Donderdag 9 juni zijn in de gemeenteraad de voorjaarsnota en algemene beschouwingen beschouwingen behandeld. Hieronder de tekst die fractievoorzitter Peter Bos namens de Haagse Stadspartij heeft uitgesproken:
Een jaar geleden werden de Algemene Beschouwingen overschaduwd door het tragische overlijden van Mitch Henriquez en de daarop volgende ongeregeldheden in de stad. Dat was een heftige tijd waarover we later nog vaak gedebatteerd hebben. Er is veel over gezegd en geschreven in talloze media. Wat zichtbaar werd in die dagen was een al jaren sluimerende kloof in de samenleving. De Haagse Stadspartij heeft in de discussie steeds gewezen op de achterliggende problematiek. Veel van die problematiek speelt nog steeds zoals de hoge werkloosheid en de tweedeling in de Haagse samenleving. Er zijn ook lichtpuntjes, en de stad heeft gelukkig enorm veel veerkracht en vitaliteit getoond, maar de noodzaak om de vele kloven die er in de Haagse samenleving bestaan te dichten, is nog steeds aanwezig.
De grootste kloof is die tussen de ‘haves’ en de ‘have nots’. Zo zijn de inkomensverschillen de afgelopen jaren enorm toegenomen. De grote belofte dat iedereen er op vooruit zou gaan na de val van de Muur, de globalisering, de komst van de Euro, de schaalvergroting, en de marktwerking zijn niet uitgekomen. Integendeel: Mensen met een laag inkomen zijn er in Nederland de laatste 25 jaar zo’n 30% op achteruit gegaan. De rijke bovenlaag daarentegen is alleen maar rijker geworden en die oneerlijke verdeling van de welvaart manifesteert zich vooral in de grote steden.
Een daarmee samenhangende kloof is dat hogeropgeleiden en lageropgeleiden steeds meer in aparte werelden komen te leven. Zeker in onze stad. Den Haag is al sinds jaar en dag de stad met de sterkste loonsegregatie. In geen enkele andere stad wonen arm en rijk zo sterk gescheiden van elkaar als hier. Wij verwachten van het college veel aandacht voor deze kloof.
Voorzitter,
Veel Haagse kinderen groeien op in armoede. Vier op de vijf bijstandskinderen leeft in een gezin met een inkomen onder de armoedegrens. De Haagse Stadspartij is trots op het zeer sociale Haagse armoedebeleid maar dat neemt niet weg dat we structurele oplossingen willen en dat is vooral een fatsoenlijk betaalde baan.
Wat betreft de positie van bijstandsgerechtigden maken we ons zorgen. Bijv. over het werken zonder loon, arbeidsverdringing, de weinig effectieve re-integratie, de bejegening van bijstandsgerechtigden en het gebrek aan maatwerk. In de aanloop naar de komende begroting wil de Haagse Stadspartij vooral aandacht vragen voor de soms perverse effecten van de kostendelersnorm. Een paar voorbeelden: Een bijstandsgerechtigde die kortdurend een zorgbehoevend familielid opneemt. Of een dakloos nichtje of neefje tijdelijk onderdak verleent die geen inkomen heeft. Dit soort vormen van ‘participatie’ worden nu bestraft of belemmerd. Belangenorganisaties melden dat dakloosheid sinds de invoering van de kostendelersnorm enorm is gestegen. We kunnen de kostendelersnorm niet afschaffen want het is een landelijke wet maar we kunnen natuurlijk wel maatwerk leveren, zoals andere gemeenten dat doen. Wij vragen het college om daarover nu al een uitspraak te doen.
Al met al zien we dat er nog enorm veel werk te doen is om de diepste kloven in de samenleving te dichten. Als we dat niet doen zal de samenleving verder polariseren en verder uit elkaar vallen. De Haagse Stadspartij ziet niet alleen heil in een sociaal-economisch rechtvaardig beleid, maar ook als het gaat om culturele verschillen zullen er bruggen geslagen moeten worden. Godsdienstvrijheid en tolerantie zijn sinds het ontstaan van de Republiek Nederland ten tijde van de 80-jarige oorlog de basiswaarden van onze samenleving en alleen door het blijven verdedigen van die waarden zijn we in staat om samen stad te zijn en te blijven. Dat betekent ook een stevige aanpak van discriminatie en radicalisering. Dat we een multiculturele stad zijn weten we al lang, maar op veel gebieden zien we die diversiteit helemaal niet en is Den Haag vooral een eilandenrijk.
De werkloosheid is ook het afgelopen jaar weer gestegen. 60% van de Haagse werkzoekenden is lageropgeleid. Mijn fractie is blij dat er nu een kentering lijkt te komen en het college eindelijk met additionele plannen komt om de onderkant van de arbeidsmarkt te stimuleren. Dat betekent ons inziens ook een budgettaire verschuiving van de economiegelden. De mythe van het trickle down effect is immers doorgeprikt. Meer inzet is nodig op het mkb en de wijkeconomie. De economische kansen in de multiculturele samenleving moeten beter benut worden en ook in de lokale, circulaire economie en de maakindustrie moet veel meer geïnvesteerd worden. De verduurzaming van de woningvoorraad tenslotte biedt een enorme kans voor het milieu én voor de lokale economie. Laten wie die kans grijpen!
Welzijn
Als het gaat om Welzijn, moet het gaan om de mensen in de stad. Na grote onrust over dreigende bezuinigingen bij Rumoer, het moedercentrum, is er nu weer onrust bij de Mallemok in Scheveningen. De overeenkomst is is dat er een grote groep vrijwilligers is die met hart en ziel aan de slag is en vervolgens zonder overleg te horen krijgt dat de tent dicht gaat. Ik vraag de wethouder uit te spreken dat dit zo niet kan en er in goed overleg oplossingen komen. Ook bij Samen Sterk, het Buurthuis van de Toekomst in de Stationsbuurt is op een heel hardvochtige manier opgetreden na de vondst van een weedplantage. Ik zou de wethouder willen vragen om ook hier toch nog eens goed naar te kijken, want de vele vrijwilligers en maatschappelijke organisaties die actief zijn bij Samen Sterk verdienen dit niet.
Emancipatie
In de stad van vrede en RECHT hebben we de organisatie Femme for Freedom gesubsidieerd. Deze organisatie maakt zich sterk voor vrouwen die te maken hebben met huwelijksdwang en eerwraak, en deze organisatie is de aanjager geweest om Verborgen Vrouwen op de politieke agenda te krijgen. Wat de HSP betreft continueren we de subsidie. Graag een toezegging hierop van het college.
Groen
Den Haag moet haar groene karakter koesteren! Dat vindt bijna iedereen. De liefde voor het Haagse groen zit diep, op veel plekken in de stad ontstaan spontaan actiegroepen als het groen aangetast dreigt te worden. Soms gaat het om een enkele boom, maar kom niet aan onze prachtige bossen, parken, landgoederen en duingebieden want dan is de beer pas echt goed los. Goed onderhoud van het Haagse groen kan een hoop gedoe voorkomen, want daar zit echt een probleem. Om het groen op niveau te kunnen onderhouden komt Stadsbeheer jaarlijks 4 tot 5 miljoen te kort. Vorig jaar heeft de Haagse Stadspartij samen met een grote meerderheid in de raad een motie ingediend waarin wordt gevraagd om extra geld voor het beheren van ons groen. De afdoening van deze motie staat gepland op 13 september 2016. Begrijpen wij het goed dat het college dit ook echt serieus gaat bekijken met de komende begroting? Dat zouden wij fantastisch vinden.
Verder zijn we verheugd dat de stad nu zelf een nieuwe visie op de Scheveningse Bosjes en het Westbroekpark mag gaan maken. Een wijs en moedig besluit van de wethouder. Wel vragen we om de ruim 3.000 reeds ingediende zienswijzen mee te nemen en de samenstelling van de denktank aan de raad voor te leggen.
In het Westduinpark heeft het groenbeheer gezorgd voor terugkeer van dynamische duinen en het paraboolduin. De Haagse Stadspartij vindt het wel jammer dat voor de twee kleine vuilstorten in dit fraaie Natura 2000 gebied geen budget gevonden is, waardoor stukken van het natuurgebied er nu, achter prikkeldraad, verwilderd en verwaarloosd bij liggen. Wij vragen het college opnieuw om op zoek te gaan naar budget hiervoor. Graag een reactie van het college.
Verkeer
Om de slechte luchtkwaliteit aan te pakken hebben we afgelopen winter een initiatiefvoorstel ingediend. De autoluwe woonwijken en stadsleefgebieden uit het voorstel leveren een belangrijke bijdrage aan de verbetering van de luchtkwaliteit. In deze stadsleefgebieden komt meer ruimte voor voetgangers en fietsers waardoor ook de leefbaarheid verbetert. Vieze straten binnen de CentrumRing zoals de Laan Copes, de Mauritskade en de Hoefkade zullen met dit plan schoner en minder druk kunnen worden. In dit verband is de Haagse Stadspartij benieuwd of straten als de Prinsestraat, het Noordeinde en de Denneweg ook autoluw zouden kunnen worden en of het college daar ook zo over denkt.
Willen we meer Hagenaars verleiden om voor een stadsritje de auto te laten staan en de tram of bus te pakken dan zullen we krachtig in moeten zetten op een sneller en goedkoper OV. Smalle en lichte trams kunnen daar een belangrijke bijdrage aan leveren. Daarnaast vragen we ook om meer P&R terreinen en een strenger parkeerbeleid. En hoe staat het met de integrale verkeersplannen voor Scheveningen?
Wonen
De Haagse Stadspartij vindt het positief dat we in samenspraak met de stad de Agenda Ruimte voor de Stad vaststellen om de bevolkingsgroei in goede banen te leiden. Nu de crisis bijna voorbij is zien we de trek naar de stad weer langzaam afvlakken. We moeten de prognoses dus goed blijven monitoren en de planvoorraad aan nieuwe woningen kritisch volgen. De groei biedt nieuwe kansen voor de stad. Zo kunnen we bijvoorbeeld de segregatie aanpakken door ook in rijkere buurten sociale woningbouw te realiseren. Wel moeten we voorkomen dat we in het groen gaan bouwen en we moeten zorgen dat de kwaliteit van de gebouwde omgeving intact blijft. We hebben enorm veel waardering voor de vele transities van leegstaande kantoren naar woningen en naar de vele zelfbouwplannen op het gebied van woningbouw. De leegstand is nog steeds groot in deze stad en dat brengt ons op de vraag of de tijd niet rijp is voor een leegstandsverordening. Graag hoor ik van het college hoe daarover gedacht wordt.
Onze fractie maakt zich zorgen over de kernvoorraad sociale huurwoningen onder de aftoppingsgrens. Door huurverhogingen neemt deze voorraad in zorgwekkend tempo af terwijl veel nieuwkomers juist aangewezen zullen zijn op een betaalbare sociale huurwoning. Daarnaast geven woningbouwcorporaties aan nauwelijks nog huurwoningen onder de aftoppingsgrens te kunnen bouwen. Met name kwetsbare groepen als minima en ouderen dreigen buiten de boot te vallen. Onze fractie roept de wethouder op om de oorzaken in kaart te brengen en snel actie te ondernemen om voor iedereen passende huisvesting te kunnen bieden.
Vluchtelingen
Den Haag heeft gekozen. Niet zozeer voor noodopvang, niet voor een AZC, maar voor structurele opvang van statushouders die vaak al heel lang wachten op huisvesting, die niet mogen werken en graag de taal willen leren. De inspanning die we leveren is groot, maar we staan voor die opgave. Ook omdat daarvoor groot draagvlak is in deze stad, en vele vrijwilligers klaar staan om te helpen. We gaan onderwijs, werk en begeleiding leveren, want een goede integratie van deze mensen vinden we belangrijk. Dat kost geld en we doen dit in samenwerking met het Rijk. Ook wij vinden het van groot belang om het Rijk op die verantwoordelijkheid te blijven wijzen. Er is geld, maar hoeveel precies weten we nog niet. Dat vinden we op z’n zachtst gezegd merkwaardig en dat wordt nog een hele uitdaging. Al met al dank ik dit college en de overgrote meerderheid van deze raad dat we hebben laten zien waar we staan in het vluchtelingendossier, nl. aan de kant van de mensen die vluchten voor oorlog en ellende. We laten deze mensen niet aan hun lot over.
Kunst en Cultuur
Na de zomer gaan we het nieuwe Kunstenplan vaststellen. Er ligt een heel stevig advies van de Adviescommissie, waarbij de kool en de geit niet gespaard worden. Er wordt gekozen voor vernieuwing, maar het vele goede blijft zoveel mogelijk behouden. Voor de Haagse Stadspartij is het belangrijk dat het makersklimaat versterkt wordt, dat vernieuwing de ruimte krijgt en dat binnen de verschillende kunstdisciplines beter samengewerkt wordt. Met name in de literatuur en de film moet die samenwerking echt van de grond gaan komen. We roepen het college op om de kunst en cultuur verder te versterken dan we nu al doen. Kunst en cultuur zijn enorm belangrijk om de stad aantrekkelijk te houden en zijn essentieel.
De Haagse Stadspartij is verheugd met de aandacht voor culturele broedplaatsen, maar verwacht de komende tijd wel concrete plannen op dat gebied. Hoe staat het bijv. met de Besturing en Maakhaven, twee bruisende culturele broedplaatsen die hun panden willen gaan aankopen van de gemeente. Verder zien we graag dat het college nieuwe broedplaatsen gaat faciliteren. Hoe staat het daarmee?
Kunst en cultuur dragen ook bij aan een dynamisch uitgaansklimaat. Samen met gevarieerde horeca en veel spannende evenementen is Den Haag bezig met een inhaalslag op dat gebied. Toch hoor ik nog te veel klachten over het uitgaansklimaat in de stad, over de moeizame weg die organisatoren moeten bewandelen om vergunningen te krijgen. De belofte om meer reuring in de stad mogelijk te maken is in onze ogen nog lang niet ingelost. Vooral binnen het stadhuis staan de neuzen nog lang niet allemaal dezelfde kant op. Ook op dat gebied verwacht ik een extra inspanning van dit college.
Burgerbegroting
Voorzitter, naast dat de wijkaanpak nu gestart is en de invloed van burgers op hun eigen omgeving wordt vergroot, zal de Haagse Stadspartij zich inzetten voor een burgerbegroting op stadsniveau. Onze voorkeur heeft het Antwerpse model met een vast budget dat door burgers over verschillende onderwerpen verdeeld kan worden. Wij zien uit naar de discussies daarover in de raad.
De echte uitdaging is om betrokken burgers die alternatieven en initiatieven hebben écht verder te brengen. De gemeente moet vaker naast, in plaats van tegenover de burger komen te staan. Ook projecten als open data, doorklikbare begrotingen en right-to-challenge vragen nog verdere uitwerking.
Warmterotonde
Den Haag heeft zich al uitgesproken tegen kolencentrales, en heeft aangegeven dat de warmterotonde voor de MRDH geen prioritair project is. Ook wordt er al onderzoek gedaan naar écht duurzame bronnen zoals alternatieve warmtebronnen voor de gascentrales in Den Haag. Definitieve besluitvorming zal nog moeten volgen, maar de Haagse Stadspartij is duidelijk: geen warmterotonde. Investeringen in een warmterotonde leiden uiteindelijk tot enorme kosten voor huishoudens die op dit netwerk aangesloten worden. Het doodt de innovatie in de regio, en biedt een nieuw verdienmodel voor de fossiele haveneconomie in de Rijnmond. Als we een klimaatneutrale stad willen dan kan Den Haag hier onmogelijk in mee gaan.
Inkoop
Den Haag koopt elk jaar voor ruim 700 miljoen euro in. De Haagse Stadspartij is verheugd over de nieuwe aanpak om met het inkoopbeleid meerdere beleidsdoelen te dienen. Zoals de lokale economie kansen bieden en de biologische bloembollen. De professionalisering van de inkoop is ingezet en het verder ontkokeren van de diensten, van top tot werkvloer, is hard nodig om het inkoopbeleid tot een succes te maken.
MRDH
De Metropoolregio heeft een slechte start gemaakt. Het draagvlak onder de bevolking is er nauwelijks en de gemeenteraad staat op veel te grote afstand. Zelfs bij belangrijke besluiten als de regionale investeringsagenda lukt het de Metropoolregio niet om draagvlak te zoeken. Dat moet anders. Ook in de gemeente Den Haag, waar het college de raad te weinig betrekt bij de besluitvorming. Andere gemeenten als het Westland hebben dat beter geregeld. We verzoeken het college om op dit punt beter te acteren.
Onderwijs
In 2017 gaan we de nieuwe Haagse Educatieve Agenda bespreken. De Haagse Stadspartij vraagt het college de gemeenteraad hier voorafgaand aan het overleg met de scholenkoepels bij te betrekken. Wat betreft de Haagse Stadspartij zal het tegengaan van de tweedeling een belangrijk onderdeel moeten worden van deze nieuwe agenda.
De Haagse Stadspartij kijkt vol belangstelling naar de mogelijkheden voor scholen om in plaats van nieuwbouw te kiezen voor renovatie.
Den Haag wordt steeds meer universiteitsstad. Maar de aandacht voor HBO en MBO mag niet verslappen. Juist doordat de universiteit in Den Haag relatief nieuw is, kan een betere samenwerking tussen de instellingen en menging van studenten in Den Haag relatief makkelijk gerealiseerd worden. Deze kans moet actief gegrepen worden.
Internationale zaken
Den Haag is de Internationale stad van Vrede en Recht. Het is een voorrecht om als stad een bijdrage aan een betere wereld te kunnen leveren. Maar daar moeten we kritisch op blijven. Tribunalen die ons rechtssysteem ondermijnen, zoals voor de handelsverdragen CETA en TTIP, moeten niet in Den Haag gevestigd worden. Initiatieven die wel een bijdrage leveren aan een betere wereld en de vele kloven kunnen dichten in de wereld en in deze stad, zijn van harte welkom.
Financien
Ik wil eindigen met een compliment aan het college. De financiële cijfers zien er goed uit en de Voorjaarsnota laat zien dat er ruimte is. We zien ook dat er nog risico’s en onzekerheden zijn. De Haagse Stadspartij wenst het college veel wijsheid toe bij het opstellen van de begroting en hoopt dat het rekening houdt met de zaken die ik net namens mijn partij naar voren heb gebracht.