De afgelopen dagen verschenen in de media meerdere artikelen over het oplopend aantal besmettingen met Covid-19 in Den Haag en de regio Haaglanden. De gesignaleerde trend wordt ondersteund door de cijfers van het RIVM. Kijkend naar de cijfers van de zomervakantie is duidelijk te zien dat het gemiddeld aantal besmettingen in Den Haag sinds 31 juli jl. zo rond de 40 per dag liggen. Dit gemiddelde loopt echter de laatste week sterk op. Met als voorlopig dieptepunt afgelopen woensdag 10 september met 120 besmettingen alleen al in Den Haag. Meer dan een derde van de besmette personen blijkt in de leeftijd tussen 20 en 29 jaar te vallen.
“Eigen verantwoordelijkheid begint bij goede informatie.” zegt Tim de Boer, fractievertegenwoordiger van de Haagse Stadspartij.
Voor het reces ontving de gemeenteraad regelmatig een brief met de stand van zaken en de uitgezette acties. Volgens de Haagse Stadspartij is het de hoogste tijd dat de raad weer wordt geïnformeerd over de stand van zaken over de coronacrisis in onze stad. Want alleen met informatie kunnen we anticiperen en actie ondernemen om het virus weer onder controle te krijgen.
“Sinds 30 juni zijn we niet meer bij elkaar gekomen in de raad om te spreken over de coronacrisis. Dit heeft natuurlijk ook met het reces te maken. Gezien de oplopende besmettingen is het nu echt de tijd dat dit weer een prioriteit wordt in de raad.” laat Raadslid Fatima Faid weten. Fractievoorzitter Joris Wijsmuller vult aan: “De burgemeester zag geen noodzaak tot maatregelen maar moet nu, in navolging van zijn collega’s in Amsterdam en Rotterdam, toch echt in actie komen!”
Lees hieronder de vragen:
Schriftelijke vragen: Den Haag nieuwe brandhaard corona-besmettinge
Indieners: Fatima Faïd en Joris Wijsmuller, Haagse Stadspartij
Datum: 8 september 2020
Aan de voorzitter van de gemeenteraad,
Overeenkomstig art. 30 van het Reglement van Orde stellen Fatima Faïd en Joris Wijsmuller de volgende vragen.
1. Welke verklaring(en) is er voor het opgelopen aantal besmettingen?
Met het versoepelen van de maatregelen hebben mensen weer meer contacten. Mensen houden zich daarbij niet altijd aan de basisregels als bijvoorbeeld anderhalve meter afstand of niet samenkomen in grote groepen. Daardoor kan het coronavirus weer meer gaan circuleren.
2. Kan het college inzicht geven in de besmettingsclusters van de afgelopen 3 weken, uitgesplitst naar activiteit/ bron en hoeveel besmettingen daar vandaan komen in absolute zin? Kan het college bevestigen dat studentenhuizen, vakantiegangers, uitgaansgelegenheden en familiebijeenkomsten de belangrijkste bronnen zijn zoals in de media wordt gesuggereerd?
We spreken van een cluster bij 3 of meer besmettingen. Besmettingen vinden vooral plaats in de privésfeer, bij teruggekeerde vakantiegangers, in horecagelegenheden en in studentenhuizen (vooral in de studentensteden). Er zijn in Den Haag meerdere (ongeveer 5 in de periode 24 augustus – 13 september) clusters bekend die gerelateerd zijn aan horecagelegenheden. Het gaat dan met name om bars/cafés waar men zich niet hield aan de maatregelen en te weinig afstand hield. In de week van 8 t/m 15 september waren er
3 uitbraken in een aantal verpleeg-/verzorgingshuizen. Er zijn coronapatiënten op scholen en kinderopvang, maar transmissie binnen een school of kinderopvang komt voor zover wij weten weinig voor.
3. Het recht op gezondheid verplicht de overheid om maatregelen te treffen ter bevordering van de volksgezondheid. Welke concrete acties heeft het college uitgezet om deze besmettingsclusters in te dammen en in de toekomst te voorkomen?
Als er een besmetting is geconstateerd, start de GGD altijd eerst met een bron- en contactonderzoek. De besmette persoon wordt dringend geadviseerd om in thuisisolatie te gaan. Huisgenoten en nauwe contacten worden dringend geadviseerd om in thuisquarantaine te gaan. Zodra uit bron- en contactonderzoek een cluster naar voren komt dat te relateren is aan een specifieke locatie, dan kan de GGD de burgemeester adviseren over sluiting van die locatie. In de regio Haaglanden is het beleid om gericht maatregelen te nemen en zo brandhaarden “uit te trappen”. Daar waar hotspots te identificeren zijn, worden specifieke (handhavings)maatregelen direct
ingezet. Ook is handhaving rondom geconstateerde hotspots (en op basis van overlastmeldingen) geïntensiveerd. Het treffen van gerichte maatregelen is afhankelijk van verschillende factoren. Dit betekent dat dergelijke maatregelen niet automatisch in werking treden bij een bepaalde grenswaarde; dit vraagt dus maatwerk. De GGD Haaglanden geeft duiding aan en advies over iedere specifieke situatie. Daarnaast wordt ingezet op het voorkomen van besmettingen bijvoorbeeld door middel van de bewustwordingscampagne voor studenten en scholieren en communicatie in verschillende talen. Op vrijdag 18 september jl. zijn aanvullende maatregelen voor zes veiligheidsregio’s, waaronder veiligheidsregio Haaglanden, bekend gemaakt.
4. In welke wijken of stadsdelen treden de besmettingen op? Zijn er wijken waar bovengemiddeld veel besmettingen gevonden worden? Zo ja, welke concrete acties worden daar op gezet om verspreiding in te dammen?
In de week van 31 augustus telde Den Haag 93 nieuwe besmettingen per 100.000 inwoners (in Nederland was dit in die week 27 per 100.000 inwoners). Alle wijken van stadsdeel Centrum (Stationsbuurt, Centrum, Schildersbuurt, Transvaalkwartier en Groente- en Fruitmarkt) en de 2 wijken van Laak (Laakkwartier en Spoorwijk en Binckhorst) hadden meer dan 100 nieuwe besmettingen per 100.000 inwoners in de week van 31 augustus. Recent is het Corona dashboard van GGD Haaglanden aangevuld met besmettingscijfers op stadsdeelniveau (https://www.ggdhaaglanden.nl/artikel/overzicht-cijfers-covid-19-in-haaglanden-tm-week-37.htm).
Zie verder de beantwoording van vraag 3 voor de concrete acties.
5. Hoeveel testen zijn er de afgelopen 3 weken afgenomen in de regio Haaglanden? Hoeveel waren daarvan positief?
In de regio Haaglanden zijn in de periode 24 augustus – 13 september 35.837 testen afgenomen. Van deze testen waren 2.526 (7,05%) positief. Met de ingebruikname van testlocatie Bronovo is de testcapaciteit vergroot. Momenteel worden er tot 2.250 tests per dag uitgevoerd in de regio Haaglanden.
6. Hoeveel procent van de geteste personen kreeg binnen 24 uur een uitslag en hoeveel procent binnen 48 uur? Is er volgens het college voldoende testcapaciteit in de regio Haaglanden? Zo nee, wat wordt hier aan gedaan?
Van de geteste personen kreeg 26% binnen 24 uur een uitslag. 84% kreeg binnen 48 uur een uitslag. Er wordt naar gestreefd om uitslagen zo snel mogelijk, en binnen 48 uur te verstrekken. De verwerkingssnelheid van tests door laboratoria is hier maatgevend in. De testcapaciteit bestaat uit verschillende componenten en wordt met name bepaald door de beschikbaarheid van testkits, de capaciteit van de fysieke testafname en de verwerkingscapaciteit van labs. Momenteel is de beschikbaarheid van testkits de beperkende factor. Dat ligt buiten de invloedssfeer van de GGD maar de GGD ondervindt wel de consequenties daarvan, doordat in de teststraten om deze reden niet verder kan worden opgeschaald door bijvoorbeeld langer open te gaan. Het Landelijk Coördinatieteam Diagnostische Keten (LCDK) reguleert de verdeling van testkits. Men verwacht in oktober weer over voldoende middelen te beschikken, zodat er uitgebreider getest kan
worden. In de tussentijd ontwikkelt de GGD in samenwerking met de gemeenten nieuwe testafnamelocaties in Delft en Zoetermeer en onderzoekt de GGD mogelijkheden voor verdere groei en spreiding van de afnamecapaciteit. De testafnamelocatie in Delft is inmiddels geopend.
7. In hoeveel procent van de positieve gevallen is er door de GGD Haaglanden contactonderzoek gedaan? Heeft de GGD Haaglanden voldoende capaciteit voor het doen van contactonderzoek?
In alle gevallen van positieve meldingen wordt bron- en contactonderzoek gedaan. Daarbij werkt de GGD samen met SOS international op lokaal niveau en met landelijke partijen. De capaciteit wordt op alle niveaus nog voortdurend uitgebreid door nieuwe krachten op te leiden en in te zetten. De oplopende aantallen positieven doen een groot beroep op de capaciteit die momenteel beschikbaar is. Om toch alle contactonderzoeken uit te voeren en infectiebronnen gericht te detecteren, wordt in de bron- en contactonderzoeken risico gestuurd gewerkt. Daarbij zijn de contactonderzoeken het meest uitgebreid in de gevallen waarin het risico op verspreiding het grootst is.
In de risico gestuurde werkwijze worden de besmette persoon en diens nauwe contacten (bijvoorbeeld huisgenoten) zo snel mogelijk gebeld. Dat geldt ook voor alle contacten die kwetsbaar zijn, bijvoorbeeld ouderen of mensen die in de zorg werken. Ook wanneer het risico op verspreiding groot of lastig in te schatten is, neemt de GGD telefonisch contact op. Bijvoorbeeld als de besmette persoon veel contacten heeft gehad (groepsbijeenkomst, school, kinderdagverblijf), tot een moeilijk bereikbare groep behoort of recent in het buitenland is geweest. De contacten met minder risico krijgen ook snel bericht, maar die krijgen het bericht direct van de besmette persoon. De GGD helpt de besmette persoon hierbij met schriftelijk materiaal. En contacten kunnen voor meer informatie of uitleg altijd de GGD bellen.
Meer informatie over de risico gestuurde werkwijze van het bron- en contactonderzoek vindt u op https://www.ggdhaaglanden.nl/artikel/risicogestuurde-werkwijze-bron-en-contactonderzoek.htm
8. Het college doet volgens de berichten in de media een beroep op de eigen verantwoordelijkheid van mensen. Klopt dat? Zo ja, is het college het met mij eens dat eigen verantwoordelijkheid alleen werkt als men over de juiste informatie beschikt? Zo nee waarom niet?
Voor het naleven van gedragsregels, zoals het nemen van hygiënische maatregelen of het houden van anderhalve meter afstand, wordt een beroep gedaan op de eigen verantwoordelijkheid van mensen. Zowel landelijk als lokaal zijn communicatiecampagnes erop gericht om mensen informatie te verschaffen zodat zij deze verantwoordelijkheid ook kunnen nemen.
9. Het naleven van de basisregels is essentieel om toename van het aantal besmettingen tegen te gaan. Welke acties neemt de gemeente om mensen te wijzen op de basisregels en hun eigen verantwoordelijkheid om zich hieraan te houden?
Naar aanleiding van het oplopend aantal besmettingen in de randstad – waaronder Den Haag – hebben de betrokken ministers en burgemeesters (voorzitters veiligheidsregio’s) afspraken gemaakt over aanvullende maatregelen. Eén van deze maatregelen betreft het (verder) intensiveren van communicatie, specifiek richting doelgroepen waar zich thans veel besmettingen voordoen.
10. In Amsterdam en Rotterdam is actief ingegrepen door bijvoorbeeld het instellen van een mondkapjesplicht in delen van de openbare ruimte. Hanteert de Veiligheidsregio Haaglanden een ander beleid dan de bovenstaande regio’s? Zo nee, bij welke indicatoren worden mondkapjes in de openbare ruimte ingevoerd? Zo ja, waarom?
Aan de basis voor het beleid dat veiligheidsregio’s hanteren, staan de landelijke aanwijzingen die de regio’s ontvangen van de minister van VWS (mede namens de minister van JenV). Ten aanzien van deze specifieke mondkapjesplicht geldt dat de betrokken ministers in de aanwijzingsbrief van 30 juli 2020 ruimte boden aan veiligheidsregio’s om lokaal te experimenteren met een draagplicht van nietmedische mondkapjes in drukke gebieden om het bewustzijn over de aanwezigheid van het coronavirus te bevorderen en om de geldende coronamaatregelen in acht te blijven nemen. In het Regionaal Beleidsteam van de veiligheidsregio Haaglanden is besloten om van deze
experimenteerruimte vooralsnog geen gebruik te maken en de resultaten van het onderzoek naar deze experimenten in Amsterdam en Rotterdam af te wachten. Deze experimenten in Amsterdam en Rotterdam zijn inmiddels gestopt. In de aanbieding van de onderzoeksresultaten hebben de voorzitters van de veiligheidsregio’s Amsterdam-Amstelland en Rotterdam-Rijnmond geconstateerd dat er op dit moment geen noodzaak is om deze mondkapjesplicht te herintroduceren in deze beide veiligheidsregio’s. Ook voor de veiligheidsregio Haaglanden geven de onderzoeksresultaten op dit moment geen aanleiding om alsnog een dergelijke draagplicht van niet-medische mondkapjes in drukke gebieden te introduceren.
11. Is het college het met mij eens dat de overheid een bijzondere verantwoordelijkheid heeft ten opzichte van de ouderen, chronisch zieken en andere kwetsbare groepen in onze samenleving? Zo ja, welke maatregelen neemt het college om deze groepen te beschermen?
De overheid heeft inderdaad een bijzondere verantwoordelijkheid ten opzichte van ouderen, chronisch zieken en andere kwetsbare groepen. Echter, het college doet eveneens een dringend beroep op de eigen verantwoordelijkheid van mensen om zich aan de basisregels van de Rijksoverheid te houden. Alleen samen kunnen we de verspreiding van het coronavirus afremmen. Het college monitort de
situatie nauwlettend. Indien de situatie daar om vraagt, zullen passende maatregelen worden genomen. Dit is altijd maatwerk.
12. Opvallend is dat op veel plaatsen de maatregelen minder goed worden opgevolgd, er veel mensen bij elkaar zijn die vervolgens weinig afstand houden. Op welke wijze spreekt de gemeente bedrijven, instellingen en organisaties aan om de maatregelen strikter toe te passen?
We zetten middelen en mensen in om de geldende maatregelen toe te passen. Voor de openbare ruimte werken we met een Toolkit. Deze Toolkit bestaat uit communicatiemiddelen waaronder: vloeren bloembakstickers, bouw- en dranghekdoeken, informatieborden, signing torens, aanwijzingen op de straat zoals lijnen, pijlen en ‘houdt afstand’, en picknickcirkels in parken. Deze middelen zijn reeds ingezet in alle stadsdelen. Deze hebben tot doel het constant herinneren en informeren van burgers over de geldende corona maatregelen.
Daarnaast is er aanvullend op donderdag, vrijdag, zaterdag en zondag inzet van gastheren/vrouwen van het Corona Crowd Control Team in het Centrum van Den Haag (winkelgebied). Dit team spreekt bezoekers en ondernemers aan op hun eigen verantwoordelijkheid in het gebied. Voor bezoekers betekent dat het wijzen op bijvoorbeeld looproutes en afstand houden. Ondernemers worden door het
team geïnformeerd en geadviseerd om ook buiten hun winkel/bedrijf maatregelen te treffen en te handhaven om bijvoorbeeld rijvorming op anderhalve meter te faciliteren. Hierbij verwijzen wij ook naar de eerdere brief Crowd Control Coronamaatregelen die op 29 mei 2020 aan uw raad is gestuurd (RIS305410).
13. Voor het reces ontving de gemeenteraad regelmatig een brief met de stand van zaken en de uitgezette acties. Klopt het dat het college sinds de 6e stand van zaken van 30 juni jl. (RIS305663) geen nieuwe stand van zaken meer heeft gestuurd naar de gemeenteraad? Waarom is het college daarmee opgehouden?
Het college gaat door met de raadsmededelingen over corona. Op 16 september jl. heeft het college de 7e stand van zaken maatregelen in aanpak Corona virus (RIS306213) aan uw raad gestuurd.
14. Kan het college zo snel mogelijk een nieuwe stand van zaken brief sturen, en vanwege de ernst van het oplopende aantal besmettingen deze vragen binnen een week beantwoorden?
Zie de beantwoording van vraag 13. Het college heeft de beantwoording van deze schriftelijke vragen zo snel mogelijk afgehandeld.
Het college van burgemeester en wethouders,
de secretaris a.i., de burgemeester,
Ilma Merx Jan van Zanen