Op 4 november 2016 heeft de gemeenteraad van Den Haag het Kunstenplan 2017-2020 vastgesteld. Hieronder de visie van Peter Bos, raadslid van de Haagse Stadspartij en woordvoerder Kunst en Cultuur op dit plan.
“Ruimte voor de spelende mens” is het motto van dit nieuwe Kunstenplan. Een motto ontleend aan de kunstenaar Constant. Wethouder Joris Wijsmuller (Haagse Stadspartij) is verantwoordelijk voor de totstandkoming van dit plan. De Haagse Stadspartij is erg content met dit Kunstenplan en wij zijn er van overtuigd dat dit plan een belangrijk fundament legt voor een nog bruisender cultureel leven in deze stad. Ik noem het een fundament omdat met de jaarlijkse ondersteuning van de kunsten voor een bedrag van 52 miljoen de gemeente Den Haag de komende vier jaar de grootste ondersteuner zal zijn van de kunst in Den Haag. Ik kan niet anders zeggen dat na een zeer uitgebreide voorbereiding en een zorgvuldig proces er nu een evenwichtig plan ligt.
De bestaande kunstinfrastructuur wordt met dit plan zoveel mogelijk behouden en daarnaast zijn veel nieuwe initiatieven gehonoreerd. Daarmee is sprake van structurele vernieuwing t.o.v. de vorige Kunstenplanperiode. Ik ben erg blij dat veel van die nieuwe organisaties zich richten op jong publiek en op de zich veranderende veelkleurige stad. Ik noem Rewire, PIP en Aight als mooie voorbeelden. Ook het proces van dit Kunstenplan is bijzonder goed verlopen. Er is zorgvuldig opgebouwd vanuit een door de raad vastgesteld beleidskader en via een brede adviescommissie van deskundigen is gekomen tot een collegevoorstel. Ook zijn er veel mogelijkheden geweest voor de aanvragers van subsidie om invloed uit te oefenen via zienswijzen en hoorzittingen. Het heeft daadwerkelijk geleid tot een aantal positieve aanpassingen, zoals bijv. voor het Zuiderparktheater, Festival Classique, Heden, Rabarber en STET. Voor één organisatie blijven de druiven zuur en dat is de Appel.
Er zijn stadsgesprekken geweest, debatten en heel veel organisaties hebben ons benaderd en geprobeerd om hun visie voor het voetlicht te brengen. Ik vond het fantastisch om te zien hoeveel passie en gedrevenheid er is in Den Haag bij al die instellingen op het gebied van kunst en cultuur.
De Haagse Stadspartij is dan ook zeer tevreden over het proces en ook zijn wij zeer blij met de uitkomst, nl. dit evenwichtige nieuwe Kunstenplan. Ik zeg dat tegen het licht van de moeilijke opgave om met een beperkt budget toch tot een volwaardig en vernieuwend plan te komen. Weliswaar is er t.o.v. de vorige periode wat geld bijgekomen, maar in onze ogen komen we net wat tekort om de puntjes op de i te kunnen zetten. Vier jaar geleden is er keihard bezuinigd door zowel Rijk als gemeente en daardoor heeft de kunstsector flinke klappen gekregen. Tegelijkertijd bleek de kunstsector ook weerbaar en heeft men op een zeer creatieve manier toch weten te overleven. Het is voor de kunstssector ook een wake-upcall geweest en er is het besef gekomen dat subsidie geen automatisme is. Maar hoe dan ook, de situatie blijft precair. Er moet keihard gewerkt worden om te overleven en veel rek zit er niet meer in.
Als we wat verder inzoomen op het Kunstenplan dan komen bij mij nog de volgende zaken op:
1) The Naked
De commissie ziet het plan voor een Beeldende Kunst Biennale als een inspirerend initiatief dat nader uitgewerkt dient te worden en dat gezocht moet worden naar projectmatige subsidie. Dat lijkt mij een heel goed idee. Mijn motie om het college te vragen met de organisatie in overleg te gaan haalde een meerderheid in de raad.
2) Samenwerking is wat de Haagse Stadspartij betreft een belangrijke zaak binnen de Haagse kunstwereld. Binnen bepaalde disciplines is de samenwerking soms ver te zoeken. Vooral in de sectoren klassieke en moderne muziek, literatuur en film dient beter samengewerkt te worden. Hoe gaan we dit voor elkaar krijgen?
3) De Adviescommissie spreekt haar zorg uit over het gebrek aan een goed samenwerkingsplan tussen NDT, RO, KC en DMC als het gaat om het toekomstig gebruik van het OCC. Wat gaat het college doen om er voor te zorgen dat die urgentie er nu eindelijk komt?
4) Ook maak ik mij zorgen over Korzo, nu het Rijk geen subsidie meer wil verlenen. Hoe gaan we er voor zorgen dat Korzo haar toonaangevende rol als productiehuis en presentatieplek kan blijven vervullen?
5) De Haagse Stadspartij vindt het van groot belang dat er aan goede cultuurmarketing wordt gedaan. Den Haag Markering heeft een prima website opgetuigd en de instellingen doen ieder voor zich veel aan publiciteit, maar waarom is er nog steeds geen papieren uitgaansagenda in Den Haag? Hoe kunnen toeristen beter geïnformeerd worden over het culturele aanbod dan met een maandelijkse of wekelijkse culturele uitgaansagenda?
6) Een aantal aanvragers van subsidie lijkt tussen wal en schip te vallen omdat zij zich begeven op het snijvlak van bijv. kunst en vrede en recht. Ik noem het Humanity House en Creative Court. De motie die ik hierover heb ingediend heeft gelukkig een meerderheid gehaald.
7) Als het gaat om culturele organisaties en culturele evenementen is er ook overlap met het evenementen- en toeristisch beleid. Hoe kunnen we er voor zorgen dat ook vanuit de gemeentelijke portefeuilles evenementen en toerisme een bijdrage geleverd wordt aan het cultuuraanbod in deze stad. Veel bezoekers van deze stad komen mede door onze culturele voorzieningen deze kant op en dat levert ook economisch veel op. Een voorbeeld daarvan is het Popdistrict dat het hele jaar door culturele evenementen organiseert op en rond de Grote Markt in samenwerking met de plaatselijke horeca. Mijn motie om in gesprek te gaan met het Popdistrict om te kijken of vanuit het programma Economie ook een financiële bijdrage geleverd kan worden kreeg brede steun.
8) Over een aantal specifieke adviezen van de Adviescommissie heb ik nog wel wat op te merken.
a) iii is een unieke organisatie die art en science met elkaar verbindt. Het komt voort uit de samenwerking tussen het Conservatorium en de Academie van Beeldende Kunst. Veel multidisciplinaire kunstenaars op het gebied van beeld en geluid doen hier in Den Haag baanbrekende dingen die wereldfaam genieten. Wellicht nog te vroeg om iii te meerjarig honoreren, maar ik hoop wel dat de gemeente deze organisatie op een andere manier kan steunen.
b) Ciconia Consort is een strijkorkest dat door de Adviescommissie onterecht is weggezet als overbodig en niet relevant. Ik ben naar een optreden in de Nieuwe Kerk geweest en viel van mijn stoel: Wat een fantastisch orkest en wat jammer dat de adviescommissie dit niet heeft gewaardeerd. Gelukkig heb ik dit samen met andere raadsleden met een amendement kunnen herstellen
c) Hetzelfde geldt voor Extaze, het literaire tijdschrift dat vier keer per kwartaal verschijnt en veel onbekende maar ook veel bekende schrijvers voor het voetlicht brengt en daarmee een pareltje binnen de literaire wereld is geworden. Ze organiseren ook presentaties en allerlei andere zaken en verdienen volop erkenning voor hun literaire activiteiten. Ook dat is met bovenstaand amendement gerepareerd.
d) Branoul, een zeer uniek theater op een mooie locatie en een goed programma. Kwetsbaar en zonde als dat zou verdwijnen. Een nieuw plan zou een kans moeten krijgen, wel aandacht voor de wat wankele organisatie. En ook hier is honorering gerepareerd middels het amendement voor de doorstart van Branoul.
e) De Appel. Deze gerenommeerde theatergroep heeft een hard afwijzend advies gekregen, wat zelfs leidde tot implosie van de organisatie. Vanuit het hele land zijn er reacties gekomen en dat geeft aan dat De Appel velen nauw aan het hart gaat. Maar nu de stofwolken zijn opgetrokken kunnen we concluderen dat ook de Appel zelf haar bestaansrecht ter discussie heeft gesteld en heeft moeten toegeven dat het geen goede koers heeft gevaren. Er is recent vanuit de medewerkers van De Appel een initiatief gekomen om een doorstart te maken en dat geeft aan dat de wil er is om te veranderen en een nieuwe koers te gaan varen. Ik waardeer dat initiatief zeer en ik vind het moedig. Tegelijkertijd zie ik ook dat een doorstart veel van de problemen niet oplost. Probleem blijft dat de ambities van de Appel alleen gerealiseerd kunnen worden als er voldoende financieel draagvlak is. Dat draagvlak is er niet. Niet bij de Appel en ook niet in de raad. Ik vind het erg spijtig voor De Appel, maar sta wel achter het besluit. We hebben ons laten adviseren door een groot aantal deskundigen op het gebied van de kunst en die hebben geadviseerd om de Appel om allerlei redenen niet meer financieel te steunen. Het Rijk heeft vier jaar geleden al besloten om de Appel niet meer te steunen en ook dat probleem heeft de Appel niet op kunnen lossen. Binnen het budget voor het Kunstenplan was geen extra ruimte beschikbaar om de Appel alsnog te steunen. We hebben als Haagse Stadspartij nog geprobeerd om extra geld voor kunst en cultuur te regelen, maar daar was geen meerderheid voor in de raad. Tegenover het verlies van De Appel staat gelukkig ook veel goeds in dit plan.
9) En tenslotte is het gelukt om binnen de begroting van cultuur nog geld te vinden voor een aantal bescheiden reparaties van het Kunstenplan. Daarvoor hebben we zoals hierboven beschreven samen met andere partijen een amendement ingediend. Daarmee zijn Branoul, Ciconia en Extaze enorm geholpen. Ook De Nieuwe Regentes, het Laaktheater en de Vaillant krijgen met dit amendement extra budget. Net als West en DMC (tbv pluriform programmeren).