Frustraties burgers door langdurige Wob- en bezwaarprocedures.

De Haagse Stadspartij wil van het college weten hoeveel langlopende WOB verzoeken er in behandeling zijn.

Vlak voor het reces bleek bij de bespreking van verschillende gevoelige dossiers dat betrokken burgers WOB verzoeken hebben ingediend bij de gemeente Den Haag. In de meeste gevallen heeft het college niet op tijd gereageerd en soms was die periode al lang verstreken. Dit draagt bij aan frustratie bij burgers. Daarnaast leidt het tot hoge kosten voor de gemeente, want bij overschrijding van de wettelijke termijnen kan de rechter een dwangsom opleggen.

Raadslid Peter Bos: “Naar aanleiding van de verhalen van burgers bij commissiebesprekingen lijkt het erop dat de gemeente niet voldoende meewerkt aan de vlotte afhandeling van ingediende verzoeken.”

Fractievertegenwoordiger Tim de boer: “Het is tijd dat de gemeente met de billen bloot gaat en eens helder aangeeft hoeveel procedures er lopen”.

Ook geeft de gemeente geen openheid over eerder ingediende verzoeken terwijl andere gemeenten dit standaard wel doen. Zij publiceren de geleverde stukken op de eigen website of via een centrale verzamelsite voor wobverzoeken: https://openwob.nl van de Open State Foundation.

Tim de Boer: “Het valt op dat de gemeente niet open is over welke verzoeken zijn ingediend en welke informatie verstrekt is. In andere gemeenten worden deze stukken na afhandeling van het verzoek automatisch openbaar gemaakt”.

Peter Bos: “Ook bij bezwaarprocedures zijn de uitspraken en de beslissingen daarop in principe openbaar. We vragen daarom aan het college ook deze stukken standaard openbaar te maken”.

De Haagse Stadspartij vraagt het college om veel transparanter te communiceren over de WOB procedures en bezwaarprocedures binnen de gemeente en deze actief te publiceren.

Zie hieronder voor de vragen.

Of kijk hier: https://denhaag.raadsinformatie.nl/modules/4/schriftelijke%20vragen/599468

Schriftelijke vragen: Langlopende WOB-procedures en bezwaarprocedures
Indiener: Peter Bos, Haagse Stadspartij

Datum: 24 juli 2020

Aan de voorzitter van de gemeenteraad,

De afgelopen maanden is bij verschillende commissievergaderingen door insprekers gerefereerd aan langlopende WOB-procedures. Hierover stel ik overeenkomstig art. 30 van het Reglement van Orde de volgende vragen:

1. Hoeveel WOB-verzoeken heeft de gemeente (of aan de gemeente verbonden instellingen) in de afgelopen 5 jaar, per jaar, ontvangen?

In 2015 zijn er 411 verzoeken ontvangen, in 2016 waren dit 365 verzoeken, in 2017 waren dit 252 verzoeken, in 2018 waren dit 285 verzoeken en in 2019 waren dit 259 verzoeken. Het eerste half jaar van 2020 zijn er 121 verzoeken ontvangen. Deze cijfers omvatten ook verzoeken die later zijn ingetrokken of die digitaal zijn ingediend.

2. Hoeveel van deze verzoeken zijn binnen de wettelijke termijn afgehandeld?

Op grond van artikel 6, lid 1, Wob wordt op een Wob-verzoek beslist binnen vier weken, gerekend vanaf de dag na die waarop het verzoek is ontvangen. Het tweede lid van voornoemd artikel bepaalt dat deze termijn met een periode van vier weken kan worden verdaagd.
Voor de Wob-verzoeken die niet binnen deze termijn worden afgedaan is van belang dat deze termijn regelmatig wordt opgeschort omdat een verzoek bijvoorbeeld te algemeen geformuleerd is. Artikel 6, lid 3, Wob voorziet uitdrukkelijk in deze mogelijkheid tot opschorting. Daarnaast is het gebruikelijk dat bij omvangrijke of complexe Wob verzoeken een andere termijn wordt overeengekomen met de
verzoeker. Het overeenkomen van een dergelijke afwijkende beslistermijn vindt ook steun in de rechtspraak. Derhalve valt niet vast te stellen hoeveel verzoeken buiten de wettelijke termijn zijn afgehandeld omdat hier diverse redenen aan ten grondslag kunnen liggen die overschrijding rechtvaardigen dan wel opschorten. Dit wordt ook niet apart geregistreerd. 

3. Hoe vaak is deze termijn overschreden?

Zie antwoord vraag 2

4. Als de gemeente niet binnen de in de wet gestelde termijn een beslissing neemt kan de gemeente in gebreke worden gesteld. Na ingebrekestelling moet de gemeente ook een besluit nemen of een dwangsom wordt toegekend. Hoe vaak is de gemeente in gebreke gesteld en hoe vaak heeft de gemeente de afgelopen 5 jaar besloten om een dwangsom te betalen?

Uit informatie van de Programmarekening blijkt dat in 2015 45 ingebrekestellingen zijn ingediend in relatie tot Wob verzoeken. Van deze 45 ingebrekestellingen hebben er vijf tot een dwangsom geleid. In 2016 waren dit 40 ingebrekestellingen waarvan één verzoek tot een dwangsom heeft geleid. In 2017 waren dit 13 ingebrekestellingen, geen hiervan heeft tot een dwangsom geleid. Deze laatste
ingebrekestellingen zagen op verzoeken van voor 1 oktober 2016. Sinds 1 oktober 2016 is het niet meer mogelijk om een dwangsom te verbeuren bij niet tijdig beslissen op een Wob verzoek. Dit is het gevolg van een wijziging in de Wob. In de programmarekening van 2018 e.v. is dan ook geen registratie hiervan terug te vinden. 

5. Als de gemeente niet binnen de wettelijke termijn beslist kan de aanvrager ook naar de rechter om een besluit en een dwangsombesluit af te dwingen. Hoe vaak is dat in de afgelopen 5 jaar gebeurd?

In de afgelopen vijf jaar is dit dertien keer voorgekomen. 

6. Hoe vaak is er door de rechter de afgelopen 5 jaar een dwangsom aan de gemeente opgelegd?

In de afgelopen vijf jaar is dit drie keer voorgekomen. 

7. Kan het college aangeven wat de onderwerpen zijn van de WOB-verzoeken die, ondanks de dwangsom of een verlopen termijn, nog niet zijn afgehandeld?

Nee, zoals aangegeven is de dwangsom niet meer van toepassing en kan in overleg met de verzoeker een nadere termijn overeen worden gekomen. 

8. Kan het college per lopend WOB-dossier aangeven hoe hoog de kosten van dwangsommen op dit moment zijn?

Nee, de hoogte van de (maximale) dwangsom kan als gevolg van de wijziging van de Wob per 1 oktober 2016 louter door een rechter worden bepaald. Het college heeft hier geen invloed op. Er zijn geen lopende procedures waarbij het college een dwangsom verbeurt. 

9. Kan het college per dossier aangeven waarom er in die gevallen nog geen besluit is genomen?

N.v.t., zie ook het antwoord onder vraag 8.

10. Is het college het met mij eens dat de gemeente zich gewoon aan de wettelijke termijnen dient te houden? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord 2. De omvang of complexiteit van sommige Wob verzoeken nopen soms tot een ruimere termijn. Dit vindt ook steun in de rechtspraak. Desalniettemin spant het college zich uiteraard tot het uiterste in om Wob verzoeken zo snel mogelijk af te handelen.

11. Is het college het met mij eens dat gemeentelijke informatie in principe van alle Hagenaars is en dus publiek toegankelijk moet zijn? Zo nee, waarom niet?

Informatie die ziet op een bestuurlijke aangelegenheid en die ook berust onder het bestuursorgaan is in beginsel toegankelijk voor het publiek. Er kan echter sprake zijn van een weigeringsgrond waardoor niet alle informatie tot openbaarmaking noopt. Hierbij kan worden gedacht aan persoonsgegevens van individuele burgers of documenten waarop geheimhouding rust.

12. Worden de stukken die bij diverse Wobverzoeken zijn verstrekt ook gedeeld via de website van de gemeente? Zo nee, waarom niet?

Hier is (nog) geen sprake van. Het college is doende zich voor te bereiden op de Wet open overheid, waarvan het wetsvoorstel waarschijnlijk in 2020 in het parlement zal worden behandeld. De wet geeft regels over het actief openbaar en toegankelijk maken van overheidsinformatie. Hierdoor moet overheidsinformatie beter vindbaar, uitwisselbaar, eenvoudiger te ontsluiten en beter te archiveren
zijn. 

De website Openwob.nl van de Open State Foundation publiceert de stukken die diverse partijen hebben gedeeld in het kader van Wob-aanvragen. Diverse gemeenten werken samen met deze site om afgehandelde verzoeken te ontsluiten.

13. Worden de stukken die de gemeente Den Haag bij diverse Wobverzoeken verstrekt ook gedeeld met de website Openwob.nl? Zo nee, waarom niet?

Nee, zie antwoord onder vraag 12.

14. Is het college het met mij eens dat publicatie van de verzoeken en de informatie die vervolgens verstrekt wordt bij de afhandeling, de transparantie van de gemeente bevordert? Zo nee, waarom niet?

De verzoeken bevatten in vele gevallen persoonsgegevens en raken de persoonlijke levenssfeer van betrokkene(n). Publicatie van deze gegevens is in strijd met de Wob en de AVG. De informatie die reeds openbaar is gemaakt bij de beslissingen op Wob verzoeken, valt niet meer onder de reikwijdte van de Wob en is reeds openbaar voor eenieder. Zie verder antwoord vraag 12.

15. Is het college bereid ook haar besluiten m.b.t. WOB-procedures te publiceren via de eigen website of via Openwob.nl? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord vraag 12, het college is hierover in beraad.

Er lopen in Den Haag ook vele bezwaarprocedures. Daarover de volgende vragen:

16. Vergaderingen van de Adviescommissie bezwaarschriften zijn wettelijk gezien publiekelijk toegankelijk. Is dat juist? Staat dit ook op de website van de gemeente? Zo nee, waarom niet?

Ja, de zittingen van de Adviescommissie zijn op grond van artikel 7:15, lid 2 j0. artikel 11, lid 3 van de Regeling behandeling bezwaarschriften 2011 openbaar. Dit staat niet op de pagina die de Adviescommissie bezwaarschriften behandelt, maar de regeling waarin de openbaarheid van behandeling vermeld wordt, staat wel op de website.

17. Maakt de gemeente publiek bekend wanneer welk bezwaar wordt behandeld? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

Partijen (bezwaarmaker en eventuele belanghebbenden) worden uitgenodigd voor een hoorzitting. De agenda’s van hoorzittingen zijn opvraagbaar bij de administratie van de Adviescommissie bezwaarschriften. Bij de administratie van de Adviescommissie bezwaarschriften liggen op verzoek ook de stukken ter inzage. Vertrouwelijke informatie, zoals bijvoorbeeld medische gegevens of
bedrijfsvertrouwelijke informatie, worden niet gedeeld.

18. Zijn adviezen van de Adviescommissie Bezwaarschriften en de daarop volgende beslissingen van het college wettelijk gezien qua openbaarheid vergelijkbaar met besluiten op een vergunningaanvraag? Zo nee, waarom niet?

De beslissingen op bezwaar en de daaraan ten grondslag liggende adviezen van de Adviescommissie bezwaarschriften zijn opvraagbaar. Daarin worden, indien deze besluiten gedeeld worden met anderen dan procespartijen, persoonsgegevens en andere vertrouwelijke informatie verwijderd. 

19. Worden de verslagen en adviezen van de Adviescommissie en de uiteindelijke besluiten op bezwaar van het college publiek toegankelijk gemaakt? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

Zie antwoord op vraag 18. De bekendmaking van de besluiten en de daaraan ten grondslag liggende adviezen van de Adviescommissie bezwaarschriften geschiedt overeenkomstig het bepaalde in artikel 3:41 Awb. Concreet betekent dit dat de besluiten worden toegezonden aan belanghebbenden.

20. Is het college bereid de aankondiging van de behandeling van bezwaarschriften en de publicatie van de uitkomst van de procedure, inclusief onderbouwing van de beslissing beter te ontsluiten voor de burgers van Den Haag? Zo ja, op welke termijn kunnen we hier plannen voor verwachten? Zo nee, waarom niet?

Er hebben ons geen signalen bereikt dat de behandeling bezwaren en bekendmaking van beslissingen op bezwaar niet voldoet. Om deze reden zien wij geen reden de ontsluiting aan te passen of uit te breiden. Hierbij is van belang dat de bekendmaking gebeurt overeenkomstig het bepaalde in artikel 3:41 Awb.

Het college van burgemeester en wethouders,
de secretaris, de burgemeester,
Ilma Merx Jan van Zanen