Update: De antwoorden zijn binnen, maar stellen eigenlijk erg teleur. En we gaan dus vervolgvragen stellen.
Extinction Rebellion meldt op haar website dat de klachtencommissie van de politie twee klachten over de inzet van ‘bokkepootjes’ en ‘neusklemmen’ gegrond heeft verklaard. Ook blijkt uit de tekst dat er sprake was van een aparte klachtenprocedure voor demonstranten van Extinction Rebellion (XR).
Fatima Faïd: “Elke keer als we in de raad of commissie het geweld van de politie bij demonstraties aan de orde stellen antwoord de burgemeester hetzelfde: “Dien maar een klacht in”. Nu blijkt dat dit proces veel te lang duurt en ook nog eens in het geval van XR via een speciale klachtenprocedure moet.” De Haagse Stadspartij vindt de eerdere uitspraken van de burgemeester over het indienen van klachten ongelukkig nu blijkt dat er een speciale regeling is voor XR demonstranten. “Is dit wel legaal?” vraagt Tim de Boer zich af. Gezal Karabekir vult aan: “Nu blijkt dat zelfs de klachtencommissie van de politie het standaard toepassen van “bokkepootjes” en “neusklemmen” afwijst.” Tot slot benadrukte de commissie ook dat het demonstranten niet mag worden verweten dat zij niet actief meewerken aan hun aanhouding.
Fatima Faïd is geschrokken van de uitkomsten. “Het is duidelijk dat er een aparte procedure is voor klachten van XR demonstranten. Dat druist in tegen het gelijkheidsbeginsel. Ook blijkt dat men in eerste instantie een algemene afwijzing van de klacht ontvangt. Dat kan en mag helemaal niet”. Gezal Karabekir: “Door de inzet van onnodig geweld, de lange afhandelingstermijn en de aparte klachtenregeling dragen bij aan een “chilling effect” om demonstreren zo moeilijk mogelijk te maken. We vragen ons af of de burgemeester van al deze stappen op de hoogte was”.
Tim de Boer vervolgt: “In dezelfde week publiceerde de Nationale Ombudsman haar oordeel over het oppakken van een journalist bij een XR demonstratie. Ook hier krijgt de politie een veeg uit de pan. Wie houdt de politie nu aan de wet?”.
Overeenkomstig art. 30 van het Reglement van orde stelt raadslid Fatima Faïd de volgende schriftelijke vragen:
Aan de voorzitter van de gemeenteraad,
1. Is het college bekend met de uitspraken van de klachtencommissie over de inzet van bokkenpootjes en neusklemmen door de politie bij twee verschillende XR demonstraties? Zo ja, wat vind het college daarvan?
In de Haagse driehoek is scherp aandacht voor het ingewikkelde werk van de politie bij het handhaven van de openbare orde en het optreden tegen strafbare feiten. Dat geldt ook zeker voor de moeilijke taak die agenten hebben bij de acties op de A12, waarbij actievoerders de wet overtreden en het de politie zo moeilijk mogelijk maken om te ontruimen.
Intussen heeft de politie meer dan 10.000 aanhoudingen moeten verrichten voor het overtreden van de wet op en rond de A12. Het optreden van de politie moet altijd goed en zorgvuldig gebeuren. De politie heeft hiervoor landelijke richtlijnen en een klachtenprocedure. Het gemeentebestuur heeft hierbij geen rol. De uitspraak in twee zaken bevestigt dat de klachtenprocedure werkt.
De burgemeester heeft, zoals toegezegd in de commissie bestuur van 25 september, aan de politiechef verzocht om de klachtenprocedure tegen het licht te houden.
Uiteraard is iedere gegronde klacht er één te veel en is het van groot belang dat de politie hier van leert en er alles aan doet om dit in de toekomst te voorkomen
2. In eerdere antwoorden op schriftelijke vragen over het gebruik van geweld door de politie bij XR demonstraties heeft het college steeds volgehouden dat het gebruikte geweld proportioneel was. Staat het college na deze uitspraken nog steeds achter deze stelling?
In antwoord op eerdere vragen (zie RIS318633) heeft het college in algemene zin afstand genomen van disproportioneel politiegeweld als daar sprake van is. Het college heeft ook steeds aangegeven dat indien iemand van mening is onheus te zijn bejegend door de politie daarvoor de klachtenprocedure van de politie openstaat. Dat is de procedure zoals die landelijk is afgesproken.
3. Uit het artikel blijkt dat de politie een aparte klachtenprocedure hanteert voor klachten van XR demonstranten. Is het college hiervan op de hoogte? Zo ja, sinds wanneer is deze procedure ingesteld?
Navraag bij de politie leert dat er, als gevolg van het relatief grote aantal klachten (rond de 40) dat is ontvangen naar aanleiding van de blokkadeacties destijds, bij wijze van uitzondering, is gekozen voor een meer algemene wijze van behandeling en afdoening van de klachten. In de praktijk is echter gebleken dat deze werkwijze niet aan alle behandelde klachten voldoende recht heeft gedaan. De politie heeft haar werkwijze daarom aangepast en alle klachten, ook de meer gelijkluidenden, op hun eigen merites beoordeeld.
4. Heeft de politie advies ingewonnen bij het college of andere partijen over deze aparte klachtenprocedure? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe luidde dat advies?
Nee. Het college heeft geen rol bij de klachtenprocedure van de politie. Zie het antwoord op vraag 1.
5. Is het college het met de Haagse Stadspartij eens dat, door de aparte klachtenprocedure te hanteren, waar eerst in algemene zin wordt geantwoord op een klacht, er een onwettig onderscheid wordt gemaakt tussen personen gebaseerd op enkel en alleen het feit dat ze bij een XR demonstratie aanwezig waren? Zo nee, waarom niet?
Dat is niet ter beoordeling van het college. Zie het antwoord op de vragen 2, 3 en 4.
6. Was het college op de hoogte van de aparte klachtenprocedure toen de burgemeester in de commissie en raad verkondigde dat als men het niet eens is met de handelwijze van de politie, men een klacht kan indienen? Zo ja, op welke grond heeft de burgemeester zich gebaseerd om dit niet ook mede te delen? Zo nee, wat is precies de meerwaarde van de driehoek in dit soort zaken?
Nee. Zie het antwoord op vraag 4. Dit onderwerp komt in algemene zin regelmatig aan de orde in de driehoek.
7. Op welke manier worden klagers die met een standaardbriefje zijn afgewezen alsnog recht gedaan?
Zie het antwoord op vraag 3.
8. Is het college het met de Haagse Stadspartij eens dat een klachtenprocedure die meer dan een jaar duurt voor er een uitspraak is veel te lang is?
9. Zijn dit soort vertragingsstrategieën onderdeel van beleid?
Ad 8 en 9: Het college heeft geen rol bij de klachtenprocedure van de politie. In algemene zin verdient snelle afhandeling waar mogelijk uiteraard de voorkeur.
10. Zijn er naast XR nog meer demonstraties en/of organisaties waarbij de politie onwettige procedures ( heeft) gevolgd tav de klachtenprocedure? Zo ja welke? Zo nee, waarop baseert het college dit?
Zoals in het antwoord op vraag 3 geformuleerd heeft de politie, bij wijze van uitzondering als gevolg van het grote aantal klachten dat destijds naar de aanleiding van de blokkadeacties was ontvangen, gekozen voor een meer algemene wijze van behandeling en afdoening van de klachten. Nadat in de praktijk is gebleken dat deze werkwijze niet aan alle behandelde klachten voldoende recht heeft gedaan heeft de politie deze werkwijze daarom aangepast en alle klachten, ook de meer gelijkluidenden, op hun eigen merites beoordeeld. Deze meer algemene wijze van behandeling en afdoening van klachten is verder niet gebruikt.
11. Is het college het met de Haagse Stadspartij eens dat deze manier van werken het vertrouwen in de politie, dat al onder druk staat, ernstige schade toebrengt? Zo ja, op welke wijze gaat het college hierop anticiperen? Zo nee, waarom niet?
Nee. Zie het antwoord op vraag 3.
12. Kan het college inzetten op een onafhankelijk onderzoek naar politiegeweld tegen demonstranten, gezien lang niet elke burger/demonstrant zijn casus laat beoordelen door de klachtencommissie? Zo nee, waarom niet?
Nee. Dat is geen verantwoordelijkheid van het college. Zie het antwoord op de vragen 1, 2 en 4.
Eerdere vragen over politiegeweld:
Gebroken elleboog en seksuele intimidatie bij vreedzaam protest