De second opinion van bouwkostenbureau BBN in opdracht van de Haagse Stadspartij wijst uit dat het Spuiforum maar liefst 60 miljoen duurder wordt dan de 181 miljoen die het college doet voorkomen. Ook andere onafhankelijke bouwkostenexperts bevestigen dat de kosten niet in de hand zijn te houden.
`Het blijft niet bij 181 miljoen’
(AD/Haagsche Courant, 26 okt 2013)
DEN HAAG | Het is vrijwel uitgesloten dat het cultuurcomplex Spuiforum
kan worden gebouwd voor 181 miljoen euro. Dat is het bedrag dat van de
gemeenteraad absoluut niet mag worden overschreden.
Dat zegt bouwkostenexpert Edward van Schaik van het Utrechtse bureau
OPPS (Ontwikkelingsmaatschappij voor Publiek-Private Samenwerking). Die
181 miljoen euro is niet het hele verhaal. Er zitten haken en ogen aan,
risico’s dus. Later zal blijken dat het toch duurder wordt en dan is de
belastingbetaler opnieuw de klos.”
Volgens Van Schaik past Spuiforum in een lange traditie van `oneerlijk
begroten’ om politieke redenen. Hij noemt de Noord/Zuidlijn in Amsterdam
als meest pregnante voorbeeld. Als daar van tevoren op een reële manier
de kosten in beeld waren gebracht, was de Amsterdamse gemeenteraad nooit
akkoord gegaan. Bestuurders en beslissers hebben elkaar daarmee in de
houdgreep. Ze zijn gewend zich te laten leiden door ambities en stellen
zaken daarom té positief voor. Ik vind dat Den Haag zich los moet maken
uit die houdgreep en open kaart moet spelen.”
Van Schaiks visie sluit aan bij een eerder onderzoek door het bureau
BBN. Dat becijferde dat Spuiforum zeker 243 miljoen euro gaat kosten.
Dat was ook het bedrag dat de gemeente zelf vier jaar geleden had
becijferd, maar wat politiek niet te verkopen was. Het college van b en
w plaatst tegenover alle tegengeluiden het onderzoek van Twynstra Gudde,
dat concludeert dat het wél kan voor 181 miljoen euro. Voor de
wethouders Norder en De Jong, zo bleek vorige week, is daarmee de kous
af. Zij zijn niet bereid opnieuw deskundigen te laten kijken naar de
tegenstrijdige externe rapporten.
Hoewel in de gemeenteraad nog steeds een kleine meerderheid achter
Spuiforum staat, neemt de tegenstand in de stad opnieuw toe. Er worden
nu handtekeningen verzameld om een referendum over het project af te
dwingen. Daarvoor zijn 10.000 ondertekenaars nodig, maar zelfs als die
er zijn is het zeer de vraag of er een referendum komt. In de
verordening staat dat een burgerinitiatief niet kan gaan over een
besluit dat de raad al genomen heeft.
Goedkoper
Ook architectenwerkgroep Dooievaar blijft zich roeren en houdt vol dat
het renoveren en uitbreiden van de bestaande zalen goedkoper en beter
is. Architect Hans van Beek, geestelijke vader van het alternatief, zegt
dat vakgenoot Jan Willem Neutelings het Dooievaarplan op een bewust
onhandige manier heeft uitgewerkt zodat het onhaalbaar lijkt. Neutelings
heeft ons plan gesaboteerd en daarom verbied ik de gemeente die versie
van het alternatief nog langer `Dooievaar-variant’ te noemen. Renovatie
kan wél, maar je moet het willen.” De raad neemt donderdag een
definitief besluit.
Deskundigen: Cultuurpaleis kost ruim 60 miljoen meer (Omroep West, 18-09-2013)
Het nieuwe cultuurpaleis in Den Haag gaat niet 181 miljoen euro kosten, maar 243 miljoen. Dat stelt het bureau bbn adviseurs dat in opdracht van de Haagse Stadspartij (HSP) een uitgebreid onderzoek heeft gedaan naar de bouwkosten van wat de gemeente het Spuiforum noemt.
Volgens het bureau zijn er in de berekeningen, die in opdracht van de gemeente Den Haag zijn gemaakt, fouten gemaakt of zijn belangrijke elementen over het hoofd gezien. Zo is de zaal voor het Nederlands Danstheater te klein, ontbreken in de plannen belangrijke ruimten – een spoelkeuken, ruimten voor lieren op de toneeltoren – en zijn er nog akoestische aanpassingen nodig.
Verder zou de gemeente in de plannen uitgaan van te gunstige rentecijfers en wordt het bedrag dat niet aan btw hoeft te worden afgedragen aan het Rijk te laag ingeschat. Ook de bouwtijd zou te krap zijn ingeschat in de plannen van de gemeente. De waarschijnlijke realisatie van het cultuurpaleis gaat daarom veel langer duren, schat bbn.
Stadspartij is ‘geschokt’
Fractieleider Joris Wijsmuller van de HSP spreekt van ‘schokkende cijfers’. Hij had al eerder een minder gedegen onderzoek laten uitvoeren naar de kosten van het cultuurpaleis. Ook daaruit bleek dat de gemeente de kosten te positief inschatte. Maar dat er sprake zou zijn van een overschrijding van meer dan 60 miljoen euro, had hij niet verwacht.
Nieuwbouw of alternatief
In het nieuwe cultuurpaleis op het Spuiplein moeten het Residentie Orkest, Nederlands Dans Theater en Koninklijk Conservatorium worden ondergebracht. Hoe dat er precies uit komt te zien, is nog niet duidelijk.
De gemeenteraad besloot wel voor de zomer 181 miljoen euro beschikbaar te stellen voor het project. Dat kan worden besteed aan complete nieuwbouw óf aan een alternatief: renovatie van de bestaande gebouwen in combinatie met nieuwbouw. Dat was het resultaat van een compromis nadat de achterban van de PvdA het nieuwbouwplan niet steunde.
Gemeente doet ook onderzoek
Op dit moment wordt dat alternatief doorgerekend. De verwachting is dat maandag bekend wordt of dit haalbaar is. Ook de gemeente laat de kosten van het cultuurpaleis nog eens onderzoeken door een gespecialiseerd bureau. De uitkomsten hiervan worden ook snel openbaar.
Daarna moet de gemeenteraad nog een keuze maken tussen beide varianten. Een definitief besluit zou op 31 oktober moeten vallen.
Het persbericht van de HSP:
De Haagse Stadspartij heeft bbn adviseurs als onafhankelijke bouwkostendeskundige gevraagd om een second opinion over de bouwkosten voor het Spuiforum inclusief een risicoanalyse. Het rapport laat zien dat het taakstellende budget voor het Spuiforum met € 61,6 miljoen wordt overschreden. Volgens fractievoorzitter Joris Wijsmuller heeft dit nieuwe inzicht vergaande consequenties voor het project: ‘Doorgaan is onverantwoord.’
De Haagse gemeenteraad heeft bij de besluitvorming over het Spuiforum zowel
in november 2012 als in juli 2013 als voorwaarde gesteld dat een second opinion over de bouwkosten moet uitwijzen dat het project binnen het taakstellende budget van € 181,1 miljoen gerealiseerd kan worden. Wethouder Norder kondigde in juli aan dat de second opinion door Twynstra Gudde wordt uitgevoerd en in augustus zou verschijnen, maar tot op heden is er nog niets van vernomen. Wijsmuller plaatste op voorhand al vraagtekens bij de keuze voor dit bureau. “Twynstra Gudde is niet gespecialiseerd in bouwkosten, het is een all round organisatieadviesbureau. Ik vond de keuze van Norder dubieus en besloot om een gedegen second opinon aan bbn adviseurs te vragen. Dit is namelijk wel een zeer gerenommeerd bouwkostenadviesbureau met juist ook heel veel ervaring op het gebied van culturele complexen. Bepaald geen overbodige luxe, omdat een risicoanalyse naar de gebruiksfunctionaliteit onderdeel dient te zijn van een goede second opinion.”
In het rapport laat bbn adviseurs zien dat het ontwerp van Neutelings Riedijk nog tal van logistieke problemen kent, niet alle noodzakelijke ruimtes in het ontwerp zijn ingepast, de uitwerking van de constructie nadelige consequenties voor de exploitatie van de onderliggende parkeergarage zal hebben, en de groei van het gebouw qua omvang navenant zal leiden tot stijging van de bouwkosten. De investeringsraming komt volgens bbn adviseurs in totaal neer op € 242,7 miljoen. Een eerste quick scan door bbn adviseurs liet al zien dat het Spuiforum duurder dan 181,1 miljoen zou worden, maar de uitkomsten van deze grondige studie hebben Wijsmuller toch verrast. “Iedereen weet dat bij een dergelijk prestigieus project de kosten meestal uit de hand lopen. Maar dat nu al, in deze fase van Voorlopig Ontwerp, blijkt dat het maar liefst € 61 miljoen duurder wordt, had ik niet verwacht. Kennelijk stuurt het college niet op de risico’s van dit omstreden project, en dat is ronduit ontluisterend. Natuurlijk ben ik heel erg benieuwd naar de reactie van het college, maar ik heb al een eerste, voorzichtige conclusie getrokken: doorgaan is echt onverantwoord.”
Bekijk hier de website van het onderzoeksbureau BBN
‘Bouw Haags cultuurpaleis valt fiks duurder uit’ (Trouw, 19 sep 2013)
Aanleg Spuiforum verdeelt gemeenteraad
Het cultuurpaleis Spuiforum, dat op het Haagse Spuiplein moet
verrijzen, wordt veel duurder dan de 181 miljoen euro die de gemeente
Den Haag zegt nodig te hebben. De kosten lopen op tot ruim 242 miljoen
euro. Dat is een overschrijding van ruim 61 miljoen euro met een
eventuele marge van 5 procent naar boven of beneden.
Althans, dat blijkt uit de berekening van het bouwkostenadviesbureau
BBN Adviseurs in opdracht van de Haagse Stadspartij. Deze lokale partij
zit in de oppositie en is fel tegenstander van het nieuwbouwproject.
Fractievoorzitter Joris Wijsmuller presenteerde gisteren de rapportage
samen met BBN Adviseurs.
De extra kosten komen volgens het rapport vooral door de hogere
bouwkosten, omdat er meer vierkante meters te bouwen zijn dan in de
gemeentelijke plannen naar voren komen. Zo heeft de zaal voor het
Nederlands Dans Theater in het huidige plan maar plek voor 1150 stoelen,
terwijl er 1300 zijn vereist. Ook de verwachte rente zal volgens de
berekeningen hoger uitvallen dan het percentage waar de gemeente van
uitgaat.
Het bedrijf BBN Adviseurs heeft ervaring met theatergebouwen en grote
zalen in Den Haag, zoals de Koninklijke Schouwburg, bioscooplocatie
Spuimarkt en het World Forum. Toen de aanbesteding voor de architect
voor het Spuiforum plaatshad, heeft BBN ook alle ingediende voorstellen
doorgerekend.
De komende maand wordt het spannend rondom de nieuwe huisvesting voor
het Residentie Orkest, het Nederlands Dans Theater en het Koninklijk
Conservatorium. Het stadsbestuur wil het Spuiforum, maar de gemeenteraad
is verdeeld. De oppositie is overwegend tegen de nieuwbouw en promoot
vooral het renovatieplan van de werkgroep Dooievaar, die uit bezorgde
Haagse architecten bestaat.
Maar ook binnen de coalitie rommelt het. De PvdA is verdeeld; drie
dissidenten zouden liever uit- of afstel zien. De sociaal-democraten
hebben het moeilijk, want de ledenvergadering stemde eerder al met een
meerderheid tegen het Spuiforum. Lastig is ook dat PvdA-wethouder Marnix
Norder de kar van het Spuiforum vanuit het college trekt, samen met
D66-wethouder Marjolein de Jong.
Voor coalitiepartner D66 is het Spuiforum een kroonjuweel, waardoor zij
hard haar best blijft doen om het plan door te laten gaan. Zolang dit
probleem blijft, hangt een ‘cultuurpaleiscrisis’ nog steeds als een
donkere wolk boven het stadhuis.
Volgens onderzoek lopen vooral de bouwkosten op
Kosten van Spuiforum gaan de pan uitrijzen’
(AD/Haagsche Courant, 19 sep 2013)
DEN HAAG | De politieke strijd rond het omstreden cultuurpaleis
Spuiforum is opnieuw in alle hevigheid ontbrand. De Haagse Stadspartij
lanceert met een eigen rapport over de kosten een keiharde aanval.
Wethouder Marnix Norder hoopt morgen terug te slaan.
Stadspartij valt aan, Norder wil morgen terugslaan
Het complex Spuiforum gaat minimaal 242.725.000 euro kosten en geen
181,1 miljoen euro. Dat concludeert de bouwkosten-specialist BBN
Adviseurs na doorlichting van het gemeentelijke plan. Aangezien het
project van de gemeenteraad niet meer mag kosten dan die 181,1 miljoen,
is de rapportage slecht nieuws voor het college van b en w, en in het
bijzonder voor verantwoordelijk wethouder Marnix Norder.
Norder beperkt zich tot een formele reactie. Via een woordvoerder laat
hij weten het BBN-rapport nog niet te kennen. De wethouder gaat morgen
in de tegenaaval. Dan presenteert hij de door raad gevraagde second
opinion van Twijnstra Gudde. Aangenomen mag worden dat die rapportage
gunstiger uitvalt.
Het gistermiddag gepresenteerde BBN-rapport is opgesteld op verzoek van
de Haagse Stadspartij, fervent tegenstander van het project.
Fractievoorzitter Joris Wijsmuller zei gisteren dat BBN als
bouwkosten-specialist beter in staat is Spuiforum te beoordelen, dan een
algemene organisatieadviseur als Twijnstra. Wijsmullers conclusie:
Doorgaan met Spuiforum is onverantwoord.”
Opvallend is dat BBN ook concludeert dat Spuiforum in werkelijkheid
niet dat biedt wat in de stukken staat. Het rapport bevat een lijst met
foyers, studieruimtes en werkplaatsen die nergens te vinden zijn in het
voorlopig ontwerp van Neutelings Riedijk. Bij elkaar is er een tekort
van ruim 1600 vierkante meter bruto vloeroppervlak. Mogelijk nog
opvallender: volgens BBN is de danszaal te klein getekend. Er zouden
maar 1100 stoelen in passen in plaats van de vereiste 1300.
Komende week staat politiek gezien In het teken van Spuimarkt. Maandag
wordt de presentatie verwacht van het, met steun van de gemeente,
uitgewerkte alternatieve plan van architectenwerkgroep Dooievaar. Dit
zou voor minder geld meer ruimte bieden voor Residentie Orkest,
Nederlands Danstheater en Koninklijk Conservatorium.
Tegen
Intussen brokkelt de steun voor Spuiforum verder af. De achterban van
D66 houdt maandag een informatieavond, met als doel de
gemeenteraadsfractie op andere gedachten te brengen. Vele
D66-prominenten zijn tegen het nieuwe cultuurgebouw. Dinsdag vergaderen
de Haagse leden van de PvdA. Vermoedelijk zal de gemeenteraadsfractie
dan opnieuw worden verzocht de steun aan Spuiforum in te trekken.
‘Bouw Spuiforum valt 60 miljoen euro duurder uit’ (de Volkskrant, 19 sep 2013)
Het Haagse cultuurpaleis Spuiforum gaat geen 181,1 miljoen euro kosten
zoals het stadsbestuur heeft beloofd, maar bijna een kwart miljard. Dat
concludeert het bouwkostenadviesbureau BBN Adviseurs in een studie in
opdracht van de Haagse Stadspartij.
‘Ik ben hier erg van geschrokken’, zegt fractievoorzitter Joris
Wijsmuller van de Haagse Stadspartij. ‘Een dergelijk prestigieus plan
leidt wel vaker tot forse kostenoverschrijdingen, maar ze worden nu al
gesignaleerd in het voorlopig ontwerp.’ Het Spuiforum moet in 2018 het
onderkomen zijn van het Residentie Orkest, het Nederlands Danstheater en
het Koninklijk Conservatorium. In november 2012 nam de Haagse
gemeenteraad daartoe een principebesluit, in juli dit jaar ging de raad
akkoord met een kredietaanvraag van 181,1 miljoen euro. Het project
bleef omstreden onder de Hagenaars en verdeelt ook coaltiepartij PvdA.
De raad eiste daarom ook een haalbaarheidsonderzoek naar het
‘plan-Dooievaar’, een variant om de huidige dans- en muziekzaal te
renoveren. De second opinion van de Haagse Stadspartij richt zich alleen
op de nieuwbouw. Volgens de doorrekeningen van BBN Adviseurs telt het
ontwerp veel logistieke gebreken, zijn niet alle noodzakelijke ruimtes
ingepast en gaat de constructie ten koste van 48 plekken in de
ondergrondse parkeergarage. Ook zouden er geen 1.300 stoelen in de
danszaal passen, maar slechts 1.100. De bouw zelf gaat volgens de studie
geen 38 maanden duren, maar ten minste 48 maanden. Dat betekent dat ook
de tijdelijke huisvesting duurder zal uitvallen. ‘Het lijkt me
onmogelijk de bouwkosten alsnog terug te brengen tot 181,1 miljoen
euro’, oordeelt Kees van de Beek van BBN adviseurs. Eerder deed het
bureau in opdracht van de gemeente Den Haag zelf onderzoek naar de
kostenramingen voor de verbouwingen van de Koninklijke Schouwburg,
popzaal Paard van Troje en de nieuwbouw van de Pathé-bioscoop aan de
Spuimarkt. Volgende week presenteert het Haagse stadsbestuur een eigen
doorrekening van het Spuiforum, gemaakt door Twynstra Gudde. ‘Dat bureau
is niet gespecialiseerd in bouwkosten’, aldus raadslid Wijsmuller.
‘Daarom hebben wij op eigen kosten een second opinion laten maken.’
Burgemeester en wethouders hopen op een definitief besluit voor het
Spuiforum op 31 oktober. De oppositie wil het plan juist inzet maken van
de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2014.
Deskundigen: Cultuurpaleis kost ruim 60 miljoen meer (Westonline, 19 sep 2013)
Het nieuwe cultuurpaleis in Den Haag gaat niet 181 miljoen euro kosten,
maar 243 miljoen. Dat stelt het bureau bbn adviseurs dat in opdracht van
de Haagse Stadspartij (HSP) een uitgebreid onderzoek heeft gedaan naar
de bouwkosten van wat de gemeente het Spuiforum noemt.
Volgens het bureau zijn er in de berekeningen, die in opdracht van de
gemeente Den Haag zijn gemaakt, fouten gemaakt of zijn belangrijke
elementen over het hoofd gezien. Zo is de zaal voor het Nederlands
Danstheater te klein, ontbreken in de plannen belangrijke ruimten – een
spoelkeuken, ruimten voor lieren op de toneeltoren – en zijn er nog
akoestische aanpassingen nodig.
Verder zou de gemeente in de plannen uitgaan van te gunstige
rentecijfers en wordt het bedrag dat niet aan btw hoeft te worden
afgedragen aan het Rijk te laag ingeschat. Ook de bouwtijd zou te krap
zijn ingeschat in de plannen van de gemeente. De waarschijnlijke
realisatie van het cultuurpaleis gaat daarom veel langer duren, schat
bbn.
Stadspartij is ‘geschokt’
Fractieleider Joris Wijsmuller van de HSP spreekt van ‘schokkende
cijfers’. Hij had al eerder een minder gedegen onderzoek laten uitvoeren naar de kosten van het
cultuurpaleis. Ook daaruit bleek dat de gemeente de kosten te positief
inschatte. Maar dat er sprake zou zijn van een overschrijding van meer
dan 60 miljoen euro, had hij niet verwacht.
Nieuwbouw of alternatief
In het nieuwe cultuurpaleis op het Spuiplein moeten het Residentie
Orkest, Nederlands Dans Theater en Koninklijk Conservatorium worden
ondergebracht. Hoe dat er precies uit komt te zien, is nog niet
duidelijk.
De gemeenteraad besloot wel voor de zomer 181 miljoen euro beschikbaar te stellen voor het
project. Dat kan worden besteed aan complete nieuwbouw óf aan een
alternatief: renovatie van de bestaande gebouwen in combinatie met
nieuwbouw. Dat was het resultaat van een compromis nadat de achterban
van de PvdA het nieuwbouwplan niet steunde.
Gemeente doet ook onderzoek
Op dit moment wordt dat alternatief doorgerekend. De verwachting is dat
maandag bekend wordt of dit haalbaar is. Ook de gemeente laat de kosten
van het cultuurpaleis nog eens onderzoeken door een gespecialiseerd
bureau. De uitkomsten hiervan worden ook snel openbaar.
Daarna moet de gemeenteraad nog een keuze maken tussen beide varianten.
Een definitief besluit zou op 31 oktober moeten vallen.
Spuiforum ruim 61 miljoen duurder
(Den Haag Centraal, 19 sep 2013)
De bouw van het Spuiforum gaat geen 181 miljoen, maar tenminste 242,7
miljoen kosten. Dat stelt onafhankelijk adviesbureau BBN Adviseurs. De
kans dat het nog veel meer wordt, is echter groot. Wanneer de
rijksoverheid bijvoorbeeld de regels voor BTW-aftrek verscherpt, kan er
nog eens 38 miljoen euro aan kosten bij komen.
Door Coos Versteeg
Onafhankelijk adviesbureau BBN Adviseurs uit Rotterdam laat weinig heel
van het voorlopig ontwerp en de daarbij behorende kostenberekening van
het Spuiforum, die de wethouders Marnix Norder (PvdA) en Marjolein de
Jong (D66) 18 juli jongstleden aan de gemeenteraad hebben gepresenteerd.
Architectenbureau Neutelings Riedijk is volgens BBN in het ontwerp
allerlei ruimtes en functies vergeten (in totaal ontbreekt 980 vierkante
meter) wat straks tot aanzienlijke extra kosten zal leiden. Maar ook
zijn bijvoorbeeld de theaterstoelen te smal getekend (waardoor de zaal
groter moet om toch aan 1300 bezoekers plaats te kunnen bieden). Voorts
is er onvoldoende capaciteit van liften en trappen en voor de horeca in
het hele gebouw blijkt er maar één kleine afwaskeuken op de vierde
verdieping te zijn, terwijl het serviesmagazijn op de begane grond
ligt. BBN constateert in een 18 pagina’s tellende notitie verder een
reeks onhandige en onlogische oplossingen in het voorlopig ontwerp. Zo
loinnen de artiesten op de eerste verdieping alleen via het toneel bij
de lift komen, zijn sommige studio’s niet gelijkvloers te bereiken en
zijn overal de toiletten voor minder validen alleen via lange, smalle
doorgangen langs wastafels met wachtende medebezoekers te bereiken.
“Zeer veel verblijfsruimten hebben geen daglicht”, schrijft BBN. “Dit is
niet echt gebruiksvriendelijk. Het brengt ook extra exploitatiekosten
met zich mee als gevolg van extra energieverbruik vanwege het benodigde
kunstlicht”. BBN voorziet de noodzaak van ingrijpende aanpassingen aan
het ontwerp, zoals inpassing van lichthoven of patio’s. Ook de
verkeersafwikkeling van de parkeergarage klopt niet en leidt tot
extra aanpassingen. Het ernstigste aandachtspunt is echter de zorg om
de vluchtmogelijkhedenbij brand op de bovenste bouwlagen. De grootste
zaal met 1500 tot 2500 bezoekers bevindt zich bovenin.
Gespecialiseerd BBN
is een groot gespecialiseerd adviesbureau voorgebouw en gebied, waar
120 mensen werken voor opdrachtgevers uit het bedrijfsleven, de overheid
en de non-profitsector. In Den Haag verzorgde BBN eerder onder meer het
bouwmanagement bij de renovatie en verbouwing van de Koninklijke
Schouwburg en het Paard van Troje, alsook bij het World Forum. Ook bij
de eerste financiële verkenningen voor het Spuiforum was BBN destijds
betrokken. Toen al kwam BBN op een aanmerkelijk hoger bedrag dan de
beoogde 181,1 miljoen. Volgens BBN is het onmogelijk om het Spuiforum
voor dat bedrag te realiseren. BBN heeft op verzoek van de Haagse
Stadspartij reeds in juli jongstleden een ‘quick scan’ van het Spuiforum
uitgevoerd. Die gaf al aan dat het gebouw nooit zou passen binnen het
taakstellend budget waar de gemeenteraad met een nipte meerderheid ja
tegen heeft gezegd. In de nu gereserveerde 181,1 miljoen is ook vier
jaar tijdelijke huisvesting voor Residentie Orkest en
Nederlands DansTheater op het Norfolkterrein begrepen. Inmiddels is al
duidelijk dat zelfs die tijdelijke huisvesting aanmerkelijk duurder gaat
worden dan begroot. De Haagse Stadspartij heeft na de ‘quick scan’ aan
BBN Adviseurs opdracht gegeven tot een uitgebreidere, grondige studie
met risicoanalyse. Een soortgelijke doorrekening wordt ook binnenkort
gepresenteerd door het college van burgemeesteren wethouders, maar dan
uitgevoerd door het bureau Twynstra Gudde. Joris Wijsmuller van de
Haagse Stadspartij liet al eerder weten dat hij dit geen goede keuze
vond. “Twynstra Gudde is niet gespecialiseerd in bouwkosten, maar is een
allround organisatie-adviesbureau. Niets ten nadele van Twynstra Gudde,
maar de keuze van Norder is dubieus. Daarom heb besloten aan BBN Adviseurs een grondige
second opinon te vragen”. Wijsmuller
beschouwt BBN als een gerenommeerd bouwkostenadviesbureau met veel
ervaring op het gebied van theaters en andere cultuurgebouwen. “Dit
soort expertise is onontbeerlijk voor een gedegen second opinion”. De
Haagse Stadspartij heeft de kosten van het onderzoek uit de eigen pot
betaald. “We hebben hiervoor gespaard”.
Voorwaarde
Het geluid dat de kosten van het Spuiforum aanmerkelijk hoger uit
zullen komen dan 181,1 miljoen is niet nieuw. De eerste becijferingen
gingen destijds uit van 240 miljoen. VVD heeft steeds aangegeven dat het
taakstellend budget voor die partij een absolute voorwaarde is om ermee
in te stemmen. Op de avond van het raadsdebat werd door deskundige
insprekers aangegeven dat het onmogelijk is een gebouw met zo’n groot
vloeroppervlak te realiseren voor het gereserveerde bedrag. Daarbij
werden vergelijkingen gemaakt met tal van andere gebouwen van gelijke
omvang. Het mocht niet overtuigen. Maar dat beeld wordt nu in feite door
BBN Adviseurs bevestigd. De auteurs van de analyse laten zich niet uit
over de wenselijkheid van het Spuiforum; alleen in de inleiding
constateren zij sec dat er in de stad veel weerstand tegen het project
bestaat. Maar puur op bouwkundige en cijfermatige gegevens wordt het
voorlopig ontwerp beetje bij beetje ontleed. Daarbij wordt geconstateerd
dat de bouwkundige tekeningen niet overeen komen met de constructieve
tekeningen. En worden omissies, onwenselijkheden en oplossingen in
strijd met de Arbo-wet geconstateerd. Elke noodzakelijke aanpassing
laat zich vervolgens vertalen in extra bouwkosten. Daarnaast leiden
diverse onlogische oplossingen in het gebouw tot hogere
exploitatiekosten. Zo betekent de ligging van de afwaskeuken ten
opzichte van het serviesmagazijn meer personeelsinzet Joris Wijsmuller:
“Iedereen weet dat bij grote projecten het budget bijna altijd uit de
hand loopt. Maar dat nu al, in deze fase van Voorlopig Ontwerp, het
Spuiforum tientallen miljoenen duurderblijkt dan de raad is voorgesteld,
is ronduit ontluisterend”.
Dooievaar: geen steun voor aangepast Spuiplan
(Den Haag Centraal, 19 sep 2013)
Door Jan van der Ven
Architectengroep Dooievaar+ distantieert zich van het alternatieve plan
voor het Spuiforum dat PvdA wethouder Marnix Norder volgende week
presenteert. De werkgroep, die zelf afgelopen zomer sleutelde aan het
alternatief, vindt het eindresultaat volstrekt onder de maat. “We kunnen
dan ook absoluut niet instemmen met het voorliggende resultaat”, aldus
Dooievaar+ tegenover deze krant. Vlak voor de zomer sprak een
meerderheid van de gemeenteraad na een moeizaam debat uit dat het
alternatief van Dooievaar+ serieus moest worden bekeken. Deze stap werd
gezet nadat een meerderheid van de PvdA-leden tijdens een vergadering
stelde dat het alternatief van Dooievaar+ een kans moest krijgen. Deze
uitspraak leidde vervolgens tot een politieke crisis in de coalitie van
PvdA, VVD, D66 en CDA, omdat D66 aanvankelijk weigerde het alternatief
mee te wegen. D66 bond later in. De PvdA raakte diep verdeeld, het
PvdA-raadslid Mustafa Okguoglu stapte woedend op en zegde vervolgens
zijn lidmaatschap van de partij op. Het college besloot uiteindelijk het
alternatief van Ooievaar+ nader te bestuderen. De voorwaarde die eraan
werd gesteld was dat het plan, dat uitgaat van renovatie van de
bestaande zalen, substantieel goedkoper moet zijn dan de ruim 181
miljoen die het nieuwe Spuiforum gaat kosten. Een tweede voorwaarde was
dat het alternatief beter moest zijn dan de nieuwbouwplannen. Dooievaar+
distantieert zich nu, na weken, van het resultaat zoals Norder dat
volgende wees gaat presenteren. Voorafgaand aan dit besluit waren er al
problemen, het proces verliep vaak uiterst moeizaam, de spanningen
liepen soms hoog op. Zo stapte de belangrijkste tekenaar van het
alternatief, ir. Jan Ledderhof, boos en teleurgesteld op. De werkgroep
Dooievaar+ is dinsdag tot de eindconclusie gekomen dat het alternatief
uiteindelijk geen eerlijke kans heeftdoor de inzet van betrokkenen, benadrukt de
werkgroep.
Geheim
Het struikelblok wordt gevormd door de eisen waaraan niet getornd mocht
worden. Zo bleek het programma van eisen zoals dat was opgesteld voor de
nieuwbouw heilig. Daarnaast was het nagenoeg ondoenlijk een financieel
vergelijkbaar beeld op tafel te leggen tussen nieuwbouw en renovatie,
omdat veel financiële gegevens geheim voor de nieuwbouwplannen moesten
blijven. Het betreft hier de geheime financiële paragrafen die
raadsleden wel in hun bezit hebben maar die niet openbaar gemaakt mogen
worden omdat ze betrekking hebben op zaken als aanbestedingen. Een derde
en onoverkomelijk struikelblok vormde het gebrek aan tijd. Van de
beloofde twee maanden kon in de praktijk slechts de helft effectief
worden besteed aan het uitbroeden van het alternatief als gevolg van de
vakanties. Eigenlijk was een half jaar nodig om tot een volwaardige
uitwerking te komen, zo kreeg de fractie van de PvdA al voor de zomer te
horen van de werkgroep. Dat het alternatief gemaakt moest worden door
dezelfde architect die het Spuiforum tekende, Neutelings, hielp evenmin
mee het gehele proces gladjes te laten verlopen.
Verantwoording
De presentatie van het alternatief door wethouder Norder vindt in
dezelfde week plaats waarin de fractie van de PvdA verantwoording
tegenover de leden moet afleggen over het gevoerde beleid van afgelopen
collegeperiode. Dat gebeurt volgende week dinsdagavond. PvdA’ers die
tegen het Spuiforum zijn, onder wie oud-wethouder Gerard van Otterloo,
zullen daar de fractie ook vragen in te gaan op de gang van zaken rond
het alternatief voor het Spuiforum. In een email die is rondgestuurd
staat: “Zoals Dooievaar heeft gezegd in hun brief is de opgave om een SO
(schetsontwerp, red) te maken in formeel 8 weken, maar feitelijk vier
weken in een vakantieperiode niet reëel. De fractie weet dit, maar heeft
niettemin hiervoor akkoord gegeven. Een dergelijke irreële aanpak
verdient geen goedkeuring. Dit is niet de manier voor een stadsbestuur
om geloofwaardig te opereren. Het is in onze ogen ook niet de wijze
waarop de PvdA met de burgers van onze stad dient om te gaan”. In de
email wordt herinnerd aan het vertrek van het raadslid Mustafa Okguoglu.
“Sterker, door de voorstanders in de fractie van het Spuiforum zijn de
tegenstanders dermate onder druk gezet dat er een uit de fractie is
gestapt. Respect voor afwijkende standpunten ligt kennelijk moeilijk in
de fractie”, aldus de tegenstanders van het Spuiforum.
‘Cultuurpaleis Den Haag kan voor 181 miljoen’
(Westonline, 20 sep 2013)
DEN HAAG – Het cultuurpaleis dat de gemeente Den Haag wil bouwen, kan
binnen de geraamde kosten van 181 miljoen worden neergezet. Dat blijkt
uit een berekening die adviesbureau Twijnstra en Gudde in opdracht van
de gemeente heeft uitgevoerd, zo maakte verantwoordelijk wethouder
Marnix Norder vrijdag bekend.
In juli kwam het Haagse college in de problemen, toen leden van
coalitiepartij PvdA duidelijk maakten dat ze niets in de plannen zagen.
Uiteindelijk werd een compromis gevonden.
Het geld voor het zogenoemde Spuiforum werd al wel gereserveerd, maar
een alternatief renovatieplan zou ook verder worden uitgewerkt. Op 31 oktober neemt de gemeenteraad
een definitieve beslissing over het nieuwe onderkomen van het Residentie
Orkest, het Nederlands Danstheater en het Koninklijk Conservatorium.
Onderzoek Haagse Stadspartij
Een onderzoek in opdracht van de Haagse Stadspartij gaf deze week een
heel andere uitkomst. De bouw van het cultuurpaleis zou juist veel
duurder uitvallen, 243 miljoen in plaats van 181 miljoen euro.
Actiegroep Dooievaar keert zich tegen alternatief cultuurpaleis
(Westonline, 20 sep 2013)
DEN HAAG – De actiegroep Dooievaar staat niet achter het uitgewerkte
alternatief voor het cultuurpaleis, dat de Haagse wethouders Marnix
Norder en Marjolein de Jong komende maandag zullen presenteren.
De gemeente heeft het alternatieve plan, aangedragen door Dooievaar, de
afgelopen zes weken verder uitgewerkt omdat een meerderheid van de Haagse gemeenteraad twijfelt over de bouw
van het nieuwe Spuiforum dat 181 miljoen euro gaat kosten.
De actiegroep is betrokken geweest bij de uitwerking maar vindt zes
weken veel te kort om tot een ‘voldragen en representatief’ ontwerp te
komen. Dooievaar heeft dan ook zijn handen afgetrokken van het resultaat
dat maandag wordt gepresenteerd.
Geen tijd voor oplossen knelpunten
Als blijkt dat het renovatieplan beter en goedkoper is, kan de
gemeenteraad hiervoor kiezen, zo beloofde het college van burgemeester
en wethouders. Maar volgens Dooievaar is er geen tijd geweest om
oplossingen voor knelpunten in het ontwerp te bedenken en ook is er
onvoldoende serieus naar de kosten van het renovatieontwerp gekeken.
Hierdoor blijft onderbelicht dat het uitgewerkte alternatief juist ook
aantoont dat renovatie haalbaar is, vindt Dooievaar. Het laad- en
losprobleem blijkt bijvoorbeeld goed oplosbaar, de ontvangstruimte is
aantrekkelijk en het Spuiplein blijft in het renovatieplan behouden.
Besluit op 31 oktober
Op 31 oktober moet de Haagse gemeenteraad beslissen over het
cultuurpaleis. In het cultuurpaleis worden het Residentie Orkest, het
Nederlands Danstheater en het Koninklijk Conservatorium ondergebracht.
Het Spuiforum gaat uit van nieuwbouw, maar kan op weinig steun van de Haagse bevolking rekenen. Deskundigen stelden deze week vast dat
het Spuiforum niet 181 miljoen gaat kosten maar 243 miljoen euro gaat kosten.
`Tegenplan is kansloos’
(AD/Haagsche Courant, 21 sep 2013)
den haag | Het alternatieve plan voor het cultuurpaleis op het
Spuiplein gaat het niet halen. Volgens initiatiefnemer Dooievaar maken
gemeente en architect maandag bekend dat renovatie van de theaters niet
kan tippen aan nieuwbouw. `Ze drukken het Spuiforum door.’ LEX DE JONGE
en herman rosenberg
Wethouder Norder wil nu snel door met Spuiforum
De afgelopen weken heeft het Rotterdamse architectenbureau Neutelings
Riedijk het plan samen met werkgroep Dooievaar nader uitgewerkt. Er is
goed samengewerkt, maar nu er conclusies moeten worden getrokken staan
de partijen weer lijnrecht tegenover elkaar.
Volgens Dooievaar brengt de gemeente maandag samen met architect
Neutelings ten onrechte naar buiten dat het plan voor het opknappen van
de Anton Philipszaal en het Lucent Danstheater niet kan concurreren met
een nieuw te bouwen cultuurpaleis op het Spuiplein.
,,De vergelijking is onwaarschijnlijk plat, oneerlijk en tendentieus,”
zegt achitect Peter Drijver, prominent lid van Dooievaar dat het
alternatief op de politieke agenda wist te zetten. ,,Men wil het
Spuiforum doordrukken.”
Volgens Drijver is een eerlijke vergelijking van beide plannen
onmogelijk. ,,Door tijdgebrek wordt maandag een studie gepresenteerd vol
onvolkomenheden en open einden. Op basis daarvan zegt het
architectenbureau dat ons renovatieplan niet voldoet. Wij zeggen dat er
genoeg aanknopingspunten zijn om van renovatie van de Spuizalen en het
hergebruik van het voormalige ministerie van Justitie een succes te
maken.”
Volgens de planning van b en w zou de gemeenteraad eind oktober het
finale besluit over het nieuwe onderkomen voor het Residentie Orkest,
het Nederlands Dans Theater en het Koninklijk Conservatorium moeten
nemen. Voor de zomervakantie besliste een krappe raadsmeerderheid door
te gaan met Spuiforum, maar tegelijk het renovatieplan van Dooievaar te
laten uitwerken door Spuiforum-architect Neutelings. Als het
`significant beter en goedkoper’ zou blijken dan het op 181 miljoen
geraamde Spuiforum, zou het stadsbestuur kiezen voor het alternatief.
Maar zo ver komt het dus waarschijnlijk niet. Voor wethouder Marnix
Norder staat al vast dat het alternatief het aflegt tegen Spuiforum.
Daar komt bij dat hij gisteren de uitslag van de door de raad gevraagde
second opinion kon presenteren. In het rapport van bureau Twynstra Gudde
staat dat het nieuwe complex binnen het budget (181,1 miljoen) kan
worden gebouwd. ,,Het gebouw wordt eerder goedkoper dan duurder,”
stelde Norder zelfs. Onderzoeksbureau BBN concludeerde eerder deze week
overigens het tegengestelde.
Norder wil nu haast maken. ,,Anders kost het meer belastinggeld dan
nodig is,” zei hij. De wethouder wilde gistermiddag nog niet ingaan op
de uitkomst van de vergelijking tussen Spuiforum en het alternatief en
dus ook niet op de verwijten van Dooievaar.
Wethouder belooft: Cultuurpaleis niet duurder
(Trouw, 21 sep 2013)
Het nieuw te bouwen cultuurpaleis Spuiforum in Den Haag wordt niet
duurder dan geraamd. Sterker, het zou nog weleens goedkoper kunnen
uitpakken. Dat blijkt uit de second opinion van adviesbureau Twijnstra
Gudde in opdracht van de gemeente.
Wethouder Norder (PvdA, stedelijke ontwikkeling) zei gisteren dat hij
garandeert dat de bouw niet duurder uitvalt dan de gereserveerde 181,1
miljoen euro. Het wordt misschien zelfs goedkoper, omdat er nog wat
bezuinigd kan worden op de kosten van tekenaars en ingenieurs.
Niet alle kosten worden bekend gemaakt, een deel is ‘aanbestedingsgevoelig’. Volgens Norder kan alleen vertraging tot
kostenstijging leiden, maar hij gaat ervan uit dat dit project binnen de
tijd blijft.
Een raming van de experts van BBN Adviseurs in opdracht van
oppositiepartij Haagse Stadspartij leert dat het project wel duurder
uitpakt: 240 miljoen. Volgens Norder hebben zij alleen openbare
informatie kunnen gebruiken, Twijnstra Gudde ook geheime.
Norder presenteert maandag een vergelijking tussen een alternatief plan
(renovatie) van de werkgroep Dooievaar en het nieuwbouwplan, waarvoor
het college heeft gekozen.
Nieuwbouw scoort beter
9Trouw, 23 sep 2013)
Maar Werkgroep Dooievaar+ is nog niet overtuigd en houdt vast aan
renovatie
Het nieuwbouwplan voor het cultuurpaleis Spuiforum in Den Haag komt er
op het eerste gezicht beter van af dan de renovatievariant van
architectenbureau Neutelings Riedijk die is bepleit door de Dooievaar+. Althans, dat
blijkt uit het vergelijkend onderzoek van
Neutelings Riedijk, hetzelfde kantoor dat het nieuwbouwplan in opdracht
van de gemeente Den Haag heeft ontworpen.
Beide ontwerpen zijn gemaakt door hetzelfde architectenbureau in
opdracht van de gemeenteraad. Het Spuiforum heeft de Haagse gemeenteraad
politiek verdeeld. Tegenstanders vinden dat het te duur is in deze tijd
van crisis. Wethouder Marnix Norder (PvdA, stedelijke ontwikkeling)
presenteert vanmiddag deze vergelijking samen met dat renovatieplan aan
de Haagse gemeenteraad en de pers. Trouw beschikt over het schetsontwerp
voor de renovatie en de vergelijking met het nieuwbouwplan dat is
gedateerd op afgelopen 13 september. Neutelings Riedijk is met de
uitgangspunten van het alternatieve renovatieplan van de werkgroep
Dooievaar+ gaan ontwerpen en heeft dat ontwerp gelegd naast het eigen
nieuwbouwplan.
Nieuwbouw betekent sloop van de Dr. Anton Philipszaal en het Lucent
Danstheater. Ter vervanging verrijst op het Spuiplein naast het Haagse
stadhuis een zeventig meter hoog nieuw pand, waarin ook plaats is voor
een nieuw Koninklijk Conservatorium. Bij renovatie worden de bestaande
theaters verbouwd, krijgen ze een nieuwe gevel en wordt het oude
ministeriegebouw erachter erbij getrokken.
De architect heeft zijn beide plannen op stedenbouwkundige waarde,
financiële haalbaarheid, commerciële bruikbaarheid, functionaliteit,
risico’s en duurzaamheid vergeleken. Volgens het rapport is renovatie
vanwege de uitgestrektheid van het plan minder aantrekkelijk qua
bouwkosten. Bovendien moet bij renovatie eerst meer gesloopt worden en
is de bouwtijd langer dan die van nieuwbouw.
Door de compactere vorm is nieuwbouw energiezuiniger dan de
renovatievariant. Doordat bij renovatie meer bestaand materiaal wordt
gebruikt, is die in dat opzicht wel duurzamer, maar een hoger
energieverbruik door een groter vloeroppervlak betekent per saldo toch
een grotere milieubelasting bij renovatie.
Renovatie brengt volgens de vergelijking ook meer risico’s met zich
mee. In een nieuwbouwplan is ‘alles goed te overzien en te plannen’. Bij
renovatie is de kans groter dat tijdens de bouw oplossingen moeten
worden gevonden voor problemen die opduiken, bij nieuwbouw is dat al
vooraf opgelost, aldus de ontwerpers van het Spuiforum.
De bedenker en bepleiter van de renovatievariant, werkgroep Dooievaar+,
is kritisch over de uitkomst. De werkgroep is geconsulteerd door
Neutelings Riedijk bij het maken van diens renovatie-ontwerp. “Het is
jammer dat Neutelings-Riedijk onvoldoende tijd, slechts zes weken, heeft
gekregen van de gemeente om een goed beeld neer te zetten van de
renovatievariant. Het alternatieve renovatieplan is nog niet efficiënt,
aantrekkelijk, verleidelijk en verrassend. Voor veel onderdelen, zoals
bijvoorbeeld het interieur, is geen enkel beeld neergelegd”, zegt
architect Peter Drijver van de werkgroep Dooievaar+.
Bovendien is het renovatieplan volgens hem met ‘zeer grove korrel’
getekend. Het plan is nu maar liefst 25 procent groter dan de nieuwbouw.
“Er zit een overmaat aan vierkante meters in het renovatieplan die
verder kan worden verlaagd. Een verbetering van 15 procent in de
vierkante meters moet haalbaar zijn. Ook kent het renovatieplan nu
sloop- en nieuwbouw op plaatsen waar dat wellicht nog kan worden
vermeden. Wat de isolatie betreft, is het zo dat ook bij een verbouwing
moderne technieken worden gebruikt. Bij een nieuwe gevel en buitenkant
wordt er gewoon opnieuw geïsoleerd. Wat de adviseurs hebben ingebracht,
is nog onvoldragen, waardoor nog onbekend is hoe de positieve effecten
in klinkende munt worden verzilverd.”
Wat de gemeente volgens de werkgroep vergeet te melden, is dat het oude
ministeriegebouw korter zal leegstaan omdat het Koninklijk
Conservatorium er snel intrekt. Ook is bij renovatie geen nieuwe
tijdelijke huisvesting ter waarde van zo’n 5 miljoen voor het Residentie
Orkest en het Nederlands Dans Theater op Scheveningen nodig, omdat de
bouwfasen zo verlopen dat er telkens ruimten over blijven. “Beide zalen
blijken uit het renovatieplan bovendien uitstekend op te knappen en
modern uit te rusten. Terwijl eerder werd beweerd dat die zalen niet te
renoveren zijn.”
De gemeente Den Haag geeft nog geen commentaar, omdat Norder het
vergelijkend rapport eerst in de gemeenteraad wil presenteren.
`Beste Marnix, dit doet de deur dicht’
(AD/Haagsche Courant, 23 sep 2013)
Architectenwerkgroep Dooievaar mag vanmiddag zijn alternatieve plan
voor het culturpaleis Spuiforum niet toelichten in een vergadering van
de betrokken raadscommissie. Daarover is grote woede ontstaan.
In een `open mail’ van gistermiddag aan wethouder Marnix Norder, wordt
scherp geprotesteerd: het doet `voor ons de deur dicht’, aldus de
architecten. Ze vinden het onvoorstelbaar dat architect Willem Jan
Neutelings, de ontwerper van Spuiforum, nu het Dooievaar-plan zal
toelichten en beoordelen. `Dat is de slager die zijn eigen vlees keurt’,
aldus Dooievaar. Neutelings zou er alle belang bij hebben het
alternatief af te schieten, omdat hij wil dat Spuiforum doorgaat. Het is
wel zo dat Neutelings en zijn bureau zelf, in opdracht van b en w, het
alternatieve plan van Dooievaar nader hebben uitgewerkt.
Dooievaar-architecten Hans van Beek en Peter Drijver vinden dat het
niet eerlijk is om het Spuiforum-ontwerp, waar jaren aan is gewerkt, nu
zonder goede toelichting te vergelijken met het nog onvolmaakte
alternatief.
Cultuurpaleis wordt eerder goedkoper dan duurder
(Westonline, 20 sep 2013)
DEN HAAG – Het cultuurpaleis wordt helemaal niet duurder, het wordt
juist goedkoper. Dat zegt de gemeente Den Haag, die ook onderzoek deed
naar de kosten.
Buro Twynstra Gudde zegt in een rapport dat het ‘aannemelijk’ is dat
het cultuurpaleis voor 181 miljoen euro kan worden gebouwd. De onderzoeksbureau’s buitelen momenteel over
elkaar heen. Eerder kwam de Stadspartij met een rapport, van buro BBN
Adviseurs, waarin staat dat de bouw juist veel duurder zou worden.
Ook staat in het rapport dat de originele berekeningen een ‘voldoende
volledig’ en ‘betrouwbaar’ beeld geven van het plan. Sterker: de kans is
tachtig procent dat het Spuiforum, zoals de gemeente het noemt, in
werkelijkheid 179 miljoen euro gaat kosten.
‘Dit hadden wij verwacht’
Verantwoordelijk wethouder Marnix Norder (PvdA, stadsontwikkeling) is
blij met de uitkomsten. ‘Al hadden wij dit natuurlijk wel verwacht.’
Eerder deze week bleek uit een onderzoek dat de Haagse Stadspartij had
laten uitvoeren naar de bouwkosten, dat deze juist veel duurder zouden
uitvallen. Bureau bbn adviseurs rekende voor dat het Spuiforum 234
miljoen euro zou kosten.
‘Onderzoeken zijn niet te vergelijken’
Volgens Norder zijn de onderzoeken echter niet met elkaar zijn te
vergelijken. De studie van de HSP is een compleet nieuw
kostenberekening. Die van Twynstra is een second opinion naar een eerder
gemaakt onderzoek. Die van de HSP klopt niet omdat bbn niet kon
beschikken over vertrouwelijke informatie.
Verder kon dat bureau ook niet overleggen met de bouwers over
goedkopere oplossing voor gerezen problemen. Zodat er altijd voor een
dure oplossing werd gekozen.
Dooievaar staat niet achter studie naar alternatief
Eerder vandaag werd bekend dat de werkgroep Dooievaar niet achter de
uitwerking van zijn plan kan staan. Afgelopen zomer werd het alternatief
van de tegenstanders van het Spuiforum uitgewerkt door hetzelfde
architectenbureau dat ook het cultuurpaleis van de gemeente ontwierp.
Volgens Hans van Beek van Dooievaar kreeg het alternatief daarbij geen
eerlijke kans en werd bepaalde basisprincipes uit dat voorstel niet goed
verwerkt.
Norder wil nu nog niet inhoudelijk op die kritiek ingaan. Maar hij
wijst erop dat het proces van afgelopen zomer begeleid door iemand die
door Dooievaar werd aangewezen. Hij wil eerst diens oordeel afwachten.
‘Nieuwbouw Haags cultuurpaleis goedkoper dan renovatie’ (Omroep West 23-09-2013
DEN HAAG – De bouw van het Haagse cultuurpaleis is goedkoper dan
renovatie van de bestaande theaters. Dat blijkt uit een vertrouwelijk
kostenoverzicht. De bouwkosten van het cultuurpaleis zouden uitkomen op
116 miljoen euro terwijl renoveren 124 miljoen euro kost. Daarmee lijkt
de kans groot dat de Haagse gemeenteraad kiest voor de bouw van een
nieuw cultuurpaleis.
Bepalend voor de totale afrekening zijn ook aanvullende kosten nodig,
zoals voor inrichting en rentelasten. In totaal komt nieuwbouw van het
cultuurpaleis volgens het Haagse college van burgemeester en wethouders
dan uit op 181 miljoen euro. De totale kosten voor renovatie worden
maandagmiddag bekendgemaakt.
Een meerderheid van de gemeenteraad van Den Haag twijfelt over de komst
van het cultuurpaleis. Het moet het nieuwe onderkomen worden van het
Residentie Orkest, het Nederlands Danstheater en het Koninklijk
Conservatorium.
Renovatieplan uitgewerkt
Nieuwbouw zou volgens sommige partijen te duur zijn in tijden van
crisis. Bovendien is er in de stad weinig steun voor het cultuurpaleis. Om aan deze twijfels tegemoet te komen is het alternatief van
renovatie de afgelopen zes weken uitgewerkt.
Als blijkt dat dit plan beter en goedkoper is, dan kan de gemeenteraad
hiervoor kiezen, zo beloofde het college van burgemeester en wethouders.
Maar nu lijkt het erop dat renoveren niet goedkoper is waardoor de weg
om te kiezen voor het cultuurpaleis open ligt. Volgens de indieners van
het alternatieve renovatieplan, die nauw betrokken zijn geweest bij de
uitwerking, is er tijdens het proces gestuurd op dure oplossingen. ‘Er
is niet serieus gekeken naar goedkopere oplossingen’, zegt een van de
indieners, Hans van Beek van actiegroep Dooievaar. ‘Er was nooit tijd
voor. Daarom kunnen wij ons niet vinden in de uitwerking van ons
initiatief. We staan er niet achter.’
Rekenoorlog rond Haags Spuiforum
(de Volkskrant, 24 sep 2013)
Nieuwbouw voor Danstheater en Residentie Orkest is goedkoper dan
renovatie. Critici vinden de vergelijking unfair.
Nieuwbouw van het Haagse cultuurpaleis Spuiforum valt 7,5 miljoen euro
goedkoper uit dan renovatie. Het opknappen van de bestaande dans- en
concertzalen blijkt ingewikkeld, net als het huisvesten van het
conservatorium in een leegstaand ministerie. Ook valt de explotatie
jaarlijks 1,5 miljoen euro minder gunstig uit.
Die rekensom, maandag gepresenteerd aan de Haagse gemeenteraad, leidde
tot woede en ongeloof bij critici van het Spuiforum, het beoogde
onderkomen voor Residentie Orkest, Nederlands Danstheater en Koninklijk
Conservatorium. Het is niet fair dat de renovatieschetsen worden
vergeleken met een voorontwerp voor het Spuiforum, aldus de
initiatiefnemers van het alternatieve plan-Dooievaar. Ze betwisten dat
renovatie 188,5 miljoen euro kost tegen 181,1 miljoen voor nieuwbouw.
Het alternatief is uitgewerkt door architectenbureau Neutelings Riedijk
dat ook het Spuiforum zelf heeft ontworpen. Dit bureau is ‘na de
wethouders zelf toch de meest partijdige scheidsrechter die er te vinden
is’, aldus de werkgroep die zich mede om die reden heeft gedistantieerd
van het renovatieplan waarvan zij wel de basis leverde. ‘We hebben 4.000
manuren gestoken in het uitwerken van de renovatievariant’, verdedigt
architect Willem Jan Neutelings zich. ‘Wij zien een gebouw als een
professionele zaak, niet als iets emotioneels. Net als een chefkok die
zowel vlees als vis kan serveren.’ Voor de zomer eiste de gemeenteraad
van het college van B en W dat het renovatieplan alsnog werd uitgewerkt.
Het college beloofde met dat alternatief in te stemmen als dat ‘beter en
significant goedkoper’ zou zijn. Het stadsbestuur neemt vandaag een
besluit, maar het rommelt in de achterban van coalitiepartijen PvdA en
D66. Raadslid Joris Wijsmuller (Haagse Stadspartij) vreest voor een
impasse: ‘De keuze is tussen een te duur Spuiforum en een renovatieplan
dat in deze vorm onuitvoerbaar is.’ Inge Vianen (GroenLinks) wil dat het
Spuiforum inzet wordt van de raadsverkiezingen: ‘Er is enorm veel
weerstand in de stad.’
`Spuiforum is enige optie’
(AD/Haagsche Courant, 24 sep 2013)
DEN HAAG | Het opknappen en uitbreiden van de bestaande Spuizalen is
7,5 miljoen euro duurder dan het nieuw te bouwen Spuiforum. Dat blijkt
uit berekeningen van de gemeente Den Haag. En er zijn nog veel meer
haken en ogen, stelt architect Willem Jan Neutelings. herman rosenberg
Plan Dooievaar is volgens experts flink duurder
Dat was gistermiddag de strekking van een presentatie aan de betrokken
raadscommissies. Spuiforum-architect Neutelings gaf daar een zakelijk
overzicht van de studie die hij samen met Dooievaar-architecten heeft
gemaakt van het alternatieve plan. Technisch gezien is het allemaal
mogelijk: de Spuizalen renoveren, een nieuw voorgebouw toevoegen en het
geheel koppelen aan het voormalige ministerie van Justitie, waar het
Koninklijk Conservatorium in zou moeten. Maar er zijn veel bouwkundige
haken en ogen. En het blijft een verstelde oude jas,” zei Neutelings,
daarmee vooral doelend op de vele niet goed te benutten ruimte in het
uitgestrekte complex.
Zoals altijd zit het venijn hem in de kosten. Tot veler verrassing
bleek de uitkomst van een grotendeels geheime optelsom te zijn dat
renovatie-variant miljoenen euro’s duurder uitvalt dan het toch al niet
geringe Spuiforum-budget van 181,1 miljoen euro. Daar komt nog bij dat
de exploitatie van het gerenoveerde complex 1,5 miljoen hoger wordt
geraamd dan die van het compactere Spuiforum.
Voor het college van b en w lijkt daarmee de kogel door de kerk.
Mogelijk wordt vandaag nog besloten Spuiforum (nieuwbouw) voor te leggen
aan de raad. Wethouder Marnix Norder (PvdA) wilde gisteren nog niet op
dat besluit vooruitlopen. Afgesproken is dat we het alternatief alleen
doen als het beter en goedkoper is,” zei hij, de conclusie aan zijn
gehoor overlatend.
Werkgroep Dooievaar is teleurgeteld, maakt bezwaar tegen de wijze
waarop de plannen zijn vergeleken en zegt zich nog niet bij een
nederlaag te willen neerleggen. Ook de oppositie in de gemeenteraad
heeft ernstige twijfels. Daarnaast zijn de toekomstige gebruikers het
ook niet eens. Het Nederland Dans Theater kiest ondanks de cijfers toch
voor een renovatie van de eigen zaal.
Directeur Henk Scholten van de Spuizalen is boos over de `onsportieve’
wijze waarop Dooievaar tegen Spuiforum actievoert. In een open brief
valt het woord `lafbekken’. Hij vergelijkt de architecten met dammers
die, als ze dreigen te verliezen, het hele bord door elkaar gooien.
Spuiforum deels geheim
(deweekkrant.nl, 24 sep 2013)
DEN HAAG – Het Spuiforum kan wél binnen het budget van 181 miljoen euro
gebouwd worden. Met deze conclusie van Bureau Twijnstra Gudde kwam een
zichtbaar blije wethouder Marnix Norder (PvdA, Stadsontwikkeling)
vrijdagmiddag tijdens een persbijeenkomst op het Haagse stadhuis. De
Haagse Stadspartij heeft het bureau BBN Adviseurs ingezet om de second
opinion uit te laten voeren. De resultaten daarvan zijn twee dagen
eerder gepresenteerd. Conclusie: de bouw van het Spuiforum zal bijna 243
miljoen euro kosten. Norder reageert: “Het is een kostenberekening en
géén toetsing van de kostenberekening.” Volgens de wethouder kan
het dus eigenlijk geen second opinion genoemd worden. Hij vervolgt: “Het
bureau mist daarbij geheime informatie die van groot belang is.”
`Nogmaals studie kosten Spuiforum’
(AD/Haagsche Courant, 24 sep 2013)
De bezwaren van een deel van de Haagse achterban van D66 tegen het
cultuurgebouw Spuiforum hebben in de partij geen opstand veroorzaakt.
Dat bleek gisteravond op een informatieavond in de Maranathakerk. Wel
spraken de circa honderd aanwezigen de wens uit dat er nóg een
onafhankelijk onderzoek komt naar de kosten, omdat er nu twee rapporten
liggen – van BBN en Twynstra Gudde – waarin de geraamde kosten zeer
verschillen.
Architect: ‘Alternatief cultuurpaleis moeilijk te realiseren en duur’ (Westonline, 24 sep 2013)
De renovatie van de gebouwen op het Spuiplein in Den Haag blijkt in de
praktijk heel moeilijk en erg duur. Dat zei architect Willem-Jan
Neutelings maandagmiddag tijdens de presentatie van een renovatieplan
voor de gebouwen op het Spuiplein. Het renovatieplan is een alternatief
voor het nieuw te bouwen cultuurpaleis Spuiforum.
Een meerderheid van de Haagse gemeenteraad twijfelt over de komst van
het cultuurpaleis. Het moet het nieuwe onderkomen worden van het
Residentie Orkest, het Nederlands Danstheater en het Koninklijk
Conservatorium. Om aan deze twijfels tegemoet te komen is het
alternatief van renovatie de afgelopen zes weken uitgewerkt. ‘Ook als de ideeën van actiegroep Dooievaar worden gerealiseerd, moet er veel worden gesloopt’, zegt Neutelings.
Het onderzoek werd afgelopen zomer uitgevoerd nadat bleek dat er in de
Haagse PvdA grote twijfel was ontstaan over de bouw van het
cultuurpaleis.
Veel nadelen aan renovatie
Uit die studie blijkt dat er veel nadelen aan de renovatie zitten. Zo
moet de laagbouw van het ministerie van Justitie worden gesloopt om plek
te maken voor nieuwbouw. Ook dienen veel vloeren uit de toren daarnaast
te worden gesloopt omdat de verdiepingen anders te laag zijn. Verder
worden de zalen kleiner dan gewenst.
‘Een slecht verhaal’
Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij trok tijdens de vergadering
de objectiviteit van Neutelings in twijfel. ‘Een heel slecht verhaal’,
zei hij. Hij vindt dat Neutelings een ‘zakelijk belang’ heeft bij het
doorgaan van het oorspronkelijke plan. ‘Jammer dat u twijfelt aan mijn
professionele integriteit,’ aldus Neutelings in een reactie op de aanval
van Wijsmuller. De gemeente wil niet reageren op de uitkomst van het
onderzoek
Cultuurtop woedend op tegenstanders cultuurpaleis
(Westonline, 24 sep 2013)
DEN HAAG – De top van de instellingen die onderdak krijgen in het
nieuwe cultuurpaleis op het Spuiplein in Den Haag is woedend op de
werkgroep Dooievaar. De tegenstanders van het Spuiforum zijn
‘onsportief’, spelen op de man en zijn flauw.
Dat schrijft Henk Scholten de directeur van het Dans en Muziek Centrum,
waarin de Dr. Anton Philipszaal en het Lucent Danstheater zijn verenigd,
in een open brief aan de leden van Dooievaar. Het schrijven is weer een
reactie op mail van afgelopen weekeinde van Dooievaar aan wethouder
Marnix Norder (PvdA, stadsontwikkeling). De tegenstanders van het
cultuurpaleis maken daarin duidelijk waarom zij zich niet kunnen scharen
achter het onderzoek dat afgelopen zomer is gedaan naar hun
alternatief.
Speler gooit bij verlies bord door elkaar
Scholten is onaangenaam verrast door die mail. ‘Ik ben een dammer. Het
toppunt van onsportief gedrag bij dammen – net als bij schaken – is als
een speler die dreigt te verliezen het bord door elkaar gooit’, schrijft
hij nu. Ook maakt hij duidelijk dat hij zich stoort aan de stijl van de
opponenten.
„Haags cultuurpaleis is goedkoopste optie”
(refdag.nl, 23 sep 2013)
DEN HAAG (ANP). Het is goedkoper om een nieuw cultuurpaleis in Den Haag
te bouwen dan om de bestaande theaters te renoveren. Nieuwbouw kost
ongeveer 7,5 miljoen euro minder en levert per jaar 1,5 miljoen euro
meer op. Dat blijkt uit een onderzoek dat Den Haag heeft laten uitvoeren
na een oproep van een actiegroep. De conclusies zijn maandag
gepresenteerd.
‘Nieuwbouw Spuiforum goedkoopste optie’
(architectenweb.nl, 23-9-2013)
Het is goedkoper om het nieuwe Spuiforum in Den Haag te bouwen dan om
de bestaande theaters te renoveren. Nieuwbouw kost ongeveer 7,5 miljoen
euro minder en levert per jaar 1,5 miljoen euro meer op. Dat blijkt uit
een onderzoek dat Den Haag heeft laten uitvoeren na een oproep van een
actiegroep. De conclusies zijn maandag gepresenteerd
Den Haag wil de Dr. Anton Philipszaal en het Lucent Danstheater in het
stadscentrum laten slopen. Op deze plek kan dan een nieuw complex
verrijzen, het zogeheten Spuiforum. Het gebouw moet het onderkomen
worden van het Nederlands Danstheater, het Residentie Orkest en het
Koninklijk Conservatorium.
Nieuwbouw kost volgens de gemeente 181 miljoen euro, renovatie bijna
188,6 miljoen. Over het project is in Den Haag veel te doen.
Tegenstanders vinden het een verspilling van belastinggeld.
Een architectenbureau heeft een ontwerp voor de renovatie gemaakt.
Daarbij zouden de beide zalen worden opgeknapt en samengevoegd tot een
groot nieuw complex. Het oude gebouw van het ministerie van Justitie,
dat ernaast ligt, zou er ook deel van gaan uitmaken. Een deel van het
departement moet daarvoor worden gesloopt, aldus de onderzoekers. Het
ministerie maakt geen deel uit van de gemeenteplannen.
Het onderzoek werd uitgevoerd na een oproep van de actiegroep
Dooievaar+. Die is teleurgesteld. “Onuitgekiende dure oplossingen voor
sommige ruimten, te veel sloop en nieuwbouw, weinig sprankelende
gevelimpressies”, aldus de groep, die twijfelt aan de onafhankelijkheid
van het onderzoek.
‘Haags cultuurpaleis is goedkoopste optie’
(vastgoedmarkt.nl, 24-09-2013)
Het is goedkoper om een nieuw cultuurpaleis in Den Haag te bouwen dan
om de bestaande theaters te renoveren. Nieuwbouw kost ongeveer 7,5
miljoen euro minder en levert per jaar 1,5 miljoen euro meer op. Dat
blijkt uit onderzoek dat de gemeente Den Haag heeft laten doen, na een
oproep van een actiegroep.
Den Haag wil de Dr. Anton Philipszaal en het Lucent Danstheater in het
stadscentrum laten slopen en op die plek een nieuw complex laten
verrijzen, het zogeheten Spuiforum. Het gebouw moet het onderkomen
worden van het Nederlands Danstheater, het Residentie Orkest en het
Koninklijk Conservatorium. Nieuwbouw kost volgens de gemeente 181
miljoen euro, maar renoveren zou nog meer kosten: bijna 188,6 miljoen.
Tegenstanders vinden de plannen een verspilling van belastinggeld.
Actiegroep Dooievaar+ liet een architectenbureau een ontwerp maken voor
renovatie. Daarbij zouden de beide zalen worden opgeknapt en
samengevoegd tot een groot nieuw complex. De voormalige toren van het
ministerie van Justitie, dat ernaast ligt, zou worden omgebouwd tot
onderkomen voor het Koninklijk Conservatorium. Een deel van het
departement moet daarvoor worden gesloopt, aldus de onderzoekers. Het
ministerie maakt geen deel uit van de gemeenteplannen.
Actiegroep Dooievaar+ reageert teleurgesteld op de uitkomsten van het
gemeenteonderzoek. ‘Onuitgekiende dure oplossingen voor sommige ruimten,
te veel sloop en nieuwbouw, weinig sprankelende gevelimpressies’, aldus
de groep. Ze twijfelt bovendien aan de onafhankelijkheid van het
onderzoek. Die twijfel deelt gemeenteraadslid Joris Wijsmuller van de
Haagse Stadspartij met hen. ‘Bij deze renovatie moet meer worden
gesloopt dan bij sloop en nieuwbouw’, zegt Wijsmuller. De gemeente wil
nog niet reageren op de uitkomst.
Die twijfel wordt gedeeld door gemeenteraadslid Joris Wijsmuller van de
Haagse Stadspartij. “Bij deze renovatie moet meer worden gesloopt dan
bij sloop en nieuwbouw”, zegt Wijsmuller.
De gemeente wil nog niet reageren op de uitkomst.
‘Spuiforum hoort in de verkiezingen thuis’
(deweekkrant.nl, 23 sep 2013)
DEN HAAG – GroenLinks in de Haagse raad blijft bij het standpunt dat de
kiezer zich moet kunnen uitspreken over de toekomst van het Spuiplein.
Het plan van het college heeft geen draagvlak in de stad en het
alternatief van Dooievaar is niet goed genoeg uitgewerkt. De kiezer moet
serieus genomen worden, vindt GroenLinks. Raadslid Inge Vianen:
“GroenLinks wil dat de ontwikkeling van het Spuiplein inzet van de
verkiezingen wordt. De hele stad praat erover en het college probeert
hun plan er, vijf maanden voor de verkiezingen, nog even doorheen te
drukken. Onacceptabel om op deze manier met de kiezer om te gaan!“
GroenLinks is teleurgesteld over de uitwerking van het alternatieve plan
van Dooievaar. Het plan voor een Spuiforum stond al in het
collegeakkoord dat PvdA, VVD, D66 en CDA sloten na de verkiezingen in
2010. De uitwerking hiervan heeft jaren geduurd en nu wordt het
alternatief even in zes weken beoordeeld. “Het is eigenlijk gênant hoe
het college de werkelijkheid negeert. Er is enorm veel weerstand in de
stad. Het rommelt in de achterban van PvdA en D66. En het Nederlands
Dans Theater dreigt met verhuizen naar een andere stad, omdat ze de
tijdelijke locatie op Scheveningen niet zien zitten. Kortom, pas op de
plaats en geef de kiezer een stem”, aldus Vianen.
Reacties:
1. Op 2013-09-20 22:42:10 schreef Jan uit Spoorwijk:
Waarom neemt Den Haag niet gewoon het voorbeeld over van de gemeente Eindhoven ???
Jan
http://www.trouw.nl/tr/nl/4492/Nederland/article/detail/3512776/2013/09/20/Eindhoven-ziet-af-van-herbouw-beroemd-Philipspaviljoen.dhtml
2. Op 2013-09-23 22:14:45 schreef Jeroen Wester:
Goed bezig! Hoe ze hier nu weer mee wegkomen is natuurlijk meer dan een raadsel….Gewoon een rapport laten opstellen door een paar prutsers die hun klant naar de mond lullen: zonder meer verdacht en dom dat hun onderzoek gewoon op 181mln uitkomt. Jeroen W
3. Op 2013-09-27 19:35:08 schreef Peter Crama:
Is er eigenlijk al onderzocht of nieuwbouw wel voor 181 miljoen kan? want dit geloof ik ook niet echt
4. Op 2013-10-27 23:14:03 schreef Pim Wijnakker:
Joris en ik hebben elkaar een poos geleden over dit onderwerp gesproken in de fietstunnel bij Hollands spoor. In een V.O. Fase (Voorlopig ontwerp) kunnen geen details bekend zijn over de werkelijke bouw kosten. Die kunnen pas in de bestek fase worden beraamd. En wie o wie heeft hier in de gemeenteraad bouwkunde gestudeerd? M.R. Norder in ieder geval niet. Er zijn nog een aantal mogelijkheden voor het stoppen van dit project 1: De Nationale ombudsman bellen en massaal bezwaar aantekenen. Maar die kan toch niet veel. 2: Dien bij de komende raadsvergadering van 31 Oktober een stelling of amendement in : De Haagsche burgerij is woedend en eist direct een Bindend referendum over het spui forum voor of tegen. daarna komt er een referendum voor:
alle komende bouwplannen van de gemeente van boven de 10 miljoen,
bouwplannen die ingrijpende gevolgen hebben voor het aanzicht of het functioneren van hun stad en plannen waar voor credit voor aan moet worden gevraagd.
De stemming zal dan plaatsvinden via de website van de gemeente Den Daag. Inloggen via DigiID. Start eerst een proef met een raad gevend referendum. Na 1 jaar Bindend referendum invoeren. Of iets in die strekking… REVOLUTIE REVOLUTIE. Probeer zo veel mogelijk oppositie partijen mee te krijgen. En anders bij de komende gemeenteraad verkiezingen massaal Haagse stadspartij stemmen!!
5. Op 2013-12-31 02:52:20 schreef Gerard Pais:
Wil Den Haag Internationaal echt meetellen dan is het Spuiforum een must. De meeste Hagenaars of Hagenezen beseffen niet dat Den Haag dit soort projecten nodig heeft, Den Haag is het politieke centrum van Nederland, heeft vele Internationale en Multinationale Organisaties en Ondernemingen. Cultuur en Architectuur bepalen mede de globale status van een stad, we leven in 2014, iedere stad waar ook ter wereld verandert en staat niet stil.
Den Haag zou bovendien iets moeten doen aan de musea, zie wat Amsterdam heeft gedaan en kijk maar eens naar het positieve resultaat.
Wel erg naïef vindt ik de reacties over het Spuiforum budget en dan speciaal van de politiek, in ieder project van deze grote, wordt een overmarge berekend van 25 tot 35%.
Dus ergens in het rapport moet dit vermeld staan en dan kom je dus aan een bedrag tussen de € 181 en max. € 244 m., maar 99% van de politici lezen en rekenen vaak niet verder als hun neus lang is.
Goed voorbeeld is het rijksmuseum, het OCW ging uit van € 280 m., politici en ambtenaren waren weer eens naïef en rekenden niet door eind rekening € 375 m., ca. 35%, De projectontwikkelaar had dit percentage al vermeld in 2003! En toch was iedereen verbaast.
Politici moeten leren lezen en zich verdiepen in bouwcontracten.