Toch zwarte pieten bij intocht 

Sinds 2019 voert de gemeente het beleid dat alleen roetveegpieten bij de intocht zijn toegestaan. Tot grote ontsteltenis van de Haagse Stadspartij liepen er afgelopen zaterdag bij de intocht van Sinterklaas toch ongeveer 20 zwarte pieten mee. Dit was onder andere het geval in de Reinkenstraat, Frederik Hendriklaan en in de haven.

De Haagse Stadspartij is van mening dat dit ontoelaatbaar is en wil dat de politie in dit soort gevallen ingrijpt en de zwarte pieten uit de intocht verwijderd. Haagse Stadspartij stelde daarom samen met GroenLinks, SP, PvdA en PvdD schriftelijke vragen. Voorgaande jaren zijn er ook zwarte pieten van Voorpost geweest die zich onaangekondigd hadden aangesloten bij de Sinterklaasintochten als zwarte piet. Het zou daarom logisch zijn dat dit jaar goed in de gaten is gehouden. Wij willen dan ook van het college weten of zij of de politie vooraf signalen hebben ontvangen dat er dit jaar weer partijen, groepen of individuen waren die zich wilden aansluiten bij de intocht als zwarte piet en wat is daar eventueel mee gedaan is. We zijn ook benieuwd of de zwarte pieten door de organisatie (of anderen) aangesproken zijn tijdens de intocht en of gezien de situatie van vorig jaar, er vanuit de gemeente of de politie scenario’s klaarlagen om zwarte pieten uit de intocht te weren. “Hoe kan het dat de officiële intocht wordt gekaapt door een zwarte pieten protest “ vraagt Fatima Faïd fractievoorzitter Haagse Stadspartij zich af; “Wat heb je aan afspraken als ze niet gehandhaafd worden!”

 

De vragen:

Schriftelijke vragen: Aanwezigheid zwarte pieten bij de Haagse Sinterklaasintocht 2022
Indieners: Hera Butt (GroenLinks), Fatima Faïd (HSP), Samir Ahraui (PvdA), Lesley Arp (SP) en
Robin Smit (PvdD)

Aan de voorzitter van de gemeenteraad,

Op zaterdag 12 november 2022 was de Haagse Sinterklaasintocht. Sinds 2019 voert de gemeente het
beleid dat alleen roetveegpieten bij de intocht zijn toegestaan, toch waren er bij de intocht afgelopen
zaterdag ongeveer twintig zwarte pieten aanwezig. Dit was onder andere het geval in de Reinkenstraat,
Frederik Hendriklaan en in de haven. We hebben inmiddels begrepen dat deze zwarte pieten niet
waren aangemeld bij de organisatie en geen officieel onderdeel waren van de Sinterklaasintocht.

Overeenkomstig art. 30 van het Reglement van orde stellen de raadsleden Hera Butt (GroenLinks),
Fatima Faïd (HSP), Samir Ahraui (PvdA), Lesley Arp (SP) en Robin Smit (PvdD) de volgende vragen:

1. Is het college bekend met het feit dat er zwarte pieten meeliepen met de Haagse Sinterklaasintocht? 

Ja.

2. Is het college het met de indieners eens dat er in de Haagse Sinterklaasintocht geen ruimte is voor zwarte piet? 

Het college vindt dat de intocht een inclusief feest moet zijn waar iedereen zich thuis voelt. De figuur van zwarte piet wordt door velen als racistisch ervaren. Zodoende is al in de subsidietoekenning voor de intocht van 2021 opgenomen dat de subsidie wordt verstrekt voor een inclusieve intocht, waarbij alleen wordt gewerkt met zogenaamde roetveeg pieten. Deze lijn is doorgezet in 2022, bij het toekennen van gemeentelijke gelden aan de organisatie van de intocht.

3. Kan het college aangeven of de zwarte pieten bij de Sinterklaasintocht mee mochten doen aan de intocht? Zo ja, hoe kan dit? Zo nee, hoe kan het dan zo zijn dat de zwarte pieten aan de intocht meededen? 

De desbetreffende pieten maakten geen deel uit van de georganiseerde intocht, maar stonden op een bepaald moment onaangekondigd langs de route. De organisator van de intocht heeft betrokkenen medegedeeld dat zij zich buiten de stoet dienden te begeven. Het zijdelings meelopen en/of achter de stoet aanlopen, kon hiermee echter niet worden voorkomen.

4. Is het college op de hoogte dat de aanwezigheid van zwarte piet voor spanning zorgde tijdens de intocht? 

Het college is zich bewust van het feit dat de aanwezigheid van zwarte piet kan zorgen voor onrust tijdens de uitvoering van het evenement. Tijdens de intocht zijn geen spanningen onder het publiek waargenomen.

Voorgaande jaren zijn er ook zwarte pieten geweest die zich onaangekondigd hadden aangesloten bij de Sinterklaasintochten als zwarte piet, zie o.a. het artikel hieronder van Voorpost (uit 2021). 

5. Kan het college aangeven of de gemeente of de politie vooraf signalen ontvangen heeft dat er dit jaar weer partijen, groepen of individuen waren die zich wilden aansluiten bij de intocht als zwarte piet? Zo ja, wat hielden deze signalen in en wat is daarmee gedaan? 

Er waren geen concrete signalen vooraf dat er partijen, groepen of individuen waren die zich wilden aansluiten bij de intocht als zwarte piet.

6. Indien het antwoord op vraag 5 ja is: Kwamen deze signalen uit bepaalde (radicaal rechtse) groeperingen, zoals bij het Voorpost-initiatief het geval was? Zo ja, welke groeperingen betrof het? 

Zie beantwoording vraag 5.

7. Kan het college aangeven of gezien de situatie van vorig jaar, er vanuit de gemeente of de politie scenario’s klaarlagen om zwarte pieten uit de intocht te weren? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat is hiermee gedaan? 

Bij een groot publieksevenement is een veilig en ordelijk verloop voor deelnemers en kijkers van groot belang. De organisatie is hier primair verantwoordelijk voor. Organisatie en politie hebben rekening gehouden met de mogelijkheid dat zwarte pieten of andere groepen aansluiting zouden zoeken bij de intocht en hebben de zwarte pieten aangesproken. Als gevolg hiervan heeft de groep zwarte pieten zich uiteindelijk probleemloos van de intocht afgescheiden en zijn er geen incidenten geweest.

8. Wat vindt het college ervan dat er mensen zijn die zich spontaan aansluiten bij de intocht, verkleed als zwarte piet? Zijn er in de vergunning beperkingen opgenomen wie er deel mag nemen aan de intocht? Worden de (officiële) pieten en andere deelnemers van tevoren aangemeld bij de organisatie?

Er is sprake van een dynamisch, open evenemententerrein. Het is hierdoor onmogelijk om te voorkomen dat langs de route (groepjes) volledig geschminkte zwarte pieten staan en/of parallel aan de intocht meelopen. In de vergunning (inclusief de bijbehorende planvorming) wordt beschreven op welke wijze het evenement wordt uitgevoerd, welke route wordt gehanteerd en wie de operationele leiding heeft. De organisatie werkt sinds jaren met een vaste groep van tevoren aangemelde en geïnstrueerde pieten.

9. Kan het college aangeven of er veiligheidsrisico’s zijn van het (ongeautoriseerd) meelopen van zwarte pieten in de Sinterklaasintocht? Zo ja, wat zijn de veiligheidsrisico’s? Zo nee, waaruit blijkt dat er geen veiligheidsrisico’s zijn? 

Er hebben zich bij de uitvoering van de intocht géén veiligheidsrisico’s voorgedaan. Het evenement is op hoofdlijnen conform de geaccordeerde vergunning uitgevoerd en vanuit de hulpdiensten zijn géén knelpunten ingebracht. De intocht zal nog worden geëvalueerd met de (hulp)diensten.

10. Zijn de zwarte pieten door de organisatie (of anderen) aangesproken tijdens de intocht? En klopt het dat de politie de zwarte pieten heeft aangesproken? Zo ja, wat is er tegen hen gezegd, hoe hebben zij hierop gereageerd en wat was het resultaat hiervan? Zo nee, waarom niet? 

Ja. Zie beantwoording vraag 7.

—

Daarnaast waren er ook andere Sinterklaasactiviteiten in Den Haag. 

De raadsleden de dames Faïd en Arp hebben op 23 november 2022 een brief met daarin tien vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht. Overeenkomstig artikel 30 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoordt het college deze vragen als volgt.

Op het Facebookaccount van het Duindorp Vreugdevuur (georganiseerd door de Duindorp Vreugdevuur Stichting) werd op 20 november 2022 de link gedeeld naar de YouTube video ‘Bericht van de Sint’ (geüpload op 18 november 2022). Hierin kondigt een sinterklaas aan dat hij op zondag 20 november met de racistische karikatuur zwarte piet (zp) (ongeveer zo’n tweehonderd man) een feestje zal houden in een aantal wijken. Om 11.oo zouden zij op het Tesselseplein in Duindorp starten, hierna vertrekken zij naar Leo’s koffiehuis in Laakkwartier om vervolgens – volgens het filmpje – richting Delft Tanthof te gaan. Wij hebben meldingen binnengekregen over deze ‘viering’ in Duindorp en Laakkwartier.

1. Was het college, de burgemeester of de politie tijdig op de hoogte van deze ‘viering’? Zo ja, wanneer wisten zij hiervan? Zo nee, hoezo niet? 

Nee. De gemeente was niet op de hoogte van de ‘viering’. De politie heeft voorts pas kort voor de ‘viering’ via het filmpje op YouTube hiervan kennisgenomen.

2. Kan het college aangeven of er een evenementenvergunning is aangevraagd of dat er gebruikgemaakt is van het melden van een demonstratie? 

Er is geen evenementenvergunning aangevraagd of kennisgeving gedaan van een demonstratie.

Wij hebben ook meldingen ontvangen dat de politie contact heeft gehad met de zwarte pieten tijdens hun aanwezigheid in het Laakkwartier. 

3. Kan de burgemeester aangeven hoe de politie is ingezet en wat het doel was van deze inzet? Zo nee, waarom niet? 

Gelet op de aankondiging in het filmpje van een mogelijke Sinterklaasviering zijn ter plaatse, op het Tesselseplein, vier politiemedewerkers ingezet om de situatie te monitoren. In het Laakkwartier zijn die dag door de politie geen zwarte pieten waargenomen en heeft met hen dus ook geen contact plaatsgevonden.

4. Kan het college aangeven door welke organisaties dit wordt georganiseerd en gefinancierd? Zo nee, waarom niet? 

Nee. Er is bij de gemeente geen melding gedaan van de ‘viering’. Er is voorts geen subsidie aangevraagd.

5. Hoeveel subsidie vanuit de gemeente heeft de Duindorp Vreugdevuur Stichting aangevraagd en ontvangen? Kan het college aangeven voor welke activiteiten die subsidie is bedoeld? 

In de Subsidieregeling vreugdevuren jaarwisseling Den Haag 2021 (RIS309435) is vastgelegd dat voor het vreugdevuur in Duindorp een subsidie van € 92.000,– beschikbaar is. De Duindorp Vreugdevuur Stichting heeft de volledige subsidie aangevraagd en verkregen.

Subsidiabel zijn de kosten van voorbereiding, opbouw, ontsteking, en afbouw van het vreugdevuur, inclusief de direct daarmee verbonden overige kosten om de uitvoering veilig te laten plaatsvinden.

6. Kan het college aangeven hoe zij ervan verzekerd is dat de subsidie (of die van andere organisaties) niet naar de viering van het sinterklaasfeest met zwarte pieten gaat? 

In de subsidieregeling is vastgelegd op welke wijze (achteraf) de financiële verantwoording dient plaats te vinden. Hiertoe dient een inhoudelijk- en financieel verslag te worden aangeleverd. Bij deze verslagen dienen bewijsstukken te worden aangeleverd van de gemaakte subsidiabele kosten (waaronder offertes, facturen etc.).

7. Kan het college aangeven of zij volledig zwart geschminkte pieten met rode lippen, gouden oorbellen en een afropruik een racistische karikatuur vindt? 

Het college vindt dat de intocht een inclusief feest moet zijn waar iedereen zich thuis voelt. De figuur van zwarte piet wordt door velen als racistische karikaturale figuur ervaren, het college deelt deze mening. Zodoende is al in de subsidietoekenning voor de stedelijke intocht van 2021 opgenomen dat de subsidie wordt verstrekt voor een inclusieve intocht, waarbij alleen wordt gewerkt met zogenaamde roetveeg pieten. Deze lijn is doorgezet in 2022, bij het toekennen van gemeentelijke gelden aan de organisatie van de stedelijke intocht.

8. Kan het college aangeven dat zij het met ons eens is dat een racistische karikatuur zoals zwarte piet niet gewenst is in onze stad? Zeker met het oog op een betere bewustwording b.t. het koloniaal en slavernijverleden? Zo nee, waarom niet? 

Het college deelt deze mening. Zie ook antwoord op vraag 7.

9. Welke acties onderneemt het college om het bewustzijn over de racistische karikatuur zwarte piet in Den Haag te vergroten en het gebruik ervan te ontmoedigen?

 Het college zet zich in tegen (zwart) racisme. Zo wordt er in het kader van bewustwording rondom het koloniaal en slavernijverleden een lesprogramma ontwikkeld, waar racisme als doorwerking van dit verleden ook aan bod komt.

10. Kan het college een overzicht geven van de instrumenten die kunnen worden ingezet om dergelijke georganiseerde acties met de racistische karikatuur zwarte piet te ontmoedigen – denk aan wijzigingen van de APV en handhaving op evenementenvergunningen – en de voor- en nadelen van ieder van deze instrumenten op een rij zetten? 

De ervaring leert dat acties met het zwarte piet figuur niet van tevoren bij de gemeente en/of politie worden gemeld, maar ‘spontaan’ ontstaan rondom, bijvoorbeeld, de jaarlijkse intocht van sinterklaas. Hierdoor is het dikwijls niet mogelijk om reeds (in de APV of subsidieregeling) verankerde mogelijkheden om zaken te reguleren, in te zetten. In voorkomende gevallen zal in samenspraak met de politie moeten worden beoordeeld of en op welke wijze kan worden opgetreden.

—

Update: Goed om te lezen dat het college van Den Haag de figuur zwarte piet als racistisch ziet! “Het college vindt dat de intocht een inclusief feest moet zijn waar iedereen zich thuis voelt. De figuur van zwarte piet wordt door velen als racistische karikaturale figuur ervaren, het college deelt deze mening.”