Bij de Algemene Beschouwingen, de opmaat van de begrotingsbehandeling voor 2014, haalde HSP-fractievoorzitter Joris Wijsmuller fel uit naar het college. In zijn verhaal gebruikte hij het braakliggende Blauwe Aanslagterrein als metafoor voor het falend collegebeleid:
Vandaag 3 oktober 2013 is het op de kop af 10 jaar geleden dat de Blauwe Aanslag werd ontruimd en gesloopt. Sindsdien ligt het terrein aan het Buitenom braak en is het een pijnlijke schandplek geworden die symbool staat voor falend gemeentebeleid.
De Blauwe Aanslag is ontstaan op initiatief van bewoners uit de Schilderswijk en het Jongerencomité om de leegstand in het voormalige belastingkantoor aan te pakken. Een burgerinitiatief van onderop, ontstaan in de crisisjaren tachtig. De Blauwe Aanslag bood betaalbare woon- en werkruimte, muziek- en theaterpodia, ateliers, oefenruimtes, filmzaal, prachtig buurtpark, er zat een drukkerij, eetcafé, voedselcoöperatie, bibliotheek, boekhandel, kledingwinkel, timmerwerkplaats, metaalwerkplaats, etcetera. Het was een sociale ontmoetingsplek waar veel nieuwe initiatieven tot ontplooiing kwamen. Een sociale, culturele en economische broedplaats met veel betekenis voor de stad!
Maar nu ligt het terrein al 10 jaar braak, en staat het symbool voor het failliet van het topdown-beleid van deze gemeente. Het wordt hoog tijd dat de gemeente de plek en het initiatief weer terug geeft aan de stad. Voor het braakliggende terrein aan het Buitenom zijn veel initiatieven voor een tijdelijke invulling. Waarom doet het college hier niets mee? Wij zijn blij wanneer de gemeente initiatieven uit de stad ondersteunt, maar vaker zien we angst en desinteresse om burgers bij beleid en besluitvorming te betrekken. Te veel stukken zijn geheim, nog steeds gaat er veel fout bij publicaties of worden drempels opgeworpen om aan informatie te komen, beloftevolle beleids- en participatienota’s worden niet gepraktiseerd. En breed gedragen protesten, zoals tegen de bomenkap op de Laan van Meerdervoort, tegen hoogbouw en toerisme op het Zuidelijk havenhoofd, of tegen het Spuiforum, worden botweg genegeerd. Dit college zegt participatie van bewoners te willen stimuleren, maar staat met haar rug naar de stad.
Ook buurtinterventieteams, straatvertegenwoordigers en rolmodellen worden aangestuurd om het collegebeleid te dienen. De gemeente ziet vrijwilligers en initiatieven als verlengstuk van hun eigen beleid, maar dat is de omgekeerde wereld. Dat is de kille participatiesamenleving van dit kabinet. Met de aankomende decentralisatie van overheidstaken is het belangrijk dat de gemeente zich gaat realiseren dat vrijwilligers er niet zijn om overheidstaken over te nemen. Dat mag niet gebeuren. Vrijwilligersorganisaties moeten hun eigen rol en richting kunnen bepalen. De gemeente moet hen ondersteunen en niet andersom. En nu het Rijk de decentralisatie met 20 % bezuiniging over de schutting van de gemeente gooit, moet de gemeente zorgen dat we die bezuinigingen kunnen opvangen. Sterker nog, Denemarken leert ons dat zo’n transitie in de jeugdzorg in de eerste jaren veel extra geld kost! Er moet dus meer geld worden gereserveerd dan het college voorstelt.
En dat geld is er gewoon, getuige de cadeautjes die het college aan de collegepartijen wil toebedelen. Maar daarvoor heeft de stad wel moeten bloeden met bezuinigingen op bibliotheken, club- en buurthuizen, bewonersorganisaties, groen, en niet te vergeten de culturele kaalslag van de afgelopen jaren. Daar bovenop worden, ondanks het broedplaats- en atelierbeleid, fantastische initiatieven gedwarsboomd en als nomaden opgejaagd. De Lagere School in de Stortenbekerstraat moest recent dicht, Maakhaven dreigt gesloopt te worden, Langweiligkeit wordt ontruimd, de kunstenaars op de Noordwal 117, het atelierpand in de Scheldestraat en ga zo maar door. Dezelfde wethouders die het Spuiforum zo belangrijk vinden voor de cultuur in deze stad – cultuur als smeermiddel voor de economie – geven in werkelijkheid niets om de eigen Haagse culturele initiatieven. Dit college kiest liever voor vage beheer– en antikraak bedrijven, en jaagt kunstenaars weg om zoveel mogelijk kluswoningen te verkopen. Om een prestigeproject als het Spuiforum er doorheen te drukken, neemt het college grote risico’s met het NDT, het gekortwiekte Residentie Orkest en het kunstonderwijs van het conservatorium. Alles wordt ondergeschikt gemaakt aan de megalomane ambities van twee vertrekkende wethouders. Want voorzitter, ook brokkenpiloot De Jong is als wethouder echt niet langer houdbaar. Ze laten straks de stad achter zich met onbeheersbare risico’s, en de burger mag straks opnieuw bloeden. Want dat die rekening veel hoger wordt dan 181 miljoen is evident. In deze begroting wordt bv alweer bijna 4 miljoen extra gereserveerd. En als je het Voorlopig Ontwerp, wat groter is dan ooit, serieus laat doorrekenen, dan blijkt dat het zeker 61 miljoen duurder wordt. Iedereen snapt dat, maar het college denkt dit domweg te kunnen negeren, en probeert wanhopig het Spuiforum met veel powerplay door de raad te loodsen. Maar voorzitter, de inwoners van Den Haag pikken dit niet. Als u verstandig bent, dan haalt u dat krampachtige been van het gaspedaal, en stelt u besluitvorming uit tot na de verkiezingen om geldverspilling te voorkomen.
Het sportbeleid van dit college laat hetzelfde beeld zien. Tientallen miljoenen voor een prestigieuze sportcampus, terwijl de gewone Haagse sportclubs mogen bloeden en hogere gemeentelijke lasten krijgen opgelegd. Dit kunt u gewoon niet uitleggen.
Maar het college denkt zich veel te kunnen permitteren, zoals bv ook een eenmalig cadeautje: 1/3 korting op de OZB voor zakelijke gebruikers. Eenmalig, terwijl ondernemers structureel beleid nodig hebben. Want deze crisis is morgen en overmorgen niet voorbij. Wat de Haagse Stadspartij betreft moet de leegstand structureel worden aangepakt. Is het college bereid om te kijken of de eigenaren-OZB voor langdurig leegstaande panden omhoog kan, zodat leegstand voor hen duurder wordt? En kan dan vanuit die opbrengsten de OZB voor kleinere zakelijke gebruikers omlaag? Er kan een leegstandsverordening worden opgesteld waarmee maatschappelijke en economische initiatieven gestimuleerd kunnen worden. Waarom pakt het college deze handschoen niet met beide handen aan?
De Haagse Stadspartij wil kansen creëren en problemen aanpakken. Zo zijn wij erg bezorgd over de toename van dakloze gezinnen door de aanhoudende economische crisis. Uitgerekend in deze tijd is de opvang voor gezinnen wegbezuinigd, en worden gezinnen in Kijkduinpark en Stay Okay ondergebracht. Maar dat gesleep met kinderen is onacceptabel, kinderen mogen niet de dupe van bezuinigingen worden. Er moet actiever worden ingezet op preventie van huisuitzettingen, en op een tijdelijke, veilige omgeving voor thuisloze gezinnen met kinderen.
Dit college laat volop kansen liggen op het gebied van duurzaamheid. We hebben een stevige klimaatambitie voor 2040, maar het college rekent zich rijk met technologische ontwikkelingen en leunt verder achterover. In het Duurzaamheidscentrum aan de Brouwersgracht is het doodstil. Het aardwarmte project, dat een belangrijke bijdrage aan onze klimaatambitie had moeten leveren, is failliet. Over de beloofde gemeentelijke voedselstrategie horen we niets meer. Dit college laat ook kansen liggen op het gebied van schone lucht. De problemen met de luchtkwaliteit zijn van de Stille Veerkade via het VCP doorgeschoven naar de Javastraat, Raamweg, Laan Copes, Vaillantlaan en Hoefkade. Schonere lucht op deze knelpunten begint bij een betere verdeling van het verkeer. Maar met de aanleg van Rotterdamsebaan zal de concentratie van verkeer alleen maar toenemen. Stop daarmee, en in plaats daarvan moet meer worden ingezet op park en ride met goed openbaar vervoer, en het stimuleren van schone mobiliteitsvormen als fietsen. Fietsers verleidt je niet alleen met sterroutes, ook het fietsparkeren moet beter geregeld worden. Op de Grote Markt hebben we de fietsparkeerpilot zien floppen. Wat gaat er straks gebeuren bij de herinrichting van de Gr. Marktstraat?
Ook op het gebied van Groen laat de stad kansen liggen! Terwijl het groene karakter de stad een enorme aantrekkingskracht geeft voor bewoners, nieuwkomers, bedrijven en instellingen. In prachtige beleidsnota’s is vastgelegd dat we het groene karakter van de stad moeten behoud en versterken. Maar keer op keer zien we dat de stedelijk groene hoofdstructuur moet wijken voor blik en beton terwijl het ecologisch beheer flink verwaarloosd wordt. Voorzitter, het roer moet om. Begin bij het braakliggende terrein aan het Buitenom, geef het initiatief daar terug aan de stad, en geef buurtbewoners en de school de ruimte om daar weer een prachtige groene oase te maken!
Na afloop van zijn beschouwing diende Wijsmuller de volgende schriftelijke vragen in:
BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN
van het raadslid de heer H.G.M. Wijsmuller
Den Haag, 4 november 2013
Inzake: 10 jaar braakliggende Aanslag
Het raadslid de heer H.G.M. Wijsmuller heeft op 3 oktober 2013 een brief met daarin tien vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht.
Overeenkomstig artikel 38 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoordt het college deze vragen als volgt.
Vandaag is het 10 jaar geleden dat de Blauwe Aanslag werd ontruimd en gesloopt. Het terrein aan het Buitenom ligt sindsdien braak.
1. Kan het college aangeven wie formeel eigenaar is van de braakliggende grond op de plek van de Blauwe Aanslag?
De gemeente heeft het bloot eigendomsrecht en de grond is in erfpacht uitgegeven aan Staedion.
2. Welke overeenkomsten zijn in het verleden door de gemeente gesloten m.b.t. de herontwikkeling van het Blauwe aanslag terrein?
– Grondreserveringsovereenkomst Buitenom met Staedion, (getekend 12 juli 2004).
– Uitgifte in erfpacht Buitenom aan Staedion en/of de erfpachter kadastraal bekend gemeente ’s Gravenhage, sectie K nummer 3258, groot tweeënveertig are zesentwintig centiare (getekend 9 augustus 2005).
– Splitsing in appartementsrechten Buitenom aan Staedion en/of de erfpachter kadastraal bekend gemeente ’s Gravenhage, sectie K nummer 3258, groot tweeënveertig are zesentwintig centiare (getekend 9 augustus 2005).
3. Welke grondreserveringsovereenkomsten en koopovereenkomsten zijn door de gemeente gesloten m.b.t. dit terrein?
Zie beantwoording vraag 2.
4. Met welke partijen heeft de gemeente deze overeenkomsten gesloten?
Staedion.
5. Welke bouwvergunningen zijn er verleend voor het terrein en aan wie?
Overzicht in chronologische volgorde:
(vet = fase 2)
Bekijk hier het plaatje
6. Is de grondexploitatie van dit gebied al afgesloten? Zo ja, hoe hoog bedroeg het eindsaldo en zo nee, hoe hoog bedraagt het saldo?
De grondexploitatie is in 2005 afgesloten; het eindsaldo bedroeg € 132.000,00 negatief.
7. Wat heeft het college gedaan om braakliggende grond te voorkomen?
De gemeente heeft meegewerkt aan de condities om concrete planvorming mogelijk te maken. Er is consensus bereikt over de bouwplanontwikkeling met inachtname van het vigerende bestemmingsplan en er is een bouwvergunning verstrekt. Het uiteindelijke product bleek echter vanuit de optiek van Staedion niet haalbaar/uitvoerbaar. Zie verder antwoord op vraag 8.
8. Wat heeft het college gedaan om de projectontwikkelaar te dwingen om zijn afspraken na te komen en te bouwen?
Het is lastig om een marktpartij te dwingen om tot realisatie over te gaan. Zeker in een situatie waarin de woningmarkt zich kenmerkt door gebrek aan dynamiek en dalende afzetmogelijkheden. Het college heeft er voor gekozen om de locatie periodiek met Staedion te bespreken in de reguliere overleggen en aan te dringen op voortgang.
Helaas is het laatst vergunde plan, v.w.b. het koopgedeelte, onverkoopbaar gebleken waardoor het gehele bouwplan opnieuw op losse schroeven is komen te staan. Op verzoek van Staedion wordt er vanuit de gemeente meegedacht om te komen tot een haalbaar plan. Het plan is echter voor rekening en risico van Staedion.
9. Welke van de bovenstaande overeenkomsten kunnen worden ontbonden en welke vergunningen kunnen worden ingetrokken?
Ontbinding Uitgifte in Erfpacht
Conform de Algemene Bepalingen voor de Uitgifte in Erfpacht is beëindiging mogelijk als de contractpartner de bouwverplichting niet nakomt (artikel 27).
Intrekken bouw/omgevingsvergunning
De bouw/omgevingsvergunning geeft een bouwrecht echter geen bouwplicht. De geldigheidstermijn van deze vergunning is wel eindig. Tot nu toe is deze vergunning een aantal malen verlengd met het oog op het zicht op realisatie. Op enig moment kan besloten worden om daarmee te stoppen zodat de vergunning verloopt.
Het college ziet op dit moment echter geen aanleiding om de genoemde overeenkomst te ontbinden/beëindigen en de bouwvergunning in te trekken (zie ook antwoorden op vragen 8 en 10).
10. Is het college bereid de grond zo nodig in eigendom terug te nemen en de buurt uit te nodigen om een nieuw plan te maken, dan wel een prijsvraag uit te schrijven? Zo nee waarom niet?
Staedion is in overleg met verschillende partijen om het project alsnog te realiseren. Zoals aangegeven denkt de gemeente met Staedion mee om te komen tot een haalbaar plan. De gemeente heeft de grondexploitatie in 2005 afgesloten en het college ziet geen aanleiding om het eigendom van de grond en de bijbehorende risico’s terug te nemen. Het terugnemen van de grond past ook niet in het meer faciliterende grondbeleid, zoals vastgesteld door de gemeenteraad (RIS 246417). Richting Staedion wordt het belang van een zorgvuldige communicatie richting omwonenden benadrukt, zoals ook is beschreven in de “Handreiking communicatie particuliere bouwinitiatieven (RIS 255688).
Het college van burgemeester en wethouders,
de secretaris, de burgemeester,
mw. A.W.H. Bertram J.J. van Aartsen