Niemand op straat tijdens de coronacrisis

In december 2020 nam de gemeenteraad in Den Haag een bijna unaniem gesteunde motie aan tegen het op straat zetten van bewoners tijdens de coronacrisis. De Haagse Stadspartij en de SP ontvangen echter berichten dat het op straat zetten van mensen gewoon doorgaat.

SP raadslid Lesley Arp: “Het is schandalig dat mensen die momenteel al een dak boven hun hoofd hebben op straat worden gezet. Daardoor neemt de druk op de maatschappelijk opvang toe. En daar is helemaal geen plek”.

Haagse Stadspartij Fractievertegenwoordiger Tim de Boer: “Ik weet niet wat de PVDA-wethouder en verhuurders niet begrijpen aan deze motie. Het is simpel. Mensen die nu een dak boven hun hoofd hebben zet je nu niet op straat”.

Toch dreigt sociale verhuurder Haag Wonen de bewoners van een woning aan de Pletterijstraat per 1 februari uit te zetten. En worden ook beloften voor vervangende huisvesting aan flexhuurders niet nagekomen.

De Haagse Stadspartij en de SP hebben het college gevraagd om opheldering.

Schriftelijke vragen: Niemand op straat tijdens de coronacrisis
Indiener: Peter Bos, Haagse Stadspartij; Lesley Arp, SP

Aan de voorzitter van de gemeenteraad,

Op 16 december 2020 nam de gemeenteraad, met een overtuigende meerderheid van 44 stemmen voor, de motie “Stop uitzettingen huurders tijdens harde corona-lockdown” (RIS307402) aan. Echter horen we uit de stad dat er nog steeds bewoners dreigen op straat terecht te komen.

Hierover stellen we overeenkomstig artikel 30 van het Reglement van orde de volgende schriftelijke vragen:

1. In de motie wordt aan het college gevraagd afspraken te maken met woningcorporaties en leegstandsbeheerders om te voorkomen dat bewoners op straat komen te staan. Hoe heeft het college hieraan invulling gegeven? Is er sprake van eenduidige afspraken die voor alle in Den Haag actieve woningcorporaties en de leegstandsbeheerders waarmee zij samenwerken gelden, of verschillen de afspraken per corporatie/leegstandsbeheerder?

Bij de afdoening van de motie (RIS307402) hebben wij aangegeven dat er in maart 2020 afspraken zijn gemaakt met de verhuurdersorganisaties, brancheverenigingen en de minister om huisuitzettingen uit (corporatie)huurwoningen gedurende de coronacrisis zo veel als mogelijk te voorkomen.

2. Kan het college aangeven of er sprake is van eenduidige afspraken die voor alle in Den Haag actieve woningcorporaties en de leegstandsbeheerders waarmee zij samenwerken gelden, of verschillen de afspraken per corporatie / leegstandsbeheerder?

Ja. Er zijn in maart 2020 bij aanvang van de coronacrisis afspraken gemaakt met de verhuurdersorganisaties, brancheverenigingen en de minister die golden tot januari 2021. In maart 2021 hebben de partijen de afspraken van vorig jaar hernieuwd.
Overigens geldt dat met leegstandbeheerders geen eenduidige afspraken gemaakt kunnen worden op hetzelfde niveau als dat kan met woningcorporaties. Leegstandbeheerders maken vooraf afspraken met hun huurders over de termijn van de verhuur. Om die reden eindigt de huurtermijn van rechtswege op basis van vooraf gemaakte afspraken, waarbij huurders reeds bij aanvang van het huurcontract bekend zijn met de einddatum.

3. Kan de raad inzicht krijgen in de gemaakte afspraken? Zo nee, waarom niet?

Ja. In maart 2020 is afgesproken dat huisuitzettingen als gevolg van betalingsachterstanden gedurende de loopduur van de afspraken zoveel mogelijk zullen worden voorkomen. Wel kan huisuitzetting plaatsvinden wanneer sprake is van criminele activiteiten of extreme overlast. Verhuurders hebben aangegeven maatwerk te leveren bij huurders die betalingsproblemen krijgen door de gevolgen van de coronacrisis. Daarnaast zijn er nadere afspraken met deurwaarders en incassobureaus gemaakt. Zo kan uitstel van betaling, afzien van huurverhoging of gespreid betalen een oplossing zijn. De gemeente is hier juridisch geen partij bij. Dit neemt niet weg dat de gemeente altijd sociale en juridische ondersteuning en financiële hulpverlening kan bieden als dit nodig is. Dit heeft ertoe geleid dat de samenwerking met de gemeente is geïntensiveerd. Daarnaast zijn nadere afspraken met deurwaarders en incassobureaus over deze problematiek gemaakt.

4. Klopt het dat Haag Wonen momenteel een ontruiming voorbereidt van een gekraakte woning aan de Pletterijstraat?

Nee. Haag Wonen is sinds september 2020 bezig gezamenlijk met de krakers tot een oplossing te komen. Inmiddels is een vaststellingsovereenkomst opgesteld, waarin overeengekomen is dat de krakers op 30 april 2021 de woning vrijwillig verlaten. De vaststellingsovereenkomst is persoonlijk ondertekend door alle vier de krakers.

5. Deze woning is volgens de bewoners en omwonenden al meer dan 3 jaar niet verhuurd geweest. Wat is de reden dat Haag Wonen deze woning NU nodig heeft?

Haag Wonen was oorspronkelijk voornemens de woning te verkopen. Omdat de vergunningprocedures voor de verbouwing en splitsing langer in beslag namen dan aanvankelijk gedacht, en rond dat moment de vraag naar grote sociale gezinswoningen in deze buurt toenam, is besloten af te zien van de verkoop. Op 14 september 2020 zou de aannemer van Haag Wonen starten met de werkzaamheden om de woning verhuurklaar te maken. In het weekend van 7 september 2020 werd de woning echter gekraakt. Er staat een gezin op de wachtlijst om geplaatst te worden in de woning zodra de krakers zijn vetrokken.

6. Hoeveel andere woningen heeft Haag Wonen momenteel langer dan 3 maanden onttrokken aan de reguliere sociale verhuur of verhuur via de leegstandsverordening? Waarom is dat zo en hoe is dit te verantwoorden in het licht van de lange wachtlijst voor sociale huurwoningen?

Op 12 maart 2021 stonden 60 van de circa 22.000 huurwoningen van Haag Wonen langer dan 3 maanden leeg. Het grootste deel van deze 60 woningen is niet verhuurd omdat ze worden gebruikt als proefwoning of logeerwoning voor bewoners in een wooncomplex dat wordt gerenoveerd. Een andere reden voor leegstand is dat het soms langer duurt een sociale huurwoning gereed te maken voor nieuwe verhuring, bijvoorbeeld doordat asbest moet worden gesaneerd of omdat een ingrijpende verbouwing nodig is.

7. Ook krijgen we signalen dat er nog steeds mensen met een tijdelijk huurcontract op straat komen te staan. Hoe kan dat?

Zie ook de beantwoording van vraag 2. Bij tijdelijke contracten eindigt de huurtermijn van rechtswege op basis van vooraf gemaakte afspraken waarbij huurders reeds bij aanvang van het huurcontract bekend zijn met de einddatum.

8. Ook krijgen we signalen dat beloften die aan bewoners worden gedaan over vervangende huisvesting niet worden waargemaakt. Krijgt het college die signalen ook?

Nee. De gemeente speelt in een aantal gevallen een rol in het vinden van vervangende huisvesting voor bewoners, zie hiervoor de beantwoording van vraag 10. Het college ontvangt vanuit die hoek geen signalen over niet waargemaakte beloften richting bewoners met betrekking tot vervangende huisvesting.

9. Welke afspraken heeft het college gemaakt over het niet op straat zetten van bewoners met woningcorporaties die deze tijdelijke huurcontracten, vaak via derden, gebruiken?

Ook los van de coronacrisis wordt er door corporaties alles gedaan om ontruiming te voorkomen. Dat geldt echter niet wanneer er sprake is van oneigenlijk gebruik zoals illegale onderhuur. Doorverhuur van een corporatie of particuliere woning geeft dan ook geen recht op een urgentieverklaring. Het afgelopen jaar heeft het college overigens nauwelijks plaatsingsverzoeken gekregen voor ontruiming illegale onderhuur.

10. Op welke wijze worden inwoners van Den Haag die onvrijwillig hun huis dreigen te moeten verlaten geholpen door de gemeente bij het vinden van onderdak in deze pandemie?

De gemeente heeft appartementen bij Stichting Noodopvang Haaglanden, waar onder strikte criteria (éénouder) gezinnen met kinderen onder de 18 jaar afkomstig uit Den Haag tijdelijk worden geplaatst. Er zijn uitvoeringsafspraken dat deze gezinnen twee maanden na plaatsing een urgentie krijgen. Daarnaast zijn er appartementen die worden afgestaan voor een jongeren daklozen traject en voor bewoners die anders in een hotel geplaatst zouden worden: deze groepen ontvangen geen urgentieverklaring.
Inwoners (ook gezinnen) die niet aan bovengenoemde criteria voldoen vallen onder het Daklozenloket en kunnen gebruik maken van de maatschappelijke opvang. Over het algemeen worden er in de maatschappelijke opvang bewoners opgevangen waarbij sprake is van multi-problematiek. Sinds de coronacrisis vangt de gemeente echter ook (in toenemende mate en sneller) inwoners op die zich enkel met een woonprobleem bij de maatschappelijke opvang melden. De gemeente heeft voor de extra toestroom richting de maatschappelijke opvang ook additioneel geld ontvangen van het Rijk.

11. Is het college het met ons eens dat een dak boven je hoofd essentieel is om je te houden aan de voorschriften in deze lockdown?

Ja.

12. Heeft het college in beeld hoeveel Haagse huurders van corporatiewoningen – zowel regulier als via een leegstandsbeheerder – sinds maart 2020 door een huisuitzetting een beroep hebben moeten doen op de maatschappelijke opvang? Hoeveel huurders betrof het? Zo nee, is het college bereid dit in het vervolg wel te monitoren?

Sinds maart 2020 hebben 70 mensen zich gemeld bij de maatschappelijke opvang, die zelf hebben opgegeven door huisuitzetting uit een corporatiewoning een beroep te moeten doen op de maatschappelijke opvang. Van deze 70 is niet te achterhalen of het Haagse corporaties betreft. Er wordt bij de aanmelding niet gevraagd om welke corporatie het gaat en de uitvraag naar de vorige woonplaats wordt niet altijd ingevuld of naar waarheid ingevuld, en levert dus ook geen betrouwbare data.
Met de corporaties is bij aanvang van de coronacrisis afgesproken niet tot huisuitzettingen over te gaan. Hierop geldt een aantal uitzonderingen. In de eerste plaats huurders die woonfraude hebben gepleegd. Daarvoor hanteren de corporaties een zero tolerance-beleid. In de tweede plaats mensen die uit hun woning worden gezet op grond van overlast. Het gaat hier om mensen voor wie de corporaties alle hulpmiddelen hebben ingezet, maar die geen hulp accepteren (zorgmijders) en hevige overlast veroorzaken voor de buurt of zichzelf verwaarlozen. Tot slot is in enkele gevallen sprake geweest van huisuitzettingen door hoog opgelopen niet-corona-gerelateerde huurschulden. Als iemand uit huis wordt gezet wegens huurschuld komt die persoon in beeld bij het MDT(Multidisciplinair Team)-overleg, waaraan onder meer corporaties, gemeente en GGD deelnemen. Het MDT verwijst zo nodig naar de opvang of het dak- en thuislozenloket. Schuldhulpverlening wordt (waar nodig) ingezet, nadat de situatie gestabiliseerd is. De eerste prioriteit is het vinden van een verblijfsplek.
Hieronder vindt u de verdeling van huisuitzettingen over de drie grootste Haagse corporaties, uitgesplitst naar reden van huisuitzetting.

 

Reden huisuitzetting	Haag Wonen	Staedion	Vestia
Woonfraude	11	20	10
Overlast	6	11	11
Huurschuld	8	7	8

periode maart 2020 – maart 2021Het college van burgemeester en wethouders,
de secretaris, de burgemeester,
Ilma Merx      Jan van Zanen