Raadslid Fatima Faïd van de Haagse Stadspartij heeft schriftelijke vragen gesteld over het behandelaanbod voor geradicaliseerde jongeren in de jeugdzorg. Veel van de jeugdzorginstellingen waar geradicaliseerde minderjarige jongeren opgesloten zitten omdat zij zich in Syrië bij de IS wilden aansluiten, kunnen hen volgens de Kinderbescherming[1] niet de zorg bieden die ze nodig hebben. Dit omdat het behandelaanbod van jeugdzorginstellingen onvoldoende is toegerust voor deze complexe groep jongeren. In sommige gesloten jeugdzorginstellingen worden deze geradicaliseerde jongeren zelfs helemaal niet behandeld omdat er simpelweg geen behandelaanbod voorhanden is.
De Haagse Stadspartij vindt het onacceptabel dat geradicaliseerde jongeren die gedwongen in een jeugdzorginstelling verblijven geen passende hulp krijgen en wil van het college weten hoe de zaken er in Den Haag voor staan. Faïd: “Wat heeft het voor zin om jongeren die zo geradicaliseerd zijn dat ze naar Syrië willen uitreizen op te sluiten in een jeugdzorginstellingen als ze daar vervolgens niet behandeld worden? Op een gegeven moment moeten ze toch weer naar huis, je kunt ze niet eeuwig opsluiten. Deze jongeren zijn vaak gebrainwasht en moeten goede hulp krijgen zodat ze hun plek in de samenleving weer kunnen vinden.”
Ook vraagt de Haagse Stadspartij zich af hoe het überhaupt mogelijk is dat jeugdzorginstellingen niet voldoende zijn toegerust op de behandeling van religieus geradicaliseerde jongeren. Faïd: “Er wordt nu de indruk gewekt dat dit een nieuw fenomeen is en dat er daarom geen kennis voorhanden is om deze jongeren goed te behandelen. Dit is natuurlijk onzin. Al vanaf de jaren zeventig hebben we in Nederland te maken met jongeren die gehersenspoeld worden door religieuze sekten. Waarom voldoen de therapieën die toen ontwikkeld zijn niet? Het is natuurlijk ook niet zo dat deze vorm van radicalisering net pas opkomt in Den Haag, de Hofstadgroep is inmiddels ook al meer dan tien jaar geleden”.
Inzake: Behandeling Syrië-gangers in jeugdzorginstellingen.
Het raadslid mevrouw Faïd heeft op 17 augustus 2015 een brief met daarin negen vragen aan de
voorzitter van de gemeenteraad gericht.
Overeenkomstig artikel 30 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden
van de raad, beantwoordt het college deze vragen als volgt.
1. Kunt u ons een overzicht doen toekomen van het aantal geradicaliseerde jongeren dat momenteel
zit opgesloten in Haagse jeugdzorginstellingen plus het totaal aantal geradicaliseerde jongeren
dat tot nu toe om deze reden in een Haagse jeugdzorginstelling opgesloten heeft gezeten en de
aantallen Haagse jongeren die elders in een jeugdzorginstelling verblijven of hebben verbleven?
Graag uitgesplitst naar leeftijd, aantallen jongens en meisjes en verblijfsduur.
Er is dit jaar 1 geradicaliseerde jongere uit Den Haag opgenomen in een gesloten jeugdzorginstelling.
Dit betreft 1 meisje, zij is tussen de 16 en 18 jaar oud.
2. Op wat voor afdelingen zitten de geradicaliseerde jongeren in de gesloten jeugdzorg in Den Haag
en wat is de gebruikelijke populatie van deze afdelingen?
Deze jongere is geplaatst bij Horizon, een door de regio Haaglanden gecontracteerde aanbieder en ook
landelijk werkende instelling voor jeugdzorg en speciaal onderwijs, die niet in Den Haag is gevestigd.
Horizon heeft expertise ten aanzien van radicalisering en de aanpak hiervan, maar heeft hiervoor geen
aparte behandelgroepen. Behandeling en indeling vindt zoveel mogelijk plaats, passend bij de
problematiek(en) van de jeugdige.
3. De kinderbescherming stelt dat geradicaliseerde jongeren in jeugdzorginstellingen vaak worden
geïsoleerd van de groep, dit terwijl het voor deze jongeren juist belangrijk is om contact te houden
met leeftijdgenoten. Worden geradicaliseerde jongeren in Haagse jeugdzorginstellingen ook
geïsoleerd?
Instellingen voor jeugd- en opvoedhulp bieden een pedagogisch leefklimaat. Het is de
verantwoordelijkheid van de instelling om een leefsituatie in de groep te realiseren die gunstig is voor
het welbevinden van de ontwikkeling van de opgenomen jongeren. Bepalende aspecten daarvoor zijn
de relatie tussen de groepsopvoeder en de jongeren, de opvoeding en verzorging, en de bejegening,
behandeling en sfeer in de groep. Zoals aangegeven bij vraag 2 worden deze jeugdigen binnen
Horizon niet in een aparte groep of geïsoleerd opgenomen.
4. Welke jeugdzorginstellingen en andere professionele hulpverlenende organisaties zijn er in Den
Haag betrokken bij de behandeling van geradicaliseerde jongeren?
Het Centrum voor Jeugd en Gezin, de Raad voor de Kinderbescherming, Jeugdbescherming West en
Horizon als landelijk opererende jeugdzorginstelling, waar Den Haag jeugdhulp inkoopt. Daarnaast
wordt er veel preventief ingezet via het onderwijs en het jeugdwerk. Ook andere hulpverlenende
instanties zoals de William Schrikker Groep (voor kinderen met een beperking) en het Jeugd
Interventie Team werken aan achterliggende problemen die een voedingsbodem voor radicalisering
kunnen zijn. Daarbij kunnen specialisten van het Nationaal Coördinator Terrorisme Bestrijding ingezet
worden, als er specifieke kennis nodig is.
5. Krijgen deze instellingen en/of organisaties extra budget vanuit het anti-radicaliseringsbudget?
Zo nee, waarom niet? Zo ja, om welke bedragen gaat het en waar wordt dit budget aan
uitgegeven?
Nee, de jeugdhulp die voor deze jongeren nodig is, wordt gefinancierd uit het reguliere jeugdhulp
budget.
6. Hoe ziet het behandelaanbod voor geradicaliseerde jongeren er in Den Haag uit? Welke
behandelmethoden worden er gebruikt om deze jongeren te de-radicaliseren en waar zijn deze
behandelmethoden op gebaseerd? Wordt er in de Haagse hulpverlening gewerkt vanuit een breed
gedragen analyse van wat er precies met deze geradicaliseerde jongeren aan de hand is?
De hulpverlening voor geradicaliseerde jongeren wordt door een landelijk werkende
jeugdzorginstelling uitgevoerd. Er is geen evidence based methodiek de-radicalisering in Nederland.
Er wordt op individuele basis gekeken naar de achterliggende problematiek die sterk verschilt per
jongere. Dit wordt gedaan binnen reguliere programma’s en behandelmethodes. Het betrekken van een
geestelijke zoals een Imam en educatie over hun geloof is een groot onderdeel van de behandeling
7. Welk hulpverleningsaanbod is er voor de ouders van geradicaliseerde jongeren die al dan niet in
een jeugdzorginstelling verblijven?
Afhankelijk van de problematiek in het gezin krijgen ouders hulp van Jeugdbescherming West, het
jeugdteam of van de jeugdzorginstelling zelf, waar het kind verblijft. Dit kan variëren van begeleiding
tot een gezinsopname. Door de hulpverleners kan een beroep gedaan worden op het nieuwe landelijke
steunpunt familieondersteuning. In de Schilderswijk en Transvaal biedt ook Steunpunt Sabr
ondersteuning aan ouders op dit thema.
8. Is het college van mening dat jeugdhulpverlening in Den Haag voldoende toegerust is op – en
voldoende kennis in huis heeft om passende en effectieve zorg te bieden aan geradicaliseerde
jongeren die uit willen reizen naar Syrië. Zo nee, waarom is het in de ruim 10 jaar dat we in Den
Haag te maken hebben met deze vorm van radicalisering nog niet gelukt om een passende
behandelaanbod te realiseren?
Uitreizen naar Syrië gebeurt pas sinds 2 jaar. Per stad gaat het om hele kleine aantallen met grote
onderlinge verschillen over de achterliggende oorzaken en problematiek. Den Haag koopt bij de
landelijk werkende jeugdzorginstelling Horizon jeugdhulp in voor de behandeling van deze jongeren.
Doordat de ervaring met deze specifieke groep tot nu toe beperkt is, is de deskundigheid en het inzicht
in de effectiviteit van de aanpak nog in ontwikkeling. Door uitwisseling van ervaringen tussen alle
betrokken partijen, zowel nationaal als internationaal, wordt kennis en expertise verder opgebouwd.
9. Is het college met mij van mening dat het onacceptabel is dat jongeren die preventief in een
gesloten jeugdzorginstelling worden opgesloten om daar behandeld te worden, geen behandeling
krijgen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke stappen worden er gezet om ervoor te zorgen dat dit
niet meer voorkomt?
Deze jongeren uit Den Haag krijgen wel een behandeling.
Het college van burgemeester en wethouders,
de secretaris, de burgemeester,
mw. A.W.H. Bertram J.J. van Aartsen