De bespreking in de raadscommissie van het omstreden rapport van de Rekenkamer over Amare op 18 februari is volgens de Haagse Stadspartij ontaard in een vreemd schimmenspel met de Rekenkamer. De Rekenkamer had met de harde, maar fel betwiste, conclusie over de informatievoorziening een flinke steen in de vijver gegooid. Maar tijdens de vergadering bleek dat de Rekenkamer, die wel aanwezig was, zich onttrok aan iedere discussie over haar eigen rapport.
Raadslid Peter Bos, die het rapport serieus wekenlang kritisch had bestudeerd, bleef in verbijstering achter: “Ik heb geprobeerd om de Rekenkamer inhoudelijk en publiekelijk te bevragen over haar eigen raadsvoorstel met aanbevelingen en het rapport, maar de Rekenkamer dook angstig weg en werd onder aanvoering van SP en Partij voor de Dieren afgeschermd voor een kritische ondervraging. Een gemiste kans van de raad en de Rekenkamer om een fatsoenlijk democratisch debat over het rapport te voeren.”
De Rekenkamer verdedigde tot nu toe wel altijd haar bevindingen in de raad. Bij eerdere rapporten over het economisch beleid en de Haagse Markt kon de raad tot nu toe altijd publiekelijk vragen stellen over de inhoud van het rapport. Bos: “De Rekenkamer kiest in dit geval voor een andere lijn. De voorzitter is met dit rapport de afgelopen tijd veelvuldig in de media geweest met ferme uitspraken, maar als ik in de media weerwoord geef, gaat hij vervolgens klagen dat hij zich niet kan verdedigen”. De klaagzang van de voorzitter van de Rekenkamer over de kritiek mondde gisteravond uit in een oekaze: “Het is niet verstandig dat dit onderzoek in diskrediet wordt gebracht”. Het leidde er toe dat de meerderheid van de raad het gebruikelijke debat blokkeerde. Bos bleef in verbijstering achter: “Geen enkel instituut moet denken dat het onfeilbaar is en boven iedere kritiek verheven is. Ook een luis in de pels als de Rekenkamer niet”.
De Rekenkamer hield het gisteravond dus bij een korte presentatie, waarna een enkele technische vraag gesteld kon worden. Maar ook hier ontweek de Rekenkamer een vraag van Bos over een bevinding uit het rapport. Wat resteerde was een debat tussen het college en de raad, met het gebruikelijke vingerwijzen naar elkaar. Hoewel verschillende partijen en ook het college afstand namen van de harde conclusies van de Rekenkamer over het onjuist informeren, bestond er grote overeenstemming over de aanbevelingen. De raad wil van het college eerst nog wel informatie over de afspraken met de kunstinstellingen en over de ‘packagedeal’ uit 2018, waarmee Amare 33,5 miljoen euro duurder werd. Daarna zal het politieke debat worden voortgezet in de gemeenteraad.
Bos: “Ik heb een dubbel gevoel overgehouden aan het debat. De omstreden hoofdconclusie van de Rekenkamer blijft nu in de lucht hangen. Positief is dat het college de aanbevelingen van de Rekenkamer vrijwel geheel omarmt. En ook nog een ander positief puntje: Wethouder van Asten van Cultuur pakt op mijn verzoek de handschoen op om de exploitatie van het deel waar het Koninklijk Conservatorium gebruik van maakt te verbeteren. De achtergrond daarvan is dat het Koninklijk Conservatorium het grote koekoeksjong is voor het project en zwaar drukt op de exploitatiebegroting van Amare.”
Hieronder een samenvatting van de bijdrage aan het debat van raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij:
“Voordat Amare later dit jaar geopend wordt, heeft het al mythische proporties gekregen vanwege de turbulente voorgeschiedenis. De hoofdconclusie in het rapport van de Rekenkamer – dat de gemeenteraad onjuist en onvolledig is geïnformeerd – is gebaseerd op bevindingen die op veel punten onjuist zijn. Maar er is geen sprake van misleiding of het achterhouden van informatie, zoals de Rekenkamer suggereert. Integendeel, er is geen ander project waarover we zoveel informatie hebben gekregen van het college: Een raadsvoorstel van 19 pagina’s, met een tiental bijlages, duizenden technische vragen die zijn beantwoord, vele kwartaalrapportages, tientallen schriftelijke vragen, tientallen commissievergaderingen en raadsdebatten. De bewering dat de gemeenteraad onjuist en niet goed is geïnformeerd vind ik een grote belediging voor de raad en het college. Alsof we al die jaren niets hebben zitten doen en partijen geen kritische vragen hebben gesteld en dat al die informatie die we hebben gekregen niet van belang is. Echt ongehoord.
Een ander kritiekpunt van mij is er dat er grove fouten zitten in een aantal beweringen van de Rekenkamer bij de berekening van de kosten van Amare. Zo hevelt de Rekenkamer € 8,4 mln. uit de grondexploitatie Spuikwartier over naar het investeringskrediet om vervolgens te beweren dat het OCC uit 2014 een stuk duurder wordt, en bovendien ook nog € 8,4 mln. duurder dan het Spuiforum in 2013. Bij het Spuiforum past de Rekenkamer deze boekhoudtruc niet toe, terwijl ook daar sprake is van precies dezelfde kosten die in de grondexploitatie zitten. Dezelfde goocheltruc heeft de Rekenkamer uitgehaald met de risicoreservering, maar dat is na technische vragen van de raad gecorrigeerd. Op mijn vervolgvraag waarom de truc met de 8,4 mln. uit de grondexploitatie niet wordt gecorrigeerd, antwoordt de Rekenkamer doodleuk dat het Spuiforum geen onderdeel was van het onderzoek. Deze stuitende reactie van de Rekenkamer kan echt niet en ik vraag de Rekenkamer alsnog om dit te herstellen. In totaal gaat het in mijn berekeningen om 14,8 miljoen die onterecht naar de bouwkosten van Amare zijn overgeheveld. Daarnaast zijn de kosten van de gebiedsontwikkeling 5,7 miljoen te hoog ingeschat door de Rekenkamer.
Ik kan mij wel helemaal vinden in de aanbevelingen van de Rekenkamer. De informatievoorziening had absoluut beter gekund, overzichtelijker en begrijpelijker. De ambtelijke stukkenstroom is voor de mensen in de stad onbegrijpelijk, en ook voor ons raadsleden soms niet te volgen. Dat moet echt beter. Verder wordt met het rapport bevestigd dat het Koninklijk Conservatorium het grote koekoeksjong is voor het project. Zowel bij de bouwkosten als exploitatie drukt het conservatorium zwaar op de begroting. Ik ben blij met de aanbevelingen van de Rekenkamer om dit aan te pakken. En ik ben verrast door het door de Rekenkamer ontdekte financiële voordeel van liefst €156,8 mln. in de vastgoedexploitatie over de looptijd van 40 jaar. Dit soort voordelen werd tot nu toe jaarlijks toegevoegd aan de algemene middelen, maar zou volgens de Rekenkamer betrokken moeten worden bij de exploitatie. Goede aanbeveling om de jaarlijks vrijvallende middelen van de vastgoedexploitatie te betrekken om de jaarlijkse exploitatiebijdrage van de gemeente sterk te reduceren.”