De gemeenteraad heeft ingestemd met de verkoop van 49 % van de HTM-aandelen aan de NS voor 45 miljoen euro. Onderdeel van de deal is een investeringspakket in het OV wat wordt betaald met het dividend, de winstuitkering van de HTM. De VVD-wethouders spreken van een werelddeal, de Haagse Stadspartij bekijkt het nuchter.
– De keuze om dividend uit te keren, en als aandeelhouder überhaupt winst uit de HTM op te eisen, is historisch, de gemeente heeft dit in de afgelopen eeuw als 100% aandeelhouder nog nooit gedaan. Dit is ook de reden dat de HTM vandaag de dag nog altijd financieel een gezond bedrijf is wat tegenslagen en bezuinigingen goed heeft kunnen opvangen. Door vanaf nu uit te gaan van dividenduitkering, móet de HTM winst gaan maken, en komt de bedrijfsvoering onder extra druk te staan. Dat zullen de reizigers en het personeel op de lange termijn gaan merken
– Wie wil dat het dividend uit de HTM ten goede komt aan het Haagse openbaar vervoer en niet wil dat dit kapitaal na 2017 deels de stad uit gaat, moet absoluut niet instemmen met de deal met de NS. Want na 2017 kan de NS gewoon haar 49% dividend voor zichzelf opeisen. HTM bedrijfskapitaal vliegt zo dus de stad uit.
– Voor een investeringspakket in het openbaar vervoer van 60 miljoen, wat gebaseerd op dividend, is de deal met de NS helemaal niet nodig. Dit dividend zou namelijk anders voor 100% naar Den Haag gaan. Het investeringpakket is dus gewoon een sigaar uit eigen doos.
– In het licht van de boekhoudkundige waarde van de HTM (85 miljoen euro), de stille reserves (afgeschreven bedrijfsgebouwen en materieel) en de winstverwachting van het bedrijf (60 miljoen alleen al in de komende 4 jaar!), is de prijs die de NS betaalt (45 miljoen voor 49%) veel te laag. De NS heeft dit aankoopbedrag al na 10 jaar dividend terugverdiend. De HTM is in de uitverkoop gegaan.
– Van die 45 miljoen investeert de gemeente 15 miljoen in het OV, gebruikt de gemeente 20 miljoen voor een boekhoudkundige afschrijving, en verdwijnt 10 miljoen in de algemene middelen. Slechts 1/3 deel van het verkoopbedrag komt dus ten goede aan het OV.
– Op het investeringspakket valt het nodige af te dingen. Zo zit het doortrekken van de Erasmuslijn naar Scheveningen er bv niet in (want dat zou concurrerend kunnen zijn voor de lijnen van de NS, zoals de NS ook niet wil meewerken aan het doortrekken van RandstadRail 4 naar Zoetermeer Oosterheem), de NS-belangen zijn dus concurrerend met de lokale OV-belangen. Wel in het pakket zit het doortrekken van lijn 11 naar het Norfolkterrein, een risicovolle keuze omdat de kabelbaan niet door gaat, en dan gaat de hotelbouw en de woningbouw daar ook niet door, en dan heeft het doortrekken van die lijn geen enkele zin. Maar de gemeenteraad kan hier in eerste instantie niets aan veranderen, want het is een uitonderhandeld pakket wat hoort bij de deal. De NS heeft zo dus meer te zeggen over de OV-investeringen in de stad dan de gemeenteraad. Dit is onacceptabel.
– De aandelenverkoop wordt ook als werelddeal verkocht omdat met de samenwerking tussen NS en HTM de aansluiting van de treinen met de bussen en trams beter gaat worden. Mensen kunnen dan op een scherm in de tram al de vertrektijden van de treinen zien, en deze betere afstemming en serviceverlening zou in de toekomst leiden tot extra reizigersgroei. Dat voor dit type samenwerking een aandelenverkoop helemaal niet nodig is staat echter te lezen in het rapport ‘Kiezen voor kwaliteit’ van het OV-bureau Randstad. Dit vorige maand gepresenteerde rapport met een pakket van maatregelen voor een veel betere afstemming tussen landelijk en lokaal OV is met name gebaseerd op de samenwerking tussen de NS en het Rotterdams OV-bedrijf (de RET). Om met de NS samen te werken hoeft dus absoluut niet de ziel van het bedrijf, de zeggenschap op het lokale vervoer en de helft van de winstuitkering in de uitverkoop te worden gedaan.
– Door de deal is in Den Haag nu wel eindelijk het besef doorgedrongen dat inbesteding van de lokale vervoersconcessie voor stad en voor de toekomst van het stedelijke vervoersbedrijf veel beter is dan aanbesteding. In Rotterdam en Amsterdam waren ze daar al lang achter, maar in Den Haag is dit met de aanbesteding van de busconcessie vorig jaar al misgegaan. Door die aanbesteding kreeg de HTM het toen benauwd en is zij uit angst voor het verlies van die concessie toen de samenwerking met Qbuzz (een dochteronderneming van de NS) aangegaan. De volgende stap in dit verhaal is de aandelenverkoop en verdergaande samenwerking met de NS. Maar nu de gemeente in het vervolg wil gaan aansturen op inbesteding, is er ook vanuit dit oogpunt geen noodzaak meer voor aandelenverkoop.
Nu de gemeenteraad ondanks al deze argumenten toch akkoord is gegaan met de uitverkoop van de HTM en zeggenschap op het lokale openbaar vervoer, is het de vraag of de NMA (de Nederlandse Mededingings Autoriteit) deze deal gaat goedkeuren. Want de vraag moet nog beantwoord worden of het voor het OV in Nederland wel zo gezond is dat de NS als monopolist haar machtspositie in de OV-markt versterkt.
Reacties:
1. Op 2013-04-05 13:40:43 schreef Mona:
Het gaat hier helemaal niet om het verbeteren van het OV maar een middel tot het verkrijgen van werkkapitaal voor andere plannen.
We zijn van het PvdA deel van het college gewend dat zij altijd eerst overvragen om vervolgens binnen te halen wat er altijd al beoogd werd. De bevolking heeft dan de illusie dat er geluisterd wordt naar bezwaren en dat er ook rekening mee wordt gehouden. Ook zo’n sigaar uit eigen doos constructie. Daarom zou het mij helemaal niet verbazen als er met het verkregen kapitaal van deze deal met NS een ander achterliggend project zal worden gepresenteerd en gerealiseerd. Zoals gezegd het project met de kabelbaan gaat niet door dus is er weer ruimte voor een ander tot nog toe onbekend project.
Het college staat er nu eenmaal om bekend dat zij bereid is om alle kroonjuwelen van Den Haag en haar bevolking te verpatsen om weer een fata morgana te kunnen realiseren