De Haagse Stadspartij, GroenLinks, PvdA en D66 vinden dat de Haagse politie mee moet doen aan een landelijke pilot met ‘stopformulieren’ om etnisch profileren tegen te gaan. De Haagse Stadspartij pleit al jaren in de gemeenteraad voor zo’n proef. Zie ook het artikel op onze website ‘Roerig debat over aanpak etnisch profileren’.
Landelijke pilot
De Landelijk Portefeuillehouder Diversiteit van de Nationale Politie legde vorige week in de Volkskrant van 4 oktober uit dat de politie iedere controle door de politie gaat registreren. Al deze informatie komt terecht in een database. Een agent kan straks in de database zien hoeveel keer een voertuig al gestopt is, zonder dat de politie iets gevonden heeft. Agenten worden getraind om een auto die bijvoorbeeld al drie keer gecontroleerd is – zonder dat er iets werd gevonden – nog een vierde keer te controleren. De burger heeft geen toegang tot deze informatie, maar kan de informatie wel opvragen.
Wel of geen stopformulier?
Er heerste onduidelijkheid of er bij deze pilot gebruik wordt gemaakt van (fysieke) stopformulieren. Dat is niet het geval.
In Engeland werkt de politie al jaren met stopformulieren. Op deze formulieren wordt genoteerd wie er wordt gestopt, wat de reden van de controle is, wat de etniciteit van de burger is en of de controle heeft geleid tot een boete of aanhouding.
Haagse Stadspartij over de pilot
De Haagse Stadspartij pleit al jaren voor een registratiemethode naar Engels model waarbij naast wie er wordt gestopt, ook hoe vaak én de etniciteit van de burger wordt geregistreerd. Voor burgers schept dit ook duidelijkheid over de reden waarom de politie hen aanspreekt. En er kan bij een discussie worden aangegeven dat iemand vanwege zijn of haar gedrag en niet op basis van uiterlijke kenmerken is aangesproken. Op deze manier krijgt men inzicht in de omvang van etnisch profileren. En dat is helaas niet het geval bij de landelijke pilot waar nu over wordt gesproken. Maar voor de Haagse Stadspartij is de landelijke pilot wel een stap in de goede richting.
Fatima Faïd: ‘Ik ben blij dat er na jaren van druk vanuit de stad eindelijk beweging in dit dossier lijkt te komen. Hoogste tijd om door te pakken en een registratiemethode in Den Haag in te voeren! We zijn op de goede weg, maar er is nog een lange weg te gaan.’
Na felle debatten in de Haagse gemeenteraad afgelopen zomer steunde een politieke meerderheid van de Haagse Stadspartij, GroenLinks, PvdA en D66 al een voorstel voor een pilot.
Schriftelijke vragen
In de Volkskrant van 4 oktober 2017 staat een interview met de heer Peter Slort, de Landelijk Portefeuillehouder Diversiteit van de Nationale Politie. Hij gaat onder meer in op het huidige beleid ten aanzien van etnisch profileren. Uit zijn mond wordt opgetekend dat er ‘dit najaar in acht teams pilots worden gestart waarbij elke controle gelogd wordt, waardoor we straks weten hoeveel controles we doen’. En daarbij ‘als er straks klachten zijn over etnisch profileren, dan kunnen we simpel achterhalen hoe vaak die persoon is gecontroleerd en waarom’.
Naar aanleiding hiervan hebben de Haagse Stadspartij, GroenLinks, PvdA en D66 de onderstaande schriftelijke vragen gesteld aan het college.
De raadsleden de dames Faïd en Van der Werf en de heren Kapteijns en Balster hebben op 5 oktober 2017 een brief met daarin vijf vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht. Overeenkomstig artikel 30 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoordt het college deze vragen als volgt.
1. Was het college ermee bekend dat er dit najaar acht pilots gehouden gaan worden?
Bij de diverse (werk) besprekingen in de raadscommissie bestuur is door de politie reeds aangekondigd dat in dit kader pilots zullen worden gehouden.
2. Is het college het met de vragenstellers eens dat deze pilots qua inhoud en vorm overeen komen met wat er in de motie onder stopformulieren (digitaal of in de vorm van een app) verstaan wordt, namelijk het noteren van de reden van een staande houding?
Nee. Registratie van etniciteit vindt niet plaats en is ook niet toegestaan. De pilot is gericht op proactieve controles door de politie (d.w.z. controles van personen en/of voertuigen zonder dat sprake is van een strafrechtelijke verdenking) en dus niet op alle publiekscontacten. Het doel van deze pilot is, vanuit het streven naar een verdere professionalisering van de proactieve controles, tweeledig: enerzijds het toepassen van een handelingskader waarin richtinggevende principes zijn opgenomen voor het uitvoeren van een proactieve controle en anderzijds het creëren van een betere informatiepositie rond de uitvoering van dergelijke controles. Beide elementen zijn erop gericht de agent op straat een hulpmiddel te bieden om een afweging te maken of een pro-actieve controle opportuun is en om deze controle professioneel uit te voeren. In het kader van de pilot worden alle bevragingen en/of fysieke controles van personen en voertuigen (met eventuele relevante bevindingen) in het politiesysteem geregistreerd. Op deze wijze ontstaat inzicht in de controlehistorie van een persoon of voertuig, dat kan worden benut bij een volgende (pro-actieve) controle. Eerdere boetes of transacties zijn daarbij door koppeling van systemen ook direct inzichtelijk. Het gaat hier dus niet om de invoering van een (nieuw) controle-instrument. Bij de bespreking van de afdoening van de motie “Pilot Stopformulieren” (RIS294656) op 22 juni 2017 heeft de burgemeester aangegeven dat een pilot met stopformulieren wettelijk niet mogelijk is.
3. Hoe verhouden deze pilots zich in de ogen van het college ten opzichte van landelijke wetgeving? Is de wetgeving op dit punt sinds 22 juni 2017 aangepast? Zo nee, graag een toelichting op het eerdere betoog van de burgemeester op 22 juni 2017.
De pilots zijn in overeenstemming met de landelijke wet- en regelgeving. Wijziging van de wetgeving met het oog hierop is dan ook niet noodzakelijk. Zie voor het overige het antwoord op vraag 2. Tijdens dezelfde bespreking op 22 juni heeft de burgemeester toegezegd dat op het moment dat landelijke en technische ontwikkelingen het registreren van staande houdingen mogelijk maken, zij er voor open staat om hier als Den Haag op in te spelen.
4. Doet de politie eenheid Den Haag mee aan deze landelijke pilot? Zo nee, is het college bereid om onze politie eenheid dan alsnog aan te melden?
Ja. De politie eenheid Den Haag doet mee aan de landelijke pilot. Het college heeft zich sterk gemaakt om te bevorderen dat ook in de stad Den Haag een dergelijke pilot zal worden gehouden. De politie zal hierin voorzien door deelname met enkele teams, waaronder een samenwerkingsverband van de teams De Heemstraat en Hoefkade.
5. Zo ja: kan het college inzicht geven in de wijze waarop de pilots gaan plaatsvinden, wanneer deze van start gaan en wanneer we de resultaten van deze pilot tegemoet kunnen zien? Graag een toelichting.
De politie is momenteel op nationaal niveau doende met de voorbereiding van de pilots. Naar de huidige inzichten kunnen deze plaatsvinden in de periode december 2017 t/m mei 2018. Daarna zal op basis van een evaluatie nadere besluitvorming plaatsvinden. Het college zal de politie verzoeken om – voor zover mogelijk – de uitkomsten van de evaluatie met ons te delen.
Het college van burgemeester en wethouders,
de secretaris, de burgemeester,
Annet Bertram Pauline Krikke
In de pers
Omroep West, donderdag 5 oktober 2017
Den Haag FM, donderdag 5 oktober 2017
Den Haag FM, vrijdag 6 oktober 2017
Controlaltdelete.nl, maandag 9 oktober 2017
Update ‘Haagse politie gaat meewerken aan proef stopformulieren’
Omroep West, dinsdag 31 oktober 2017
AD Haagsche Courant, dinsdag 31 oktober