De Haagse stadspartij heeft vragen gesteld over de mogelijkheid om het gebruik van PrEP, een medicijn dat hiv-infecties kan voorkomen, te gaan begeleiden. Dit omdat de strijd tegen het hiv-virus nog niet is gewonnen. Elk jaar raken er in ons land 900 mensen hiv-geïnfecteerd. Vijf procent van alle nieuwe hiv-infecties in Nederland vinden plaats in onze stad. Daarmee is Den Haag de stad met het op twee na hoogste aantal hiv-infecties.
PrEP wordt op dit moment nog niet vergoed door zorgverzekeraars. De Haagse Stadspartij ontvangt signalen dat met name mannen die seks hebben met mannen, het medicijn steeds vaker op informele wijze gebruiken. Zo kopen zij de pillen via het internet of halen zij deze uit het buitenland.
Het gebruik van PrEP zonder medische begeleiding, is echter niet zonder risico’s. Gebruikers kunnen nierschade oplopen en het virus kan resistent worden wanneer mensen die al een hiv-infectie hebben PrEP gaan gebruiken. Daarom pleit de Haagse Stadspartij voor begeleiding van PrEP gebruikers in Den Haag.
“Wij hopen dat de landelijke overheid PrEP zo snel mogelijk gaat vergoeden. Tot die tijd is het aan ons als stad om het goede voorbeeld te geven. PrEP gebruikers hebben recht op goede voorlichting en begeleiding. Dit is in het belang van de individuele gebruiker en de volksgezondheid in het algemeen”, aldus raadslid Fatima Faïd.
Hieronder de schriftelijke vragen die Fatima Faïd heeft gesteld:
Het raadslid mevrouw Faïd heeft op 14 augustus 2017 een brief met daarin vier vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht. Overeenkomstig artikel 30 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoordt het college deze vragen als volgt.
Elk jaar raken er in ons land 900 mensen geïnfecteerd met het humaan immunodeficiëntievirus, beter bekend als hiv. Vijf procent van alle nieuwe hiv-infecties in Nederland vinden plaats in onze stad. Daarmee is Den Haag de stad met het op twee na hoogste aantal hiv-infecties (1).
Ondanks het feit dat hiv tegenwoordig goed kan worden behandeld, heeft de ziekte een grote invloed op de kwaliteit van leven van patiënten. Zo kan hiv-medicatie ernstige bijwerkingen opleveren, rust er een stigma op de ziekte en voelen veel geïnfecteerden zich beperkt in hun seksleven. Bovendien sterven er in Nederland jaarlijks nog steeds meer dan 40 mensen aan de gevolgen van hiv en aids (2).
Condooms en voorlichtingscampagnes worden al jaren ingezet om de verspreiding van het hivvirus te stoppen. Dit is echter niet genoeg om de verspreiding van het virus een halt toe te roepen. Daarom adviseren onder andere de Wereld Gezondheidsraad en het Aidsfonds om de zogeheten PrEP pil toe te vergoeden. PrEP is al beschikbaar in de Verenigde Staten, Kenia, Israël, Canada, Australië, Noorwegen, Zuid Afrika en Frankrijk. De pil wordt tot op de dag van vandaag echter niet door de Nederlandse overheid vergoed. Dit terwijl bewezen is dat PrEP (pre-expositie profylaxe) een effectief medicijn is om een hivinfectie te voorkomen. Het verspreiden van PrEP pillen kan volgens onderzoekers de komende tien jaar tussen de 1000 en 2500 nieuwe hiv-infecties voorkomen (3).
De onderzoekers beweren dat PrEP daarmee, ondanks haar relatief hoge prijs, kosteneffectief is. De pillen, die ruim 7.000 duizend euro per jaar kosten, voorkomen namelijk een levenslange hiv-behandeling van omstreeks 500.000 euro.
Het merendeel (64%) van de nieuw-gediagnosticeerde hiv-infecties wordt geconstateerd bij mannen die seks hebben met mannen (MSM) (4).
Deze groep gebruikt in toenemende mate PrEP, ondanks dat deze pillen nog niet worden vergoed. Het informele gebruik van prEP vormt echter een risico voor de volksgezondheid. Zo kan het gebruik van de pil onder andere leiden tot nierschade. Het grootste risico voor de volksgezondheid is echter dat wanneer PrEP gebruikt wordt door mensen die al hiv-geïnfecteerd zijn, het virus resistent kan worden.
1 https://www.hiv-monitoring.nl/files/6614/7999/7485/HIV_Monitoring_Report_2016_24_Nov.pdf
2 https://aidsfonds.nl/hiv-aids/feiten-en-cijfers
3 https://www.erasmusmc.nl/corp_home/corp_news-center/2016/2016- 09/hiv.preventiepil.rendabel/
4 https://www.hiv-monitoring.nl/index.php/download_file/force/1069/202/
Op basis van deze risico’s heeft de Amsterdamse gemeenteraad recent besloten MSM die informeel PrEP gebruiken te gaan voorlichten, te begeleiden en te monitoren. Dit om te voorkomen dat het hiv-virus resistent wordt of dat gebruikers door onjuist gebruik van de pil gezondheidsschade oplopen. Het programma in Amsterdam bestaat uit vier soa tests per jaar (inclusief hiv en hepatitis C) en 4 nierfunctie tests per jaar. Verder ontvangen deelnemers advies over de werking en effectiviteit van PrEP en het reduceren van risico’s op soa’s, waaronder hepatitis C.
1. Is de wethouder bekend met Pre-Expositie Profylaxe (PrEP) en de mogelijke risico’s voor de volksgezondheid, wanneer het middel zonder medische begeleiding wordt gebruikt?
Ja, het college is op de hoogte van het bestaan van PrEP en de mogelijke risico’s voor de volksgezondheid.
2. Deelt de wethouder onze mening dat, met het oog op de (volks)gezondheidsrisico’s, het onwenselijk is dat PrEP zonder medische ondersteuning wordt gebruikt. Zo nee, waarom niet?
Ja, het college deelt de, door medisch deskundigen onderbouwde, mening dat het onwenselijk is dat PrEP zonder medische ondersteuning wordt gebruikt.
3. In Den Haag hebben wij een Regionaal soa-centrum, dit instituut speelt een belangrijke rol bij het tegengaan van soa’s. Is de wethouder bereid om via dit centrum voorlichting, begeleiding en monitoring aan te bieden aan PrEP gebruikers? Zo ja, aan hoeveel mensen zou hij dit willen aanbieden en wat zijn hiervan de kosten? Zo nee, waarom niet?
De minister van VWS heeft in oktober 2016 aan de Gezondheidsraad advies gevraagd over het gebruik PrEP bij personen met een verhoogd risico op hiv. De Gezondheidsraad is verzocht de bijdrage van PrEP in de preventie van hiv in te schatten, mogelijke specifieke risicogroepen af te bakenen en in te gaan op de mogelijke bij- en neveneffecten bij het gebruik van PrEP. In afwachting van de landelijke besluitvorming over PrEP ziet het Centrum Seksuele Gezondheid van de GGD Haaglanden (voorheen het Regionaal soa-centrum Haaglanden) hierin binnen de bestaande mogelijkheden een (tijdelijke) taak voor zichzelf weggelegd in het voorlichten, begeleiden en monitoren van gebruikers van PrEP. Hierbij wordt afstemming gezocht met het Hiv behandelcentrum van het Haaglanden Medisch Centrum en verbinding gelegd met huisartsen. Het is de verwachting dat nog dit jaar hier op beperkte schaal, operationeel uitvoering aan gegeven kan worden. Dit wordt toereikend geacht, gelet op de Haagse situatie (5).
5. De Haagse situatie wijkt af van de situatie in Amsterdam. Van de nieuwe diagnoses sinds 2013 was 22% afkomstig uit de seksuele gezondheidsregio Amsterdam en 5% uit de seksuele gezondheidsregio Haaglanden. Het aantal SOA-consulten in eerst genoemde regio bedroeg in 2016 was 43.542, het aantal soa-consulten in Haaglanden 2016 was 11.083. Bronnen: https://www.hiv-monitoring.nl/files/6614/7999/7485/HIV_Monitoring_Report_2016_pag. 26, GGD Amsterdam Jaarverslag 2016 pagina 26, Centrum Seksuele Gezondheid GGD Haaglanden Jaarverslag 2016 pag. 3.
4.Indien u niet bereid bent om voorlichting, begeleiding en monitoring aan te bieden aan PrEPgebruikers, welke oplossing stelt u voor om de (volks)gezondheidsrisico’s te beperken?|
Niet van toepassing, zie antwoord vraag 3.
Het college van burgemeester en wethouders,
de secretaris, de locoburgemeester,
Annet Bertram Saskia Bruines