Bij de Algemene Beschouwing hekelde fractievoorzitter Joris Wijsmuller het feit dat de kwetsbaren in de samenleving de rekening van de kredietcrisis gepresenteerd krijgen. Dat het college daar nog eens een schepje bovenop doet, noemt hij asociaal.
“Er waait een gure, rechtse wind door dit land. De toon is hard en de maatregelen meedogenloos. Noodzakelijke sociale en culturele verworvenheden worden weggezet als linkse hobby’s, en vervolgens kapot bezuinigd. Mensen die niet mee kunnen met de ratrace worden met harde hand aangepakt en belanden uiteindelijk op straat. En als vervolgens op straat problemen ontstaan, wordt ingezet op hardere straffen, meer blauw, meer boa’s en meer camera’s. Je zou denken dat dit bekrompen, rechtse gedachtegoed geen voet aan de grond zou krijgen in een progressieve stad als Den Haag met een overwegend linkse meerderheid. Maar helaas, ook dit college met PvdA en D66 straalt angst uit en zet in op keiharde en asociale bezuinigingen en investeert vooral in meer repressie. Nee, dit is geen college dat pal staat voor de waarden van een humane, rechtvaardige, sociale internationale stad van recht en vrede. Ook op het gebied van integratie mag het college wel eens opstaan. Zeker nu populistische kletskoek over toenemende islamisering en massa-immigratie voor waar wordt aangenomen, terwijl in feite sprake is van de-islamisering en massa-emigratie. Maar nee, dit is een college dat zwicht voor hebzucht en rancune en de gewone man de rekening laat betalen.
Geen visie, maar angst is de drijfveer achter de rechtse bezuinigingsobsessie. Angst om de op economische groei gefundeerde Hollandse samenleving van de vorige eeuw voorgoed kwijt te raken. Helaas is ook Den Haag besmet door het reactionaire bezuinigingsvirus, getuige de eerste begroting van het nieuwe college. Ook dit college bezuinigt alleen maar en heeft verder weinig te melden. En de manier waarop wordt bezuinigd, getuigt van schaamteloze gemakzucht. Op vrijwel alle subsidies wordt een vast percentage gekort. Het andere deel van de bezuinigingsoperatie wordt ombuigingen genoemd: wat snijden in de organisatie en het vervolgens weer inzetten voor het optuigen van nieuwe ambtelijke structuren en projecten. Met dit soort jojo-beleid komt de stad niet vooruit.
Voordat ik in ga op waar misschien wel en waar zeker niet bezuinigd moet worden, allereerst een relativering: op de korte termijn hoeft er helemaal niet bezuinigd te worden. De financiële prognoses laten zien dat er voor 2011 geen enkele noodzaak bestaat om te bezuinigen. Die noodzaak komt pas in de jaren daarna. Dat dit college er vrijwillig voor kiest om komend jaar toch het mes in cultuur en welzijn te zetten, zegt alles over dit college. Naast het ontbreken van financiële noodzaak is het ook dom om hierop te bezuinigen, net nu de economie weer aantrekt en de werkloosheidscijfers weer dalen. Op deze manier ondermijn je de lokale economie, gaan er honderden banen verloren en wakker je de crisis weer aan. Terwijl onderzoek uit wijst dat een cultureel rijke gemeente economisch sterker in zijn schoenen staat, en sneller uit een recessie kan klimmen. Juist in tijden van economische neergang moet je investeren. Zet daar de ruim 1 miljard aan bestemmingsreserves maar voor in.
Als verklaring voor de bezuinigingen wordt verwezen naar de economisch moeilijke tijden. En zoals u weet is dit het gevolg van ongeremde hebberigheid, veroorzaakt door inhalige banken en bestuurders die ongebreidelde groei nastreefden, en speculeerden met luchtbellen. In Dubaï weten ze daar alles van, maar ook naast de deur zijn er voorbeelden te over. De Bijenkorf denkt nog altijd dat we in Hebtember leven. Met het doorgeslagen consumptiegedrag is veel ellende veroorzaakt. Mensen zijn daardoor dieper in de schulden terecht gekomen, hun baan kwijtgeraakt, pensioenen zijn verdampt, en ondertussen wordt op de aarde enorme roofbouw gepleegd. Maar in plaats van dat de verantwoordelijke banken en bestuurders keihard worden aangepakt, dreigen de kwetsbare groepen nog meer de dupe te worden. Dat zie je landelijk, en dit college doet daar nog eens een schepje bovenop. De mensen die wel een stootje kunnen verdragen krijgen er van dit college nog wat extra’s bij, namelijk een verlaging van de OZB. De bezitters van koophuizen, de mensen met hun gesubsidieerde hypotheken worden dus extra beloond door dit college. De huurders, die een veel en veel hogere woonlastenquote kennen dan huiseigenaren, krijgen niets van dit college. Sterker nog, een groot deel van de huurders krijgt straks de bezuinigingen van dit college voor hun kiezen. Op armoedebeleid, welzijn, zorg, cultuur, op al die zaken waar de gemiddelde huurder op is aangewezen, wordt hard bezuinigd door dit college.
De belangrijkste conclusie die je uit deze begroting kunt trekken, is dat het college asociaal is.
Gelukkig heeft het college niet alles in de hand, en heeft de crisis ook heilzame effecten. De krankzinnige manier waarop projectontwikkelaars deze stad al decennia teisteren wordt eindelijk een beetje afgeremd. Alleen wethouder Norder heeft nog stuiptrekkingen, ijlt na over M-gebouwen en zeezeiljachthavens, en probeert ten einde raad tot in Dubaï rijke sheiks te interesseren. Hij weigert om de structuurvisie te herzien, die is gebaseerd op speculatie en ongebreidelde groei. Maar die tijden zijn toch echt voorgoed voorbij! Plannen als het volbouwen van het Verhulstplein, hoogbouw op Scheveningen en een brug over de havenmond, een cultuurpaleis op het Spuiplein, en een hoogstedelijk Binckhorst moeten nu echt de papierbak in. Stompzinnige investeringen als een tramtunnel bij de Koninginnegracht of een Rotterdamse Baan naast de Utrechtse Baan moeten van de baan. In plaats daarvan moet nu serieus werk worden gemaakt van betere spreiding van het verkeer, van goede park-en-ride voorzieningen aan de rand van de stad, en vooral de fiets en het openbaar vervoer aantrekkelijker maken zodat mensen de auto laten staan. Alleen met serieus flankerend beleid kan het VCP een succes worden, maar daar ontbreekt het juist aan. Ik zal de wethouder dadelijk als voorbeeld een studie van het HMC overhandigen om het fietsgebruik in Stationsbuurt en Schilderswijk te stimuleren.
Dat je financieel verantwoord hele andere en vooral veel socialere keuzes kunt maken, toont de tegenbegroting ‘Samen weerbaar’ aan. De Haagse Stadspartij kiest er samen met andere oppositiepartijen voor om de bezuinigingen op armoedebeleid, op ouderenbeleid, op kinderopvang, op zorg, op taallessen, op bewonersorganisaties, op welzijn en op cultuur terug te draaien. En wij kiezen er voor om juist nu te investeren in cultuur, in duurzaamheid, in groen, en in dierenwelzijn. Wij kiezen voor kwaliteit zodat de stad zichzelf verkoopt, in plaats van dat je met veel geld, glossy’s, citymarketing en gekochte prijzen Den Haag in de uitverkoop doet. De kredietcrisis moet worden aangegrepen om het roer om te gooien, en te kiezen voor een sociale, duurzame stad, voor een groene stad met een stevige humuslaag voor cultuur, met een levendige, vitale lokale economie en organische stedenbouw.
Het motto van het college is: Aan de slag!. Het motto van de Haagse Stadspartij: Audi et alteram partem!* ”
* Verwijzend naar de tegenbegroting: ‘Hoor de Tegenpartij!’