Haagse Stadspartij laakt gesol met kunstnomaden
Waarom ligt het Blauwe Aanslagterrein alweer vijf jaar braak? Dit en andere sloop- en ontruimingspraktijken van gemeente en projectontwikkelaars zijn voor de Haagse Stadspartij aanleiding om vragen aan het college te stellen. Veel creatievelingen blijken in Den Haag als speelbal te fungeren van stedelijke ontwikkelaars.
Den Haag, 20 april 2009
Geachte voorzitter
Sinds december 2006 is de Miefabriek, een culturele broedplaats aan de Houtzagerssingel, ontruimd en vervolgens gesloopt. In de beantwoording d.d. 21 november 2006 van mijn vragen over de noodzaak tot ontruiming stelde het college: “De NV Woningbeheer zal er voor zorgen dat direct na het opleveren van de bouwrijpe grond door de Dienst Stedelijke Ontwikkeling gestart wordt met de nieuwbouw”. En: “De directeur van Woningbeheer heeft de Dienst Stedelijke Ontwikkeling schriftelijk verzekerd met spoed te willen starten met de nieuwbouw.” Ruim twee jaar later ligt de grond nog steeds braak.
Ook het terrein waar ooit de Blauwe Aanslag was gevestigd ligt ruim 5 jaar na de ontruiming nog steeds braak.
Huize Helena, een culturele broedplaats op de Gevers Deynootweg, is in 2007 ontruimd en ook hier ligt het terrein alweer ruim een jaar braak.
De Huishoudschool, een culturele broedplaats aan de Laan van Meerdervoort, is in september 2008 ontruimd i.v.m. bouwplannen. De projectontwikkelaar is failliet gegaan en het gebouw staat sindsdien weer leeg.
Onder verwijzing naar het desbetreffende artikel van het reglement van orde leg ik de volgende vragen aan het college voor.
1. Kan het college een sluitende verklaring geven waarom deze broedplaatsen zijn ontruimd terwijl achteraf is gebleken dat men nog veel langer van de panden gebruik had kunnen maken? Zo nee, waarom niet?
Wanneer duidelijk is dat daadwerkelijk kan worden gebouwd, worden afspraken gemaakt over het moment van ontruiming. Het tijdelijk gebruik van te herontwikkelen panden moet de voortgang van een project niet vertragen. Daarom worden panden tijdig ontruimd.
De redenen van de vertraging in ontwikkelingen zijn voor iedere lokatie verschillend en onvoorzien.
Bij genoemde locaties ging het om het opheffen van de ontwikkelaar (Miefabriek), planaanpassing in verband met financiële haalbaarheid en lange bezwarenprocedures (Blauwe Aanslag), vertraging in de procedure met betrekking tot de uitgifteovereenkomst (Huize Helena) en het failliet gaan van de ontwikkelaar (Archimedesstraat). Per vertraagd project wordt bekeken of het tijdelijk gebruik kan worden verlengd. Dit is niet altijd mogelijk, bijvoorbeeld omdat niet is te voorzien hoe lang de vertraging duurt.
2. Kan het college met voorstellen komen om dit soort pijnlijke ontwikkelingen (braakliggende grond, premature ontruimingen en faillissementen) in de toekomst te voorkomen? Zo ja welke? En zo nee, waarom niet?
De gemeente stuurt op realistische planningen en een goede inschatting van risico’s. Het ontwikkelen van plannen is echter maatwerk en het risico van vertragingen blijft altijd aanwezig. Momenteel spelen de kredietcrisis en aangepaste wet- en regelgeving een rol in vertragingen.
3. Voor de Miefabriek is in 2007 via Stroom vervangende huisvesting gevonden op de
Herderinnestraat 16. Onder de naam Andergrond is het cultureel initiatief doorgestart met een kunstwinkel, woonruimte en performanceruimte. Is het college hiervan op de hoogte?
Ja
4. Is het juist dat de wijkontwikkelingsmaatschappij WOM eigenaar is van Herderinnestraat 16 en plannen heeft om het pand te herontwikkelen? Zo ja, welke plannen?
De WOM is eigenaar van de Herderinnestraat 16 en wil de bestaande woningen en bedrijfsruimte renoveren. Creatieve ondernemers zijn daarbij een doelgroep om de ruimtes aan te verhuren na renovatie.
5. Volgens het beleidskader van de WOM is het de bedoeling om panden van de WOM o.a. te herontwikkelen in het kader van de Creatieve Stad en het broedplaatsenbeleid om zodoende de culturele functie van het Oude Centrum en de Stationsbuurt te versterken. Is het college met mij van mening dat Andergrond bestaansrecht heeft als culturele broedplaats, als spannend cultureel initiatief en prima past in het beleidskader van de WOM? Zo ja, kan de functie van Andergrond in het huidige pand voortgezet worden? Zo nee, waarom niet?
In het beleidskader van de WOM zijn de volgende doelstellingen geformuleerd:
a Onderhoud en herontwikkeling van locaties;
b. Leefbaarheid en veiligheid in het gebied verbeteren;
c. Ondersteunen van bestaande beleidsinitiatieven en het stimuleren van de creatieve sector en de economische bedrijvigheid.
De WOM is begonnen met het uitvoeren van groot onderhoud en de herontwikkeling van slecht onderhouden panden. Na herontwikkeling is één van de speerpunten van de WOM dat de creatieve sector terugkomt in de panden tegen een marktconforme huur die hoort bij de bestemming van het pand.
Naar aanleiding van de planontwikkeling voor de Herderinnestraat 16 zal de WOM samen met OCW onderzoeken of er een mogelijkheid is om te komen tot verhuur tegen een cultureel tarief, waarbij de onrendabele top in één keer wordt afgedekt.
6. Eerder al heeft de WOM het pand Prinsegracht 8 beroofd van haar belangrijke culturele betekenis voor de stad door o.a. Galerie King Kong en het Shoot-Me filmfestival uit het pand te gooien en het te verbouwen tot House of Humanity. Kan het college aangeven in hoeverre de WOM haar taakstelling om bij te dragen aan de Creatieve Stad, het broedplaatsenbeleid en Den Haag Culturele Hoofdstad 2018 waarmaakt en hoe dit wordt bewaakt door het college? Zo nee, waarom niet?
De WOM is een samenwerkingsverband tussen de gemeente Den Haag en Staedion. De WOM heeft als financiële doelstelling om minimaal quitte te spelen. Samen met OCW kijkt de WOM naar de mogelijkheid om aan de huisvestingsvraag van de creatieve sector tegemoet te komen. OCW pakt de huisvesting van kunstenaars aan conform de “Nota ruimte voor de kunst”. Naar aanleiding van planontwikkelingen zal de WOM samen met OCW de mogelijkheden onderzoeken om panden te renoveren of panden aan te kopen en daarna te verhuren, tegen een prijs die bereikbaar is voor de kunstsector, waarbij de onrendabele top in één keer afgedekt wordt, dan wel te verhuren aan creatieve ondernemeningen tegen een marktconforme huur. Vastgoed waarvan het de bedoeling is dat het herontwikkeld wordt, maar waar nog geen concrete plannen voor zijn wordt regelmatig ter beschikking gesteld aan Stroom. Voor wat betreft de herontwikkeling van de Prinsegracht 8 heeft de gemeente via Stroom aan de gebruikers van de Prinsegracht 8 alternatieve tijdelijke huisvesting aangeboden aan het Spui/Uilebomen (intussen gesloopt) en de Leeghwaterstraat.
7. Galerie King Kong is van de Prinsegracht 8 verhuisd naar de van Stighel-locatie (hoek Uilebomen/Spui), maar moest daar na een half jaar al weer weg vanwege sloop/nieuwbouwplannen. De sloop van de panden is inmiddels vergevorderd. Kan het college aangeven of de bouwvergunning en de financiering voor deze locatie rond zijn, en verzekeren dat er direct met de start van de bouw begonnen kan worden? Zo nee, waarom niet?
Met de projectontwikkelaar is een overeenkomst gesloten dat de gemeente Den Haag in juni 2010 de grond bouwrijp overdraagt. Voor het bouwrijp maken van het terrein heeft de gemeente circa 1 jaar de tijd nodig. In deze periode wordt het pand boven het maaiveld gesloopt, archeologisch onderzoek gedaan, damwanden geslagen en de onderbouw gesloopt. Ook is hierin begrepen het doorlopen van alle voor de werkzaamheden benodigde vergunningstrajecten. De projectontwikkelaar heeft nog geen bouwvergunning aangevraagd omdat het ontwerpproces nog volop in gang is. De levering van de grond vindt plaats nadat er sprake is van een bruikbare bouwvergunning. Hierna starten de bouwactiviteiten. De mate waarin de projectontwikkelaar in staat is om het project daadwerkelijk te kunnen realiseren is een van de selectiecriteria geweest. In de overeenkomst is een boeteclausule opgenomen indien de ontwikkelaar de bouw niet start.
8. Naast de bovengenoemde broedplaatsen verkeren ook De Illusie (Casuariestraat), Villa Ockenburgh (Monsterseweg), King Kong (Kon. Emmakade), de Walthe (Raamstraat) en Villa TeKoop (Alexander Gogelweg) in een onzekere situatie i.v.m. mogelijke herontwikkeling van de panden op korte termijn. Is het college bereid om een inventarisatie te maken van beschikbare panden die geschikt zijn om voor een langere termijn als culturele broedplaats te fungeren, teneinde het huidige potentieel aan culturele broedplaatsen in stand te houden cq. Uit te breiden? Zo nee, waarom niet?
De gemeente heeft de volgende aanpak met betrekking tot huisvesting van culturele broedplaatsen; Panden met bestemming herontwikkeling worden, conform de Nota Vastgoedmanagement DSO, in de periode voor herontwikkeling zoveel mogelijk marktconform verhuurd. Indien marktconforme verhuur of pacht niet mogelijk is door een korte beheertermijn, wordt voor bedrijfsruimte gekeken of het pand geschikt is voor de creatieve, sterk aan kunst gelieerde sector.
In het kader van het atelierbeleid ‘Ruimte voor de kunst’ zijn afspraken gemaakt voor gemeentepanden met een maatschappelijke functie. Wanneer deze panden hun functie verliezen (bijvoorbeeld vrijkomende schoolgebouwen), wordt standaard onderzocht of deze panden een andere maatschappelijke functie kunnen krijgen. Dat kan bijvoorbeeld huisvesting zijn voor kunstenaars of kinderopvang, waarvoor beide een uitbreidingsbeleid geldt. Als na zo’n bestuurlijk bevestigde) afweging wordt gekozen voor herbestemming tot kunstenaarshuisvesting, dan wordt het betreffende pand toegevoegd aan de voorraad atelierpanden van OCW en verhuurd. Voor de aanpak van de WOM panden verwijzen wij naar de antwoorden op de voorgaande vragen. Het college ziet geen aanleiding om deze aanpak te wijzigen.
9. Bij de behandeling van de nota “Ruimte voor de Kunst” door de gemeenteraad op 6 november 2008 heb ik in een motie verzocht om in het kader van de uitvoering en implementatie van de nota ”Ruimte voor de kunst” periodiek overleg te voeren met Stroom, het Platform Haagse Broedplaatsen en andere belanghebbenden. Wethouder Klijnsma zegde toe dit te gaan doen, waarop ik de motie heb ingetrokken. Volgens het platform Haagse Broedplaatsen is er sinds 6 november 2008 geen overleg gevoerd. Is dit juist? Zo ja, is het college bereid z.s.m. overleg te voeren met het Platform? Zo nee, waarom niet?
De wethouder CF, mevrouw Bolle, heeft inmiddels een constructief overleg gevoerd met het Platform Haagse Broedplaatsen. Het Platform zal ook betrokken blijven bij de verdere uitwerking van de nota ‘Ruimte voor de kunst’.
Het college van burgemeester en wethouders,
de secretaris, de burgemeester,
mw. A.W.H. Bertram J.J. van Aartsen