aangedragen.
Eén daarvan was het schrappen van beide parkeerstroken langs de gracht,
zodat de rails kunnen worden verlegd zonder de bomen te hoeven kappen.
MAILTJE
Hoewel deze verschillende varianten volgens Smit niet mogelijk waren,
zette het hem nog wel aan het denken. De wethouder keek na een mailtje
hierover van Chris Schram van de Willemsvaart s nachts zelf een keer op
Google Maps en ontdekte dat het wellicht mogelijk was om een groot deel
van een parkeerstrook tussen de Javastraat en de Delistraat te laten
vervallen. Tellingen leerden later dat er aan de gracht in totaal 251
parkeerplekken zijn waarvan er op het drukste moment 157 worden
gebruikt. Ook in de Archipelbuurt is nog een overschot aan
parkeerplaatsen.
Vandaar dat ambtenaren weer aan de slag gingen en een nieuw plan
maakten. Dat gaat er vanuit dat het troitor smaller worden, 87
parkeerplaatsen aan de kant van het water verdwijnen en de trambaan iets
opschuift. ,,Maar de kastanjes kunnen blijven staan, zei de wethouder
gisteren. ,,Dit leverde veel emoties op, ook in het college. Want
niemand vond het leuk als de zaag in die bomen had gemoeten. En hopelijk
ben ik van een ongelooflijke hoop geprocedeer af, voegde hij daaraan
toe.
Natuurorganisaties hadden al aangekondigd het uiterste te zullen doen
om de bomen te sparen. ,,Ik hoop dat we iets te pakken kunnen hebben dat
kan rekenen op iets meer steun in de buurt, aldus Peter Smit.
De verwachting is dat in september 2012 kan worden begonnen met het
herinrichten van de gracht.
Fractievoorzitter Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij maakte
zich zeer sterk voor het behoud van de bomen en is dan nu ook superblij. ,,Ik heb steeds geweigerd te accepteren dat de kastanjes moesten
wijken. Ik ben blij dat de wethouder die handschoen heeft opgepakt. Al
moet ik wel zeggen dat ik niet met minder genoegen had genomen.”
Ook de VVD noemt het fantastisch dat de bomen kunnen blijven staan ,
zegt raadslid Arjen Lakerveld. ,,Hier hebben wij ons hard voor gemaakt.
Maar wij gaan er wel vanuit dat de parkeerplaatsen worden gecompenseerd.
De parkeerdruk is al hoog en die mag niet groter worden.
NATUURBESCHERMING
Ook Algemene Vereniging voor Natuurbescherming voor s Gravenhage en
omstreken, die zich zeer verzette tegen de kap, is verheugd. ,,Dit geeft
ons een groot gevoel van vreugde, zegt voorzitter Frits Prillevitz.
Volgens hem is het resultaat het gevolg van veel inspanningen van
bewoners en anderen tijdens de inspraakronde. En, benadrukt hij: ,,Ik
hoop niet dat het verdwijnen van parkeerplaatsen nu reden is voor
sommige partijen om tegen dit voorstel te zijn.
Bouwstenen voor besluitvorming
Tramtracé Koninginnegracht
Den Haag, 4 februari 2011
Beste collegae,
Donderdag 10 februari a.s. staat de besluitvorming voor het tramtracé
Koninginnegracht op de raadsagenda. In het voorgestelde besluit staat dat alle bomen inclusief de 25 monumentale kastanjes gekapt zouden moeten worden. Dit zou een enorme aantasting van het groene karakter en het beeldbepalende, historische stadsgezicht betekenen. Het is om die reden dat niemand hier vrolijk van wordt. Integendeel. Daar dit voor de Haagse Stadspartij een onacceptabel en volstrekt
onnodig besluit zou zijn, hebben wij niet stilgezeten. Wij hebben ‘de Bomenconsulent’ uit Veenendaal gevraagd om een onafhankelijk advies over de groeiomstandigheden die nodig zijn voor instandhouding van de monumentale bomenstructuur langs de Koninginnegracht. Daarnaast hebben wij van de wethouder de digitale ondergronden van het tracé ontvangen en aan architect Jan Ledderhof gegeven om zijn maaiveldvariant in beeld te brengen. Ik ben bijzonder blij dat dit alles in slechts anderhalve week is gelukt. Dit feit alleen al sterkt mij in de overtuiging dat het zeker mogelijk is om tot een andere besluit mét behoud van de monumentale bomen te komen.
Hierbij bied ik u het advies en het uitgewerkte alternatief aan.
Uitgangspunten raad
De raad heeft in de discussie over het tramtracé Koninginnegracht twee moties
aangenomen. Kern van deze moties was om in samenspraak met betrokkenen alternatieven te onderzoeken voor een toekomstvaste oplossing voor lijn 9 op dit tracé.
Samenspraak
Er is een klankbordgroep opgezet die veel tijd heeft geïnvesteerd in onderzoek van
alternatieven voor een tramtunnel. Voor de betrokkenen was daarbij het behoud van de monumentale bomen een belangrijke – zo niet de belangrijkste – drijfveer. Dit heeft
geleid tot de maaiveldoplossing, met als uitwerking de variant met het bomenviaduct.
De raad zou, volgend uit de twee moties, deze conclusie van de klankbordgroep gewoon kunnen honoreren. Maar een meerderheid lijkt nu echter de vermeende kosten van de bomenviaduct (EUR 6 mljn.) te hoog te vinden. Daar valt wel wat op af te dingen, omdat door de keuze voor een maaiveldoplossing sowieso een ingrijpende en veel duurdere tramtunnel bespaard is gebleven! Bij de vermeende kosten voor het bomenviaduct zijn bovendien de kosten voor herstel van de kademuren inbegrepen, kosten die echter ook na het kappen van de bomen gemaakt zouden moeten worden. De feitelijke kosten voor het bomenviaduct zijn dus lager. En als het om de dekking van de kosten gaat, kan er aan andere dekkingen worden gedacht. Zo is voor aanpak van de Dr. Kuyperdam ter verbetering van de vaarverbinding Koninginnegracht EUR 1,5 mljn. gereserveerd. Nog afgezien van het feit dat dit bedrag hiervoor ontoereikend is, is het de vraag of deze investering in de kwaliteit van de Koninginnegracht nog wel prioriteit moet hebben als tegelijkertijd de beeldbepalende, ruim 60 jaar oude bomen gekapt dreigen te worden… Kortom, reden genoeg om anders tegen de kosten voor het bomenviaduct aan te kijken, en om recht te doen aan het resultaat van het overleg
met de klankbordgroep. Bijgevoegd advies van de Bomenconsulent en de variant
Ledderhof heb ik dan ook aan de Klankbordgroep voorgelegd.
Toekomstvast
Door de rijksbezuinigingen op het OV zal er nog veel discussie gevoerd moeten worden over de te maken keuzes. Bijvoorbeeld over de vraag of er op het ‘verbreden’ van het Haagse tramnet bezuinigd moet worden. Dat neemt niet weg dat het uitgangspunt nu is om op het tracé Koninginnegracht breder materieel in te gaan zetten. Hoewel een keuze voor smaller materieel meer ruimte biedt, laat ik verdere overwegingen m.b.t. materieelkeuze buiten beschouwing. De discussie over OV-bezuinigingen is nu nog niet aan de orde, maar komt later ongetwijfeld terug.
Wat ook toekomstvast dient te zijn, en nu wel aan de orde, is de kwaliteit van het
historische stadsgezicht. Naast de gevels en de gracht zijn hiervoor de bomen
beeldbepalend. En voor de kwaliteit van de bomen is de kwaliteit van de groeiplaatsen cruciaal. Dat daar niet alleen de huidige maar ook toekomstige bomen mee gebaat zijn, is logisch. Boet je nu in op groeiomstandigheden op deze plek dan boet je in op kwaliteit ook voor de toekomst. Deze ruimte krijg je nooit meer terug.
Het is om die reden dat wij aan de Bomenconsulent om advies hebben gevraagd over de voorwaarden voor duurzame instandhouding van de monumentale bomenstructuur.
Alternatieven
Tijdens de commissievergadering anderhalve week geleden bleek dat er andere
maaiveldvarianten mogelijk zijn die nog niet zijn onderzocht. Eén daarvan is van
architect Jan Ledderhof. Ook hij gaat daarbij uit van breder trammaterieel. In essentie komt zijn variant er op neer dat hij meer ruimte voor de bomen creëert (met
zelfs een mooi pad bij de bomen voor langzaam verkeer) door de tramrails op te
schuiven richting parkeerstrook. Ook vindt hij ruimte in de herindeling van het
profiel door bv maatvoering van stoep- en verkeersruimte aan te passen. Bij de
weggedeeltes met smaller profiel moet een parkeerstrook plaats maken voor het
opschuiven van de rails, maar hiervoor is compensatie te vinden door nieuwe
parkeerplaatsen aan de overzijde van het water (Raamweg/ Koningskade) te situeren in plaats van het fietspad aan de gracht. En dit leidt weer tot het verbeteren van de fietsstructuur door aan de Benoordenhoutse kant van Raamweg/Koningskade het al gedeeltelijk aanwezige tweerichtingen-fietspad over de gehele lengte door te trekken. Een andere drijfveer van Ledderhof is de waarborg dat tram 9 tijdens de
werkzaamheden aan het tracé ongehinderd moet kunnen blijven doorrijden. Van belang voor de reizigers van deze drukke lijn die hiermee een hoop ongerief bespaard blijven, en het voorkomt forse exploitatieverliezen (= kosten). Op de bijgevoegde plattegronden en dwarsprofielen maakt hij dit inzichtelijk. Maar het belangrijkste wat Ledderhof aantoont, is dat er in het profiel voldoende ruimte en mogelijkheden
zitten om d.m.v. herindeling het tramtracé voor breder materieel geschikt te maken,
én de bomenrij te handhaven (zelfs zonder bomenviaduct), zelfs de platanen. Deze
mogelijkheden zouden dankbaar moeten worden opgepakt en in samenwerking met de HTM verder moeten worden uitgewerkt. Mocht er behoefte bestaan aan een nadere toelichting door Ledderhof, dan hoor ik dat graag en zal ik dit nog voor de komende raad arrangeren.
Tot slot hoop ik dat deze informatie uw fractie kan helpen bij de voorbereiding van
komende raadsvergadering. En dat we samen tot een besluit komen waarbij we de
beeldbepalende bomenrij voor toekomstige generaties kunnen behouden en de blamage van de kap van monumentale bomen weten te voorkomen!
Met vriendelijke groet,
Joris Wijsmuller
Bijlagen
– advies Bomenconsulent
– dwarsprofielen variant Ledderhof
– overzichten variant Ledderhof
Kap kastanjes Koninginnegracht is een nationaal schandaal
(AD/Haagsche Courant, 27 jan 2011)
door Maarten Brakema
DEN HAAG Het kappen van 25 monumentale kastanjebomen aan de Koninginnegracht is een nationaal schandaal.
Het planten van die bomen, net na de Tweede Wereldoorlog was een daad van hoop in een stad die met de vreselijke gevolgen van die oorlog kampte. ,,De bomen, symbool van het geloof in de wederopbouw, hebben het goed gedaan. Zo goed zelfs dat zij een plaats verdienden op de lijst van monumentale bomen, aldus voorzitter Frits Prillevitz van de Algemene Vereniging voor Natuurbescherming voor s Gravenhage en omstreken.
Een meerderheid in de Haagse gemeenteraad heeft echter geen zes miljoen euro over voor het redden van die bomen, bleek gisteren tijdens een commissievergadering.
De tramrails aan de Koninginnegracht moeten worden verlegd, omdat in de toekomst
daar ook RandstadRail gaat rijden. Daarom moest de raad een keuze maken. Het spoor kan op een laag viaduct worden aangelegd. Dan kunnen de bomen worden gespaard, maar dat kost zes miljoen euro. Het alternatief is dat ze worden gekapt en dat er later nieuwe aanplant komt. Wethouder Peter Smit (VVD, verkeer): ,,Dit wordt nooit een vrolijk besluit, maar daar zijn we voor ingehuurd.”
En dat besluit kwam er dus. Wel moet Smit nog meer informatie op papier zetten over
een nieuwe variant die door de architect Jan Ledderhof is ontworpen. Daarbij
verschuiven parkeerplaatsen naar de Raamweg aan de overkant van het water. Zo
ontstaat meer ruimte, waardoor de rails kunnen worden verlegd zonder bomen te
kappen.
De linkse oppositie is van dit idee gecharmeerd, maar ook PvdA-leider Jeltje van
Nieuwenhoven wilde graag weten of dit een serieuze optie is.
Smit liet echter bij voorbaat weten dat dit ten koste gaat van de doorstroming van
verkeer op de Centrumring. ,,Dat grenst aan het onaanvaardbare.”
Natuurorganisaties kondigen aan zich tot de Raad van State tegen de kap te zullen
verzetten.
Bijl dreigt voor oude kastanjes
(De Telegraaf, 27 jan 2011)
door Inge Lengton
DEN HAAG, donderdag
De 25 monumentale kastanjebomen aan de Koninginnegracht in Den Haag dreigen genadeloos omgehakt te worden. Een zogeheten bomenviaduct had de aanplant kunnen redden, maar de meerderheid van de Haagse gemeenteraad vindt dit zes miljoen euro kostende project veel te duur.
In een debat werd gisteren meer dan twee uur over de gevoelige kwestie gesproken.
Hagenaar Chris Schram, die ’s zomers met zijn toeristische boten van de Willemsvaart door de gracht glijdt, hield een hartstochtelijk pleidooi voor het behoud van de groene kruinen. Schram: “De bomen zijn vlak na de oorlog geplant. Het zijn standbeelden, of eigenlijk stambeelden van de hoop die toen opleefde. We moeten alles op alles zetten om ze in stand te houden.”
De kastanjes staan ter discussie, omdat het tramspoor dat er vlak naast ligt aan
vervanging toe is. De tramstellen van vervoersmaatschappij HTM worden steeds
zwaarder en breder. Voor de kastanjes, die blaken van gezondheid, blijft steeds
minder ruimte over. Een bomenviaduct, waarbij de wortels onder het spoor door kunnen groeien, zou een oplossing kunnen bieden.
“Zes miljoen euro voor zulke fraaie bomen is niet veel”, vindt Schram. “Dat is 12
euro per inwoner. Maar we kunnen ook een giro openen waarop mensen geld kunnen
storten of een Stadsloterij houden, in plaats van een Staatsloterij.”
Risico’s
Het stadsbestuur lijkt ondanks alle bezwaren af te stevenen op het kappen
van de bomen. Naast het forse prijskaartje van het bomenviaduct wijst het college
van B en W op de risico’s die aan dit project kleven. Boomexperts kunnen namelijk
geen garantie geven dat de kastanjes de ingreep zullen overleven. Na het omhakken
van de bomen zal de Koninginnegracht niet leeg blijven. Er worden nieuwe kastanjes
geplant, die doordat ze op een bepaalde manier worden gekweekt, kleiner zullen
blijven.
Alleen de PvdA twijfelt nog sterk. Fractievoorzitster Jeltje van Nieuwenhoven heeft
nog wel oren naar een paar nieuwe varianten die afgelopen week door een architect en omwonenden van de Koninginnegracht zijn ingediend. In plaats van de kastanjes zouden er dan parkeerplaatsen of trottoirs worden opgeofferd.
Volgens verkeerswethouder Peter Smit bieden de nieuwe varianten echter geen soelaas. Hij zegde echter wel toe ze nader te gaan onderzoeken en er een schriftelijke reactie op te geven.
De strijd om de bomen gaat beginnen
(AD/Haagsche Courant, 26 jan 2011)
Maarten Brakema
DEN HAAG ,,De strijd om de bomen gaat beginnen, zegt fractieleider
Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij vol vuur.
Hij wil zich met hand en tand verzetten tegen de kap van 25 monumentale
kastanjes aan de Koninginnegracht. Omdat de tramrails hier moeten worden
verbreed, krijgt de gemeenteraad vandaag een keuze voorgeschoteld. De
kastanjes redden door aanleg van een laagliggend viaduct kost zes
miljoen euro. Heeft de politiek dat er niet voor over, dan sneuvelt het
groen.
Wijsmuller noemt dat voorstel van wethouder Peter Smit (VVD)
belachelijk. Volgens hem heeft architect Jan Ledderhof een prima
alternatief gemaakt: het fietspad verschuiven naar de overkant van het
water, naar de Raamgracht. Daardoor kan de trambaan worden verbreed
zonder dat dit bomen kost.
De vraag is of dit idee kan rekenen op voldoende steun. Een meerderheid
in de raad vindt zes miljoen euro voor de bomen erg veel geld. Bovendien
worden er nieuwe geplant. ,,En misschien zijn de kinderen van de mensen
die er nu wonen ons daar wel dankbaar voor, zegt PvdA-fractievoorzitter
Jeltje van Nieuwenhoven. Zij worstelt met het dubbelbesluit . ,,Je kan
ook niet tegen de bewoners zeggen dat zij hun parkeerplaats kwijtraken.
Vandaar dat de PvdA neigt naar kap van de kastanjes. Net als de VVD.
De PVV vraagt zich af of het verbreden en vernieuwen van de rails
inderdaad leidt tot een betere doorstroming van de trams. Maar mocht het
toch noodzakelijk zijn dat het nieuwe tracé er komt, dan mogen er wel
wat bomen sneuvelen , aldus raadslid Richard de Mos. Mits er elders
nieuwe bomen voor worden terug geplant.
GroenLinks baalt van de keuze tussen geld en bomen, aldus fractieleider
Heleen Weening. ,,Wij zijn voor een hoogwaardig openbaar vervoer. Maar
daar een prijs per boom aanhangen, is platte politiek.”
Reacties:
1. Op 2011-03-02 14:39:25 schreef Jörn Harry:
L.S.
Ik val zomaar binnen in een discussie over Randstad Rail. Er schijnen brede en smalle voertuigen te zijn. Onhandig voor een bedrijf dat zoals de HTM over bestaande stukken, zoals de Hoornbrug, de Scheveningsche weg, de Koninginnegracht, de Juriaan Kok Straat de Gevers Deynootweg, en ook de Duinstraat, en misschien ook vele andere wegen, met breed materiaal tot ingrijpende verstoringen leidt. Maar met en smal materiaal en breed materiaal is de wederzijdse uitwisseling, en het omrijden in noodgevallen, niet gediend!
Op de koninginnegracht ging het nu om de monumentale bomen, maar oo de Hoornbrug gaat het om het aantal rijbanen dat gerealiseerd kan worden. En in Scheveningen gaat het om de bochten die gemaakt kunnen worden, of niet mogelijk zijn. Denk bijvoorbeeld aan het rijden van lijn 9 naar Scheveningen, en dan als lijn 1 doorrijden over de Gevers Deynootweg naar de Juriaan Kok straat, om zodoende voor grote menigten mensen (in beide richtingen) een snelle aan- en af-voer route te realiseren.
Maat houden is een kunst, ook voor het OV in bestaande situaties.
Met vriendelijke groet,
Jörn
2. Op 2012-03-28 09:33:34 schreef Ed Ploeg (NIKS):
Het is inderdaad fijn dat de bomen gered zijn, maar even het volgende. Vroeger hadden we lijn 8 en lijn 9 over vrijwel het zelfde traject, die trams reden om de drie minuten.
Toen moest er bezuinigd worden en reden de trams om de 7 minuten.
Toen moest er nog meer bezuinigd worden en viel lijn 8 er uit.
Nu is de capaciteit ineens te klein om al die mensen naar Scheveningen te brengen en moeten er grote Randstadrailachtige voertuigen komen. Voor die voertuigen moet dan de rails aangepast worden en dus of ingrijpen in de historische zichtlijnen of duur de wegen verleggen stoepen versmallen etc.
Is er ooit iemand op het lumineuze idee gekomen om in plaats van al die dure en slopende oplossingen gewoon de frequentie weer te verhogen en lijn 8 terug te laten keren?