Update: In een artikel in het Algemeen Dagblad geeft de Leidse Universiteit toe externe beveiligers in burgerkleding en studenten in te zetten om hun eigen studenten te bespioneren.
Tijdens een gesprek op 12 juni 2024 tussen verschillende studentenorganisaties en de universiteit zelf, heeft de universiteit toegegeven een extern bureau te hebben ingehuurd dat medewerkers stuurt die zich voordoen als studenten. Deze medewerkers zouden op zowel campus Den Haag als Leiden rondlopen met als informatie te verzamelen over de studenten. De Haagse Stadspartij heeft signalen ontvangen dat zij ook studenten fotograferen, afluisteren en zelfs in hun tassen kijken als de student even niet op let. De universiteit stelt dat zij deze maatregelen heeft genomen na aandringen van de overheid en de gemeente. Daarnaast zou de universiteit ook studenten inhuren om informatie rond demonstraties in de gaten te houden, van verschillende studenten hebben wij te horen gekregen dat zij persoonlijk in de gaten worden gehouden door deze ingehuurde studenten door de universiteit. Wat er vervolgens met de verzamelde informatie gebeurt, is onduidelijk.
English version of this post: https://haagsestadspartij.nl/leiden-university-spies-on-their-own-students/
Reactie Amnesty in AD: Amnesty International reageert verbaasd. ,,Als de universiteit ‘observers’ inzet om studenten in de gaten te houden, heeft dit alles weg van bespieden’’, zegt een woordvoerder. ,,Dat zou niet alleen wijzen op groot wantrouwen van de universiteit richting haar studenten, maar ook effect kunnen hebben op hoe vrij en veilig studenten zich voelen. Het zou goed zijn als dit tot op de bodem werd uitgezocht.’’
De Haagse Stadspartij heeft schriftelijke vragen ingediend bij het college van burgemeester en wethouders van Den Haag over de verontrustende berichten dat de Universiteit Leiden haar eigen studenten bespioneert, zowel op de campussen in Den Haag als in Leiden
De Haagse Stadspartij wil nu onder meer weten welke overheidsinstanties betrokken zijn bij deze acties, wat er gebeurt met de verzamelde gegevens van de studenten, en waarom en hoelang deze praktijken al plaatsvinden. Ook vragen zij of er overleg is geweest met privacyfunctionarissen en of er naar de wettelijke basis van deze acties is gekeken en of deze er überhaupt wel is.
Michel Vermeer, beleidsmedewerker van de Haagse Stadspartij en zelf student aan de Universiteit Leiden, heeft de vragen opgesteld en is zeer geschokt: “Toen ik dit voor het eerst hoorde, dacht ik dat ik in een soort koudeoorlogsfilm was beland. Een universiteit die haar eigen studenten stiekem bespioneert, fotografeert en afluistert, is niet alleen juridisch zeer twijfelachtig, maar ook moreel volstrekt verwerpelijk en zorgt voor veel wantrouwen bij de studenten en een groot gevoel van onveiligheid en is een serieuze inbreuk op de vrijheid van de studenten.
Reactie Privacy First in AD: ,,Dit is wel een heel vergaande maatregel op een universiteit waar mensen zich in alle vrijheid moeten kunnen ontwikkelen en ontplooien. Dit soort dingen waren vroeger ondenkbaar.’’
Fractievoorzitter Fatima Faïd van de Haagse Stadspartij deelt deze zorgen: “Het is angstaanjagend dat een universiteit de privacy van haar studenten schendt en hen behandelt als verdachten terwijl ze daar zijn om te studeren. Zowel de Universiteit Leiden als de gemeente Den Haag moeten met zeer goede antwoorden komen om deze praktijken te rechtvaardigen, anders moeten er gevolgen komen.”
Naast de schriftelijke vragen heeft de Haagse Stadspartij ook WOO-verzoeken ingediend bij diverse overheidsinstanties.
Dit bericht op Instagram bekijken
Schriftelijke vragen: Universiteit Leiden bespioneert eigen studenten
Indiener: Fatima Faïd, Haagse Stadspartij Datum: 19 augustus 2024
Aan de voorzitter van de gemeenteraad,
Uit gesprekken tussen studenten en vertegenwoordigers van het bestuur van de Universiteit Leiden op 12 juni 2024 is gebleken dat de universiteit zowel in Leiden als Den Haag undercover beveiligingspersoneel, ook wel ‘profilers’ of soms ‘observers’ genoemd, in burgerkleding inzet om studenten te controleren, observeren en bespioneren. Deze ‘observers’ hebben toestemming om in tassen te kijken en beeld- en geluidsopnamen van studenten te maken. Volgens de universiteit is deze keuze gemaakt onder druk van de overheid en gemeente. Daarnaast zouden er studenten worden betaald om informatie over hun medestudenten te verzamelen. Naar aanleiding van de uitkomsten van dit gesprek heeft de Haagse Stadspartij enkele vragen met betrekking tot de inzet van deze zogenoemde ‘observers’.
Overeenkomstig artikel 30 van het Reglement van Orde stelt raadslid Fatima Faïd de volgende schriftelijke vragen:
1. Kan het college aangeven of het op de hoogte is van de inzet van undercover beveiligingspersoneel op de Haagse campus van de Universiteit Leiden? Zo ja, sinds wanneer wordt dit personeel ingezet en sinds wanneer is het college hiervan op de hoogte? Zo nee, is het college bereid hierover in gesprek te gaan met de Universiteit Leiden en de raad te informeren over de uitkomsten van dit gesprek?
Het college is bekend met de berichtgeving hierover Het college was hieraan voorafgaand niet op de hoogte van de wijze waarop de Universiteit Leiden de beveiliging van haar panden organiseert. De Universiteit Leiden is ook primair zelf verantwoordelijk voor de veiligheid in haar eigen panden en de gemeente heeft hier geen rol in. Dit betekent ook dat de Universiteit Leiden de gemeente niet op de hoogte hoeft te stellen van haar interne veiligheidsmaatregelen.
2. Kan het college aangeven of het op de hoogte is van de inzet van studenten op de Haagse campus van de Universiteit Leiden om (betaald) inlichtingen te verzamelen? Zo ja, sinds wanneer is dit het geval en is het college hiervan op de hoogte? Zo nee, is het college bereid hierover in gesprek te gaan met de Universiteit Leiden?
De Universiteit Leiden heeft desgevraagd aangegeven geen studenten in te zetten om inlichtingen te verzamelen. (link)
3. Kan het college aangeven of tijdens het gesprek tussen de universiteit, de burgemeester en de wethouder Onderwijs, naar aanleiding van de schriftelijke vragen van de Haagse Stadspartij over de achtervolging van studenten door de stad (RIS317099), dit onderwerp ook is besproken? Zo ja, hoe is dat gesprek verlopen? Zo nee, hoe kan dat gezien het feit dat het onderwerp toen betrekking had op het onjuist handelen van de beveiliging van de universiteit?
In het gesprek van 19 januari jl. is de inzet van beveiliging in burgerkledij is niet ter sprake gekomen. Tijdens het gesprek met de universiteit, de burgemeester en de wethouder Onderwijs is teruggeblikt op het handelen van de beveiliging rond een demonstratie in het Wijnhaven gebouw van de Universiteit leiden, zie RIS319077.
4. Kan het college aangeven hoeveel studenten en/of undercover beveiligingspersoneel de universiteit inzet? Wie betaalt voor deze inzet?
Zoals ook aangegeven in het antwoord op vraag 2 heeft de Universiteit Leiden aangegeven geen studenten in te zetten om inlichtingen in te winnen. Het college heeft geen zicht op hoeveel beveiligingspersoneel wordt ingezet, aangezien de Universiteit Leiden hier zelf voor verantwoordelijk is. De kosten worden dan ook gedragen door de Universiteit Leiden en niet door de gemeente.
5. De universiteit geeft in gesprekken met studenten aan dat deze stappen zijn genomen op last van de autoriteiten, waaronder de gemeente. Kan het college aangeven of het druk heeft uitgeoefend of op andere wijze de Universiteit Leiden heeft aangemoedigd om haar eigen studenten te bespioneren en/of te observeren?
De gemeente Den Haag heeft de inzet van beveiliging in burgerkleding, noch de vermeende inzet van studenten om inlichtingen in te winnen, niet besproken met noch geadviseerd aan de Universiteit Leiden.
6. Kan het college aangeven welke overheidsinstanties betrokken zijn bij de inzet van deze ‘observers’? Kan het college aangeven wat er gebeurt met de gegevens (foto’s en andere informatie) die de ‘observers’ verzamelen over de studenten? Met wie worden deze gegevens gedeeld? Hoe lang worden deze gegevens bewaard?
De veiligheid binnen de panden van de Universiteit Leiden is een verantwoordelijkheid van de Universiteit Leiden. De gemeente Den Haag heeft dan ook geen informatie over de wijze waarop de Universiteit Leiden haar beveiliging inricht.
7. Kan het college aangeven of de universiteit of de gemeente advies heeft gevraagd aan een privacyfunctionaris over de inzet van dit personeel en de verwerking van de verzamelde gegevens? Zo ja, wat was het advies? Zo nee, waarom niet?
Er is geen advies gevraagd aan de gemeente Den Haag.
8. Is het college het met de Haagse Stadspartij eens dat het bespioneren van studenten niet bijdraagt aan het vertrouwen tussen studenten en de universiteit, en mogelijk zelfs in strijd is met de wet? Zo nee, waarom niet?
Een veilig leer- en werkklimaat is belangrijk voor de ontplooiing en het functioneren van alle studenten en medewerkers van de Universiteit Leiden, net als bij andere onderwijsinstellingen. Onderwijsinstellingen zijn hierbij gehouden aan de geldende wet- en regelgeving.
9. Kan het college aangeven welke zaken de observanten dienen te observeren en over welke zaken zij moeten rapporteren? Worden bepaalde onderwerpen, personen of faculteiten specifiek gevolgd?
Zie het antwoord op vraag 6.
10. Kan het college aangeven of andere hogescholen in Den Haag (zoals de KABK, De Haagse Hogeschool en het Conservatorium) undercover personeel inzetten om hun studenten in de gaten te houden?
Hierover zijn bij het college geen signalen bekend.
11. Kan het college aangeven hoeveel Team Openbare Orde Inlichtingen-rapportages (TOOI- rapportages) er zijn gemaakt over studenten aan de Universiteit Leiden of over mogelijke acties in Den Haag of op de Haagse campus? Kan het college deze rapportages delen met de raad?
TOOI-rapportages betreffen vertrouwelijke informatie die berust bij de politie. Echter is het van belang om te verwijzen naar de werkwijze en bedoeling van het TOOI, zoals ook beschreven in de beantwoording van eerdere schriftelijke vragen (Illegale gegevensverzameling door politie, RIS315528). De basis van het TOOI ligt in het inwinnen van informatie met betrekking tot ernstige bedreigingen van de openbare orde in groepsverband. De (dreigende) openbare orde verstoring staat dan ook centraal en niet een individu. Wanneer TOOI-rapportages worden opgesteld worden deze niet gedeeld met andere organisaties.
De Universiteit Leiden is verantwoordelijk voor de veiligheid binnen haar panden en dient hiervoor
passende maatregelen te nemen. Dit betreft dus geen openbare orde.
12. Kan het college aangeven of er TOOI-rapportages zijn gedeeld met de Universiteit Leiden? Zo ja, op welke wettelijke basis?
Zie het antwoord op vraag 11.
13. Is het college het met de Haagse Stadspartij eens dat het onwenselijk is om undercover veiligheidspersoneel in te zetten binnen Den Haag?
Zie het antwoord op vraag 8.
14. Is het college het met de Haagse Stadspartij eens dat dit een schending is van de privacy van studenten? Zo ja, kan het college ervoor zorgen dat deze praktijk per direct wordt gestopt?
De Universiteit Leiden is zelf verantwoordelijk voor de inrichting en wijze waarop zij haar beveiliging
inricht en opzet. Daarbij is zij gehouden aan wet- en regelgeving. Het is niet aan het college om hier
toezicht op te houden
————————————————————————–
Voor contact over dit onderwerp: benader Michel Vermeer (06 38706957) (michel.vermeer@denhaag.nl)