De tragische explosie aan de Tarwekamp in Mariahoeve heeft een enorme impact op de stad. Inmiddels blijkt een van de verdachten een relatie te hebben gehad met de eigenaresse van de bruidswinkel. De Haagse Stadspartij heeft signalen ontvangen dat meerdere explosies in Den Haag te koppelen zijn aan eerwraak en/of relationele problemen. Dit wordt bevestigd door het onderzoek van de burgemeester waarin staat dat slechts 50% procent van de explosies te maken heeft met drugs of criminaliteit.
Fatima Faïd: “Bij explosies worden woningen of bedrijven standaard door de burgemeester gesloten. Op deze manier kan iemand eenvoudig wraak nemen op een ex-partner. Ook is onduidelijk wat de burgemeester doet als er kinderen bij betrokken zijn. We willen daarom meer weten van het college”. Ook wil de Haagse Stadspartij meer aandacht bij politie en OM voor deze problematiek.
Overeenkomstig art. 30 van het Reglement van orde stelt raadslid Fatima Faïd van de Haagse Stadspartij de volgende vragen:
- Herkent het college het beeld dat er steeds vaker sprake is van explosies bij relationele conflicten? Zo nee, waarom niet?
Afgelopen najaar heeft de Eenheid Den Haag een fenomeenanalyse opgesteld op basis van de incidenten in het werkgebied van de eenheid waarbij sprake was van excessief geweld (explosies). Hieruit kwam inderdaad naar voren dat het motief bij een deel van de explosies in de relationele en zakelijke sfeer ligt. Over de jaren 2023 en 2024 is echter niet een significante stijging waar te nemen. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om burenruzies, conflicten met huurders, stalkingszaken en zakelijke conflicten. In het landelijke fenomeenbeeld 2024 “Geweld van de georganiseerde misdaad in beeld” geeft de politie in algemene zin aan dat, anders dan vaak wordt verondersteld, veel aanslagen met explosieven geen link met criminele activiteiten hebben. Het college is in afwachting van een fenomeenanalyse van de Eenheid Den Haag met betrekking tot alle incidenten in 2024. Over de uitkomsten wordt u, na afstemming in de driehoek, begin Q2 geïnformeerd.
- Kan het college onderzoek (laten) doen naar het dreigen met en uitvoeren van explosies als verlengstuk van relationele conflicten?
- Kan het college aangeven of er standaard door politie en OM gevraagd wordt naar mogelijke relationele problemen bij slachtoffers van explosies? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 2 en 3
In geval van (pogingen tot) aanslagen met explosieven verricht de politie breed onderzoek naar alle mogelijke oorzaken en motieven, waaronder ook eventuele relationele conflicten.
Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 1 levert de Eenheid Den Haag een nieuwe analyse op waarmee inzicht wordt gegeven in de mate waarin de incidenten in 2024 verband hielden met conflicten in de relationele sfeer. Het college ziet geen meerwaarde in het uitvoeren van aanvullend onderzoek.
- Worden panden waar sprake is van explosies in Den Haag standaard door de burgemeester gesloten?
De burgemeester is bevoegd om een pand te sluiten als hier een ernstig geweldsincident heeft plaatsgevonden en er vrees is op een herhaling van een dergelijk incident. De politie informeert de burgemeester over het incident en de kans op herhaling en aan de hand daarvan wordt beoordeeld of een sluiting noodzakelijk en evenredig is. Ook de belangen van de bewoner(s) en een eventuele pandeigenaar worden hierbij meegewogen. Het is dus niet zo dat een pand standaard wordt gesloten naar aanleiding van een explosie. Iedere keer wordt opnieuw een afweging gemaakt op basis van de beschikbare informatie.
In augustus 2024 heeft het college de beleidsregel toepassing artikel 174A Gemeentewet Den Haag 2024 vastgesteld.
- Wordt er in deze beleidsregel expliciet rekening gehouden met aanwezigheid van minderjarigen en hun situatie bij het mogelijk sluiten van een woning? Zo nee, waarom niet?
Ja. Bij ieder besluit om een woning tijdelijk te sluiten wordt de evenredigheid van het besluit beoordeeld. De burgemeester weegt hierbij in ieder geval de volgende aspecten en persoonlijke omstandigheden mee: de mate van persoonlijke verwijtbaarheid, de aanwezigheid van alternatieve huisvesting, de aanwezigheid van minderjarige kinderen, de gezondheidstoestand van de bewoners en de consequenties voor de huurrelatie (artikel 2:5 van de beleidsregel).
- Kan het college aangeven welke mogelijkheden voor bezwaar en beroep er zijn?
Een belanghebbende kan binnen zes weken na bekendmaking van het besluit een bezwaarschrift indienen. Als een belanghebbende het vervolgens niet eens is met de beslissing op bezwaar, kan hij of zij in beroep gaan bij de rechtbank. Tot slot kan een belanghebbende in hoger beroep gaan bij de Raad van State, als hij of zij het niet eens is met de uitspraak van de rechtbank in beroep.
Daarnaast kan een belanghebbende bij de rechtbank een verzoek doen tot het treffen van een voorlopige voorziening, als de uitkomst in de bodemprocedure niet kan worden afgewacht vanwege een spoedeisend belang.
- Is het college het met de Haagse Stadspartij eens dat het niet de bedoeling kan zijn dat vrouwen (en mogelijk) kinderen op straat komen te staan naar aanleiding van explosies in opdracht van of uitgevoerd door ex partners?
De burgemeester kan na een explosie zijn sluitingsbevoegdheid toepassen omdat hij verantwoordelijk is voor de openbare orde en de veiligheid van zowel de omwonenden als de bewoners. Helaas kan dit inhouden dat bewoners, waaronder vrouwen en kinderen, tijdelijk niet in de woning kunnen verblijven. Als betrokkenen niet zelf kunnen voorzien in tijdelijke vervangende woonruimte, zal vanuit de bestaande hulpverleningsstructuur worden gezocht naar een passende oplossing. In 2024 zijn 6 woningen gesloten waarbij in 4 zaken sprake was van een gezinssituatie. In die zaken is passende tijdelijke woonruimte gevonden.
Overigens start na een sluiting direct onderzoek naar het dreigingsbeeld rond een woning/pand. Zodra wordt vastgesteld dat de dreiging is weggenomen, bijvoorbeeld omdat de opdrachtgever is opgepakt, vindt opheffing van de sluiting plaats.
- Welke stappen neemt het college om deze problematiek aan te pakken?
Het college monitort de situatie in overleg met de betrokken hulpverleningsinstanties. Als onverhoopt een situatie ontstaat waarin de bestaande hulpverleningsstructuur niet meer volstaat, zal het college tijdig een voorstel doen om dit te ondervangen.
Het college van burgemeester en wethouders,
de secretaris, de burgemeester,
Ilma Merx Jan van Zanen