Mensen aan de haren over de grond slepen, seksueel intimideren, bijna vertrapt worden door politiepaarden. Zulk geweld tegen vreedzame demonstranten kun je nooit goedpraten! Het is ontoelaatbaar wanneer individuele agenten geïrriteerd raken en daardoor buitensporig geweld gebruiken, aangezien demonstreren, óók in lastige situaties, een grondrecht is. In de rondvraag van 10 april gaf de burgemeester weer de gebruikelijke rugdekking aan de politie. “Als je het er niet mee eens bent dien je maar een klacht in”. Gezal Karabekir: “Dat is de reactie die de burgemeester steeds geeft en een vrijbrief geeft aan agenten om alles te doen wat ze willen, want de klachtenprocedure is een interne procedure waar eigenlijk nooit wat uit komt“.
Daarom hebben we de volgende schriftelijke vragen ingediend met GroenLinks en de Partij voor de Dieren over de manier waarop de politie te werk ging bij de demonstratie van Extinction Rebellion afgelopen 6 april.
Schriftelijke vragen: Geen geweld tegen vreedzame demonstranten
Indiener: Fatima Faïd (HSP), Hera Butt (GroenLinks) en Robin Smit (Partij voor de Dieren)
Datum: 9-4-2024
We ontvingen verontrustende berichten van burgers die aangeven dat zij tijdens de demonstratie tegen fossiele subsidies op 6 april 2024 geconfronteerd werden met disproportioneel politiegeweld.
Aan de voorzitter van de gemeenteraad, Overeenkomstig art. 30 van het Reglement van orde stellen de raadsleden Faïd, Butt en Smit de volgende vragen:
- Wat is de evaluatie van de burgemeester met betrekking tot de demonstratie die op 6 april 2024 plaatsvond?
- Waren de aanwijzingen van de burgemeester, met betrekking tot de demonstranten die betrokken waren bij een wegblokkade, gewijzigd ten opzichte van voorgaande demonstraties tegen de fossiele subsidies?
- Heeft de burgemeester specifieke instructies gegeven aan de politie om demonstranten, inclusief degenen die zich op de aangewezen locatie bevonden, te verplaatsen? Zo ja, op welk moment heeft de burgemeester besloten om de gehele demonstratie te verbieden?
- Erkent het college dat de beperkingen met betrekking tot locatie, de marsen en het daaropvolgende politieoptreden, het demonstratierecht schandalig hebben geschonden? We kregen het signaal dat toespraken nauwelijks mogelijk waren, wat als een (indirecte) beperking op de inhoud kan worden gezien. Hoe ziet het college dit?
- De beperkingen hebben geleid tot gevaarlijke verkeerssituaties. Er ontstond chaos op kruispunten door automobilisten, kermisgangers, verkeersleiders, politiewagens, paarden, demonstranten en bussen. Had de burgemeester, gezien de openbare orde en veiligheid, niet beter de demonstratie kunnen faciliteren op de beoogde locatie op de Utrechtsebaan?
- Vindt de burgemeester dat een tijdelijke wegblokkade gefaciliteerd moet worden in het kader van een demonstratie. Wanneer zou dit wel of niet het geval moeten zijn?
- Erkent het college dat de Nederlandse Wom niet in lijn is met internationale regels en een wegblokkade, een erkende demonstratievorm volgens het EHRM, ook zonder kennisgeving gefaciliteerd dient te worden?
In de nasleep van de recente demonstratie op 6 april 2024 tegen fossiele subsidies, hebben wij alarmerende signalen ontvangen over een toenemend en disproportioneel gebruik van politiegeweld tegen vreedzame demonstranten. Ook op social media gaan veel beelden en berichten rond met schrijnende gevallen, zoals het over de grond slepen van demonstranten, aanranding, evenals het gebruik van omstreden technieken zoals kaakklemmen en bokkenpootjes (bijvoorbeeld met een gebroken elleboog als resultaat). Dergelijke incidenten, waarbij demonstranten geconfronteerd worden met gewelddadig optreden van de politie, staan haaks op de verwachtingen van een de-escalerende aanpak in dergelijke situaties.
- Hoe kijkt het college naar het gebruik van disproportioneel geweld richting vreedzame demonstranten? Vindt de burgemeester de huidige aanpak noodzakelijk, proportioneel en wenselijk? Ziet het college geen andere manier om hiermee om te gaan?
- Is de burgemeester het eens met de stelling dat, gezien het feit dat de politie het monopolie op geweld heeft, het ontoelaatbaar is dat individuele agenten geïrriteerd raken en daardoor buitensporig geweld gebruiken, aangezien demonstreren, zelfs in lastige situaties, een grondrecht is?
- Kan de burgemeester het aantal klachten over het politieoptreden op 6 april delen met de gemeenteraad? Hoe verhoudt het aantal klachten zich met eerdere demonstraties rondom A12? Zo nee, waarom kan het college dit niet delen?
- Op welke manier monitoren de korpsleiding en de burgemeester (en eventueel het OM) hoe er wordt omgegaan met dit vraagstuk en welke maatregelen worden genomen om ervoor te zorgen dat er te allen tijde professionaliteit wordt verwacht en gehandhaafd binnen het politiekorps?
- Deze zorgwekkende ontwikkelingen onderstrepen de noodzaak om het optreden van de politie tijdens dergelijke bijeenkomsten nauwlettend te evalueren en te verzekeren dat fundamentele rechten, zoals het recht op vreedzame vergadering en demonstratie, worden gerespecteerd en beschermd. Welke stappen is het college voornemens om te zetten om deze ongewenste ontwikkelingen tegen te gaan en het demonstratierecht van burgers te beschermen?
- Kan de raad geïnformeerd worden over het aantal verwondingen bij demonstranten in de afgelopen 5 jaar? Kan de politie deze cijfers inzichtelijk maken, alsook het type nazorg dat verleend is?
Fatima Faïd Hera Butt Robin Smit
HSP GroenLinks Partij voor de Dieren