Fractievoorzitter Peter Bos (Haagse Stadspartij) heeft schriftelijke vragen gesteld aan het college mede naar aanleiding van een artikel in de Telegraaf van 16 mei 2017 ‘Pleidooi voor havenkranen’. Het gaat hier om twee unieke havenkranen die in 2000 door de gemeente Den Haag zijn aangekocht.
Industrieel Erfgoed
De twee havenkranen zijn unieke Conrad-Stork kranen, één van de laatste in hun soort. Met de Portaaltopkraan aan de Laakhaven werd jarenlang zand en grind gelost voor de betoncentrale Fabriton. De andere kraan aan de Calandkade was van bouwmaterialenhandel Verhulst.
Volgens SHIE (Stichting Haags Industrieel Erfgoed) zijn de kranen de laatste resten industrieel erfgoed van de Laakhaven. Niet alleen iconen die naar het verleden verwijzen, maar de kranen kunnen ook in het hedendaagse gebruik van het gebied een rol gaan spelen.
Nieuw plannen
Stichting Drijfkracht is al druk bezig met het inventariseren van de toekomstmogelijkheden voor de havenkranen. Er zijn plannen om de kranen te gebruiken als reclame/informatie billboard voor de wijk. En er is een idee om in één van de kranen een hotelkamer te maken. Maar dit soort herontwikkelingen vragen wel om serieuze investeringen.
Peter Bos heeft onderstaande schriftelijke vragen ingediend
Het raadslid de heer Bos heeft op 16 mei 2017 een brief met daarin zes vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht.
Overeenkomstig artikel 30 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoordt het college deze vragen als volgt. Op 16 mei 2017 verscheen een artikel in de Telegraaf over de oude havenkranen in Laakhaven.
1. Kent het college het artikel “Pleidooi voor havenkranen” uit de Telegraaf van 16 mei 2017?
Ja.
2. Volgens het artikel werden de kranen in Laakhaven oorspronkelijk gebruikt voor het laden en
lossen van zand. Eén kraan staat aan de Calandkade en de andere aan de Neherkade. Het gaat
om bijzondere Conrad-Stork havenkranen, bijna de laatste in hun soort. Ze staan hier al sinds
1960 en werden tot 2000 gebruikt. Daarna kocht de gemeente ze. Is dit juist, zo nee, waarom
niet?
Ja, dit is in grote lijnen juist. De kranen zijn in 1968 gebouwd en hebben eerst dienstgedaan in
Kralingse Veer. In 1972 zijn ze door de bedrijven Fabriton en Verhulst aangekocht en in Laakhaven
geplaatst. Ze hebben daar dienst gedaan aan de Neherkade tot 1998 en aan de Calandkade tot 2012.
De kranen zijn in bezit van de gemeente gekomen bij aankoop van de bedrijven Fabriton en Verhulst.
3. De oude industriehaven Laakhaven is getransformeerd van een industriegebied naar een
moderne woon-werkwijk. Behalve de RAC-hallen en Maakhaven is er veel gesloopt. In de
jongste editie van de Haagvaarder, het bulletin van de Stichting Haags Industrieel Erfgoed
(SHIE) benadrukt de stichting het belang van het markante industriële verleden van het gebied.
De havenkranen zijn volgens de SHIE bijzondere herinneringen aan het industriële verleden en
behoren volgens ingewijden tot de mooiste voorbeelden van havenkraanarchitectuur. Erkent
het college het cultuurhistorische belang van de havenkranen? Zo nee, waarom niet?
Ja, het college erkent het cultuurhistorische belang. De kranen zijn in bezit van de gemeente gekomen bij aankoop van de bedrijven Fabriton en Verhulst. Bij de daarop volgende sloop van de opstallen zijn de kranen bewust gehandhaafd. De kraan aan de Neherkade is in 2004 een stukje verplaatst om plaats te maken voor een nieuwbouwontwikkeling. De kraan is daarbij op een nieuwe fundering geplaatst en heeft een schilderbeurt gekregen.
4. De stichting Drijfkracht die zich inzet voor het Laakkwartier is al druk bezig met het
inventariseren van de toekomstmogelijkheden voor de kranen. Ze willen ze misschien wel gaan
gebruiken als billboard voor de wijk met reclame of informatie. Ook zijn er ideeën om in één van
de kranen een hotelkamer te maken. Kent het college deze plannen?
Ja, de stichting Drijfkracht doet in opdracht van de dienst Stedelijke Ontwikkeling onderzoek naar
gebruiksmogelijkheden in het kader van het beheer van de kranen. Stichting Drijfkracht heeft SHIE
ingeschakeld bij haar onderzoek. Eind 2016 is als tussenrapportage het rapport van NedSek
(Nederlandse Stichting Erfgoed Kranen) met een beschrijving en waarde stelling van de twee Conrad
Stork wipkranen opgeleverd. Dit was de aanleiding voor de artikelen in de Haagvaarder 93 en de
Telegraaf.
5. De staat van beide havenkranen zou slecht zijn en er zal voor tonnen per kraan opgeknapt
moeten worden. Is dit juist?
Ja, er is sprake van achterstallig onderhoud. In de grondexploitatie zijn middelen (waaronder een
bijdrage uit het budget van Monumentenzorg) gereserveerd voor staalherstel en het conserveren van dit bijzondere “straatmeubilair”. Met restauratie is hierbij geen rekening gehouden. Geschat wordt dat de investering dan 2 x zo hoog wordt.
6. In het artikel bepleit de Stichting Haags Industrieel Erfgoed (SHIE) een flinke opknapbeurt en
een nieuwe bestemming voor de markante havenkranen in Laakhaven. Is het college bereid om
de twee kranen weer in oude glorie te herstellen en in overleg met SHIE en Drijfkracht met
spoed met plannen te komen? Zo nee, waarom niet?
Het college gaat over tot een conserveringsbeurt van de kranen zodra er (met stichting Drijfkracht)
afspraken over het beheer zijn vastgelegd. We zijn zeer benieuwd naar een concreet voorstel van
Stichting Drijfkracht voor het gebruik en beheer van beide kranen.
Het college van burgemeester en wethouders,
de secretaris, de burgemeester,
Annet Bertram Pauline Krikke