AD/Haagsche Courant, 30 jan 2016
In wijken op ‘het zand’ heeft de VVD het moeilijk
Keurige villa-bezitters die massaal op de oude krakers van de Stadspartij stemmen? Bij de VVD begrepen ze er in 2014 niks van. Twee jaar later is het de vraag of de liberalen geleerd hebben van hun smadelijke verkiezingsnederlaag. ‘Met dat bizarre parkplan jagen ze hun traditionele achterban definitief de partij uit.’
Het is april 2014. Verkeerswethouder Peter Smit loopt vloekend en tierend door het IJspaleis. Zo vlak na de lokale verkiezingen begrijpt hij helemaal niets van de smadelijke nederlaag die zijn partij heeft geleden. Heeft Den Haag niet vier jaar lang een bijna onversneden VVD-beleid gevoerd? Er zijn toch 2500 extra parkeerplekken gerealiseerd in de stad? De woonlasten zijn toch met tien procent verlaagd? Hoe kan het dan dat zijn partij haast gehalveerd is? Smit tast in het duister. En hij is niet de enige. Pas na een analyse van de stembusuitslag op wijkniveau begint het de rechtse partij te dagen dat ze geveld zijn door een linkse uppercut. Zo blijken veel VVD’ers in de altijd zo liberale Archipelbuurt te zijn overgestapt op de Stadspartij. De ‘club van de ouwe krakers’ is er tot veler verbijstering de grootste geworden. Ook elders op ‘het zand’ verloren de liberalen kiezers aan de lokalen. ,,Daarmee is een deel van onze verkiezingsnederlaag van toen verklaard,” erkent huidig fractieleider Martin Wörsdörfer.
Overhemd
Op een steenworp afstand van de Scheveningse Bosjes becommentarieert Bert Bos het liberale drama dat volgens hem nog altijd in volle gang is. De directeur van enkele verkoopbureaus in Nederland en België ziet er uit als een VVD’er met zijn keurig gecoiffeerde kapsel en zijn blauw-wit gestreepte overhemd. Maar die partij is al een tijdje niet meer de zijne. Hij is dus een van de kiezers uit de Archipelbuurt die de VVD vaarwel zei en de HSP omarmde. Bos ging om, toen het vorige stadsbestuur de muren van het 17e eeuwse park Sorghvliet wilde slopen: ,,Hoe kom je op het idee? Vreselijk, vonden mijn vrouw en ik.” Een boel buurtgenoten van liberale snit volgden zijn voorbeeld na een verkiezingsdebat in de wijk, over het cultuurpaleis. Lijsttrekker Joris Wijsmuller van de HSP won glansrijk vonden ze. Is dat dan voldoende om keurige villabezitters in hun spreekwoordelijke Burberry-jassen in zee te laten gaan met activistische lokalo’s van nogal linkse snit? Nou niet helemaal, zo blijkt uit gesprekjes met liberale overstappers en een enkele politieke beschouwer in het stadhuis. Veel traditionele VVD-kiezers uit de rijkere wijken van Den Haag herkennen zich al langer niet meer in de partij van ‘ruim baan voor de auto’ en ‘een koe in de wei is ook natuur’. In hun luxe optrekjes in de groenere buurten zitten ze niet te wachten op extra parkeerplekken in de wijk. Ze zijn eerder heel vrijzinnig dan zeer rechts. ,,Liberaal en groen-minded,” zegt Bert Bos. Hij heeft het over zichzelf, maar kent ‘op het zand’ velen zoals hij. Hagenaars die hun hoofd schudden als de VVD de halvering van de parkeerkosten voor de tweede auto juichend begroet als een overwinning. ,,De partij heeft in Den Haag haar traditionele achterban van zich vervreemd,” meent hij. ,,En gaat daar tot op de dag van vandaag mee door.” En dan wordt dus ook de Stadspartij een alternatief. Bos: ,,Die mensen zijn lokaal bezield. Lopen de benen uit hun lijf voor de stad. Nee, mij maakt het niet uit dat Joris een oud-kraker is. Of dat ‘ie elke dag een geblokt hemd draagt. Als hij maar goede dingen doet voor Den Haag.” Of de aantrekkingskracht van de HSP op het Haagse zand beklijft, zal moeten blijken. De VVD heeft in ieder geval geen specifieke strategie om de weggelopen kiezers aldaar terug te winnen. ,,Wij willen iedereen in de stad overtuigen van onze goede ideeën en initiatieven. We willen in alle wijken praten en luisteren naar de mensen,” zegt Martin Worsdorfer. Dat wordt dan nog een hele klus. Ook al omdat een nieuwe lakmoesproef zich aandient: het plan van VVD-wethouder Boudewijn Revis voor een Internationaal Park. Tegenstanders vrezen dat hij het groene karakter van de Scheveningse Bosjes en de Waterpartij verpest en uitlevert aan de commercie. Waar of niet, de oppositie is enorm. Zeker duizend betogers protesteerden onlangs tegen de parkplannen. ‘Alleen nette mensen,’ schreef een landelijke krant. Dat was wellicht overdreven, maar de keurige heren en dames uit omliggende wijken als Belgisch Park, Duttendel en Archipel waren wel opvallend goed vertegenwoordigd. Bert Bot was er ook: ,,Ik zag daar de achterban van de VVD. Als die partij niet uitkijkt, loopt ze straks leeg.”
