De komst van de nieuwe reclamezuilen heeft opnieuw tot commotie geleid. Ditmaal werd een historische peperbus uit 1906 van het Tournooiveld verwijderd, omdat deze niet meer zou passen naast een nieuw geplaatste reclamezuil, ook wel mupi genoemd. De verwijdering bleek ook nog eens illegaal te zijn, aangezien het gaat om een beschermd monument. De gemeente had hiervoor een vergunning moeten aanvragen, maar had dat niet gedaan, waarmee de verwijdering illegaal is. Raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij heeft hierover schriftelijke vragen ingediend, onder het motto: “Welke gek heeft dit bedacht?”
Al geruime tijd lopen de gemoederen over de komst van de mupi’s hoog op. De aanbesteding bleek al in 2017 te zijn gestart zonder dat de raad en de stad op de hoogte waren. Meer dan 20 organisaties van bewoners en ondernemers uit de binnenstad hebben eerder al in een brandbrief fel geageerd tegen de plaatsing. Wethouder Richard de Mos liet weten dat de plaatsing gewoon door gaat, omdat de inkomsten van de gemeente (7 ton per jaar) anders in gevaar komen.
In de raad van 16 mei heeft Peter Bos een motie van treurnis ingediend over de gang van zaken, maar deze werd verworpen.
Update: De historische peperbus is gelukkig in 2019 weer teruggeplaatst. De rechter heeft uiteindelijk in 2021 besloten dat de mupi weg moet.
Hieronder de bijdrage van Peter Bos in de commissie Bestuur van 18 april 2019 over de plaatsing van de mupi’s alsmede de schriftelijke vragen over de peperbus.
Voorzitter,
De Mupi’s, afkorting voor ‘mobilier urbain pour l’information’, die momenteel geplaatst worden in de stad, zijn nieuwe hypermoderne reclamezuilen met bewegend beeld. Gelet op de reacties in de stad kunnen deze mupi’s op weinig waardering rekenen. Meer dan 20 organisaties van bewoners en ondernemers hebben eerder al in een brandbrief fel geageerd tegen de plaatsing. Ook vandaag horen we dat van de vele insprekers. De opdringerige commercialisering van de buitenruimte door de mupi’s is veel mensen een doorn in het oog. Een groot bezwaar is ook dat ze niet passen in het stadsbeeld, met name bij de historische uitstraling van de binnenstad. De HSP is het daarmee eens.
Maar dat is niet het enige punt. Wat voor de Haagse Stadspartij daarnaast nog een grote misser is, is het feit dat er totaal geen overleg is gevoerd met de stad. Sterker nog, zelfs de raad is gepasseerd. Zo is de aanbesteding gestart op 13 juli 2017, terwijl de concept-nota Buitenruimte nog niet eens in de inspraak was gebracht en ook nog niet naar de raad was gestuurd.
In die Nota Buitenruimte is verzwegen dat de aanbesteding van de reclamezuilen al was gestart. We zijn gewoon bewust misleid en dat vind ik kwalijk. En niet alleen de raad, maar de hele stad. De vorige wethouder heeft dit op z’n geweten, en dat neem ik hem zeer kwalijk.
We hebben nu een andere wethouder die tevens ombudsman is. Daar verwacht je dan grote wonderen van, maar wat een afknapper. Meneer de Mos zegt doodleuk dat hij niets meer kan doen, omdat de contracten al zijn afgesloten.
Ik begrijp daar niets van. In de Reclamenota die als toetsingskader dient staat bijv.:
“Reclames kunnen bijdragen aan de kwaliteit van het historisch centrum, wanneer zij zich voegen in het (historische) karakter, wanneer zij zich voegen in de kleinschaligheid en de kwaliteit van de architectuur. Reclames stellen zich in aantal en omvang terughoudend in het straatbeeld op, waarbij zij zodanig zijn gesitueerd dat zij geen obstakels vormen.”
Kan het college aangeven of deze belangrijke passage uit de Reclamenota als eis in de aanbestedingdocumenten is opgenomen? En zo ja, waar precies?
Zitten we vast aan de aanbesteding? Nee. In het Programma van Eisen van de Aanbesteding staat het volgende:
“De gemeente Den Haag behoudt bij nakoming van de overeenkomst haar bevoegdheden tot publiekrechtelijke rechtshandelingen.”
Dit betekent dat de gemeente het recht behoudt om vergunningen te weigeren zelfs als er een overeenkomst is afgesloten. Waarom heeft het college geen gebruik gemaakt van haar publiekrechtelijke bevoegdheid? Het is toch zonneklaar dat het college het recht heeft om vergunningen te weigeren als ze in strijd zijn met de kaders?
In de brief van de wethouder wordt geschermd met mogelijke schadeclaims van tientallen miljoenen euro’s als we van de mupi’s af willen. Wat een onzin en wat een minachting van de raad. Vindt deze wethouder het nu echt nodig om ons bang te maken en onder druk te zetten? Het enige gevolg van een geweigerde vergunning is dat er een vervangende locatie gezocht moet worden, en als die er niet is hoeft JC Decaux minder geld af te dragen aan de gemeente. Kan de wethouder uitleggen waarom hij al bij voorbaat op z’n rug gaat liggen voor claims van Decaux?
Hoeveel ontvangt de gemeente voor dit contract? Volgens de gunning is de waarde van de concessie 5,7 miljoen voor een periode van 8 jaar. Dat gaat om 712.500,- per jaar. Oftewel 8.000 euro per mupi. Is dat juist?
Schriftelijke vragen: Verwijderen gemeentelijk monument Peperbus
Indiener: Peter Bos, Haagse Stadspartij
Datum: 17-05-2019
Aan de voorzitter van de gemeenteraad,
Op AD.nl verscheen op 16 mei 2019 een artikel over het verwijderen van een gemeentelijk monument uit het straatbeeld aan het Tournooiveld (zie bijlage).
1. Is het college bekend met het verwijderen van de peperbus aan het Tournooiveld?
Ja.
2. Volgens het artikel stelt de woordvoerder van de gemeente dat de historische peperbus wordt afgevoerd vanwege de plaatsing van een digitale mupi op dezelfde locatie. Is dit juist? Zo nee, waarom niet?
Ja. Het Tournooiveld is bij de aanbesteding van de nieuwe vrijstaande reclamevitrines aangewezen als locatie waar de gemeente de behoefte heeft om te kunnen communiceren met de stad. Omdat het minder passend leek om twee objecten op het Tournooiveld te hebben, zou voor de transformatorzuil een mooie en passende plek gezocht worden elders in de stad.
3. Welke gek heeft bedacht dat er een mupi geplaatst moet worden op de plek van de historische en wettelijke beschermde peperbus?
Dit was een afgewogen beleidskeuze.
4. Welke afdelingen en adviesorganen zijn betrokken geweest bij dit specifieke geval?
De gemeentelijke organisatie heeft het beleid rond het plaatsen van de mupi’s opgesteld.
5. Is er een vergunning aangevraagd voor het verwijderen, afvoeren en/of verplaatsen van dit gemeentelijk monument zoals is voorgeschreven in artikel 9 van de Monumentenverordening Den Haag? Zo nee waarom niet?
Omdat de nieuwe reclamevitrine al was geplaatst en de nieuwe plek voor de transformatorzuil nog niet was gevonden, is het object verwijderd en tijdelijk opgeslagen, met de bedoeling deze later, als er een passende locatie bekend zou zijn, te herplaatsen. Het beeld was ontstaan dat alleen voor het verplaatsen van de transformatorzuil naar de nieuwe locatie een vergunning nodig was, maar voor de tijdelijke opslag niet. Later bleek echter dat er sprake was van een misverstand en dat ook hiervoor een vergunning nodig was. Het uitgangspunt is nu dat de transformatorzuil na een opknapbeurt zal worden teruggeplaatst op de oorspronkelijke locatie op het Tournooiveld.
6. Als er geen vergunning is aangevraagd dient volgens de Wabo gehandhaafd te worden. Hoe gaat het college dit handhaven?
Zie beantwoording vraag 5.
7. Volgens artikel 2.2, eerste lid, onder b, Wabo is in dit geval sprake van een economisch delict. Is dit juist? Zo nee, waarom niet?
Zie beantwoording vraag 5.
8. Gaat het college aangifte doen van het zonder vergunning verplaatsen van de peperbus? Zo nee,
waarom niet?
Zie beantwoording vraag 5.
9. Is er al een vergunning verleend voor het plaatsen van deze mupi? Zo nee, waarom niet?
Ja.
10. Is het college het eens met de stelling dat het historische erfgoed in de binnenstad bijdraagt aan het karakter van de binnenstad en gekoesterd moet worden? Zo nee, waarom niet?
Ja.
11. Is het college bereid om deze historische vergissing te herstellen en de peperbus zo spoedig mogelijk op zijn oorspronkelijke locatie terug te zetten? Zo nee, waarom niet?
Zie beantwoording vraag 5.
Het college van burgemeester en wethouders,
de wnd. secretaris, de burgemeester,
Dineke ten Hoorn Boer Pauline Krikke
Digitaal reclamezuil op het Toernooiveld moet weg: ‘Nu dit gelukt is, volgen er misschien wel meer’
AD Den Haag, 20 mei 2021
Die lichtgevende bewegende reclamebak is geen gezicht in het historische centrum. Tenminste, dat vindt de Stichting Vrienden van het Lange Voorhout. Die maakte de gang naar de rechter. En nu moet de digitale reclamezuil weg.
De herenhuizen uit de achttiende eeuw maken het Toernooiveld een idyllisch stukje Den Haag. Precies de reden waarom een lichtgevend reclamebord daar niet past, volgens de Stichting Vrienden van het Lange Voorhout.
De reclamezuil staat om de hoek van de Hofvijver en het Haags Historisch museum. De Mupi, zoals die officieel heet, wordt 24 uur per dag van binnenuit verlicht. En de reclames wisselen elkaar voortdurend af. Op meerdere plekken in het Haagse centrum zijn ze te vinden.
Uitspraak
Een doorn in het oog van de stichting. Al toen in 2018 sprake was van een Mupi op het Toernooiveld diende de stichting bezwaar in. Na een afwijzing door het college van burgemeesters en wethouders en een lange procedure wegens corona, is er nu eindelijk de uitspraak van de rechter. De Mupi moet weg.
De gemeente kan namelijk niet goed onderbouwen waarom de reclamezuil in deze historische omgeving past. Bovendien is de Mupi in strijd met het eigen reclamebeleid van de gemeente. Daarin staat dat er juist terughoudend mee moet worden omgegaan.
Heel blij is voorzitter Charles van Beuningen met de uitspraak. ,,Gelukkig was de rechter het met de stichting eens: het is geen gezicht. Monsterlijk is het daar. En dan met die bewegende beelden, nog afgezien van het geluid. Echt monsterlijk.” Van Beuningen vindt het een raadsel dat er ooit toestemming voor is gegeven.
Al langer houden de Mupi’s de binnenstad bezig. Breed verzet werd in gang gezet bij de komst van de reclameborden, vertelt Rita van Hasselt van Stichting Binnenstad. ,,In ieder geval omdat er vanuit de omgeving nooit inspraak is geweest. Het was een voldongen feit. Als je in de binnenstad woont en je hebt zo’n ding voor je neus, word je niet blij.”
‘Domme ding’
De Mupi’s maken geluid en geven veel licht, maar ze bleken ook de verkeersveiligheid op sommige punten te raken. ,,Doordat er ineens een bord stond, had je geen overzicht meer. Bovendien had het bedrijf zich de mooiste plekken van de stad toegeëigend. Als je van de Plaats naar het Binnenhof kijkt, kijk je tegen dat domme ding aan. Dat geldt ook voor het Toernooiveld.”
Dit oordeel van de rechter zou zomaar kunnen betekenen dat andere organisaties ook weer in actie komen. Van Hasselt hoort dat om zich heen. ,,Dit is gelukt, dus misschien gaat het nu wel verder. Het zou me niet verbazen.”
Bij de vereniging Vrienden van Den Haag denken ze dat dat te laat komt. ,,In wezen kan dat niet meer. Dan hadden ze een paar jaar geleden moeten doorzetten, net zoals ze op het Lange Voorhout hebben gedaan. Destijds hebben we 25 bezwaren ingediend. Maar de meningen waren verdeeld en de meesten hebben er vanaf gezien”, vertelt Henk Boenders.
Bij nieuwe Mupi’s kan bezwaar maken sowieso. Bij de Stichting Vrienden van het Lange Voorhout zijn ze alert op nieuwe manoeuvres van de gemeente. ,,Er was ooit sprake van een Mupi tegenover Hotel Des Indes. Toen hebben we onmiddellijk het hotel gewaarschuwd. Die hebben zelf de gemeente er vanaf kunnen laten zien, denk ik”, aldus Van Beuningen.
Op het Toernooiveld staat ook nog een ouderwetse peperbus. Eveneens reclame-uiting, maar totaal anders volgens Van Beuningen. ,,Die maakt al zo lang deel uit van de omgeving. De peperbus is historisch. Dat is geen probleem op deze historische plek.”
Ik hoop dat de peperbus in het ergste geval slechts opgeslagen is. Beter is uiteraard terugplaatsen en anders herplaatsen. Ga er vanuit dat het ding niet gesloopt is.
Indien dit wel gebeurd is, dan is dit weer een geval van hedendaags barbaarisme.