De Haagse gemeenteraad stemde op 25 maart 2021 in met het raadsvoorstel van de Rekenkamer over Amare. Het rapport van de Rekenkamer bevat veel goede aanbevelingen over de bouw van het nieuwe onderkomen van het Residentie Orkest, het Nederlands Danstheater, het Koninklijk Conservatorium en de Stichting DMC. Daarnaast nam de raad unaniem een motie aan om een voorbereidingscommissie in te stellen die gaat kijken of een raadsenquête zinnig is. De Haagse Stadspartij juicht dit toe.
Peter Bos, raadslid van de Haagse Stadspartij, hield het volgende betoog:
Voorzitter,
Gistermiddag spraken we in de Rekeningencommissie over de nieuwe opzet van de GRIP-rapportage over grote bouwprojecten. Het is een van de vele zaken die de afgelopen maanden in gang zijn gezet om de integriteit, de checks and balances, de bestuurscultuur, het projectmanagement en de informatievoorziening van het stadsbestuur sterk te verbeteren. De gemeente Den Haag zit midden in een grote transitie en lijkt schoon schip te willen maken met het verleden. Ik moet het college onder leiding van de nieuwe burgemeester daar een groot compliment voor geven, net als de raad, want ik zie dat er veel in beweging is gezet, en dat we met zijn allen snakken naar structurele verbeteringen. Maar dat we er nog lang niet zijn, moge duidelijk zijn.
Bij de bespreking in de Rekeningencommissie kwam naar voren dat Amare van alle grote projecten in Den Haag de hoogste score behaalt als het gaat om de zogenaamde Grotick-criteria. Dat zijn criteria als risico, geld, complexiteit, kwaliteit, doorlooptijd, imago, reputatie, governance en maatschappelijke relevantie. Dat dit project de laatste jaren zoveel aandacht heeft gekregen is dan ook niet meer dan logisch en dat de Rekenkamer een langlopend en grondig onderzoek heeft uitgevoerd naar dit project is dat ook.
Wat kunnen we leren van het rapport? Volgens de Haagse Stadspartij heel veel. De vijf aanbevelingen van de Rekenkamer moeten we zeer serieus nemen. Allereerst de aanbeveling om de informatievoorziening door het college te verbeteren. Die laat al jaren veel te wensen over. En niet alleen bij Amare. Sterker nog, als het gaat om Amare gaat het vooral over de kwaliteit van de informatievoorziening. De informatie was er wel, soms zelfs in overvloed, maar het ontbrak aan overzicht en helderheid.
Bij veel andere projecten zien we iets heel anders. Soms ronduit schokkende lacunes in de informatievoorziening. Vrij recent kwam ik er achter dat het college twee jaar geleden een besluit heeft genomen om een groot appartementencomplex te bouwen in het Beethovenplantsoen in Waldeck. De raad is over dit zeer gevoelige project tot op heden op geen enkele manier geïnformeerd. Om maar te zwijgen over de omwonenden. Mijn collega van der Helm moest schriftelijke vragen stellen om dit boven water te krijgen. Hetzelfde geldt voor de plannen van de ANWB voor de locatie van het Koninklijk Conservatorium, waar het college al exclusiviteit aan de ANWB had verleend, bleek onlangs. De plannen moesten we uit de krant vernemen. Vorig jaar maakte het college afspraken en een ambitiedocument over de sloop van 2.000 woningen in de Dreven, Gaarden en Zichten. Ook die informatie kwam niet naar de raad en moesten we zelf per toeval aantreffen in de besluitenlijst van het college. Sinds deze week krijgen we eindelijk na lang zeuren de wekelijkse besluitenlijst van het college opgestuurd. De rekenkamer concludeert dan ook terecht dat de CULTUUR van informatievoorziening moet veranderen. Goed dus dat de Rekenkamer voorstelt dat raad en college samen betere afspraken gaan maken hierover. Maar waar hebben we het dan precies over? Bij welke programma’s, bij welke soort besluiten speelt dit? Is dit alleen in het fysieke domein of ook in het sociale domein? Daarom de volgende motie:
Motie onderzoek informatievoorziening
Verzoekt het college
- Extern onderzoek uit te laten voeren naar de kwaliteit van de informatievoorziening aan de raad in brede zin;
- De uitkomsten van dit onderzoek te betrekken bij de in samenspraak tussen college en raad te maken nieuwe afspraken over optimale transparantie en informatievoorziening.
(Deze motie werd verworpen).
Een andere aanbeveling van de Rekenkamer gaat over de huisvestingslasten van het Koninklijk Conservatorium. Die lasten drukken zwaar op de exploitatie van het gebouw. Het oude en voor het KC lucratieve huurcontract uit 2013 moet herzien worden, daarnaast moet ook het Rijk gewezen worden op haar verantwoordelijkheid voor het hoger beroepsonderwijs en bijdragen aan de huisvestingslasten van het conservatorium. Goed dat de wethouder Mobiliteit en Cultuur in de commissie heeft aangegeven dat hij hiermee aan de slag wil gaan. Dat is van groot belang, het gaat hier tenslotte ook om veel geld. Om de wethouder hiervoor goed in positie te brengen, is het van belang dat ook de raad zich hierover duidelijk uitspreekt. Daarom de motie:
Motie Pak handschoen op met gebouwexploitatie conservatorium
Verzoekt het college:
- De raad te informeren over de acties die het college gaat ondernemen om de exploitatietekorten van het KC-deel structureel te verbeteren.
(Ook deze motie werd verworpen)
Een derde aanbeveling van de Rekenkamer gaat over het overschot op de vastgoedexploitatie van het gebouw. Het komt er op neer dat ieder jaar gemiddeld liefst 3,9 miljoen euro overblijft in de vastgoedexplotatie. De Rekenkamer stelt voor om de systematiek te wijzigen, zodat dit geld niet naar de algemene middelen vloeit, maar kan worden ingezet voor de cultuurbegroting. Dat is een interessant voorstel, maar ik steun wel het amendement van de ChristenUnie hierover om dit eerst goed te onderzoeken, voordat we de systematiek overhaast gaan wijzigen.
De Haagse Stadspartij staat ook onder de motie om een vooronderzoek te doen naar een eventueel raadsonderzoek. Het is natuurlijk wel de vraag wat er nog te onderzoeken valt na zo’n grondig en lijvig onderzoek van de Rekenkamer. Naast dit rapport krijgen we straks ook nog een rapport over de bedrijfsexploitatie van de Rekenkamer. En we zien ook dat het college met het “Actieplan Projectontwikkeling, beheersing en verantwoording” al hard aan de slag is om zaken grondig te verbeteren. Een vooronderzoek naar een raadsenquête zal duidelijkheid moeten geven over de onderzoeksvraag en de toegevoegde waarde die een enquête zeker kan hebben. Dus voluit steun voor deze motie van de Haagse Stadspartij, ook om ervaring op te doen met dit instrument dat nog nooit eerder is bespeeld door de raad.
Tenslotte dank ik de Rekenkamer voor het vele werk en het beantwoorden van de vele vragen die we hebben gesteld. Ik ben kritisch geweest op de Rekenkamer en we verschillen op sommige punten stevig van mening over de feiten. Ook met het college zit de Rekenkamer bepaald niet op een lijn over een aantal zaken. Met name als het gaat om de hoofdconclusie van de Rekenkamer over het onjuist en onvolledig informeren. Hoe denkt het college hier nu over? Graag een reactie van wethouder Mulder.
Voorzitter,
Met de ruimhartige packagedeal in 2018 zou het project in rustiger vaarwater komen en zouden alle issues met tientallen miljoenen voorgoed worden afgekocht. Dat is een politieke keuze geweest, en ik steun de motie van de SP om de stukken van de coalitie-onderhandelingen hierover openbaar te maken. De waan van vandaag is dat er opnieuw vertraging dreigt en er weer gedoe is met bouwer VolkerWessels. De Haagse Stadspartij roept het college op ditmaal niet te zwichten voor de spelletjes van VolkerWessels. Hou je rug recht en besef dat de eigenaren van dit bedrijf in de top 3 staan van rijkste Nederlanders met een vermogen van 3,8 miljard. Dat zij financiële pijn leiden met dit project zal best waar zijn, maar om dan uit medelijden te zwichten voor deze grootvermogenden is nergens voor nodig.