Update 21-3-2024: In het tweeminutendebat heeft de wethouder aangegeven dat Anna Vastgoed en Cultuur het Koorenhuis tot 1-4-2025 gaat beheren. In die tijd zal het college onderzoek doen naar de oorzaken van het faillissement en samen met gebruikers bespreken aan welke voorwaarden een aanbesteding voor beheer moet voldoen. Daarnaast gaf ze aan dat het beschikbare budget niet verlaagd wordt.
Goed nieuws voor al die culturele ondernemers die in het Koorenhuis cursussen en activiteiten aanbieden. Vooruitplannen is weer mogelijk.
Oorspronkelijk bericht:
Het Haagse culturele centrum Koorenhuis is in grote problemen terecht gekomen door een financieel tekort en veel klachten over wanbeheer. Zie het uitstekende en diepgravende artikel bij Den Haag FM.
Fatima Faïd: “Wij maken ons ernstig zorgen over het voortbestaan van deze belangrijke plek voor het Haagse culturele veld. Er worden hier heel veel lessen gegeven, het biedt ruimte aan groepen kunstenaars en artiesten voor optredens en repetities.”.
Tim de Boer vervolgt: “Uit de berichtgeving komt naar voren dat de in 2023 aangestelde directeur er een potje van maakt en lukraak bezuinigd. Daardoor vertrekken personeelsleden en zijn gebruikers onttevreden.” Ook nam recent het Koorenhuis het gebouw en exploitatie van Concordia over.
Gezal Karabekir: “Na het verdwijnen van de Vrije Academie is het aantal ruimtes voor de beoefening van kunst alleen maar afgenomen. Het college lijkt niet in staat deze uitstroom tegen te houden.”
Met de vragen wil de Haagse Stadspartij duidelijkheid over de tijdlijn, de inzet van het college en de geplande verbeteringen om het Koorenhuis in rustig vaarwater te brengen.
Het raadslid mevrouw Faïd heeft op 29 januari 2023 een brief gezonden met daarin 31 vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht.
Overeenkomstig art. 30 van het Reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoordt het college deze vragen als volgt.
Uit berichtgeving van Den Haag FM blijkt dat het Koorenhuis in financiële problemen verkeert. De Haagse Stadspartij maakt zich onder meer zorgen over het voortbestaan van deze culturele instelling.
1. Heeft het college het artikel van Den Haag FM ook gelezen? (zie bijlage)
Ja.
2. Kan het college aangeven wanneer zij voor het eerst op de hoogte is gesteld van het financiële tekort en de problemen bij het Koorenhuis?
Het college was op de hoogte dat stichting &CC (toen nog stichting Prins27) in de coronatijd zich – net als veel andere culturele instellingen – in een financieel moeilijke situatie bevond. De financiële problematiek leek echter niet onoverkomelijk. Zo bedroeg het exploitatieresultaat over 2021 ruim € 50.000,- positief en was in de financiële tussenrapportage over 2022 (aug 2022) een tekort van bijna € 50.000,- opgenomen. Dat de financiële problemen veel groter waren, werd duidelijk tijdens een gesprek tussen stichting &CC en de gemeente begin februari 2023. Uiteindelijk bleek uit de jaarrekening 2022 (eind mei 2023 bij de gemeente ingediend) dat het exploitatietekort over 2022 bijna € 400.000,- bedraagt.
3. Klopt het dat het college hierover (nog) geen brief heeft gestuurd naar de raad?
Het college heeft inmiddels een brief, d.d. 1 februari 2024, gestuurd naar de raad hierover (RIS317936). Eerder, op 14 december 2023, 1 februari 2024 en 8 februari 2024, is kort over de kwestie gesproken in de Commissie Samenleving.
(Het klopt dus dat er pas een brief gestuurd na onze vragen en na het opzeggen van de huur en na het uitspreken van het faillissement. 14-12-2023 – was een vraag vanuit de commissie bij de begrotingsbehandeling, 1-2-2024 en 8-2-2024 waren rondvragen van ons).
4. Heeft het college onderzocht of onderzoekt zij hoe het tekort heeft kunnen ontstaan? Wanneer wordt de raad hierover ingelicht?
De curator gaat op termijn, na de eerste inventarisaties van de situatie, een oorzakenonderzoek doen. Het is nu nog niet te zeggen wanneer dit start en afgerond kan zijn.
5. Uit de jaarrekening 2022 blijkt dat ervoor is gekozen het tekort in 2022 te laten oplopen, terwijl er wel reserves beschikbaar waren. Kan het college dit bevestigen? Zo ja, weet het college waarom het Koorenhuis hiervoor heeft gekozen?
In de jaarrekening 2022 van de stichting &CC is het negatieve exploitatieresultaat van bijna € 400.000,- ten laste gebracht van de algemene reserve van de stichting, die daarmee bijna € 450.000,- negatief werd. Uit de jaarrekening 2022 blijkt daarnaast dat de stichting beschikt over een bestemmingsreserve voor vervanging van de inventaris en een voorziening groot onderhoud. Zowel deze reserve als de voorziening zijn noodzakelijk voor uitgaven in de toekomst en derhalve is ervoor gekozen het exploitatieresultaat ten laste te brengen van de algemene reserve. Dit is een gebruikelijke wijze van verwerken in de jaarrekening getuige ook de controleverklaring van de onafhankelijke accountant die bij de jaarrekening is gevoegd.
6. Kan het college aangeven wanneer de raad van toezicht op de hoogte is gesteld van de financiële tekorten?
Het is aan de directie om de raad van toezicht te informeren over de financiële stand van zaken van de stichting. In maart 2023 heeft een gesprek plaatsgevonden tussen de directie, de Raad van Toezicht van stichting &CC en de gemeente over de financiële problemen.
7. Het Koorenhuis heeft twee keer een verzoek gedaan bij de gemeente voor een incidentele subsidie (aanvullend op de subsidie van 850.000 euro die zij ontving voor beheer en exploitatie van het Koorenhuis en Concordia CC). Hoeveel kreeg het Koorenhuis aan financiële ondersteuning bij het eerste verzoek en waarom (en wanneer) werd het tweede verzoek afgewezen? Is de raad hierover geïnformeerd?
Onder voorwaarden heeft de gemeente ondersteuning geboden om de liquiditeitspositie van de stichting &CC te verbeteren. Hierbij is onder andere het bevoorschottingsschema van de subsidie in het kader van het meerjarenbeleidsplan aangepast en is uitstel verleend van de huur in de maanden juli tot en met oktober 2023. Het tweede verzoek om financiële ondersteuning, waarbij de stichting &CC om aanvullende financiële middelen vroeg o.a. om extra personeelskosten te kunnen bekostigen, is afgewezen omdat er onvoldoende vertrouwen was dat uitvoering van het plan van de stichting tot het gewenste resultaat zou leiden. Hierover is de raad niet eerder geïnformeerd. Daarbij is ook in ogenschouw genomen dat het beheer van de panden Koorenhuis en Concordia door stichting &CC een aflopende termijn kende tot eind 2024. Voor de periode daarna wordt een aanbesteding voorbereid.
( hoezo liepen de huurcontracten al af? Omdat het college deze had opgezegd.)
8. Kan het college aangeven of het voortbestaan van het Koorenhuis nu in gevaar is? Op welke termijn moet het tekort worden opgelost?
Het voortbestaan van het Koorenhuis (de naam van het verzamelpand) komt niet in gevaar door het faillissement van Stichting &CC, de exploitant. Het beheer en de verhuur van het Koorenhuis zal, zodra er een compleet beeld is van de financiële situatie, voor de rest van 2024 worden overgenomen door een andere partij.
9. Wat is de actuele situatie bij het Koorenhuis? Kan het college aangeven of er sprake is van tekorten in 2023?
De exploitant, Stichting &CC, is failliet. Zie ook het antwoord op vraag 8.
10. Wat betekent de huidige situatie voor de aanvraag van het Koorenhuis binnen de Subsidieregelingen meerjarenbeleidsplan kunst en cultuur 2025-2028?
Het Koorenhuis ontvangt geen subsidie; dit is de naam van het pand. Voor het aanstellen van een nieuwe exploitant voor het beheer en de verhuur hiervan voor de langere termijn wordt een aanbesteding voorbereid. Input van gebruikers van het pand betrekken we bij het formuleren van criteria voor de aanbesteding.
11. Er is door het Koorenhuis ook gebruikgemaakt van diverse Corona-steunpakketten. Kan het college aangeven of deze inmiddels definitief zijn toegekend of dat deze nog moeten worden vastgesteld?
Stichting &CC heeft als exploitant van het Koorenhuis een subsidie Herstelfonds Cultuur Den Haag 2021 ontvangen van € 119.542,-. Deze subsidie is nog niet definitief vastgesteld. Ook is in het kader van corona huurcompensatie aan Stichting &CC verstrekt. Deze is in mindering gebracht op de huurkosten die in 2021 bij Stichting &CC in rekening zijn gebracht.
12. Kan het college aangeven hoe de exploitatie zich langjarig heeft ontwikkeld? Hoe heeft de bezettingsgraad zich in vergelijking met de afgelopen 5 jaar ontwikkeld?
Het exploitatieresultaat van de Stichting &CC ontwikkelde zich als volgt over de jaren:
• 2019: – € 130.256,-
• 2020: € 60.507,-
• 2021: € 54.018,-
• 2022: – € 380.466,-
• 2023: nog niet bekend
Over de bezettingsgraad kunnen wij op basis van de jaarverantwoordingen nog geen uitspraken doen. Tot 2021 liet de verhuur, volgens de jaarstukken van Prins27, een stijgende lijn zien, maar gooide corona in 2021 roet in het eten en heeft de verhuur in 2022 geen of onvoldoende verbetering laten zien in de bezettingsgraad. Voor de situatie in 2023 moeten wij wachten op de bevindingen van de curator.
13. Het Koorenhuis heeft de exploitatie van het Concordiagebouw overgenomen. Kan het college aangeven of het Koorenhuis daarvoor extra geld heeft ontvangen?
Met Stichting &CC, de exploitant van het Koorenhuis, is bij de start van de meerjarenbeleidsplanperiode 2021-2024 de afspraak gemaakt dat de gemiddelde bezetting van het Koorenhuis aanmerkelijk wordt verbeterd, de eigen inkomsten uit exploitatie worden verhoogd en de exploitatiesubsidiëering meer met de inkomsten in balans worden gebracht. Nadat uit een onderhandse aanbesteding voor de exploitatie van Concordia Stichting &CC als meest geschikte naar voren was gekomen, is de afspraak gemaakt om de voorgenomen stapsgewijze verlaging van de subsidie aan Stichting &CC niet door te voeren. Daarmee werd bij een gelijkblijvende subsidie aan Stichting &CC ook Concordia onder beheer van stichting &CC gebracht.
14. Kan het college aangeven wat de plannen zijn om het Koorenhuis weer in rustiger vaarwater te krijgen? Een deel van het artikel gaat over de aanstelling van de huidige directeur.
Vanwege het faillissement van de beheerder Stichting &CC is een curator aangesteld. De curator zorgt in samenwerking met de gemeente dat de huidige onderhuurders van het Koorenhuis en Concordia tot nader order hun werkruimtes kunnen blijven gebruiken, waarbij uitgangspunt is dat de lopende (huur)contracten worden gehandhaafd. Voor het beheer en de verhuur wordt, zodra er een compleet beeld is van de financiële situatie, voor de rest van 2024 een andere partij dan stichting &CC aangesteld. Voor de periode na 2024 wordt een aanbesteding voorbereid.
15. Kan het college aangeven waarom er geen externe sollicitatie is geweest voor een nieuwe directeur?
Nee. Het college bemoeit zich niet met de aanstelling door de Raad van Toezicht van directieleden van een culturele instelling.
16. Klopt het dat de huidige directeur vanaf 2018 in de raad van toezicht zat van het Koorenhuis en hij in 2022 zou aftreden als lid van de raad van toezicht?
Ja. Hij is in november 2022 afgetreden als lid van de Raad van Toezicht.
17. Is er door de raad van toezicht een profielschets gemaakt voor de nieuw aan te stellen directeur? Zo ja, kan het college deze met de raad delen? Zo nee, waarom niet?
Het college weet niet of er profielschets is gemaakt. Zie ook het antwoord op vraag 15.
18. Kan het college, gezien de grote uitdagingen die er op het Koorenhuis afkwamen, aangeven op basis van welke expertise en capaciteiten deze directeur is aangesteld?
Nee. Zie ook het antwoord op vraag 15.
19. Een nieuwe directeur wordt aangesteld door de raad van toezicht. Kan het college aangeven of het wenselijk is dat de raad van toezicht een sollicitatiegesprek met één van haar eigen leden voert en beoordeelt of deze persoon geschikt is als directeur? Zo ja, in hoeverre is dit in lijn met de Governance Code Cultuur?
Het is primair aan een instelling om de codes waarvan zij zegt deze te onderschrijven toe te passen en haar handelen toe te lichten. In de landelijke Governance Code Cultuur wordt het belang dat bestuurders en toezichthouders onafhankelijk zijn en integer handelen benadrukt. Daarbij dienen zij bijvoorbeeld alert te zijn op belangenverstrengeling. Eén van de aanbevelingen die in deze code is opgenomen is dat een voormalig lid van het bestuur gedurende een periode van vier jaar geen toezichthouder van de organisatie kan zijn. In dit geval wordt omgekeerde route bewandeld van raad van toezicht naar bestuur. Dit is ongebruikelijk, maar er is geen aanbeveling opgenomen in de code die dit uitsluit. Daarbij biedt de code ook de ruimte om gemotiveerd af te wijken van de opgenomen aanbevelingen.
20. In de Governance Code Cultuur, die onderschreven wordt door het Koorenhuis, staat dat een voormalig bestuurslid of directeur 4 jaar lang uitgesloten is van een rol als toezichthouder. Kan het college aangeven of dit ook geldt voor een toezichthouder die directeur wordt?
Nee, dit is niet het geval. Zie ook het antwoord op vraag 19.
21. De raad van toezicht houdt functioneringsgesprekken met de bestuurder. Kan het college aangeven of deze gesprekken hebben plaatsgevonden en of dat met de hele raad van toezicht was of met een afvaardiging?
Nee, dat kan het college niet aangeven. Het college heeft geen bemoeienis met de aansturing van een bestuurder van een culturele instelling door haar Raad van Toezicht.
22. Uit gesprekken met gebruikers van het Koorenhuis blijkt dat de nieuwe aanpak van de huidige directeur veel vragen en tegenstand oproept. Kan het college aangeven of zij deze berichten ook heeft ontvangen? Zo ja, wanneer?
Het college heeft sinds het najaar van 2023 een aantal van dergelijke berichten ontvangen.
23. Kan het college aangeven of de raad van toezicht ook klachten heeft ontvangen over de nieuwe werkwijze? Zo ja, wat heeft de raad van toezicht daarmee gedaan?
Dat is het college niet bekend.
24. Kan het college aangeven of de raad van toezicht van plan is om met de huidige directeur in gesprek te gaan over de klachten van (ex-)werknemers over de manier waarop de huidige directeur omgaat met het personeel?
Aangezien de Stichting &CC failliet is verklaard, is het nu aan de curator om te besluiten over de afwikkeling van personele kwesties. De directeur is per 1 februari 2024 gestopt met zijn werkzaamheden. Zijn contract liep af en hij heeft ervoor gekozen het niet te (laten) verlengen.
25. Is het college bereid extern onderzoek te doen naar de ervaringen, suggesties en behoeften van de huidige gebruikers van het Koorenhuis? Zo nee, waarom niet?
Met het faillissement van stichting &CC en de overname van het beheer en de verhuur door een andere partij zijn deze naar verwachting opgelost. Daar waar het onderzoek van de curator naar de situatie informatie oplevert die van belang is voor het toekomstige beheer, zullen wij die informatie uiteraard gebruiken.
26. Personeel spreekt in het artikel over een toxische werksfeer. Kan het college aangeven of zij klachten heeft ontvangen over de werksfeer? Zo ja, wanneer en welke acties heeft zij uitgezet?
Het is aan de Raad van Toezicht om in te grijpen als er problemen zijn in het bestuur van een organisatie. Als subsidieverstrekker heeft de gemeente, binnen haar mogelijkheden, gevraagd duidelijkheid te verschaffen over te nemen stappen. Die duidelijkheid is niet gegeven. In de brief van 1 februari 2024 heeft het college aangegeven dat al geruime tijd via diverse kanalen ons klachten bereiken over het beheer van het Koorenhuis en Concordia door de stichting &CC (RIS317936).
27. Is het college bereid extern onderzoek te laten doen naar het functioneren van het Koorenhuis als werkgever?
Nee, het Koorenhuis is geen werkgever. De problemen speelden bij Stichting &CC, de exploitant van het Koorenhuis, en die is failliet.
28. Ook vanuit andere culturele organisaties ontvangt de Haagse Stadspartij wel eens klachten over de arbeidsomstandigheden in de culturele sector. Heeft het college daar in het verleden onderzoek naar laten doen? Zo ja, wanneer was dat en zijn die resultaten met de raad gedeeld?
Nee, het college heeft geen onderzoek laten doen naar werkomstandigheden in de Haagse culturele sector. Het is bekend dat er hier en daar problemen zijn met werkomstandigheden in onder meer de culturele sector. Dit is echter een landelijk en niet specifiek Haags fenomeen, waar onderzoek naar wordt gedaan door onder meer de Boekmanstichting.
29. Is het college bereid (nieuw) onderzoek te doen naar de werkomstandigheden bij de in Den Haag gevestigde grotere culturele organisaties?
Nee, het college ziet hiertoe geen aanleiding. Zie verder het antwoord op vraag 28.
30. Is het college bereid een eigen meldpunt te openen voor het melden van problemen op het gebied van arbeidsomstandigheden in het culturele veld?
Nee, het college ziet hiertoe geen aanleiding.
31. Kan het college deze vragen beantwoorden voor het verschijnen van de aangekondigde commissiebrief over de situatie in het Koorenhuis?
De raad is op 1 februari 2024 (RIS 317936) geïnformeerd over de situatie in het Koorenhuis en Concordia. Daarnaast is het onderwerp besproken in de commissie Samenleving van 1 februari 2024 en 8 februari 2024. Het college zal u op de hoogte houden van de verdere ontwikkelingen.
Lees hier de verslagen van de curator: https://insolventies.rechtspraak.nl/#!/details/09.dha.24.47.F.1300.1.24
Zie berichtgeving bij Den Haag FM: https://www.denhaagfm.nl/dhfm/4797871/koorenhuis-in-de-problemen-financiele-tekorten-werksfeer-verziekt
Zie berichtgeving bij AD: https://www.ad.nl/den-haag/het-koorenhuis-in-financiele-problemen-zorgen-over-voortbestaan-charme-is-er-een-beetje-vanaf~a3b01ed2/
Vervolg:
Inmiddels is duidelijk dat de gemeenteraad geen volwaardig debat wil over de situatie, Het wordt daarom een Tweeminutendebat.
Red Concordia
Ook is er een club opgestaan die van Concordia weer een bruisend hart van Den Haag wil maken. Wil je meedenken? Mail dan RedConcordiaDenHaag@gmail.com.