De nieuwe wet die het kraken van langdurig leegstaande panden strafbaar maakt en de gemeente de mogelijkheid geeft om leegstand aan te pakken is een bureaucratisch monster. Dit gaat veel politiecapaciteit vergen en zal het kraken niet stoppen, verwachten de raadsleden Inge Vianen (GroenLinks) en Joris Wijsmuller (Haagse Stadspartij).
Update: De vragen zijn beantwoord.
In schriftelijke vragen aan het college vragen zij of de gemeente daadwerkelijk leegstand gaat bijhouden in een leegstandsregister, eigenaren van leegstaande panden gaat beboeten en leegstaande panden gaat opeisen om er gebruikers in te plaatsen, zoals mogelijk wordt met de nieuwe wet. Inge Vianen (GroenLinks): “Kraken is een goede manier om leegstand te voorkomen. Deze nieuwe wet draagt geen goede oplossingen aan voor leegstand en handhaven van deze wet heeft voor
GroenLinks geen prioriteit.”
Joris Wijsmuller (Haagse Stadspartij): “Ik vrees dat de gemeente de leegstand ongemoeid zal laten met als gevolg dat anti-kraak ook niet meer
nodig is. ”De twee raadsleden vinden de nieuwe wet bovendien overbodig.
Joris Wijsmuller: “Kraken zorgt in Den Haag zelden voor problemen. We dagen het college uit om het tegendeel te bewijzen. Het is absurd om na 40 jaar krakers ineens als criminelen te gaan behandelen. Plotseling zijn het ’outlaws’, is dat wat we willen?” Inge Vianen: “De wet zorgt voor een overdaad aan bureaucratie en inzet van toch al overbezet politiepersoneel tegen een niet-bestaand probleem. Bovendien zijn er veel goede initiatieven voortgekomen uit kraakacties.” Joris Wijsmuller: “Van theater de Appel tot theater Korzo, van het Today’s Art Festival en het Crossing Border Festival tot de Parade, en van het Paard van Troje tot Bazart. En kijk eens naar de huidige bloeiende underground van Den Haag. Zonder krakers zou Den Haag een dooie stad zijn”. De twee raadsleden wijzen er fijntjes op dat ook de Raad van State, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, de G4, de G30, de Woonbond, Aedes,de Raad van Kerken en vele andere maatschappelijke en culturele instanties niet overtuigd zijn van het nut van de wet.
Aan de voorzitter van de gemeenteraad
Den Haag, 24 juni 2010
Geachte voorzitter,
De Wet Kraken en Leegstand zal mogelijk op 1 oktober 2010 in werking treden. De gemeente en het Openbaar Ministerie bereiden zich momenteel voor op de nieuwe wet. In een artikel in de Volkskrant van 17 juni 2010 onder de kop “Kraakverbod is een domme wet, volkomen overbodig” heeft wethouder Norder een aantal uitspraken gedaan. Over de nieuwe wet en het Volkskrantartikel leggen wij onder verwijzing naar het reglement van orde de volgende vragen aan het college voor.
1. In de Volkskrant zegt de heer Norder: “De balans van krakers en antikraak is nu juist fijn, want we hebben vrijwel geen leegstand”. De wethouder bedoelde waarschijnlijk dat we weliswaar veel leegstand hebben, maar dat deze leegstand nu tijdelijk wordt opgevuld door anti‐kraak en andere tijdelijke gebruiksvormen, waarbij kraken als stok achter de deur fungeert en derhalve een nuttig instrument is. Is dit juist? Zo nee, waarom niet?
Nee, deze interpretatie is niet juist. De G4 heeft herhaaldelijk betoogd dat kraken een ‘stok achter de deur’ vormt om anti-kraak in leegstaande gebouwen te stimuleren. In Den Haag is het effect wellicht beperkt door de beperkte omvang van kraken in Den Haag. Ook heeft anti-kraak of beter leegstandsbeheer zich ontwikkeld: van een middel om kraken te voorkomen tot een professionele activiteit en veel gebruikt instrument voor eigenaren van leegstaand vastgoed om verloedering en vandalisme tegen te gaan. Het vastgoed wordt door tijdelijk gebruik functioneel – direct beschikbaar voor nieuw gebruik zonder hoge investeringen om effecten van nietgebruik en vernielingen tegen te gaan – en representatief gehouden.
2. De Wet Kraken en Leegstand biedt de gemeente instrumenten om de leegstand aan te pakken. Gaat de gemeente deze instrumenten ook inzetten, zoals een leegstandsregister, het beboeten van eigenaren van leegstaande panden en het opeisen van leegstaande panden om er tijdelijke gebruikers in te plaatsen? Zo nee, waarom niet?
Het college onderzoekt de implicaties van de wet en werkt aan een voorstel. Na de zomer ontvangt de Commissie Ruimte hierover bericht.
3. Is het college met mij van mening dat de inzet van de nieuwe instrumenten om leegstand te bestrijden kunnen leiden tot onevenredig hoge kosten en een verzwaring van de administratieve lasten voor de gemeente? Zo ja, hoeveel belastinggeld gaat dit de gemeenschap kosten en wanneer denkt de gemeente met dergelijk leegstandsbeleid te kunnen starten? En zo nee, waarom niet?
Over eventuele kosten van de uitvoering van de wet krijgt u na de zomer bericht. Zie antwoord op vraag 2.
4. Momenteel zijn in Den Haag duizenden panden tijdelijk in gebruik bij anti‐krakers. Zij fungeren feitelijk als leegstandbeheerders. Indien de gemeente afziet van controle en sancties op leegstand, en kraken strafbaar wordt, is er geen aanleiding meer voor eigenaren om lege panden te beheren in de vorm van anti‐kraak. Onderkent het college dat de manier waarop de gemeente uitvoering gaat geven aan de Wet Kraken en Leegstand gevolgen kan hebben voor de anti‐kraakbranche in Den Haag?
Ja.
5. Is het college met ons van menig dat het maatschappelijk onwenselijk is als eigenaren hun eigendom leeg laten staan?
Ja
6. Heeft het college de indruk dat kraken in Den Haag een groot maatschappelijk probleem is? Zo ja, hoeveel klachten ontvangt het college jaarlijks van eigenaren van gekraakte panden?
Nee, deze indruk hebben wij niet.
7. Is het college op de hoogte van het feit dat de Raad van State, de Vereniging Nederlandse Gemeentes, de G4, de G30, de Woonbond, Aedes, de Raad van Kerken en vele andere maatschappelijke en culturele instanties bij de totstandkoming van de Wet Kraken en Leegstand niet positief hebben geadviseerd over een kraakverbod?
Ja.
8. Is het college met ons van mening dat de strafrechtelijke handhaving van het kraakverbod eveneens tot hoge kosten en tot intensieve inzet van politie en justitie zal kunnen leiden en dat dit ongewenst is omdat de politiecapaciteit reeds onder druk staat?
Het is nog maar de vraag of strafrechtelijke handhaving van het kraakverbod in Den Haag zal leiden tot hoge kosten en intensieve inzet van politie en justitie. Dit om een aantal redenen:
• Er is een zeer beperkte kraakoverlast in Den Haag.
• De procedurele weg om kraakoverlast civiel- of strafrechtelijk te beëindigen, wordt
makkelijker. De onrechtmatige daad, namelijk kraken, is overduidelijk.
• De minister heeft aangegeven dat handhaven ‘opportuun’ moet zijn in het licht van andere zaken en middelen, waarbij prioritering in het driehoeksoverleg plaats vindt.
9. Is het college met ons van mening dat de huidige praktijk van kraken en anti‐kraak per saldo positieve gevolgen heeft voor zaken als leegstand, woningnood, speculatie en het culturele klimaat? Zo nee, waarom niet?
Leegstandsbeheer middels anti-kraak heeft volgens ons positieve gevolgen om verloedering en vandalisme tegen te gaan en het vastgoed representatief te houden. Ook biedt anti-kraak tijdelijke huisvesting voor vaak creatieve mensen die geïnteresseerd zijn in de woon- en werkvorm die anti-kraak biedt.
10. Is het college met ons van mening dat de Wet Kraken en Leegstand een overbodige wet is, zoals de kop van het artikel in de Volkskrant suggereert? Zo nee, waarom niet?
Zie antwoord op vraag 2.
Het college van burgemeester en wethouders,
de secretaris, de burgemeester,
mw. A.W.H. Bertram J.J. van Aartsen