Kunstenaars in Schilderswijk op de wip

De Haagse Stadspartij heeft vragen gesteld over een mogelijk vertrek van kunstenaarsinitiatief de Lagere School uit de Schilderswijk. Sinds 4 jaar werken ruim 20 kunstenaars in de oude H. Mariaschool in de Stortenbekerstraat en worden er veel culturele activiteiten georganiseerd. Het pand is eigendom van de gemeente en onduidelijk is waarom de kunstenaars plotseling moeten vertrekken, waar ze heen moeten en waarom het ineens zo snel moet.

Update: De vragen zijn beantwoord.

Fractievoorzitter Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij: “Het college heeft beloofd dat er behoedzaam moet worden omgegaan met dit soort initiatieven, vanwege het belang van broedplaatsen en atelierpanden voor de stad. Oude schoolgebouwen zouden geschikt gemaakt worden voor dit soort initiatieven en nu wordt dit pand plotseling ontruimd”

De Haagse Stadspartij heeft in het verleden herhaaldelijk aandacht gevraagd voor het behoud van een culturele humuslaag van broedplaatsen en kunstenaarsinitiatieven. Joris Wijsmuller: “We moeten zuinig zijn op dit soort bijzondere culturele initiatieven, er zijn er al zoveel verdwenen. Recentelijk De Illusie, De Kombinatie, TAG, Galerie King Kong, Luxus, Frontera, Andergrond, Baracca, MOB en Stoemp”.

BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN
van het raadslid G.H.M. Wijsmuller

Den Haag, 8 oktober 2013

Inzake: Gebruik H. Mariaschool door kunstenaarsinitiatief De Lagere School

Het raadslid de heer G.H.M. Wijsmuller heeft op 4 september 2013 een brief met daarin veertien vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht.
Overeenkomstig artikel 38 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoordt het college deze vragen als volgt.

Onlangs is mij ter ore gekomen dat het kunstenaarsinitiatief De Lagere School – sinds 4 jaar gevestigd in de H. Mariaschool aan de Stortenbekerstraat 205-207 – het pand op zeer korte termijn en wel op 30 september a.s. leeg moet opleveren. Naar aanleiding hiervan heb ik, onder verwijzing naar artikel 38 van het reglement van orde de volgende vragen aan het college.

1. Is het juist dat de H. Mariaschool eigendom is van de gemeente Den Haag en via Stroom tijdelijk in bruikleen is gegeven aan Stichting de Lagere School?

Ja

2. Is het college bekend met het feit dat het gebouw gebruikt wordt door 22 professionele kunstenaars en er verschillende culturele projecten plaatsvinden zoals o.a.

– Project space parterre trap, een initiatief van Astrid Nobel, Tim Breukers, Wieteke
Heldens: http://parterretrap.wordpress.com;
– Workshops Oost-indische inkt en workshops aquarel van Tanja Smit;
– Kunsteducatie/kunstlessen voor kinderen uit de buurt van Laura van Eerden onder de
naam Art(s)cool: http://www.art-s-cool.nl/;
– De vermaarde undergroundconcerten van Vrijhaven:
https://www.facebook.com/vrij.haven.1?fref=ts;
– Atelier Arend dat elk jaar plaats biedt aan stagiaires om houtbewerking te leren en is
uitgenodigd voor de designbeurs in Eindhoven begin oktober:
http://www.arendgroosman.com;
– Silver Ghosts aka Manuel Padding met een zeefdrukwerkplaats en muzikale avonden;
– Any Record met een focus op experimentele muziek.

In de bruikleenovereenkomst tussen de gemeente en Stroom staat duidelijk omschreven dat het pand uitsluitend mag worden gebruikt als tijdelijke atelierruimte ten behoeve van bij Stroom ingeschreven kunstenaars. Stroom sluit vervolgens overeenkomsten met de kunstenaars, zonder tussenkomst van de gemeente. Een aantal van de genoemde initiatieven is bij het collega bekend.

3. Tot op dit moment is de raad niet geïnformeerd over herontwikkelingsplannen voor de H.Mariaschool. Waarom is de raad niet op de hoogte gesteld van dit plan?

De ontwikkeling van Stortenbekerstraat 205-207 (H. Mariaschool) valt onder het project Kleinschalig Opdrachtgeverschap. Er wordt momenteel onderzocht of het pand Stortenbekerstraat 205-207 kan worden ingezet als kluscomplex. Onderzoeken zijn nog in volle gang en worden uitgewerkt tot een projectdocument, dat medio november 2013 aan de gemeenteraad zal worden gepresenteerd.

4. Hoe ziet het herontwikkelingsplan er precies uit, wanneer en hoe wordt de raad geïnformeerd en wat is de actuele planning?

Zie het antwoord op vraag 3.

5. Is er al een bouwplan ingediend en hoe lang duurt het voordat er gebouwd kan gaan worden?

Nee, er is nog geen bouwplan ingediend. Zodra het projectdocument is vastgesteld zullen de werkzaamheden voor het ‘klusrijp’ maken van het pand starten.

6. Waarom is het huidige gebruik van de school in de Stortenbekerstraat in dit stadium al opgezegd?

In verband met de aanvang van de voorbereidende werkzaamheden en de lopende onderzoeken dient het pand op korte termijn leeg ter beschikking te komen.

7. Volgens de gemeentelijke nota Ruimte voor de Kunst (2008) is dit het beleid m.b.t. de procedure rond de oplevering en ingebruikname van tijdelijke panden:

Sinds kort is er regulier overleg tussen de gemeente en Stroom over het tijdelijk beheer. Het inzicht in de planning van oplevering en nieuw aanbod is hierdoor verbeterd. Deze lijn moet worden vastgehouden, want verdere verbetering is nodig om nog bestaande knelpunten aan te pakken: Als kort achter elkaar verschillende grote(re) panden moeten worden opgeleverd, lukt het niet altijd om voor iedereen tijdig elders adequate huisvesting te vinden. Ook al heeft men formeel geen recht op vervangende huisvesting, voor het ‘maakklimaat’ is het wel van belang dat kunstenaars weer goed onder dak komen. Ook komt het regelmatig voor dat pas op het allerlaatste moment een alternatief beschikbaar komt, waardoor te snel moet worden beslist over acceptatie van een pand en er onvoldoende tijd is om vooraf goede afspraken te maken over gebruik en exploitatie van het pand. Dit kan later problemen opleveren voor de betrokken kunstenaars.
Kan het college aangeven waarom er 5 jaar na de nota Ruimte voor de Kunst gehandeld is zoals nu met De Lagere School en er vlak voor de deadline van lege oplevering nog geen duidelijkheid is voor de kunstenaars?

Er is regulier overleg tussen de gemeente en Stroom over het gebruik van tijdelijke panden, waarbij inzicht wordt gegeven in de planning van oplevering en het nieuwe aanbod. Sommige projecten – zeker de meer kleinschalige projecten – kennen echter een zeer korte aanlooptijd. In deze gevallen is het niet altijd mogelijk om Stroom – en daarmee de kunstenaars – ruim van tevoren te informeren. Als deze situatie zich voordoet, wordt zoveel mogelijk getracht om samen met Stroom een alternatief te bieden aan de kunstenaars. In dit geval kan de Stichting de Lagere School terecht in de gebouwen Van Heutszstraat 12 en Ferdinand Bolstraat 33.

8. De Nota Ruimte voor de Kunst stelt verder het volgende:
Een goed ‘maakklimaat’ heeft letterlijk ruimte nodig. Uitbreiding van de hoeveelheid beschikbare werkruimte voor kunstenaars is nodig ter bestrijding van het tekort aan werkruimte voor beeldend kunstenaars en muzikanten. Wij zullen binnen het gemeentelijk bezit uitkijken naar geschikte gebouwen die aan de permanente voorraad werkruimte voor kunstenaars kunnen worden toegevoegd. Hierbij wordt primair gekeken naar panden in eigendom van de gemeente waarop geen harde claim ligt als herontwikkelingslocatie en panden die zonder al te grote ingrepen geschikt te maken zijn als werkruimte voor kunstenaars. Een pand van ideale omvang kan werkruimte bieden aan tien tot twintig kunstenaars. Bij panden van deze omvang – denk aan voormalige schoolgebouwen – vinden significante toevoegingen aan het werkruimtebestand plaats, maar blijven de realisatie, de vergunningverlening en het beheer relatief overzichtelijk.
Voormalige schoolgebouwen worden hierboven expliciet genoemd als potentievol om permanente kunstenaarswerkruimte in te realiseren. Is het college met mij van mening dat de school aan de Stortenbekerstraat aan de bovenstaande beleidswens voldoet? Zo nee, waarom niet? En zo ja, waarom is dit pand niet aangewezen als permanent kunstenaarsgebouw?

De school aan de Stortenbekerstraat heeft inderdaad de kenmerken van een geschikt kunstenaarspand. Het pand is tijdelijk in gebruik gegeven aan kunstenaars in afwachting van herbestemming. Het leidend principe voor deze tijdelijke panden is dat zij een andere bestemming krijgen en niet worden omgezet in permanente werkruimte voor kunstenaars. In het kader van Ruimte voor de Kunst is de hoeveelheid permanente werkruimte voor kunstenaars en musici uitgebreid. Er is nu geen sprake meer van een grote druk op de voorraad permanente ruimte zoals ten tijde van de totstandkoming van de nota Ruimte voor de Kunst wel het geval was. Verder zijn de middelen in het kader van de nota uitgeput.

9. Het voormalige politiebureau cq. gebruikersruimte aan het van der Vennepark staat sinds 15 september 2011 leeg en is sinds 30 september 2011 in beheer bij een anti-kraakbedrijf. Ook geruime tijd na de afdoening door het college van de motie Beter benutten van leegstand (RIS 260166) wordt dit pand beheerd door een anti-kraakbedrijf. Hoe is dit mogelijk?

In de afdoening van de motie “Beter benutten van leegstand” is aangegeven dat er zoveel mogelijk ruimte wordt geboden aan maatschappelijke initiatieven. In de motie is aangegeven dat – afhankelijk van de intensiteit van het gebruik en de ervaring van de potentiële gebruiker met het beheer van een gebouw – er voor kan worden gekozen om het gebruik door maatschappelijke initiatieven via een leegstandsbeheerder te laten verlopen. Ook indien er zich (nog) geen maatschappelijke initiatieven hebben aangediend, draagt een leegstandsbeheerder er zorg voor dat een pand in gebruik wordt genomen om kraak en vandalisme te tegen te gaan.

10. Idem m.b.t. de Eurocinema aan de Leyweg.

Zie het antwoord op vraag 9.

11. Idem m.b.t. het conferentieoord Overvoorde.

Dit pand is op 2 september 2008 verkocht en derhalve geen eigendom meer van de gemeente Den Haag.

12. Volgens de “Notitie Broedplaatsen” kan het gebeuren, dat bestaande broedplaatsen moeten verdwijnen. Daarover zegt de notitie echter wel dat er dan een maximale inspanning gepleegd moet worden om waardevolle initiatieven elders onder te brengen. Kan het college aangeven welke inspanningen gepleegd zijn of zullen worden om Stichting De Lagere School elders onder te brengen? Zo nee, waarom niet?

De gemeente heeft in overleg met Stroom verschillende alternatieven besproken. Inmiddels is er een alternatief gevonden voor de Stichting De Lagere School in de Van Heutszstraat 12 en de Ferdinand Bolstraat 33.

13. Is het college met mij van mening dat er grondig onderzocht moet worden welke panden ingezet kunnen worden als vervangende huisvesting voor Stichting De Lagere School? Zo nee, waarom niet?

Zie het antwoord op vraag 12.

14. Is er in de planning ruimte om de opzegging van het gebruikscontract met Stroom uit te stellen i.v.m. dringende lopende projecten van de huidige gebruikers?

Voor een aantal kunstenaars is er een uitzondering gemaakt in verband met lopende projecten. Deze kunstenaars krijgen uitstel van oplevering tot 1 november 2013.

Het college van burgemeester en wethouders,
de secretaris, de burgemeester,
mw. A.W.H. Bertram J.J. van Aartsen