Movisie en het Verwey-Jonker Instituut onthullen in een recent onderzoek, dat zij hebben uitgevoerd in opdracht van de staatscommissie tegen discriminatie en racisme, aanzienlijke vormen van racisme en discriminatie in de jeugdzorg, zowel vanuit professionals als op institutioneel niveau. Het rapport toont aan dat zwarte jongeren en jongeren van kleur vaker in de isoleercel belanden dan hun witte leeftijdsgenoten. Medewerkers grijpen niet in op elkaar wanneer er gediscrimineerd wordt, waardoor het discriminerende gedrag wordt versterkt. Er wordt ook onvoldoende serieus gereageerd op ervaringen van racisme die jongeren delen met de medewerkers van de jeugdzorg.
Institutioneel racisme blijkt uit beleidsregels die jongeren van kleur vaker naar zwaardere vormen van jeugdzorg verwijzen dan witte jongeren, wat ook wordt weerspiegeld in de cijfers. Verder wordt er binnen de hulpverlening een ‘witte norm’ gehanteerd, waarbij een westerse visie op problemen en gezinssituaties wordt toegepast. Formulieren in de jeugdzorg vereisen het registreren van ‘ras’ en etniciteit, wat leidt tot etnisch profileren en ongelijke behandeling.
De Haagse Stadspartij heeft schriftelijke vragen gesteld en roept op tot actie tegen deze discriminatie. Zij pleiten voor verplichte training in antidiscriminatie en antiracisme voor medewerkers en het verwijderen van alle discriminerende beleidsregels.
Diepgeworteld racisme
Michel Vermeer van de partij verklaart geschokt te zijn door dit rapport, in het bijzonder over het registreren van ‘ras’ en etniciteit. “Dat is in vrijwel alle werkvelden, om goede redenen, verboden. Het stimuleert etnisch profileren en is uiterst racistisch. Om dit in de jeugdzorg toe te passen bij kwetsbare jongeren is bijzonder pijnlijk. Het toont aan dat racisme nog steeds diepgeworteld is in Nederland.”
Fractievoorzitter Fatima Faid voegt hieraan toe: “Het bekijken van situaties en problemen door een westerse bril, met uitsluitend westerse waarden, is zeer verontrustend. Gezien de samenstelling van de bevolking in Den Haag, waar een groot deel een niet-westerse achtergrond heeft, schieten jeugdzorginstellingen tekort in het ondersteunen van veel kwetsbare jongeren, met een risico op verslechtering van hun situatie. Het wordt hoog tijd dat we afstappen van deze racistische kijk op zaken, zeker bij kwetsbare jongeren. Ik ben dan ook benieuwd hoe de instellingen, maar ook het college, ‘westerse waarden’ definiëren en in hoeverre zij dit anders zien dan andere culturen, aangezien zij dit blijkbaar erg belangrijk vinden.”
Heb je zelf ervaringen met racisme in de jeugdzorg? Laat het ons weten! Mail michel.vermeer@denhaag.nl of dm ons via social media.
Schriftelijke vragen
- Is het college op de hoogte van het Movisie en Verwey-Jonker Instituut onderzoek over racisme in de jeugdzorg?
- De Haagse Stadspartij is erg geschrokken van dit rapport en vindt het zeer zorgelijk. Wat is de reactie van het college op dit onderzoeksrapport? Graag een uitgebreide toelichting.
- Uit het onderzoek blijkt dat de meld- en klachtenprocedures vaak niet adequaat zijn. Kan het college uitgebreid toelichten hoe deze procedures in Den Haag zijn geregeld en of de bescherming van melders wordt gewaarborgd? Zo nee, waarom niet?
- Is het college bereid de meld- en klachtenprocedures te toetsen aan de wettelijke vereisten? Zo ja, wanneer plant het college dit te doen? Zo nee, waarom niet?
- Is het college bereid richtlijnen te ontwikkelen voor jeugdzorginstellingen voor de follow-up en nazorg van discriminatiemeldingen? Zo nee, waarom niet?
Uit eerdere rondvragen met de wethouder hebben wij begrepen dat jeugdzorg organisaties vrijblijvende trainingen geven over discriminatie.
- Kan het college onderzoeken en aangeven hoeveel jeugdzorgorganisaties anti-discriminatietrainingen aanbieden, en bij hoeveel van deze organisaties de trainingen vrijblijvend zijn? Welke rol speelt racisme in deze trainingen en hoe zit het met anti-LGBTQIA+ aspecten? Indien dit niet mogelijk is, waarom niet?
- Kan het college nagaan en aangeven welk percentage van de werknemers van jeugdzorgorganisaties die anti-discriminatietrainingen aanbieden, deze ook daadwerkelijk hebben gevolgd? Zo nee, waarom niet?
- Kan het college aangeven hoe vaak er verplichte anti-discriminatie trainingen gegeven worden, wie deze (verplichte en vrijblijvende) trainingen geven, met welke bureaus wordt samengewerkt en hoe ervaringsdeskundigen zoals ExPex en LBVSO hierbij betrokken zijn?
- Kan het college aangeven hoeveel zwarte mensen en mensen van kleur in beleidsbepalende functies binnen jeugdzorgorganisaties in Den Haag werkzaam zijn? Zo nee, waarom niet?
‘’Door verschillende respondenten met wie is gesproken voor dit onderzoek wordt opgemerkt dat mensen in de jeugdzorg met een hele ‘Westerse bril’ kijken naar gezinnen en problematiek. Daarnaast geven professionals aan dat op verschillende formulieren in de jeugdzorg ‘ras’ en etniciteit zijn opgenomen’’.
- Kan het college de ‘westerse waarden’ toelichten en duiden zoals die in het onderzoek worden genoemd? Wat houdt de westerse kijk op gezinnen in en hoe verschilt deze van de waarden van niet-westerse mensen? Zo nee, waarom niet?
- Is het college het met de Haagse Stadspartij eens dat het hanteren van een ‘westerse bril’ problematisch is gezien de samenstelling van de bevolking in Den Haag? Zo ja, wat zijn de plannen van het college om deze kijk op de samenleving in de jeugdzorg aan te pakken? Zo nee, waarom niet?
- Is het college het met de Haagse Stadspartij eens dat het systematisch vastleggen van ‘ras’ en etniciteit in formulieren kan leiden tot etnisch profileren en ongelijke behandeling van jongeren? Zo ja, is het college het ermee eens dat dit moet stoppen, en hoe wil het college dit bewerkstelligen? Zo nee, waarom niet?
- Is het college bereid om in samenwerking met jeugdzorginstellingen beleid te ontwikkelen ter ondersteuning van hulpverleners in de omgang met discriminatie, en welke rol spelen leidinggevenden en collega’s hierbij? Zo nee, waarom niet?
- Is het college bereid samen te werken met relevante partijen zoals de Rijksoverheid en beroepsverenigingen om duidelijk beleid en normstelling tegen discriminatie in jeugdzorginstellingen te bevorderen? Zo niet, waarom niet?
Het hele onderzoek is hier te vinden: https://www.movisie.nl/publicatie/verkenning-discriminatie-racisme-zorg