Raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij heeft in de raadscommissie Ruimte een lans gebroken voor behoud van de Schoenmakersvakschool. De commissie vergaderde op 21 januari 2015 een ochtend lang over de omstreden sloop van het gebouw. Het verzoek van Peter Bos om het gebouw te redden bijv. door het op de monumentenlijst te plaatsen kreeg weliswaar onvoldoende steun, maar wel gaat wethouder Joris Wijsmuller in gesprek met de projectontwikkelaar en de buurt om te bekijken welke mogelijkheden er nog zijn om het gebouw te renoveren.
Vastgoedontwikkelaar Lens heeft het gebouw gekocht van Stichting Schroeder van der Kolk onder de voorwaarde dat de gemeente een bouwvergunning verleend voor de bouw van woningen. Omdat behoud van het gebouw volgens de projectontwikkelaar niet haalbaar is, wil hij het gebouw slopen. Wethouder Joris Wijsmuller zou het gebouw het liefst behouden, maar ziet direct geen oplossing. Het door het bewoners-ontwikkelcollectief uit de Zeeheldenbuurt ingediende plan voor behoud en herontwikkeling van de Schoenmakersvakschool kreeg veel steun en sympathie van alle politieke partijen, maar duidelijk werd wel dat de eigenaar en de project-ontwikkelaar een cruciale positie hebben en niet zo maar gedwongen kunnen worden. Het gesprek van de wethouder met de vastgoedontwikkelaar is een laatste poging hem op andere gedachten te brengen.
De inzet van de Haagse Stadspartij is om het gebouw, met een typerende bouwstijl uit de jaren ’20, te behouden. Het ontwikkelplan van de buurtbewoners kan als voorbeeld dienen van ontwikkeling van onderop en als inspiratiebron voor nieuwe initiatieven. Peter Bos: “De strijd voor het behoud van de Schoenmakersvakschool in de Crispijnstraat gaat verder. Het alternatieve plan verdient een kans. Er is brede steun in de buurt en past bij het motto “Haagse Kracht” van dit college. Zowel de ontwikkelaar, de eigenaar en de buurt kunnen hier beter van worden. Ik ben erg benieuwd wat er uit het overleg komt”.
Hieronder de tekst van Peter Bos in de raadscommissie:
Voorzitter,
De Schoenmakersvakschool is wat de Haagse Stadspartij betreft een monument. Fraaie architectuur, cultuurhistorisch en architectuurhistorisch van groot belang en een door de buurtbewoners geliefd gebouw in de bruisende, vitale en fraaie Zeeheldenbuurt. Geen gewone school, maar een vakschool. Een school die zelfs naamgever is van de straat die vernoemd is naar de patroonheilige van de schoenmakers en de leerlooiers: Sint Crispijn. Zoiets sloop je niet. De situatie is nu zo dat het college de bouwaanvraag verder in behandeling wil gaan nemen. Vandaar dat ik de kwestie heb geagendeerd en we er hier vandaag over spreken.
Eind 2013 is de zaak in gang gezet en is er een initiatief gekomen van Lens Vastgoed. Dat bedrijf heeft een bouwplan ontwikkeld dat voor nogal wat commotie heeft gezorgd in de wijk en ver daarbuiten. En dat is jammer, want dat had mijns inziens voorkomen kunnen worden. Aan de orde is de vraag: Wat kunnen we nu nog doen om het plan te veranderen en waarom?
Er zijn veel redenen die voor behoud pleiten
Monumentale erfgoedaspecten
Het Cuypersgenootschap geeft aan dat ze geschrokken zijn van mogelijke sloop en adviseert het college om de school aan te wijzen tot gemeentelijk monument.
De Bond Heemschut heeft aangegeven het zeer te betreuren als tot sloop wordt overgegaan en stelt dat het heel wel mogelijk is een andere bestemming voor het pand te vinden.
En ook het Haags Monumentenplatform zet zich in voor behoud. Alle 12 organisaties die in het platform zijn vertegenwoordigd zijn unaniem in hun oordeel: De Schoenmakersvakschool moet je niet slopen, maar behouden.
Beschermd stadsgezicht
Het gebouw ligt in het beschermd stadsgezicht Zeeheldenkwartier. Wat betekent de status beschermd stadsgezicht nu eigenlijk vragen velen zich af. Dat vraag ik me ook af. In de beantwoording is het college daar heel eerlijk in: De status beschermd stadsgezicht biedt geen enkele bescherming voor behoud van het gebouw. Dat is natuurlijk waanzin en kan eigenlijk niet. Ik zou de wethouder dan ook willen vragen waarom dit in Den Haag zo slecht geregeld is.
Welstandscommissie
De nieuwbouw heeft in het kader van de WABO-procedure reeds een positief welstandsadvies gekregen. De Welstandscommissie heeft in haar advies op geen enkele manier iets gezegd over het beschermd stadsgezicht. Recent bij een plan voor nieuwbouw in de Elandstraat heeft de Raad van State bepaald dat de Welstandscommissie wel degelijk moet toetsen aan het beschermd stadsgezicht. Dat lijkt hier ook niet te zijn gebeurd.
Draagvlak in de buurt
Voorzitter, de bewoners van de Crispijnstraat en omgeving zijn in meerderheid fel tegen het sloopplan. Bijna de hele straat hangt vol met actieposters en er is veel actie gevoerd voor behoud. De petitie die onlangs aan de raad is aangeboden met meer dan 700 handtekeningen bevestigt dit ook. Kortom, het door dit college en deze raad gewenste draagvlak voor plannen ontbreekt. Daar kunnen we niet omheen. Bovendien is het ook nog zo dat er nu een alternatief ligt. Het door het bewoners-ontwikkelcollectief ingediende plan voor behoud en herontwikkeling van de Schoenmakersvakschool ondersteun ik van harte. Ik ben daar erg positief over. Nu al zijn er mensen die willen investeren in dit plan. Een prachtig voorbeeld van Haagse Kracht waar dit college in gelooft. Ik zou zeggen, wethouder, omarm dit initiatief, geef het een kans en laten we koersen naar een win-winsituatie ipv sturen op een plan dat alleen maar verliezers oplevert. Ook Stadsherstel zou interesse hebben in aankoop van het pand.
Duurzaamheid
Voorzitter, renovatie is over het algemeen veel duurzamer dan sloop. Sloop betekent verspilling en kapitaalvernietiging van een gebouw dat nog in zeer goede staat verkeert met o.a. warmte-isolerend dubbelglas en nieuw glas-in-lood. Ook om die reden ligt sloop niet voor de hand.
Voorzitter,
Ik kom tot een afronding. De ontwikkelaar heeft aangegeven dat herontwikkeling binnen het casco geen haalbare businesscase oplevert. Die conclusie is mijns inziens te kort door de bocht en ik ben dan ook niet overtuigd van de noodzaak om te slopen. Er ligt nu een renovatieplan dat wel haalbaar lijkt te zijn en dat moet goed onderzocht worden. Het is een sociaal en duurzaam plan dat wordt gedragen door de buurt en daardoor veel betrokkenheid losmaakt. Er is tegenwoordig enorm veel belangstelling voor het wonen in dit soort authentieke gebouwen. Bovendien zijn er veel goede voorbeelden te vinden in de stad van succesvolle renovaties van schoolgebouwen. Bijv. De Grote Pyr, het Goudenregenhof, de school in de Kepplerstraat etc.
Feit is dat het plan niet past in het bestemmingsplan. De huidige bestemming is Maatschappelijk en staat een Woonbestemming niet toe. Het college heeft dus de mogelijkheid om de bouwaanvraag te weigeren.
Ook het college zelf heeft aangegeven een voorkeur te hebben voor behoud. Ik roep de wethouder dan ook op om de bouwaanvraag alleen in behandeling te nemen voor een plan dat wél uitgaat van behoud. Ook vraag ik de wethouder om in overweging te nemen om het pand aan te wijzen tot gemeentelijk monument. De brieven van Heemschut, Monumentenplatform en Cuypersgenootschap spreken boekdelen. Heemschut en het Cuypersgenootschap zijn landelijke organisaties die zeer gezaghebbend zijn als het gaat om monumentenzorg en weten waar ze het over hebben. Daarnaast wil ik wijzen op het boek Monumenten in Nederland. Een naslagwerk uit 2004 uitgegeven door de Rijksdienst voor de Monumentenzorg. De Schoenmakersvakschool is daarin opgenomen als 1 van de 150 belangrijkste monumenten van Den Haag. Aanwijzing tot monument had dus eigenlijk al lang moeten gebeuren.
Kleine kans op redding markante Schoenmakersvakschool in Den Haag (Omroepwest.nl, 22 jan 2015) Een klein beetje hoop voor de bewoners van de Haagse Crispijnstraat. De politieke partijen in de Haagse raad gaan nadenken of ze bereid zijn om tonnen uit te trekken voor de redding van de markante Schoenmakersvakschool die daar al bijna 100 jaar staat. Een Haagse projectontwikkelaar wil op de plaats van de school 13 woningen bouwen. Verantwoordelijk wethouder Joris Wijsmuller (Haagse Stadspartij) liet eerder in antwoorden op vragen weten dat hij zijn best zou doen op het gebouw te redden, maar dat dit wel moeilijk zou worden. Na overleg met de ontwikkelaar bleek dat het niet mogelijk is om het gebouw te redden en er tegelijk rendabele woningen van te maken. Vandaar het nieuwbouwplan. De buurt ontwikkelde vervolgens zelf een plan voor redding van de school. Volgens de bewoners en een architect zou het wel degelijk mogelijk zijn om er met minimale aantasting van het karakter 8 woningen in te maken. Markant pand De projectontwikkelaar zei tijdens de vergadering dat hij deze variant ook al had onderzocht, maar dat het volgens hem toch echt onmogelijk is. De school is simpelweg niet geschikt om te verbouwen tot woningen. In de gemeenteraad leeft echter toch breed het idee dat het om een markant pand gaat, dat eigenlijk gered zou moeten worden. Wijsmuller benadrukte nogmaals dat dit heel moeilijk is en de gemeente geen juridische mogelijkheden heeft om sloop tegen te houden. Dat betekent dat er met de ontwikkelaar moet worden onderhandeld. Tussen enkele tonnen en een half miljoen De wethouder schat dat de gemeente tussen de enkele tonnen en een half miljoen kwijt is om het pand te verwerven en vervolgens te laten ontwikkelen of als kluswoningen in de markt zetten. De politieke partijen in de raad gaan nu overleggen of ze inderdaad in meerderheid willen dat het pand worden gered en of ze daar ook geld voor over hebben. Joris Wijsmuller (HSP) moet zichzelf teleurstellen (AD/Haagsche Courant, 22 jan 2015) Als HSP-raadslid riep hij het stadsbestuur in juni nog met klem op het karakteristieke pand van de oude Schoenmakersvakschool te behoeden voor sloop. Maar als kersverse bestuurder gaf hij 'zichzelf' gistermiddag nul op het rekest. Wethouder Wijsmuller ziet geen mogelijkheid de sloop in het Zeeheldenkwartier nog tegen te houden. Toch is hij niet van mening veranderd, bezweert de voorman van de Stadspartij. Nog altijd zou hij het 'prachtige' jaren '20-gebouw het liefst overeind houden. Maar ja, in z'n nieuwe rol als bestuurder loopt hij tegen praktische bezwaren aan, erkende hij tijdens de commissievergadering. Zo is de gemeente al een heel eind 'opgetrokken' met de projectontwikkelaar die de oude school gaat slopen om ter plekke huizen neer te zetten. Het voorstel om het pand nog snel even aan te wijzen als monument, steunt Wijsmuller dan ook niet. ,,Dat is bestuurlijk onfatsoenlijk.'' Ook het idee om het gebouw als gemeente zelf maar op te kopen, blijkt lastig uit te voeren. ,,Dat kost een paar ton tot een half miljoen. Daar is geen budget voor.'' Ook buurtbewoners hebben nu een plan ontwikkeld om het pand te kopen en zonder sloop om te bouwen tot woningen. Wethouder Wijsmuller vindt het prachtig, maar meent wel dat de kosten veel hoger gaan uitvallen dan de initiatiefnemers denken. Er is eigenlijk maar één oplossing, stelt hij. Als de gemeenteraad de oude Schoenmakersvakschool per se wil sparen, moeten de partijen hem flink geld meegeven. Alleen dán kan hij bij de huidige eigenaar wellicht iets gedaan krijgen. En alleen dan krijgt 'het raadslid Wijsmuller van juni' wellicht toch nog zijn zin. Stadspartij weerstaat wethouder Wijsmuller (Den Haag Centraal, 22 jan 2015) Door Jan van der Ven De fractie van de Haagse Stadspartij (HSP) keert zicht tegen het plan van de eigen wethouder Wijsmuller om de Schoenmakersvakschool in de Crispijnstraat te slopen zodat ruimte ontstaat voor nieuwbouw. Als lid van de oppositie was Wijsmuller voor behoud van het pand, aIs wethouder besloot hij vorig jaar echter dat het pand tegen de vlakte moet. Maar hij is nu bereid dit standpunt los te laten, omdat een meerderheid van de gemeenteraad pleit voor behoud van de school. Het pand is vorig jaar gekocht door projectontwikkelaar Lens. Die wil er dertien ruime stadwoningen in maken. Afgelopen woensdag tijdens een commissievergadering van de raad bleek dat de fractie van de HSP vasthoudt aan het plan de school te behouden. Fractievoorzitter Bos van de HSP somde een reeks argumenten op die pleiten tegen sloop. Inmiddels zijn uit de buurt ruim 700 handtekeningen opgehaald tegen sloop. De bewoners van de nabijgelegen Grote Pyr aan de Waldeck Pyrmontkade hebben de handen ineengeslagen en ook geld gereserveerd voor een alternatief dat draait om behoud van het pand. "We kunnen dit soort plannen niet zomaar terzijde schuiven", stelde fractievoorzitter Bos van de Haagse Stadspartij. Het raadsdebat over de toekomst van de voormalige Schoenmakersvakschool wordt over een maand voortgezet. De steun in de raad voor behoud van de school neemt toe. Coalitiepartij CDA wil het gebouw als het even kan behouden. Ook de fractie van de PvdA neigt naar dit standpunt. In dat geval is er een meerderheid in de raad tegen sloop, want ook GroenLinks, de SP, de PVV, Groep De Mos en kleine fracties aIs de Islam Democraten zijn tegen sloop. Wethouder Wijsmuller lijkt daar uiteindelijk geen probleem mee te hebben. "Je kunt alternatieven altijd onderzoeken, maar dat mag niet langer dan een maand duren", aldus de wethouder Wijsmuller schat dat behoud van de school de gemeentekas 500.000 euro gaat kosten omdat ontwikkelaar Lens inmiddels eigenaar van het pand is.