Debat steekincident: Gemiste zorg en gemiste melding schokkend

Op donderdag 17 mei 2018 sprak de raad met burgemeester Krikke over het steekincident op het Johanna Westerdijkplein waarbij drie mensen gewond raakten door de verwarde Malek F. Hieronder de beschouwing van de Haagse Stadspartij uitgesproken door raadslid Peter Bos.

Tekst in eerste termijn:

Voorzitter,

Op Bevrijdingsdag werden we opgeschrikt door een afschuwelijk geweldsincident bij de Haagse Hogeschool. Het heeft voor veel beroering gezorgd en het is goed dat we hier vandaag bij stil staan. Het moet een verschrikkelijke ervaring voor de drie argeloze voorbijgangers zijn geweest die zijn gestoken. Net als voor de omstanders die getuige zijn geweest van dit drama. Gelukkig zijn de gewonden inmiddels weer thuis en gaat het naar omstandigheden goed met ze, al zal de naschok nog lang voelbaar zijn.

Het is mooi om te zien dat ondanks de enorme impact de direct betrokkenen gepast hebben opgetreden. Omstanders zowel als de hulpdiensten hebben professioneel gehandeld en de dader is gelukkig snel onschadelijk gemaakt. We hopen dat de slachtoffers, maar ook hun naasten en familie en iedereen die verder betrokken is deze ervaring goed kunnen verwerken en spoedig herstellen. Juist voor deze mensen is het van belang dat er antwoord komt op de vraag hoe dit heeft kunnen gebeuren en dat er volledige helderheid komt over de achtergrond en toedracht van deze gruwelijke daad.

We worden nu gaandeweg geconfronteerd met steeds meer informatie uit verschillende bronnen, maar mijn eerste vraag aan de burgemeester is wanneer we van de autoriteiten verslag mogen verwachten over de achtergrond en toedracht, en dan doel ik niet alleen op het verslag van het strafrechtelijk onderzoek. Ik verwacht ook nader verslag op schrift van de burgemeester. Kan de burgemeester dit toezeggen?

Wat er op 5 mei is gebeurd, heeft een enorme impact op alle direct betrokkenen, en heeft ook grote maatschappelijke impact. Zorgvuldige communicatie van de autoriteiten is dan cruciaal. Er is nadat de Driehoek bij elkaar is gekomen direct gecommuniceerd dat de identiteit van de dader bekend was, deze dader bekend stond als verward persoon, en – ik citeer – ‘op dit moment geen signalen bekend zijn dat er meer speelt’. Achteraf is gebleken dat er toch meer informatie beschikbaar was. Informatie die naar mijn oordeel ook bij de Driehoek bekend had moeten zijn. Zeker bij een incident met een dergelijke impact is het pijnlijk om achteraf te horen dat er meer bekend was en een en ander wellicht te voorkomen was geweest.

Maar liefst tien dagen na de gruwelijke daad is bekend geworden dat er een anonieme tip binnen was gekomen. Het betreft een verontrustende, anonieme waarschuwing dat de man van plan was om een terroristische daad te plegen. Dit signaal is in maart bij de politie binnengekomen, gedeeld met de AIVD en alle partners van het veiligheidshuis; onderzoek heeft geen verdere aanwijzingen opgeleverd, maar eventuele gevolgen konden ook niet worden uitgesloten. Duidelijk is dat dit niet bij de politie is geregistreerd. Waarom heeft dit niet direct de Driehoek bereikt? En hoe beoordeelt de burgemeester dit?

Mijn laatste vraag voor dit moment gaat over de manier waarop de dader is behandeld en begeleid door de zorginstanties in verband met zijn zorgwekkende en psychische problemen. Bekend is dat de dader was opgenomen bij Parnassia en daar weer is ontslagen voor ambulante behandeling. Het lijkt dat dit alle betrokkenen heeft verrast, en de familie heeft nu zelfs aangifte tegen Parnassia gedaan. Was ook Parnassia bekend met het anonieme briefje? En hoe kan het dat iemand met zulke psychische problemen niet meer wordt begeleid? En hoe kan het dat zo iemand ondanks de hulpvraag niet wordt geholpen? Al met al lijkt het mij goed dat ook dit aspect grondig wordt onderzocht en we hier over worden geïnformeerd.

Tekst in tweede termijn:

Voorzitter,

De burgemeester heeft veel woorden nodig gehad om uit te leggen wat er met betrekking tot de crisiscommunicatie en de interne monitoring van dreigingen mis is gegaan. Ik ben weliswaar blij dat de burgemeester die fouten ruiterlijk erkent, maar ik ben er niet gerust op dat dit in het vervolg goed gaat. Dat komt vooral omdat de burgemeester niet met een overtuigend pakket van maatregelen is gekomen om ons te overtuigen dat het in het vervolg beter gaat. Natuurlijk snap ik dat in deze tijd met zoveel meldingen het een enorme klus is om de juiste meldingen er uit te filteren. Maar toch moet het en ik ben er nu nog niet van overtuigd dat dit voortaan goed gaat.

Ook heb ik geen duidelijk antwoord gekregen op mijn vragen hoe de burgemeester de stad en de raad op de hoogte gaat brengen van de achtergronden van deze zaak. Zowel als het gaat om de gemiste melding als om de gemiste zorg zal er diepgaand uitgezocht moeten worden hoe een en ander is misgelopen. Ik snap dat het OM niet voor de voeten gelopen kan worden, maar ik vind het ook belangrijk dat u in uw rol als burgermoeder de stad goed mee neemt en op de hoogte houdt van de onderzoeken die plaats vinden. Daar heb ik nog te weinig over gehoord.

Dan wil ik nog naar voren brengen dat ik het schokkend vind dat we in Den Haag jaarlijks meer meldingen van verwarde mensen krijgen dan Rotterdam en Amsterdam (red. zie bijgaand overzicht). Het gaat om meer dan tienduizend meldingen per jaar. Dan kom je er niet met een Top 600 en gesprekjes met Onno Hoes. Dan moet er een plan komen met een enorme zak geld en concrete maatregelen. Het probleem is dat we veel mensen die op straat komen en verward zijn als uitbehandeld beschouwen. Dat is het probleem en daar zal de Haagse Stadspartij de komende tijd veel aandacht voor vragen.