Afgelopen weekend konden we in het Algemeen Dagblad lezen dat de Politie Eenheid Den Haag erg blij is met hun nieuwe scanauto. Daarmee kunnen ze, net als parkeerbeheer, kentekens van stilstaande auto’s automatisch scannen. De Haagse Stadspartij stelt dat deze uitbreiding van de bevoegdheden te ver gaat, niet in veilige handen is bij de politie en ook helemaal niet nodig is. 
Verdachte auto’s kan men immers zelf al direct invoeren tijdens de surveillance. Een sleepnet uitgooien in de hele stad is een zeer grote inbreuk op de privacy. Raadslid Fatima Faïd: “Daarnaast heeft de woordvoerder van de politie het over in de gaten houden van activisten, dat is echt onacceptabel”. Ook is de gemeenteraad niet over de proef ingelicht. Fractievertegenwoordiger Tim de Boer: “Het is geheel onduidelijk hoe lang de politie deze gegevens van hun nieuwe speeltje bewaren of welke regels er gelden”.
Fatima Faïd: “Uit onderzoek van Bits of Freedom blijkt bovendien dat de 36 verschillende ICT systemen die de Nationale Politie gebruikt allemaal niet voldoen aan de geldende wet- en regelgeving op het gebied van privacy en informatiebeveiliging. De politie zegt zelf nog jaren nodig te hebben om dit goed te regelen.”
Tim de Boer: “ Laat de politie eerst maar hun systemen op orde brengen voordat zij nieuwe vergaande bevoegdheden mag toepassen”.
Genoemde artikelen:
https://www.bitsoffreedom.nl/2020/11/19/ict-systemen-politie-niet-op-orde-iedereen-de-dupe/
Schriftelijke vragen: Gebruik ANPR-scanauto door politie.
Indiener: Fatima Faïd, Haagse Stadspartij
Datum: 15-10-2020
Aan de voorzitter van de gemeenteraad,
In het Algemeen Dagblad verscheen afgelopen weekend een verhaal over de politie-eenheid Den Haag. De eenheid Den Haag experimenteert met een scanauto die kentekens van stilstaande wagens direct kan controleren. ( zie bijlage 1)
Daarnaast publiceerde belangenorganisatie Bits of Freedom recent een analyse over de ICT programma’s die de Nationale Politie gebruikt. ( zie bijlage 2)
Overeenkomstig art. 30 van het Reglement van Orde stelt Fatima Faïd de volgende vragen.
- Is het college bekend met dit bericht over de proef met de scanauto? Zo ja, waarom is de gemeenteraad niet van deze proef op de hoogte gesteld? Bijvoorbeeld in het recente overleg in de commissie bestuur over veiligheid?
Het college heeft kennisgenomen van het bericht in het Algemeen Dagblad over de proef met de ANPR-scanauto. In het kader van deze proef is een politievoertuig, dat wordt ingezet ten behoeve van het dynamisch toezicht op te bewaken en beveiligen objecten in de stad Den Haag uitgerust met een ANPR-camera (Automatic Number Plate Recognition). Dit toezicht is gericht op objecten welke vallen onder het Rijksdomein zoals vastgelegd in de circulaire met betrekking tot de bewaking en beveiliging van personen, objecten en diensten 2019. De proef is gericht op het – via automatische nummerplaatherkenning – opsporen van bijvoorbeeld gestolen voertuigen, die zich in de nabijheid van deze objecten bevinden. Het gaat hier om de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde en de uitvoering vindt plaats onder verantwoordelijkheid van de Minister van Justitie en Veiligheid.
2. Is er voorafgaand aan dit experiment door de eenheid Den Haag of andere onderdelen van de Nationale Politie overlegd met de Autoriteit Persoonsgegevens? Zo ja hoe luidde haar advies aan de Politie? Zo nee, waarom is er niet overlegd?
De inzet van de scanauto met ANPR-functionaliteit vindt plaats op basis van artikel 3 Politiewet en de circulaire met betrekking tot de bewaking en beveiliging van personen, objecten en diensten 2019.
3. Is het college ervan op de hoogte dat recentelijk uit de analyse van Bits of Freedom bleek dat bijna geen enkel ICT systeem van de Nationale Politie voldoet aan de wet?
4. Is dit ook het geval voor de eenheid Den Haag? Zo ja, wat is het verbeterplan hiervoor?
Antwoord op de vragen 3 en 4.
Het college heeft kennisgenomen van de publicatie van Bits of Freedom. Graag verwijst het college naar de reactie van de Minister van Justitie en Veiligheid op Kamervragen die naar aanleiding van deze publicatie zijn gesteld (Kamerstuk 29628, nr. 994). Uit de beantwoording van de minister van Justitie en Veiligheid blijkt dat in 2019 een verbetertraject is ingezet welke ook nog doorloopt in 2021. Daarnaast heeft de korpschef maatregelen genomen om de naleving te verbeteren en zal dit blijven doen.
5. De proef staat niet op de website van de gemeente vermeld bij de pagina over gebruik van camera’s in Den Haag voor veiligheid. Waarom niet? Kan het college toezeggen dit zo snel mogelijk aan te passen?
De pagina op de website van de gemeente1 bevat informatie over gemeentelijk cameratoezicht. Bij de proef met de scanauto worden geen camerabeelden gemaakt. De uitvoering valt onder de verantwoordelijkheid van de Minister van Justitie en Veiligheid. Vermelding van deze proef op de website over gemeentelijk cameratoezicht ligt dan ook niet in de rede.
6. In het artikel in Algemeen Dagblad worden een aantal ‘usecases’ genoemd voor het scannen van nummerplaten van stilstaande auto’s. Dit gaat van het opsporen van gestolen auto’s tot het signaleren van auto’s van terroristen en activisten. Klopt dit?
Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 1 komt deze proef voort uit het toezicht dat de politie uitvoert op objecten in het Rijksdomein in het kader van de circulaire met betrekking tot de bewaking en beveiliging van personen, objecten en diensten 2019. Wat in de aangehaalde pilot onder opsporing en signalering wordt verstaan, valt onder de verantwoordelijkheid van de Minister van Justitie en Veiligheid. Het college of de burgemeester hebben hierbij geen verantwoordelijkheid of bevoegdheid en kunnen hierover geen uitspraken doen.
7. In het artikel wordt gesteld dat met name de Afdeling Bewaken en Beveiligen geïnteresseerd is in het gebruiken van de scanauto. Klopt dit? Zo ja wat is dan precies het doel? En kan dat niet op andere wijze worden gerealiseerd?
De proef vindt plaats binnen de Afdeling Bewaken en Beveiligen van de Eenheid Den Haag en valt onder de verantwoordelijkheid van de Minister van Justitie en Veiligheid. Het is derhalve niet aan het college of de burgemeester om te bezien of de pilot anders kan worden ingericht. Zie het antwoord op vragen 1 en 6.
8. Wat is precies de reden dat kentekens van activisten worden gemarkeerd in politiesystemen?
Zie het antwoord op vraag 6.
9. Hoe lang worden de gegevens die worden geregistreerd door de scanauto bewaard?
De politie laat weten dat de gegevens niet worden bewaard, maar uitsluitend worden gebruikt ter vergelijking met de (landelijke) ANPR-bestanden.
10. Is het college het met mij eens dat de Eenheid Den Haag geen experimenten moet doen met privacygevoelige informatie zolang haar gegevensbeheer niet op orde is? Zo nee waarom niet?
Het college begrijpt uw zorgen over het gebruik van privacygevoelige informatie. De Minister van Justitie en Veiligheid heeft reeds aangegeven dat een verbetertraject is ingezet. Zie ook het antwoord op vraag 4.
1 www.denhaag.nl/nl/in-de-stad/veiligheid/cameratoezicht.htm
11. Is het college bereid de Eenheid Den Haag te verzoeken de proef stop te zetten?
De proef betreft een bevoegdheid van en vindt plaats onder verantwoordelijkheid van de Minister van Justitie en Veiligheid. Het college en de burgemeester zien op dit moment geen aanleiding om de minister te verzoeken de proef te stoppen. Het college wacht de uitkomsten van de proef af.
12. Heeft de politie toegang tot de ANPR bestanden van de dienst Parkeerbeheer? Zo nee, kan het college toezeggen dat dit in toekomst ook niet wordt mogelijk gemaakt zolang de Nationale Politie niet aan de wettelijke eisen voldoet? Zo ja, is het college bereid deze toegang op te schorten totdat de Nationale Politie voldoet aan de wetgeving?
De politie heeft geen toegang tot de scangegevens (ANPR-bestanden) die gemaakt zijn door parkeerbeheer. Zie het antwoord op vraag 4.
Het college van burgemeester en wethouders,
de secretaris, de burgemeester,
Ilma Merx Jan van Zanen