Ongekende verbouwing van het Kunstenplan

Het is gelukt. Het Kunstenplan is rigoureus verbouwd door heel veel instellingen alsnog subsidie toe te kennen. Een bijzonder bondgenootschap tussen verschillende politieke partijen trok de afgelopen maanden ten strijde tegen wethouder Robert van Asten (D66) om dit uiteindelijk met een amendement te regelen. Op 5 november haalde dit plan een meerderheid in de gemeenteraad. Maar liefst 18 instellingen kunnen nu opgelucht adem halen en de schade die het Kunstenplan dreigde te veroorzaken is goeddeels voorkomen. Peter Bos, raadslid van de Haagse Stadspartij, is opgetogen: “Wat een prachtig resultaat. Ik ben hier verrukt over!”

Het amendement om het Kunstenplan met bijna 1 miljoen euro te repareren had heel wat voeten in aarde. Het initiatief was afkomstig van coalitiepartijen PvdA en VVD. Wethouder Robert van Asten (D66) had grote bezwaren tegen het amendement, omdat een deel van het geld was gevonden door de subsidie van een aantal grote instellingen met 1,5% te verlagen. De clash met van Asten liep zo hoog op dat er zelfs geschermd werd met juridische adviezen over en weer, en het plan een aantal keren van de agenda werd gehaald. Uiteindelijk stemde een grote meerderheid bestaande uit PvdA, VVD, Haagse Stadspartij, Hart voor Den Haag, GroenLinks, SP, Partij voor de Dieren, Fractie Hoijnck en NIDA voor het amendement, waarmee de in 2019 gestarte cyclus van behandeling van het Kunstenplan tot een prachtige climax kwam.

Het amendement betekent dat de volgende culturele initiatieven de komende vier jaar alsnog gehonoreerd worden:

Ciconia Consort 30.000 euro
Crossing Border 120.000 euro
Dutch Don’t Dance Division 200.000 euro,
Lonneke van Leth Dans 150.000 euro,
Matangi Strijkkwartet 30.000 euro,
Theater Branoul 80.000 euro,
LOOS 60.000 euro,
Theatergroep Drang 40.000 euro,
Beweigi Foundation 10.000 euro,
Regentenkamer 15.000 euro,
Another Kind of Blue 20.000 euro,
Popdistrict 50.000 euro,
The Grey Space in the Middle 40.000 euro,
Todays Art 46.147 euro.

Daarnaast worden met het amendement de volgende instellingen extra gehonoreerd:

Rabarber (tbv ‘de Appelloods’) 25.000 euro,
Jan Campert Stichting 10.000 euro,
AIGHT 25.000 euro,
Haags Filmhuis 22.000 euro.

Het geld komt deels uit de Cultuurbegroting van de gemeente waar nog 400.000,- beschikbaar was. De rest wordt opgebracht door een korting van 1,5% op de voorgestelde subsidie van Dans- en Muziekcentrum Den Haag (Amare), het Residentie Orkest, Het Nationale Theater, Korzo, Nederlands Dans Theater, Kunstmuseum, Haags Historisch Museum en Museon. Deze korting is volgens Peter Bos niet de meest chique oplossing: “Ik begrijp dat de grote instellingen niet blij zijn, maar het is ook in hun belang dat de kleinere instellingen, de humuslaag, behouden blijft: Geen cultuur zonder subcultuur”.

Al met al ligt er met het aangepaste Kunstenplan een stevig en evenwichtig financieel fundament voor de Haagse kunst voor de komende vier jaar, vindt de Haagse Stadspartij. Het Kunstenplan bevatte in oorsprong een budget van 56,2 miljoen. Robert van Asten had daarbovenop nog 1,8 miljoen extra vrij gemaakt om Museum Bredius, STET en Muzee te redden en daarnaast voor een nieuwe invulling van de cultuurankers Haagse Hout en Scheveningen, alsmede het Openluchttheater Zuiderpark. Hoe dat af gaat lopen wordt nog spannend. Dankzij een motie van Peter Bos zal de raad nog geconsulteerd worden voordat daar besluiten over worden genomen. Ook nam de raad een motie van hem aan om te onderzoeken hoe de hele Kunstenplanprocedure in het vervolg beter kan worden vormgegeven. Bos: “Dit was eens, maar nooit weer. Er was veel te weinig geld, de advisering ondermaats en dat terwijl we de instellingen op steeds hogere kosten jagen met de eisen van de gemeente. De komende tijd gaan we dit stevig evalueren met de raad en de wethouder. Maar al met al was het een enerverend proces met een geweldige uitkomst.”

Hieronder het betoog van Peter Bos tijdens de behandeling van het raadsvoorstel.

Voorzitter,

Dit is een belangrijke dag. Wordt het Trump of wordt het Biden? Maar ook voor de Haagse culturele wereld is het vandaag een enerverende dag. Al maandenlang zitten tientallen culturele instellingen in spanning en kijken zij uit naar wat de Haagse lokale politiek gaat beslissen. Wordt het er op, of er onder? Kunnen wij de komende jaren verder met het maken van prachtige voorstellingen, tentoonstellingen, optredens, festivals? Moeten wij mensen gaan ontslaan, het faillissement aanvragen of kunnen we door? Ook de Haagse kunstliefhebbers, het publiek, de mensen waarvoor we het doen, zitten in spanning en leven mee.

Dat de spanning er goed in zit is vooral het gevolg van het advies van de adviescommissie. Zo’n 20 min of meer gerenommeerde instellingen kregen onverwacht een negatief advies. Vooral het midden- en kleinere segment kreeg zeer negatieve recensies. En de verbijstering werd nog groter toen bleek dat dit advies voor het grootste gedeelte werd overgenomen door het college.

We hebben er uitgebreid over gesproken in diverse commissievergaderingen. We hebben werkbesprekingen en hoorzittingen georganiseerd. De kunstsector zelf was ongelofelijk actief met petities, steunbetuigingen, mails, inspraak en persaandacht. Complimenten daarvoor. Ook de raad heeft grote betrokkenheid getoond bij dit Kunstenplan. Het geeft mij hoop dat in de toekomst meer geld beschikbaar gaat komen voor kunst en cultuur, want dat -dames en heren- is een groot probleem gebleken.

Ik heb het in de commissie al vaker gezegd: Den Haag loopt qua kunstbudget ver achter bij Amsterdam en Rotterdam en moet echt alles op alles zetten om bij te blijven. Het gebrek aan geld is ook voor de adviescommissie een struikelblok gebleken, met als gevolg een groot aantal afvallers. Ik zou dan ook een oproep willen doen aan alle politieke partijen om dit in hun toekomstige verkiezingsprogramma’s veel meer aandacht te geven.

Ik heb namens de Haagse Stadspartij al eerder veel kritiek geuit op de wethouder, het college en de adviescommissie. Mijn kritiek was hard. Ik ga dat nu niet herhalen, ik wil het nu vooral hebben over de oplossing. We hebben gezien dat er vanuit de coalitie twee reddingsschepen zijn uitgevaren om culturele drenkelingen op te vissen. Vanuit de wethouder van Cultuur was daarvoor extra budget vrijgemaakt van structureel € 400.000,-. Dat was een mooi gebaar, maar onvoldoende. Een van de twee schepen ging vervolgens op de piratentour en haalde wat extra’s binnen door op rooftocht te gaan langs een aantal grote culturele bolwerken.

De Haagse Stadspartij heeft vanouds waardering voor vrijbuiters en piraten. En heeft sympathie voor Robin Hoodacties. Dat is een van de redenen waarom wij aan boord zijn geklommen van het VVD-PvdA-piratenschip. De grootste instellingen slokken gaandeweg steeds meer geld op met als gevolg dat voor kleinere en middelgrote instellingen steeds minder overblijft. Dat is een zeer onwenselijke ontwikkeling en het is onze taak en ook onze plicht als raad om dat te corrigeren. Natuurlijk zijn de grote instellingen super belangrijk, maar subsidie is in de eerste plaats bedoeld voor het meest kwetsbare. En als mij dan het mes op de keel wordt gezet, kies ik voor de piratenoptie. Ook juridisch staan we volledig in ons recht. Het amendement dat straks wordt ingediend is goed gemotiveerd en doet recht aan het Beleidskader dat we als raad hebben vastgesteld.

De oplossing in de vorm van het grote amendement steunen we dus. Daarmee doen we recht aan het veelzijdige, kleurrijke, diverse, evenwichtige en solidaire karakter van de Haagse kunst. Niet iedereen zal met dit amendement geholpen zijn, maar het werpt maar liefst 18 instellingen een reddingsboei toe, waarmee zij de komende jaren toch weer verder kunnen. Ik zou vooral Bulent Aydin van de PvdA en Det Regts van de VVD willen bedanken voor hun initiatief en vasthoudendheid. Maar ook het college en de wethouder voor het ruimte geven aan een mooi staaltje open bestuurscultuur, waarmee dwars door de scheidslijnen tussen coalitie en oppositie heen, constructief is samengewerkt. Als morgen gestemd gaat worden kunnen we bij een goede afloop toch wel spreken van een happy end van een spannende film onder de titel “The Pirates of The Hague”.

En om nog even in Hollywoodsferen te blijven: Het feest zal compleet zijn als morgen blijkt dat Joe Biden is gekozen en niet Donald Trump.