Raadsleden Fatima Faïd en Sanne van der Gaag zagen vorig weekend vol verbazing hoe een arrestant op het Centraal Station in een HTM personenauto werd gezet om zo naar het politiebureau te worden vervoerd. Zij hebben hierover schriftelijke vragen aan het college gesteld.
De Haagse Stadspartij raadsleden vinden het onwenselijk dat HTM personeel dit soort politietaken uitvoert. Ook plaatsten zij vraagtekens bij de professionaliteit en veiligheid bij deze gang van zaken. Ze vragen zich af of HTM-wagens wel zijn toegerust om op een professionele manier arrestanten te vervoeren. Ook willen zij graag weten of het gebruikelijk én veilig is om een arrestant samen met drie buitengewoon opsporingsambtenaren van de HTM op de achterbank neer te zetten.
Faïd en Van der Gaag: “We vinden het een slechte ontwikkeling dat er steeds meer politietaken worden uitgevoerd door een soort ‘onderaannemers’. Van de veiligheid op straat tot het openbaar vervoer. Deze ontwikkeling zet zich steeds verder door. Aanhoudingen en arrestantenvervoer moeten zo professioneel mogelijk worden uitgevoerd en zijn wat ons betreft dan ook taken die echt door de politie horen te worden uitgevoerd. We moeten bezuinigingen bij de politie niet gaan opvangen door goedkoper en minder goed getraind personeel in te zetten voor dit soort werk”.
De raadsleden mevrouw Faid en mevrouw Van der Gaag hebben op 31 juli 2017 een brief met daarin acht vragen aan de voorzitter van de gemeenteraad gericht. Overeenkomstig artikel 30 van het reglement van orde voor vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad, beantwoordt het college deze vragen als volgt.
De raadsleden mevrouw Faïd en mevrouw Van der Gaag waren afgelopen vrijdag 21 juli getuige van een aanhouding van een man op het Centraal Station in Den Haag. Op het moment dat de raadsleden langs kwamen lopen stond de man in kwestie met zijn armen met tie-wraps geboeid op
zijn rug tegen de glazen muur van het station gedrukt. Hierbij waren twee agenten in uniform en een aantal buitgewoon opsporingsbeambten (BOA’s) van de HTM in burgerkleding aanwezig. De man werd in een HTM auto door de BOA’s naar het politiebureau gebracht. Onder verwijzing naar artikel
30 van het regelement van orde stellen wij hierover de volgende vragen:
1. Wat zijn de precieze bevoegdheden van de HTM BOA’s inzake de taken die van oudsher door de politie worden uitgevoerd? Hoe hebben deze bevoegdheden zich de afgelopen jaren ontwikkeld?
Het college hecht er aan u er op te wijzen dat de het fungeren van BOA’s die in dienst zijn van HTM geen zaak van de gemeente is. Deze zaak valt onder de verantwoordelijkheid van de directie van HTM. En ook al is de gemeente grootaandeelhouder van HTM; in principe is dit ook geen
aandeelhouderszaak. Desalniettemin heeft het college uw vragen onder de aandacht van HTM gebracht:
In de Beleidsregels Buitengewoon Opsporings Ambtenaren (versie 10 juli 2017, 36058) en de Politiewet 2012 staat uitgebreid beschreven welke taken en bevoegdheden BOA’s hebben in de uitoefening van hun functie.
HTM werkt al vele jaren nauw samen met de politie Den Haag. Dit gebeurt sinds 2006 op basis van een convenant waarin is afgesproken dat HTM de aangehouden verdachte naar het politiebureau vervoert. Dit convenant is gebaseerd op het Besluit Buitengewoon Opsporingsambtenaren 9247 (BBO
9247). HTM maakt voor het vervoer van aangehouden verdachten gebruik van speciaal daarvoor ingerichte bussen. Als een verdachte uitdrukkelijk geen medewerking verleent of niet door HTM wil worden vervoerd, dan verzoekt HTM de politie om assistentie. Controleurs in dienst bij HTM zijn bij het gebruiken van hun (strafrechtelijke opsporing) bevoegdheden verantwoording schuldig aan Justitie en staan daarom onder toezicht van de direct toezichthouder op de BOA (de regionale politiechef) en de toezichthouder (de hoofdofficier van justitie). De controleurs van HTM zijn BOAIII bevoegd om in het OV (domein IV) op te treden. Ze zijn geweldsbevoegd en mogen transportboeien en een wapenstok gebruiken. Overigens maken de
controleurs van HTM geen gebruik van een wapenstok omdat zij door hun training en opleiding veelal in staat zijn gespannen situaties te de-escaleren. Overigens is het onjuist dat de man uit het aangehaalde voorval geboeid zou zijn met tie-wraps. Deze gebruiken de BOA’s van HTM niet. Bij
geconstateerde overtredingen in bus of tram van HTM kunnen controleurs personen aanhouden en vervoeren naar het politiebureau. Zij kunnen zo nodig gebruik maken van handboeien. Onze controleurs zien toe op de naleving van de algemene voorwaarden stads- en streekvervoer 2015, de
Wet personenvervoer 2000 en de HTM-reisregels.
2. Waarin verschilt de opleiding van een BOA van die van een agent?
HTM leidt controleurs op tot BOA OV. In tegenstelling tot het standaard BOA-examen bevat het BOA OV examen inzichtvragen met een hogere moeilijkheidsfactor. Daarnaast toetst HTM jaarlijks belangrijke kennis over wet- en regelgeving en de gedragsvaardigheden jaarlijks in deelexamens. HTM meent dat het beter is om elk jaar met de inhoud van het vak bezig te zijn, inclusief een jaarlijkse toetsing in deelexamens. Daarnaast moeten de controleurs elk jaar examen doen in het omgaan met agressie, gedragsvaardigheden en benaderingstechnieken. Docenten van de politieacademie nemen elk jaar examens af bij alle HTM controleurs voor het behouden van hun geweldsbevoegdheid, dit gebeurt ook bij politieagenten. Dit examen gebeurt op basis van de Regeling Toetsing Geweldsbeheersing Buitengewoon Opsporingsambtenaar (RTGB). Deze regeling kent een praktijkonderdeel aanhoudingstechnieken en zelfverdediging (AZV) en een theoretisch onderdeel geweldbeheersing.
3. De man die werd aangehouden is op de achterbank van een HTM auto met drie BOA’s naast zich (die allen ook op de achterbank zaten) naar het politiebureau gebracht. Waarom is deze man niet door de politie in een politieauto naar het bureau gebracht?
4. Zijn HTM auto’s toegerust op het professioneel vervoeren van arrestanten? Zo nee, waarom worden deze voertuigen hier dan wel voor ingezet?
5. Is het gebruikelijk om arrestanten door HTM medewerkers in een HTM auto naar het politiebureau te vervoeren? Hoe vaak komt dit voor?
6. Is het toegestaan en veilig om met vier personen (één arrestant en drie BOA’s) op de achterbank van een HTM auto te reizen?
Antwoord vraag 3-6: Het college heeft uw vragen onder de aandacht van HTM gebracht, bijgaand treft u de reactie van HTM.
7. Hoe ziet het college de relatie tussen bezuinigingen bij de politie en de inzet van BOA’s voor politietaken?
Het college kan zich vinden in de reactie van HTM op deze vraag. De huidige taakverdeling dateert van ver voor recente budgetdiscussies bij de politie.
8. Is het college met de Haagse Stadspartij van mening dat het onwenselijk is dat er steeds meer politietaken door ‘onderaannemers’ worden uitgevoerd omdat dit de kwaliteit van het werk, de duidelijkheid naar de burger en het vertrouwen van burgers in handhaving ondermijnt?
Het college ziet in de door u waargenomen situatie ook geen grond voor de brede gevolgtrekkingen uit uw vraag.
Het college van burgemeester en wethouders,
de secretaris, de locoburgemeester,
Annet Bertram Rabin Baldewsingh