Op 17 februari vonden er voor het Zalencentrum Opera ernstige rellen plaats. Veel politieke partijen hebben vragen over de voorbereiding van de bijeenkomst die daar op dat moment plaatsvond, de handelswijze tijdens en na de rellen van politie en gemeente. Ook wij hebben technische vragen opgesteld. We vragen daarin ook specifiek aandacht voor het feit dat het hier de viering van een nationale feestdag ( Fenkil herdenking) door een dictatoriaal regime betreft.
Overigens is de situatie in de Eritrese gemeenschap uiterst complex. Een deel van de Nederlanders uit dit gebied zijn gevlucht tijdens de onafhankelijkheidsstrijd en steunen het regime dat die vrijheid heeft geregeld. Een nieuwe groep mensen ontvluchtten het land toen bleek dat het nieuwe regime niet democratisch is en tegenstanders vervolgd. In de jaarlijkse Democracy Index van de Economist Intelligence Unit (EIU) stond Eritrea in 2022 op plek 152 van de in totaal 167 landen. Het Eritrese bewind werd hiermee als ‘autoritair’ gekwalificeerd. ( zie ook ambtsbericht ministerie van Buitenlandse Zaken). In de wereldwijde persindex staat het land op plek 174 van 180 ( zie hier). Ook is er sprake van een sterke bemoeienis van het regime in de Eritrese gemeenschappen over heel de wereld. Zo wordt er verplicht belasting opgelegd aan elk gezin en wordt iedereen sterk in de gaten gehouden.
Technische vragen: Rellen bij evenement in de Opera
Voorbereiding
1. Is er via het Team Openbare Orde Inlichtingen informatie binnengekomen over de bijeenkomst en / of de tegendemonstratie?
2. Is de Staf Grootschalig en Bijzonder Optreden bijeengekomen vanwege de geplande bijeenkomst? Zo ja, wat is er besproken?
3. Heeft de Driehoek vooraf het feest overlegd met de NCTV?
4. Is er al eerder contact geweest met NCTV over de complexe verhoudingen in de Eritrese gemeenschap
5. Kan het college de verslagen van de vergaderingen van de Driehoek betreffende dit onderwerp en dit feest aan de raad sturen?
6. Is de burgemeester op de hoogte van het feit dat verschillende bijeenkomsten, feesten en festivals georganiseerd door organisaties die gelinkt zijn aan het Eritrese regime, vaak uit de hand lopen?
7. De gemeente Rijswijk heeft daarom besloten om de bijeenkomst in hun gemeente niet door te laten gaan. Ook de rechter heeft dit besluit gehandhaafd. Wist de ( loco) burgemeester dit?
8. Waarom is er niet besloten om in navolging van de gemeente Rijswijk deze bijeenkomst te verbieden?
9. Wat is de werkwijze bij hoogrisico evenementen? Wie is in eerste instantie verantwoordelijk om dit te melden?
10. Was er een tegendemonstratie aangemeld?
11. Er schijnt sprake te zijn dat mensen Molotovcocktails hebben gemaakt met benzine van het tankstation. Was het tankstation op voorhand extra beveiligd?
12. Wat waren de afspraken met de andere landelijke korpsen voor inzet ME en politie?
13. Onder welke omstandigheden is het gebruik van traangas toegestaan en was dit voorzien als mogelijke reactie op ongeregeldheden?
14. Klopt het dat die niet per se voorbereid waren om ingezet te worden, en dat er daarom uiteindelijk traangas ingezet is?
15. Hoe snel was de ME uit andere delen van Nederland ter plaatse na het besluit om op te schalen?
16. Hoe lang heeft het geduurd voordat de ME uit de rest van Nederland aanwezig was?
17. De burgemeester geeft aan dat er enkele eenheden paraat stonden. Hoeveel, op welke manier en om welke soort eenheden gaat het?
18. In een NOS-artikel zegt de burgemeester overvallen te zijn door de rellen. Hoe is dit mogelijk aangezien er voor vreedzame demonstraties zelfs waterkanonnen worden ingezet?
19. Wat is de procedure om tot GRiP2 te komen? Is die procedure gevolgd?
Het evenement
20. Wanneer wist de gemeente dat dit evenement plaats zou vinden?
21. Wie was de officiële organisator van het evenement in de Opera?
22. Was de Opera op de hoogte van de inhoud van de bijeenkomst?
23. Wat waren de afspraken met de Opera?
24. Hoeveel mensen waren er in totaal aanwezig in de Opera?
25. Heeft de Opera een evacuatieplan en zo ja is die gevolgd?
26. Kan de burgemeester een gedetailleerde tijdlijn van de gebeurtenissen op de betreffende zaterdag verstrekken?
27. Met wie heeft de gemeente / politie contact gehad over het evenement en op welke momenten was dat?
28. Is er vooraf contact geweest met de organisator van het evenement?
29. Wat waren de afspraken?
30. Hoeveel bezoekers werden er verwacht?
31. Met welk vervoermiddel zijn deze mensen gearriveerd?
32. Heeft de gemeente aan de Opera en/of de organisatie gevraagd zelf extra beveiliging te regelen? Zo ja, wanneer was dat?
33. Welke beveiligingsbedrijf leverde de professionele beveiligers?
34. Heeft de organisatie van het evenement ook zelf beveiligers geleverd?
35. Kan er toegelicht worden of de beveiligers uit de gemeenschap van de organisatie Eri-Blood zijn, de jeugdtak van de regeringspartij van Eritrea, die vaker bij evenementen de beveiliging doet?
36. Klopt het dat de gasten van het evenement onder politiebegeleiding naar de Opera zijn gebracht?
37. Waren er vertegenwoordigers van het Eritrese regime aanwezig bij het feest in de Opera?
38. We begrijpen uit de media dat er 2 busjes ME en een stuk of 12 agenten ter bescherming van het evenement gestationeerd waren. Wat waren de overwegingen van de driehoek om tot dit besluit te komen?
39. Wanneer precies is er opgeschaald naar meer ME en politie?
40. Om 17 uur was er al veel onrust op straat, werd er al met stenen etc. gegooid, waarom is toen niet besloten om het feest te stoppen?
Onderzoek na afloop
41. Is de driehoek en het college van plan onafhankelijk onderzoek te laten doen naar de rellen?
42. Volgens hoogleraar internationale betrekkingen en Eritrea-deskundige Mirjam van Reisen is er onderzoek nodig naar wie de rellen heeft gestart. Ze sluit niet uit dat de regering van Eritrea mogelijk de hand had in de rellen van zaterdag. Kan de Driehoek haar benaderen wanneer zij een onderzoek start naar de oorzaak van de rellen?
43. Is er onafhankelijk onderzoek gedaan naar de inhoud van de bijeenkomst naar aanleiding van de filmpjes die op sociaal media zijn verschenen? Zo nee, is het college dit wel van plan te (laten) doen?
Voorgeschiedenis / contacten met het regime
De burgemeester nam op 20 december 2023 een petitie in ontvangst van de Federatie van Eritrese Gemeenschappen in Nederland (https://janvanzanen.denhaag.nl/news/woensdag-20-december/). Zij vroegen aandacht voor de veiligheid van bijeenkomsten.
44. Is het college bekend met het feit dat deze federatie de standpunten van het regime verkondigt?
45. Is er toen gesproken over de bijeenkomsten in Den Haag?
46. Wie adviseert de burgemeester van de internationale stad van vrede & recht over internationale vluchtelingen, gemeenschappen en dictatoriale regimes?
47. Zijn de adviseurs van de burgemeester voldoende op de hoogte van de complexe verhoudingen binnen de Eritrese gemeenschap?